پاسخ:
یکم؛ بلاها و حوادث غیرطبیعی پرتلفات ازجمله مسائلی است که موجب ترس، اضطراب و دلهره فراگیر در میان مردم شده، نظم و امنیت جامعه را به خطر میاندازد. از طرفی امروزه شاهد گسترش رسانههای مجازی هستیم که در کنار مزیتهای خود، آسیبهای بزرگی را ایجاد میکنند. رسانه در فضای مجازی امکان انتقال پیامهای جعلی که در بیشتر موارد همراه با شگردهای رسانهای است را به شکل بسیار گستردهای ایجاد میکند؛ بهطوریکه امکان تشخیص پیام درست از غلط، به ویژه برای مردم عادی بسیار مشکل و حتی گاهی غیرممکن است. این واقعیت گاهی جامعه بزرگی را به سوی بحران و جنگ داخلی میکشاند. بهعنوان مثال، چند سال قبل تصاویری از حمله شیمیایی دولت سوریه به مناطق تحت سلطه تکفیریها و کشتهشدن تعدادی از مردم و کادر درمانی بیمارستانها منتشر شد و دولت آمریکا به این بهانه قصد داشت به کشور سوریه حمله نظامیکند؛ اما پس از چندی فیلم دیگری منتشر شد که نشان میداد همه صحنههای بمباران شیمیایی ساختگی بوده و تمام کسانی که دربرابر دوربین به زمین میافتند، طبق سناریوی از قبل نوشتهشده و با هدایت کارگردان، در حال بازیاند و پس از اتمام نقش خود برخاسته، بدون هیچ مشکلی به ادامه فعالیت خود میپردازند[3]3) این ویژگی رسانههای مدرن به خطاهای ذهنی و در نتیجه اشتباهات محاسباتی مردم منجر شده، ایشان را به تحلیلهای غلط، قضاوتهای نادرست و واکنشهای رفتاری خطرناک وا میدارد. این شیوههای رسانهای مخرب، در شرایط بحران از جمله بلاهای طبیعی که بهخودیخود اضطراب و دلهرهآور است و جامعه بیشاز هر زمان دیگری به آرامش، امنیت و قضاوت صحیح نیاز دارد، حائز اهمیت مضاعف است. به همین سبب، در شرایط بحران همواره باید مرکز رسمی و واحد کنترل و مدیریت، اخبار اطمینانبخش را در دست داشته، از پراکندگی ذهنی و خطاهای تحلیلی مردم جلوگیری کند. در اکثر کشورهای جهان سازوکارهایی برای انتشار اخبار درست و تفکیک آن از اخبار غلط طراحی میشود؛ حتی گاهی برای مقابله با انتشار اخبار غیررسمی از روشهای نظامی و انتظامی استفاده میشود. این فرایند صرفا در جهت مدیریت درست بحران و ایجاد آرامش و اطمینان درمیان شهروندان صورت میگیرد و فارغ از اینکه در یک کشور چگونه اجرا شود، در اصل آن اشکالی وجود ندارد و حتی تدبیر صحیحی برای مدیریت روانی جامعه است. اینگونه تدبیرها با پنهانکاری و امثال آن تفاوت دارد.
دوم؛ تنها مسألهای که وجود دارد، این است که در چنین شرایطی اطمینان به آمار و اطلاعات نهادهای رسمی چگونه امکانپذیر است؟ پاسخ این سؤال از یک جهت بستگی به میزان مشروعیت مردمی آن نظام دارد، بهطوریکه اگر کشوری از سطح بالای مشروعیت برخوردار باشد، طبیعتا به همان نسبت یک نظام مردمی تلقی خواهدشد و همین مسأله نیز اطمینان بخشی مردم به اخبار و تحلیلهای اعلامی از سوی نهادهای رسمی را افزایش خواهدداد. در مورد کشور ما نیز باوجود بازیهای رسانهای و تلاشهای فراوان برای القای فضای بیاعتمادی به نهادهای رسمی توسط دشمنان، نظام اسلامی از پشتوانه مردمی خوبی برخوردار است که یکی از شواهد آن مشارکت بالا در مراسمهای ملی است.
راهکار دیگری که برای اعتبار رسانههای رسمی نظام وجود دارد، استناد به آمار مثبت سازمانهای جهانی است؛ چراکه سازمانهای جهانی عمدتا تحت سلطه قدرتهای استکباری اند و گزارشهای منفی آنها بهعلت احتمال غرضورزی چندان قابل اعتماد نیست؛ اما از آنجاکه در ارائه گزارشهای مثبت و همسو با گزارشهای نظام اسلامی انگیزهای ندارند، میتوان به گزارشهای آنها اعتماد کرد. سازمان بهداشت جهانی با تأیید مواضع ایران در خصوص مقابله منطقی با ویروس کرونا تمام صحنهسازیها و دروغ پردازیهای ضدانقلاب را ردکرده و بر درستی گزارشهای ایران مهر تأیید زدهاست. مدیر کل سازمان بهداشت جهانی در واکنش به برخی ادعاهای مطرحشده در رسانهها مبنی بر پنهانکاری ایران در مسئله آمار قربانیان ویروس کرونا گفت: «ساز و کارهای مستقل این نهاد، چنین ادعایی را تأیید نمیکند» به گزارش خبرگزاری فارس «تدروس آدانوم»، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، روز دوشنبه ادعای «پنهانکاری» ایران در ارتباط با آمار قربانیان ویروس کرونا جدید (کووید-19) را ردکرد.
سوم؛ انتشار اخبار مربوط به ویروس کرونا از منابع مختلف، در ایران ممنوع نشدهاست بلکه صرفا بیان شده که تنها مرکز اطلاعرسانی رسمی، وزارت بهداشت است. لذا در این میان خبرهای دروغ بسیاری نیز پخش میشود.
چهارم؛ انتشار اخبار مرتبط با کرونا غیر از مرکز رسمی نشر اخبار، درکشورهای غربی مثل آمریکا ممنوع و جریمههای سنگین دراینباره وضع شدهاست.[4]4)