پاسخ:
یکم؛ یکیاز دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی خودکفایی درزمینهٔ ظرفیتهای پزشکی، اعم از نیروی انسانی و ساختارهای فنی و علمی است. در دوران پیش از انقلاب، به علت کمبودهای فراوانی که در این زمینه وجودداشت، شاهد حضور هزاران پزشک خارجی از کشورهای شبهقاره هند بودیم که هم از لحاظ علمی در سطح پایینی بودند و هم بهعلت تفاوتهای زبانی، مشکلاتی ایجاد میشد و گاهی جان شهروندان را بهخطر میانداخت. افزایش بیشاز ١٠٠ برابری سرمایهگذاری در بخش بهداشت در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد تا به رشد ٤٠٠ درصدی شاخصهای بهداشتی و درمانی برسیم و به همین سبب، در جامعه ایرانی شاخص امید به زندگی در مقایسه با قبل از انقلاب از ۵۷ سال به ۷۵ سال رسید
دوم؛ آمارهای معتبر نشان میدهد که قبلاز پیروزی انقلاب اسلامی، حدود 7 دانشکده پزشکی در دانشگاهها ایجاد شدهبود؛ اما درحالحاضر حدود ۴۰ دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور به فعالیت مشغولاند. ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی قبلاز پیروزی انقلاب اسلامی از حدود ٦٠٠ نفر در سال، بهحدود ٦ هزارنفر در سال افزایشیافت. تعداد کل پزشکان دارای کارت نظام پزشکی درسال ۵۷ حدود ١٧ هزارنفر بود، درحالیکه طی سالهای پس از پیروزی انقلاب حدود ۱۴۰ هزار پزشک در دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور تربیت شدهاند و همین مسأله جمهوری اسلامی ایران را به خودکفایی درزمینهٔ شمار پزشکان نزدیک کردهاست.
سوم؛ وضعیت پزشکی و درمان از لحاظ کیفی نیز پساز پیروزی انقلاب اسلامی بسیار پیشرفت داشتهاست؛ به گونهای که امروزه کشور ما به یکی از قطبهای درمان بیماران صعبالعلاج در خاورمیانه و جهان تبدیل شدهاست؛ در اوایل انقلاب بسیاری از عملهای جراحی تخصصی در خارج از کشور انجام میشد، امّا اکنون به برکت نظام جمهوری اسلامی و همت متخصصان داخلی، تمام اقدامات تخصصی و فوق تخصصی، بهجز چند مورد نادر که درزمینهٔ بیماریهای ژنتیکی است، در داخل کشور و توسط پزشکان ایرانی انجام میشود.
چهارم؛ نظام اسلامی در تولید دارو به چنان درجهای از پیشرفت رسیدهاست که داروهای برخی از بیماریهای صعبالعلاج و لاعلاج مثل انواع سرطانها درون کشور تولید میشود. همچنین در درمان ناباروری به یکی از قطبهای درمانی جهان تبدیل شدهایم؛ و نیز در پیوند اعضا، بحث توریسم پزشکی و سایر بخشهای مرتبط با بهداشت، درمان و سلامت، کشور ما جزو کشورهای سرآمد جهان قرار گرفتهاست؛ درحالیکه تا پیشاز پیروزی انقلاب اسلامی به صورت مطلق به بیگانگان وابسته بودیم[18]18)
پنجم؛ مراقد و حرمهای شریف امامزادگان در کشور ما یکی از ظرفیتهای معنوی و فرهنگی است و کارویژههای خاص خود را دارد. امامزادگان نماد معنویت، دینداری، پاکی، شرافت، شجاعت و شهادت در کشورمان هستند. بسیاری از مردم ما فضای معنوی حرمها و مراقد این بندگان پاک الهی را محل آرامش، امید و انگیزههای مثبت برای خود میدانند. اگر معتقدیم که به حکم عقل «پیشگیری بهتر از درمان» است، مراقد و حرمها خود از فرصتهای این پیشگیری هستند و بدیهی است فضاهایی که به پیشگیری از مشکلات روحی و جسمی کمک میکند، اگر مهمتر از بیمارستان نباشد، آثار مثبت آن کمتر از بیمارستان نیست.
ششم؛ هر نهادی در جامعه جایگاه و کارویژه خود را دارد. همانگونه که نمیتوان نانوایی را مهم و فروشگاه پخش مواد پروتئینی را غیرمهم دانست، یا دانشگاه را مهم و کارخانه را غیرمهم معرفی کرد و بدیهی است که هرکدام بخشی از نیاز جامعه را تأمین میکند، نمیتوان گفت بیمارستان مهم است، اما مساجد و حرمهای امامزادگان غیرضروری است. این یک مغالطه غیرعلمی و برای هر عاقلی بطلان آن واضح است. انسانها هم به بیمارستان برای درمان دردهای جسمی خود نیازمندند و هم به مکانهایی که روحیات آنان را ارتقا بخشیده و احساس معنا و امید در زندگیشان را افزایش دهد
هفتم؛ تقریبا تمام هزینههای جاری درزمینهٔ گسترش امام زاده ها توسط موقوفات مردمی بوده و کمکی از جانب دولت ها برای آنها ارسال نمی شود
پاسخ:
یکم؛ شروع بیماری از قم نبوده بلکه اولین تشخیص بیمار از قم بوده و شیوع آن در تهران و گیلان بیشتر از قم بود.
دوم؛ قرنطینه کردن شهرها در بیماریهای گوناگون بحث علمی است که موافقان و مخالفانی دارد.[11]11)
سوم؛ چین و ایتالیا قرنطینه را اجرا کردند اما فایده نداشت در چین به کل دنیا صادر شد و ایتالیا بیشترین تعداد کشته را دارد. به عنوان نمونه: مشاور علمی دولت انگلیس در کنفرانس خبری: مانیتور کردن مسافران و متوقف کردن پروازهای خارجی، قرنطینه و جلوگیری از تجمعات لزوما روشهای صحیح مقابله با کرونا نیستند. ایتالیا اولین کشور اروپایی بود که از این روشها استفاده کرد و الان وضعیت خوبی ندارد.[12]12)
چهارم؛ اعلام قرنطینه با ستاد کرونا با وزیر بهداشت بود که ایشان در حاشیه نشست ستاد مبارزه با کرونا در ۹ اسفند می گوید: «_به چیزی به عنوان قرنطینه شهرها اعتقاد نداریم و این روش را علمی نمیدانیم، اما به دنبال کنترل ایاب و ذهاب افراد هستیم»_[13]13)
و ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت در نخستین نشست خبری برای مقابله با کرونا، در پاسخ به این انتقاد که چرا شهر قم بهعنوان مبدأ این بیماری در کشور قرنطینه نشده، گفت این کار در قدیم برای بیماریهای وبا و طاعون بوده است و اکنون قدیمی شده است در مورد قرنطینه به هیچ وجه موافق نیستیم. قرنطینه برای قبل از جنگ جهانی و زمان طاعون است و خود چینیها هم از این قرنطینه راضی نیستند.[14]14)
پنجم؛ علما دستورات وزارت بهداشت را از نظر دینی واجب میدانند چطور خلاف حکم خود دستور دهند؟ در لزوم عمل کردن به توصیه های بهداشتی آیه الله مکارم شیرازی میفرمایند:
پرسش: عمل نکردن به توصیه های بهداشتی در زمان گسترش بیماری های واگیردار و ویروسی که از طرف دولت و دستگاه های مربوطه، دستورالعمل های بهداشتی صادر میگردد، چه حکمی دارد؟
پاسخ: باید تا آنجا که می توانند مسائل بهداشتی را رعایت کنند؛ و در صورتى که از حدّ معمول و متعارف پزشکى کمتر رعایت کنند و بیم انتقال بیمارى برود، موجب ضمان است.
پرسش: در خصوص افراد مبتلا به علائم بیماری های حاد ویروسی و واگیردار، نسبت به حضورشان در مجامع و مکان های عمومی حکم چیست؟
پاسخ: چنین افرادی از حضور در مجامع و مکان های عمومی باید خودداری کنند و در صورتی که این کار سبب ابتلای دیگران به بیماری خطرناک منتهی به مرگ شود دیه تعلق می گیرد و آن کس که باعث شده، باید دیه را بپردازد و اگر فقط هزینه درمانی سنگینی دارد آن را باید بپردازد.[15]15)
و در این زمینه آیت الله عباس کعبی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: «مخالفت مراجع و علما با قرنطینهشدن قم، شایعه دشمن است و به هیچ وجه صحت ندارد. مراجع و بزرگان حوزه از همان لحظات نخست پیدایش کرونا، اعلام کردند که رعایت دستورالعملهای بهداشتی واجب و هرچه مسئولین و ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کند واجبالاتباع است».[16]16)
ششم؛ علما از همان اول همکاری کامل با وزارت بهداشت داشتند بلکه جلوتر از اعلام وزارت بهداشت درسها و اجتماعات و ... را تعطیل کردند و حتی عدم جلوگیری از گسترش ویروس را حرام اعلام کردند
آیت الله رئیسی با تقدیر از مراجع، علما و حوزههای علمیه برای همکاری و همیاری در مقابله با شیوع ویروس کرونا گفت: «اولین مراکزی که برای تعطیلی اجتماعات خود اعلام آمادگی کردند، نهادهای مرتبط با روحانیت، مساجد، نمازهای جمعه و مراکز مذهبی بود. البته تشخیص وزارت بهداشت به عنوان فرمانده قرارگاه مقابله با کرونا این نبود که شهر خاصی قرنطینه شود و در این موضوع تصمیمگیری بهصورت کامل و بدون هیچگونه ممانعتی در اختیار این قرارگاه بود»[17]17)
هفتم: هرچقدر در ایران علما پیشگام این جریان بودند، درغرب کشیشان غالبا با تعطیلی کلیسا مخالفت کردند
پاسخ:
یکم؛ اساساً گمانهزنی درباره منشأ پیدایش و گسترش ویروس کرونا در کشور، هیچ جنبه علمی نداشته و صرفا از شایعات و حرفهای بیاساس است. موضوعاتی مثل طلاب چینی جامعةالمصطفی و دیگر موارد، بیشاز هر چیز یا شایعاتی است که افراد کماطلاع مطرح میکنند و یا با اغراض سیاسی و ضدانقلابی طرح میشود.
دوم؛ بهگفته سازمان بهداشت جهانی، منشأ ورود ویروس کرونا به ایران تاجری عربستانی است که همسری چینی داشته و پس از سفر به ووهان چین، به ایران آمده و از تهران به قم سفر کردهاست؛ که البته نظرات مشابهی وجود دارد که هیچ کدام این نظریه را مطرح نمیکند
سوم؛ هر ادعایی مستلزم اثبات با روش علمی است. روش علمی برای اثبات این ادعا، روش آزمایشگاهی است؛ یعنی باید آزمایشگاههای معتبر با آزمایش خون افراد، وجود یا عدم وجود ویروس خاصی در خون فرد مشخصی را اعلام کنند. این درحالی است که هیچ آزمایشگاه معتبری اعلام نکردهاست که این ویروس توسط طلاب چینی جامعةالمصطفی منتقل و متتشر شدهاست.
چهارم؛ یکی از تکنیکهای جنگ روانی انتشار اخبار بیاساسی است که با روش تکرار خبر یا اعلام از منبعی نامعلوم انجام میگیرد. خبرهایی مثل شایعه و شبههی مذکور، توسط هیچ منبع معتبر و موثقی تأیید نشدهاست
پنجم؛ بحث بیوتروریسم بودن این ویروس نیز مطرح است و لذا احتمال دخالت مستقیم کشورهای متخاصم وجود دارد.
پاسخ:
یکم؛ موضوع انتشار ویروس کرونا و مخاطرهآمیز بودن آن برای جان شهروندان ایرانی و حتی خود مسؤولان و خانوادههایشان، واقعیتی است که نمیتواند کاربردی ابزاری برای سرپوش نهادن بر ناکارآمدی بخشهایی از نظام داشتهباشد[7]7). اين ویروس مرزهای حدود 200 کشور را درنوردیده و با وجود تلاشهایی که برای مهار آن انجامگرفته، متأسفانه انتشارش بهطور جدی سلامت و جان شهروندان همهی کشورها را به خطر انداختهاست. این مسئله، خاص کشور ما نیست تا بتوان به آن جنبه سياسی داد. البته ممکن است برخی از مشکلات، کاستیها و نواقصی که در امور کشور وجود دارد، در اثر برجستهشدن موضوع کرونا برای چند ماهی نادیده گرفته یا کم اهمیت تلقیشود، اما مسئله کرونا هرگز نمیتواند برای همیشه سرپوشی بر مشکلات کشور قلمداد شود و از اینرو، هیچ سیستمی چنین کاری نمیکند؛ بنابراین شکی نیست که چنین شایعاتی بیشتر توسط مخالفان و دشمنان نظام برای دامنزدن به فضای بیاعتمادی میان مردم و نظام مطرح میشود و به شکست کشور در مهار این ویروس میانجامد. بیاعتمادی شهروندان به مسئولان نظام و همکارینکردن در اجرای توصیهها و مصوبات ستاد مقابله با کرونا، میتواند بحرانهای جدی و خطرناکی ایجادکند که اولین قربانی آن خود مردم خواهندبود
دوم؛ بر فرض قبول ناکارآمدی نظام و کارآمدی کشورهای دیگر از جمله چین، آمریکا، ایتالیا و ... چگونه است که آنها نیز به شکل عجیبی درگیر این ویروس هستند؟
پاسخ:
یکم؛ جلوگیری از شیوع بیماریهای همهگیر مثل آنفولانزا و کرونا در توان هیچ کشوری نیست. چنین بیمارهایی حتی کشورهای پیشرفته و مجهزی مانند چین و آمریکا و کشورهای اروپایی را نیز درگیر کردهاست و میتواند مشکلات زیادی برای آنها ایجادکند. هماکنون بیشترین مبتلایان به کرونا و بالاترین تلفات انسانی این ویروس به کشور همین کشورها اختصاصدارد که یکی از ابرقدرتهای اقتصادی و علمی جهان بهشمار میرود.
دوم؛ روند کند انتشار ویروس کرونا در کشور و موفقیت نظام در بسيج عمومی برای مهار گسترش آن و نیز روند روبهافزایش بهبود یافتگان، نشانه آمادگی قابلقبول نظام، خصوصا جامعه پزشکی و بهداشتی کشور در مقابله با بحرانهای اینچنینی است. این وضعيت در مقایسه با بسیاری از کشورهای غربی میتواند گویای کارآمدی و پیشرفت کشور در امور پزشکی و بهداشتی باشد؛[8]8) هرچند وجود برخی از کاستیها و بینظمیها قابل انکار نیست؛ اما با همت و همکاری ملی بسیاری از آنها برطرف خواهدشد. بلاهای طبیعی و بحرانهایی مثل شیوع بیماریهای همهگیر، عزم ملی و همکاری همه افراد ملت را میطلبد و بدون اعتماد و همراهی آحاد مردم نمیتوان بر اینگونه مسائل غلبهکرد. لذا بنابر شواهد و اعترافات سازمان بهداشت جهانی نسبتبه کارآمدی و نحوه مدیریت مقابله با کرونا در ایران، هر نوع شبههای در این خصوص باطل میشود.[9]9)
پاسخ:
یکم؛ وعده توزیع رایگان ماسک ازسوی مسئولان وزارت بهداشت، محقق شد و در پایگاههای سلامت، خانهها و مراکز بهداشت به خانوادهها تحویل داده شد.
دوم؛ آنچه که میان عموم مردم به امام راحل (رحمة الله علیه) درباره آب و برق رایگان نسبت دادهمیشود، صحيح نيست. عبارت صحيح سخن امام که عیناً در صحيفه نور ثبتشدهاست حقیقت را روشن میکند. واقعیت این است که موضوع آب و برق مجانی توسط سخنگوی دولت موقت یعنی عباس امیر انتظام در تاریخ 8 اسفندماه بود که انتظام از تصویب لایحه ای به منظور رایگان کردن آب و برق برای اقشار کم درآمد خبر داد. خبری که تیتر روزنامه های همان زمان شد. حضرت امام (ره) در اجتماع مدرسه فیضیه در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۵۷ به این سخن واکنش نشان دادند و فرمودند «علاوه بر اینکه زندگی مادی شما را میخواهیم مرفه بشود، زندگی معنوی شما را میخواهیم مرفه کنیم. شما به معنویات احتیاج دارید، معنویات ما را این ها بردند. دلخوش نباشید که تنها مسکن میسازیم، آب و برق را برای طبقه مستمند مجانی میکنیم اتوبوس را برای طبقه مستمند مجانی میکنیم دلخوش به این مقدار نباشید معنویات شما را، روحیات شما را عظمت میدهیم»[10]10)
سوم؛ رایگان کردن آب و برق و گاز با عدالت سازگاری ندارد، کسی که در منزلش یک شیر آب است با کسی که استخر اختصاصی دارند هر دو آب برایشان رایگان باشد؟
پاسخ:
یکم؛ به برکت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و باتوجهبه گستردگی و فراوانی مراکز درمانی تخصصی و بیمارستانی که در بازه زمانی پس از پیروزی انقلاب ایجاد گردیده، خوشبختانه این مراکز به خوبی آمادگی و توانایی پذیرش مبتلایان به ویروس کرونا را دارند و بیمارستان «مسیح دانشوری» يکی از صدها مراکز درمانی است که در کشور پذیرای این بیماران است. این بیمارستان که در دوران پهلوی اول بنیانگذاری شده و تا بهامروز مراحل تکمیل و تجهیز آن ادامه داشتهاست، با توجه به خیانتها، غارتگریها و خرابیهایی که رژیم پهلوی برای ملت ایران باقیگذاشت، هرگز نمیتواند افتخاری برای آن رژیم به شمار آید رژیم پهلوی اگر یکی از کاخهای قاجار را به بیمارستانی برای مسلولان تغییر کاربری داد، در عوض دهها کاخ در بهترین نقاط آب و هوایی کشور برای خود و وابستگانش برپا کرد. بهترین زمینهای حاصلخیز کشور به ویژ در شمال ایران، بهتصرف خانواده پهلوی و شخص رضاشاه درآمدهبود؛ به گونهای که رضاشاه را بزرگترین زمینخوار تاریخ ایران نامیدهاند
دوم؛ بیمارستان مسیح دانشوری تنها یکی از دهها بیمارستانی است که پذیرای بیماران، بهویژه بیماران کرونایی است. اکنون دهها بیمارستان مجهز و تخصصی به این امر اختصاص یافتهاند که همه در دوران پربرکت جمهوری اسلامی ساخته شدهاست. هدف از برجسته ساختن موضوع بیمارستان مسیح دانشوری، دفاع ناشیانه از حکومت پهلوی و زیر سؤال بردن خدمات بینظیر جمهوری اسلامی است. بهترین راه برای روشنشدن موضوع مقایسه آمارهای معتبر در خصوص خدمات پزشکی میان دوره پهلوی و دوران جمهوری اسلامی ایران است.[5]5)
سوم؛ ساختمان این بیمارستان از ابتدا نیز یک کاخ تفریحی نبود بلکه ساخت این بنا برای درمان بیماری 《سل ریوی》 شاه همیشه مریضاحوال یعنی مظفرالدینشاه بود، لذا شاه پهلوی از آن استفاده نمیکرد. از طرفی مسیح دانشوری به مطالعه درباره ریه و سل علاقهمند بود و این علاقه به اینخاطر بود که در آن زمان سل و بیماریهای ریوی، از بیماریهای شایع در ایران بود و افراد زیادی به اینعلت جان میسپردند. همین علاقه او را به ساخت مرکزی تخصصی برای بیماران ریوی سوقداد. ازطرفی مرکز پزشکی دارآباد که سالها بلااستفاده مانده بود، او را به این فکر انداخت که با کمک افراد خیر و همچنین متنفذان، این بنا را کامل و تبدیل به مرکزی برای تحقیقات ریوی و همچنین آسایش مسلولان کند. یکی از این ساختمانهای قدیمی که به ساختمان فخرالدوله معروفاست، همان ساختمانی است که توسط دختر مظفرالدینشاه ساختهشد و به ساختمان «فخرالدوله» مشهور است.[6]6)
پاسخ:
یکم؛ این ادعا که انستیتو پاستور مرکز اصلی تشخیص بیماری کرونا در کشور و محل تردد مقامات کشوری و لشکری جهت انجام تست و معاینات است، خبری دروغ و فاقد هرگونه منطقی است؛ چراکه اساسا انستیتو پاستور محل معاینه و انجام تست نیست؛ بلکه کلیه مراحل تست و معاینه در مراکز درمانی صورت میگیرد و صرفا نمونههای دریافتشده به این مرکز منتقل میشود و در آنجا مورد بررسی قرار میگیرد. حتی اگر مسئولی در معرض بیماری قرار داشتهباشد، امکان معاینه و تست او در هر مکانی از جمله مراکز درمانی سطح شهر و حتی محل کار و یا منزل نیز وجود دارد و نیازی برای مراجعه به مرکز انستیتو پاستور نیست. خصوصا بعد از ساخت کیت جدید که 2 ساعته کرونا را تشخیص میدهد و هیچ نیازی به حضور در مراکز نیست
دوم؛ این شایعه صرفا با هدف تشویش اذهان عمومی و ایجاد بدبینی نسبت به مسئولان نظام اسلامی طراحی شدهاست و سازندگان آن نیز تصور کامل و درستی از کارکرد انستیتو پاستور ایران نداشتهاند. مشخص است فرد یا افراد سازنده شایعه، با فعالیتهای رسمی و کارکرد انستیتو پاستور و به ویژه پروتکلهای مربوط به مراحل تشخیص کرونا که در سایت آن موجود است، آشنایی نداشته، بههمین دلیل تصور کردهاند که این مرکز همچون سایر آزمایشگاههای معمولی، یک مرکز تست دارد که شهروندان به صورت حضوری به آنجا مراجعه کرده و نمونههای آزمایشی را مستقیما به آن تحویل میدهند
پاسخ:
یکم؛ بلاها و حوادث غیرطبیعی پرتلفات ازجمله مسائلی است که موجب ترس، اضطراب و دلهره فراگیر در میان مردم شده، نظم و امنیت جامعه را به خطر میاندازد. از طرفی امروزه شاهد گسترش رسانههای مجازی هستیم که در کنار مزیتهای خود، آسیبهای بزرگی را ایجاد میکنند. رسانه در فضای مجازی امکان انتقال پیامهای جعلی که در بیشتر موارد همراه با شگردهای رسانهای است را به شکل بسیار گستردهای ایجاد میکند؛ بهطوریکه امکان تشخیص پیام درست از غلط، به ویژه برای مردم عادی بسیار مشکل و حتی گاهی غیرممکن است. این واقعیت گاهی جامعه بزرگی را به سوی بحران و جنگ داخلی میکشاند. بهعنوان مثال، چند سال قبل تصاویری از حمله شیمیایی دولت سوریه به مناطق تحت سلطه تکفیریها و کشتهشدن تعدادی از مردم و کادر درمانی بیمارستانها منتشر شد و دولت آمریکا به این بهانه قصد داشت به کشور سوریه حمله نظامیکند؛ اما پس از چندی فیلم دیگری منتشر شد که نشان میداد همه صحنههای بمباران شیمیایی ساختگی بوده و تمام کسانی که دربرابر دوربین به زمین میافتند، طبق سناریوی از قبل نوشتهشده و با هدایت کارگردان، در حال بازیاند و پس از اتمام نقش خود برخاسته، بدون هیچ مشکلی به ادامه فعالیت خود میپردازند[3]3) این ویژگی رسانههای مدرن به خطاهای ذهنی و در نتیجه اشتباهات محاسباتی مردم منجر شده، ایشان را به تحلیلهای غلط، قضاوتهای نادرست و واکنشهای رفتاری خطرناک وا میدارد. این شیوههای رسانهای مخرب، در شرایط بحران از جمله بلاهای طبیعی که بهخودیخود اضطراب و دلهرهآور است و جامعه بیشاز هر زمان دیگری به آرامش، امنیت و قضاوت صحیح نیاز دارد، حائز اهمیت مضاعف است. به همین سبب، در شرایط بحران همواره باید مرکز رسمی و واحد کنترل و مدیریت، اخبار اطمینانبخش را در دست داشته، از پراکندگی ذهنی و خطاهای تحلیلی مردم جلوگیری کند. در اکثر کشورهای جهان سازوکارهایی برای انتشار اخبار درست و تفکیک آن از اخبار غلط طراحی میشود؛ حتی گاهی برای مقابله با انتشار اخبار غیررسمی از روشهای نظامی و انتظامی استفاده میشود. این فرایند صرفا در جهت مدیریت درست بحران و ایجاد آرامش و اطمینان درمیان شهروندان صورت میگیرد و فارغ از اینکه در یک کشور چگونه اجرا شود، در اصل آن اشکالی وجود ندارد و حتی تدبیر صحیحی برای مدیریت روانی جامعه است. اینگونه تدبیرها با پنهانکاری و امثال آن تفاوت دارد.
دوم؛ تنها مسألهای که وجود دارد، این است که در چنین شرایطی اطمینان به آمار و اطلاعات نهادهای رسمی چگونه امکانپذیر است؟ پاسخ این سؤال از یک جهت بستگی به میزان مشروعیت مردمی آن نظام دارد، بهطوریکه اگر کشوری از سطح بالای مشروعیت برخوردار باشد، طبیعتا به همان نسبت یک نظام مردمی تلقی خواهدشد و همین مسأله نیز اطمینان بخشی مردم به اخبار و تحلیلهای اعلامی از سوی نهادهای رسمی را افزایش خواهدداد. در مورد کشور ما نیز باوجود بازیهای رسانهای و تلاشهای فراوان برای القای فضای بیاعتمادی به نهادهای رسمی توسط دشمنان، نظام اسلامی از پشتوانه مردمی خوبی برخوردار است که یکی از شواهد آن مشارکت بالا در مراسمهای ملی است.
راهکار دیگری که برای اعتبار رسانههای رسمی نظام وجود دارد، استناد به آمار مثبت سازمانهای جهانی است؛ چراکه سازمانهای جهانی عمدتا تحت سلطه قدرتهای استکباری اند و گزارشهای منفی آنها بهعلت احتمال غرضورزی چندان قابل اعتماد نیست؛ اما از آنجاکه در ارائه گزارشهای مثبت و همسو با گزارشهای نظام اسلامی انگیزهای ندارند، میتوان به گزارشهای آنها اعتماد کرد. سازمان بهداشت جهانی با تأیید مواضع ایران در خصوص مقابله منطقی با ویروس کرونا تمام صحنهسازیها و دروغ پردازیهای ضدانقلاب را ردکرده و بر درستی گزارشهای ایران مهر تأیید زدهاست. مدیر کل سازمان بهداشت جهانی در واکنش به برخی ادعاهای مطرحشده در رسانهها مبنی بر پنهانکاری ایران در مسئله آمار قربانیان ویروس کرونا گفت: «ساز و کارهای مستقل این نهاد، چنین ادعایی را تأیید نمیکند» به گزارش خبرگزاری فارس «تدروس آدانوم»، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، روز دوشنبه ادعای «پنهانکاری» ایران در ارتباط با آمار قربانیان ویروس کرونا جدید (کووید-19) را ردکرد.
سوم؛ انتشار اخبار مربوط به ویروس کرونا از منابع مختلف، در ایران ممنوع نشدهاست بلکه صرفا بیان شده که تنها مرکز اطلاعرسانی رسمی، وزارت بهداشت است. لذا در این میان خبرهای دروغ بسیاری نیز پخش میشود.
چهارم؛ انتشار اخبار مرتبط با کرونا غیر از مرکز رسمی نشر اخبار، درکشورهای غربی مثل آمریکا ممنوع و جریمههای سنگین دراینباره وضع شدهاست.[4]4)
پاسخ:
یکم؛ این مطلب صرفا یک ادعای بدون دلیل است. شبههافکنان و شایعهسازان بدون ارائهی هرگونه مدرک قابل استناد جمهوری اسلامی را به مخفیکاری متهم کردهاند. این درحالی است که طبق مستندات معتبر، فاصلهی میان تشخیص اولین مورد مبتلا به ویروس کرونا تا اعلام رسمی آن توسط وزارت بهداشت، بیش از دو ساعت نبودهاست.[2]2) جمهوری اسلامی بههیچوجه چنینکار غیراخلاقی، غیرانسانی و خلاف موازین شرعی را مرتکب نشده و صادقانه در نخستین ساعات اطلاع از موارد ابتلا، در جهت پیشگیری و اطلاعرسانی اقدام کردهاست.
دوم؛ کرونا بیماری فراگیری است که سازمان بهداشت جهانی آن را رسما یک بیماری جهانی اعلامکرد.
ویژگی این بیماری برخلاف سایر بیماریهای واگیردار، سرعت انتقال زیاد و ناشناخته بودن آن است؛ بهگونهایکه درحالحاضر جز قرنطینهی افراد سالم و بیمار، اقدامات مراقبتی و حفاظتی شخصی، راهکار دیگری برای پیشگیری از آن معرفی نشدهاست؛ حتی تشخیص و تفکیک ویروس کرونا از سایر بیماریهای مشابه مثل آنفلوانزا و سرماخوردگی نیز زمانبر است؛ به همین سبب هزینههای انسانی و مادی پیشگیری و درمان این بیماری برای کشورهای گرفتارشده و نیز اقتصاد جهانی بسیار زیاد خواهدبود؛ بنابراین نخستین و مهمترین اقدام منطقی دربرابر این بیماری از سوی دولتها و ملتها، اقدامات مراقبتی است؛ اقداماتی نظیر ممنوعیت ترددهای غیرضروری و ناایمن میان کشورها، گرفتن تست ویروس کرونا از مسافران، قرنطینه افراد مشکوک و غیره.
سوم؛ یکی از الزامات برخورد منطقی و مؤثر با مسأله ویروس کرونا، آگاهیبخشی مردم است تا با انجام اقدامات احتیاطی مانع ابتلا و شیوع آن شوند. مسأله پیشگیری از شیوع بیماری و تبدیل آن به اپیدمی آنقدر مهم و راهبردی است که هیچ مصلحتاندیشی نمیتواند تأخیر مقابله با آن را توجیه کند؛ زیرا منافع زودگذر سیاسی هرگز جبرانکنندهی زیانهای وسیع و دامنهدار سیاسی، اقتصادی و امنیتی نظام نیست.
بنابراین، تأخیر در اعلام خبر وجود ویروس کرونا هیچگونه دلیل موجهی نداشته تا نظام اسلامی بخواهد پنهانکاری کند. البته برخی دشمنان در تلاشاند تا با متهمکردن نظام به پنهانکاری یا تأخیر در اطلاعرسانی، دلایل سیاسی را انگیزه آن معرفی نمایند؛ این درحالی است که نظام با تعطیلی حرم امام رضا علیه السلام نماز جمعه ها و... نشان داد که جان مردم برایش اولویت اصلی است در ثانی اگر دلایل سیاسی برای این کار وجود داشت، قاعدتا مسئولان باید این کار را به بعد از ایام انتخابات موکول میکردند تا این خبر موجب کاهش مشارکت مردم در انتخابات نشود. طبق برآوردهای معتبر مهمترین علت کاهش مشارکت مردم در انتخابات اخیر، در کنار برخی نارضایتیها از اوضاع اقتصادی، مسأله نگرانی از ویروس کرونا بودهاست. این درحالی است که بسیاری از کشورهای جهان و حتی برخی کشورهای همسایه با وجود شیوع گسترده این بیماری، به دلایل سیاسی یا اقتصادی، حاضر به اعلام آن نیستند. از جمله در کشور ترکیه که گفته میشود دهها نفر که مشکوک به بیماری کرونا اند، به نام ابتلا به آنفلوآنزا بستری و دفن شدهاند. کشور امارات پس از مدتها پنهانکاری درمورد وجود این بیماری در این کشور، سرانجام مجبور شد هم شیوع و هم تلفات ناشی از ویروس کرونا را اعلامکند. در اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز اجازه انتشار اخبار مربوط به کرونا، جز از کانالهای خاصی، دادهنشدهاست. آنچنانکه رسما در آمریکا اعلام شد که با هر کسی که خبری غیر از خبر تأیید شده از جانب معاون رئیس جمهور آمریکا را منتشر کند، برخورد قضایی خواهدشد.
چهارم؛ این شبهه با استفاده از برخی تکنیکهای جنگ روانی مثل مفروضانگاری، دلیلتراشی، برچسبزنی و غیره درصدد القای اتهامی ناجوانمرانه به نظام اسلامی است. در تکنیک مفروضانگاری، فرد با القای یک مطلب بهصورتیکه گویی شکی در آن نیست، به تحلیل و تبیین آن میپردازد. در تکنیک دلیلتراشی، فرد بدون استفاده از روش صحیح و ارائهی هرگونه دلیل منطقی به ساخت دلائل و توجیهات مورد نظر خود درباره یک واقعه اقدام میکند. برچسبزنی نیز از تکنیکهای شایع جنگ روانی است. در این تکنیک با زدن برچسبی منفی به طرف مقابل همهی بار معنایی منفی آن برچسب در ذهن مخاطب تثبیت میشود.
پنجم؛ در کشورهایی مانند ایتالیا، انگلیس، آلمان و ... که مسئله انتخابات مطرح نبود، اما ویروس کرونا آنجا نیز گسترش یافت؛ پس معلوم میشود قبل از ۲۲ بهمن هنوز ویروس کرونا در ایران شیوع نیافتهبود؛ چراکه بهطورمثال ابتلا در ایران از ایتالیا کمتر است.