بیان بین الصلاتین
واجبات نماز 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه‌السلام روایت شده که فرمودند: إذَا قَامَ الْمُصَلِّى إلَی‌الصَّلَاةِ، نَزَلَتْ عَلَیْهِ الرَّحْمَةُ مِنْ أعْنَانِ السَّمَاءِ.
هنگامى که نمازگزار به نماز می‌ایستد، رحمت خداوند از (پهنای آسمان بر او نازل مى‌شود.( ( اصول‌کافى ، ج 3، ص 265)
توضیحات
چند نکته درباره واجبات نماز:
1-واجبات نماز بر دو قسم است واجبات رکنی که پنج واجب است و واجبات غیر رکنی و معنای واجب رکنی این است که اگر عمدا یا سهوا کم یا زیاد شود نماز باطل است.اما واجب غیر رکنی در صورتی که عمدا ترک یا زیاد شود نماز باطل است مثلا یک سجده را عمدا کم یا زیاد کند.
2-از واجبات رکنی ایستادن در هنگام تکبیره الاحرام و ایستادن قبل از رکوع است که اصطلاحا قیام متصل به رکوع گفته می شود.
3-انسان تا وقتی که بتواند ایستاده نماز بخواند هر چند‌با تکیه بر دیوار یا به کمک عصا، باید نماز را ایستاده بخواند و نباید نشسته نماز بخواند. حتی اگر بتواند‌حداقل تکبیره الاحرام را ایستاده بگوید باید تکبیر را ایستاده بگوید.
4-اگر نمازگزار چنانچه بایستد مریض می شود یا ضرر قابل توجهی به او می رسد باید نشسته بخواند ودر صورتی که نمازگزاری توانایی ایستادن داشته باشد ولی نمازش را نشسته می خواند به خاطر ترک قیامهای رکنی نمازش باطل‌است‌و قضا دارد ،به عنوان مثال کسانی که تمام نماز را روی صندلی می‌خوانند در حالی‌که توانایی ایستادن را دارند و با این حال روی صندلی نماز می خوانند نمازشان باطل است و قضا دارد. (مراجع م 958 و 975 عروه الوثقی فصل فی القیام م 17)
خداوند متعال همه ما را از نماز‌گزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
رشوه
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در حدیث معروفی از پیا‌مبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: لَعَنَ اللّهُ الرّاشِیَ وَ الْمُرْتَشِیَ وَ الْماشِیَ بَیْنَهُم؛
خداوند گیرنده و دهنده رشوه و آن کس که واسطه میان آن دو است را از رحمت خود دور گرداند. (بحار الانوار، جلد 101، صفحه 274، احادیث 9 و 11، باب الرِّشا فِى الحُکْمِ وَ أَنواعِهِ؛ «مستدرک الوسائل»، جلد 17، صفحه 355، حدیث 21565 (چاپ آل البیت)؛ «جامع الأخبار»، صفحه 156 (انتشارات رضى).
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره رشوه:
1-یکی از گناهان بزرگ رشوه است و دارای شکلهای مختلفی است:
الف: رشوه در قضاوت.یعنی انسان به قاضی چیزی بدهد که به نفع رشوه دهنده حکم کند.
ب.رشوه دادن برای انجام کار حرامی مانند خیانت در امانت یا از بین بردن‌حق دیگری باشد مثلا به کسی رشوه بدهند تا با شهادت دروغ دادن حق کسی را ضایع کند.
ج.رشوه گرفتن در قبال انجام وظیفه نیزحرام است مثلا کارمند دولت یا شرکت در مقابل کاری‌که وظیفه‌اش می‌باشد مالی دریافت نماید و پرداخت پول هم چون خلاف قانون است جایز‌نمی‌باشد.
2.تغییر دادن نام رشوه به اسم هدیه یا بخشش یا شیرینی سبب حلال شدن رشوه نمی شود و کسی که رشوه را گرفته واجب است به پرداخت کننده رشوه برگرداند. (مقام‌معظم‌رهبری ،س1246سیستانی ،رساله‌جامع‌ج1م2761)
خداوند متعال به همه توفیق کسب روزی حلال عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و‌آل محمد.
اهمیت نماز
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام کاظم علیه السلام روایت شده است که میفرمایند: أَفْضَلُ مَا یَتَقَرَّبُ بِهِ الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ بِهِ الصَّلَاة.
بهترین چیزى‌که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهى تقرب پیدا مى کند، نماز است.(تحف‌العقول‌ص455)
توضیحات
چند نکته درباره اهمیت نماز:
1-نماز از مهمترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم واقع شود،عبادتهای دیگر هم قبول می شود و اگر پذیرفته نشود اعمال دیگر هم قبول نمی شود و همان طور که اگر انسان شبانه روزی پنج نوبت در نهر آبی شستشو کند، چرک در بدنش نمی ماند نمازهای پنجگانه هم انسان را از گناهان پاک می کند و سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند .
روزی حضرت در مسجد تشریف داشتند مردی وارد و مشغول نماز شد و رکوع و سجودش را کاملاً به جا نیاورد، حضرت فرمودند: «اگر این مرد در حالی که نمازش این طور است از دنیا برود، به دین من از دنیا نرفته است».پس انسان باید مواظب باشد که به عجله و شتابزدگی نماز نخواند و در حال نماز به یاد خداوند متعال بوده و با خضوع و خشوع و وقار باشد و متوجّه باشد که با چه کسی سخن می‌گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند عالم بسیار پست و ناچیز ببیند.
2- نیز باید نمازگزار توبه و استغفار نماید و گناهانی که مانع قبول شدن نماز است، مانند حسد، کبر، غیبت، خوردن حرام، آشامیدن مسکرات و ندادن خمس و زکات بلکه هر معصیتی را ترک کند و همچنین سزاوار است‌کارهایی که ثواب نماز را کم می کند بجا نیاورد، مثلاً در حال خواب آلودگی و خودداری از بول به نماز نایستد و در موقع نماز به آسمان نگاه نکند و نیز کارهایی که ثواب نماز را زیاد میکند بجا آورد، مثلاً انگشتری عقیق به دست کند و لباس پاکیزه بپوشد و شانه و مسواک کند و خود را خوشبو نماید.(رساله مراجع مقدمه احکام نماز)
3-یاد گیری احکامی که غالبا به آن احتیاج داریم مثل احکام نماز واجب است. (رساله مراجع م 11)
4-اگر‌کسی‌عمدا نماز نخواند یا کوتاهی کند تا قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و همچنین در انجام قضای آن کوتاهی ننماید.(رساله مراجع مساله747)
خداوند متعال به همه ما توفیق عبادت خالصانه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید در مورد مومنین می‌فرماید: الَّذینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی اْلأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ‌أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَر….
همان‌کسانی‌که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می دارند و زکات می دهند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند .(سوره حج، آیه 41)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره احکام امر به معروف :
1.واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله:
الف) شناخت صحیح معروف و منکر ب) احتمال تاثیر در مخاطب ج) تصمیم مخاطب برتکرار عمل د) نداشتن مفسده وضرر جانی، عرضی و مالی قابل توجه .
2. یکی از شرایط تصمیم مخاطب بر تکرار عمل است لذا اگر فردی قصد انجام منکر یا ترک واجب را داشته باشد یا آنکه مشغول به انجام منکر و ترک واجب باشد، امر به معروف و نهی از منکر واجب است ولی چنانچه شخص خلافکار نخواهد کارهای خلاف خود را تکرار کند و نمی‌خواهد دوباره مرتکب آن شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست. لذا اگر فردی در گذشته گناه بزرگ شرابخوری مرتکب شده و الان قصد انجام این گناه زشت را ندارد و این کار را در آینده نیز نمی خواهد انجام دهد، نهی از منکر چنین شخصی واجب نیست.
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم حضرت علی‌علیه السلام در نهج البلاغه می فرمایند : قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلَّا أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مِنْهُم .
کمتر شده است کسى خود را شبیه قومى کند و سرانجام از آنان نشود. (نهج البلاغة (للصبحی صالح) ؛ ص506)
توضیحات
چند نکته درباره نشر فرهنگ غربی :
1-یکی از محرمات و گناهان، ترویج و تبلیغ فرهنگ غربی است یعنی فرهنگی که معارض و دشمن فرهنگ اسلامی است و مسلمان نباید تحت تاثیر چنین فرهنگی قرار بگیرد، بی شک لباس و پوشش افراد یک جامعه و کیفیت زندگی افراد، از عوامل فرهنگ ساز و وسیله تبلیغ فرهنگ آن جامعه است لذا در جامعه اسلامی پوشیدن لباسهایی که با حجاب و پوشش شرعی منافات دارد، یا پوشیدن لباسی که
بر روی آن تصاویر و‌عکسهای مبتذل وجود داشته باشد اشکال دارد و همچنین ترویج نگه داری سگ‌در منزل و بازی با آن و همراه داشتن آن در ماشینها و خیابانها چنانچه باعث ترویج فرهنگ ضددینی شود،حرام می باشد.
2.خرید و‌فروش هر چیزی‌که منجر به انحراف جوانان و فساد آنان و یا باعث پیدایش جو فرهنگی فاسد می شود جایز نیست و واجب است از آنها اجتناب شود.( استفتاءات تبریزی ج1س 2229و 2228– استفتائات مکارم ج3س1840-اجوبه س1361)
خداوندمتعال به همه ما توفیق ترویج فرهنگ اسلامی را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است یکى از تجار فارس به امام رضا علیه السلام نامه نوشت و اذن در خمس را درخواست کرد (حضرت خمس مالش را به او ببخشد)، حضرت در جوابش مرقوم فرمودند: إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَ لَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا.
پرداخت‌خمس کمکی در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نسازید.(وسائل، ج9، ص 538 )
توضیحات
خمس یکی از عبادت های مالی است که باید به قصد قربت و انجام دستور خدا انجام شود. اداء خمس آثار و برکاتی دارد و یکی از برکات خمس این است که مشمول دعای ائمه اطهار علیهم السلام می شویم. در برخی از روایات خمس باعث پاک شدن اموال ذکر شده است و بالعکس کوتاهی در ادای خمس مال را ناپاک می کند که مصرف آن گناه است و جایز نیست (نظر مشهور فقهاء).
چند نکته درباره احکام خمس:
1.یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درآمدش که در بین سال‌خمسی صرف نیازها و مخارج حلال زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و‌‌مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از در آمد در سر رسید سال خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2.داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند بهانه‌ای برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که‌‌برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری‌ها و احکامش ،باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند، مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد این بدهی سبب نمیشود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند.
رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792، .(اجوبه س924- تبریزی س882- جامع المسائل فاضل ج1 س902- جامع الاحکام صافی ج1 س773-774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس– نوری م1748- احکام الواضحه فاضل ص303 – هدایه العباد صافی م1620- مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم . بسم الله الرحمن الرحیم از أمیرالمومنین علیه السلام روایت شده که فرمودند: مَنِ اتَّجَرَبِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا.
کسی که بدون یادگیری احکام، تجارت کند، بداند که در ربا فرو خواهد رفت.( نهجالبلاغه، حکمت 447 )
توضیحات
جنسى که فروخته می شود باید دارای شرایطی باشد :
1.خصوصیاتى که در کالا وجود دارد که بواسطه آنها میل مردم به معامله تفاوت میکند مشخص شود یعنی خصوصیات به گونه ای است که در تعیین قیمت کالا موثر است بیان شود. مثلا هنگام فروش فرش مشخص شود که ماشینی است یا دستباف یا هنگام خرید واحد آپارتمان طبقه مشخص شود.
2.شخص دیگری درآن حقی نداشته باشد. مانند منزلی که در گرو بانک می باشد یا ملکی که به وراث رسیده است در این صورت بدون اجازه بانک یا وراث دیگر حق فروش سهم بقیه وراث را ندارد .(رساله مراجع مساله2090،)
3-اگر یکی از شرطهای که گفته شد در قرارداد نباشد خرید و فروش باطل است ولی اگر بداند طرف راضی به استفاده از آن مال است هر چند قرارداد باطل باشد؛ استفاده جایز است.( رساله مراجع م2093 )
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که فرمودند: یَا أنَسُ! أکْثِرْ مِنَ ٱلطَّهُورِ یَزِدِ ٱللهُ فِی عُمُرِکَ.
ای انس! تا می‌توانی با طهارت باش چرا که در این صورت خداوند بر عمر تو می‌افزاید(وسائل الشیعة، ج1، ص: 383)
توضیحات
نکاتی کوتاه درباره برخی فرقهای وضو وغسل:
1. در وضو صورت و دستها را باید از بالا به پایین شست ولی در غسل لازم نیست اعضای غسل را از بالا به پایین شست بلکه می توان مثلا سمت راست بدن را از پایین به بالا شست. (مشهور .م380)(صرفا جهت اطلاع: بهجت= بنابر احتیاط بدن را از بالا به پایین بشوید.)
2.در وضو محل مسح سر و پا باید خشک باشند البته اگر محل مسح مانند سر به حدی مرطوب باشد که رطوبت دست هنگام مسح بر آن غلبه کند اشکالی ندارد اما در غسل خشک بودن هیچ یک از اعضاء قبل از غسل لازم نیست. (م 256)
3.اگر انسان برای امر واجبی مثل نماز ظهر یا امر مستحبی مانند تلاوت قرآن وضو بگیرد می تواند با این وضو تا زمانی که باطل نشده هر عملی را که نیاز به وضو دارد انجام دهد اما در میان غسلها با، غسل جنابت تا زمانی که مبطلات وضو سر نزده می تواند با آن هر عملی را که نیاز به وضو دارد انجام دهد ، هر چند به نظر تعدادی از مراجع تمامی‌غسلهای واجب و مستحب کفایت از وضو می کند.
خداوند متعال توفیق انجام وظایف شرعی را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید می‌فرماید: وَ أَنکِحُوا الْأَیَامَى مِنکُمْ و َالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ و َإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاء یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ.
مضمون آیه شریفه ای است که : مردان و زنان بی همسر را همسر دهید ، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بی‌نیاز میسازد، خداوند واسع و آگاه است. (سوره نور – 32)
توضیحات
حضرت علی علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم فرمود:
ای بندگان خدا! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد،و دلها را منحرف می سازد، و پیوسته به زنان چشم دوختن؛ نورانیت معنوی را از دل انسان می برد و همچنین با گوشه چشم به نامحرم نگاه کردن از حیله و دام های شیطان است. (بحارالانوار ج 74 ص 291 )
اما چند نکته درباره احکام محرمیت :
1.محرمیت میان زن و مرد از سه طریق حاصل میشود:
راه اول: از طریق ولادت که بواسطه آن افرادی همچون عمو، عمه، خاله و یا عمه و خاله و دایی پدر و مادر انسان محرم هستند.
راه دوم: شیر خوردن چنانچه با شرایطش انجام شود همانند محرمیتی است که از راه ولادت حاصل می شود.
راه سوم: از طریق ازدواج که بواسطه آن افرادی مثل پدر و مادرِ همسر، پدربزرگ و مادر‌بزرگِ همسر به انسان محرم می‌شوند.
2- غیر‌از این سه راه، راه دیگری برای محرمیت وجود ندارد و سایر افراد جامعه نامحرم محسوب می‌شوند حتی اگر از اقوام نزدیک یا همکار باشند لذا به واسطه ازدواج برادر شوهر یا دائی و عموی شوهر به خانم محرم نمی شوند و همچنین خواهر زن یا عمه و خاله زن به مرد محرم نمی شوند، لذا دست دادن به آنها ولو بدون قصد لذت حرام و گناه می باشد.
خداوند متعال توفیق یادگیری و عمل به دستورات دین را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام محمد باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: لایحلُّ لِاَحدٍ أن یشْتَرِیَ منَ الخُمسِ شَیئاً حَتّی یصِلَ الَینا حَقَّنا.
هیچ کس اجازه ندارد از مالی که به آن خمس تعلق گرفته چیزی بخرد تا اینکه حق ما را به ما برساند. (الکافی ج1 ص545)
توضیحات
یکی از واجبات مالی خمس است. پرداخت خمس نه تنها باعث کم شدن مال نمی شود بلکه طبق روایاتی که از معصومین علیهم السلام داریم باعث برکت و زیادی مال می شود. به هر فردی که درآمدش در تاریخ حساب سال باقی مانده، خمس تعلق می گیرد اما به برخی از اموال خمس تعلق نمی گیرد، مثل:
1. ارث: مالی که به واسطه ارث به انسانها برسد، چنانچه میتی که از نزدیکان بوده خمس مالش را پرداخت نموده باشد (رساله مراجع مساله1754)
2. مهریه: به فتوای اکثر مراجع تقلید مهریه خمس ندارد. (مخالف: بهجت: بنابر احتیاط، رساله م1378)
3. دیه: مثلا اگر در حادثه ای به کسی صدمه ای وارد شود و بخاطر این صدمه دیه‌ای تعلق بگیرد این دیه هم حلال است و هم خمس ندارد. (تحریرالوسیله، ج1،ص356 م5؛ تبریزی: المسائل المنتخبه، مساله1385 ص211؛ رهبری: استفتاآت جامعه الزهرا؛ خوئی، اسیتفتاآت ص125 س407؛ سیستانی: ندارد مطلقا: المسائل المنتخبه ص256 السابع؛ نوری ندارد: استفتاآت ج1 س289؛ فاضل: جامع المسائل ج1س862؛ مکارم: ندارد: استفتاآت ج1 س318-دیه جرح: اکثرمراجع؛ مخالف: بهجت، اراکی: جرح خمس دارد بنا بر احتیاط واجب: استفتاآت ص67 س2؛ آیه الله سیستانی، سایت؛ بهجت، استفتائات ج3ص82 س 3655، استفتائات از محضر آیت الله اراکی ص67 س1و2؛ دیه قتل: مشهور: ندارد)
4. هدیه نیز به نظر تعدادی از فقهاء خمس ندارد البته به نظر اکثر مراجع خمس دارد (رساله مراجع مساله 1753: خمس ندارد: امام خمینی، مقام معظم رهبری، نوری همدانی؛ خمس دارد: فتوی: سیستانی، گلپایگانی، صافی، خوئی، اراکی (تبریزی، وحید: اگر هدیه قابل توجه باشد)؛ احتیاط واجب: بهجت، مکارم، فاضل).
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از‌حضرت امام محمد‌باقر علیه السلام که میفرمایند: إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ .
امر به معروف و نهى از منکر دو واجب بزرگ الهى مى‌باشند که سایر واجبات با آنها بر پا مى‌مانند .(وسایل الشیعه ج 16 ، ص119 ، ح 21132)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام امر به معروف :
1-واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله الف) شناخت صحیح معروف و منکر ب) احتمال تاثیر در مخاطب ج) تصمیم مخاطب بر تکرار عمل د) نداشتن مفسده وضرر جانی، عرضی و مالی قابل توجه .
2-یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر در کنار بقیه شرایط احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد ولی وجود احتمال برای ثابت شدن‌تکلیف شرعی‌کافی است. اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری‌نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است.
3-منظور از احتمال تاثیر این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن،گنهکار بطور کلی گناه را ترک می کند یا مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد یا امر و نهی در آینده احتمال تاثیر دارد در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است.(تحریر ج2 کتاب امر به معروف شرط دوم ، رساله جامع ج 1ص 618 شرط دوم)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما‌عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت است که میفرمایند: سَوُّوا بَینَ صُفُوفِکُم وَ حَاذُوا بَینَ مَنَاکِبِکُم لَایَستَحوِذ عَلَیکُمُ الشَّیطَانُ.
صف‌های نماز جماعت را منظم کنید، شانه‌هایتان را برابر شانه‌های همدیگر قرار دهید تا شیطان بر شما مسلط نشود. (وسائل، ج 8، ص 423)
توضیحات
نماز جماعت از عبادت هایی است که آثار و برکات فراوانی دارد، از جمله در روایتی که قرآئت شد رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند نظم در صفوف جماعت مانع تسلط شیطان است و در روایتی دیگر حضرتشان در آثار نماز جماعت فرمودند هر کس چهل روز نمازهای خود را به صورت کامل با جماعت بخواند از نفاق (دورویی و بی ایمانی) و همچنین از آتش دوزخ رهایی می یابد: مَنْ صَلَّى لِلهِ أَربَعینَ یَومَاً فی جَمَاعَةٍ یُدْرِکُ التَّکْبیرَةَ الأُوَّلى کُتِبَ لَهُ بَرَاءَتَانِ: بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ، وَبَرَاءَةٌ مِنَ النِّفَاقِ (محجة البیضاء/ج 1/ص 344)
اما چند نکته در مورد احکام نماز جماعت:
1.مستحب است مومنین نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و حاضر نشدن به جماعت از روی بی اعتنایی جایز نیست.
2.نماز جماعتی‌‌که مختصر بخواند از نماز فرادایی‌که آن را طول بدهد بهتر است.
3.تبعیت کردن از امام جماعت در افعال نماز واجب است یعنی کارهاى نماز مانند رکوع و سجود را کمى بعد از امام و یا همزمان با امام‌جماعت به جا آورد لذا باید نماز‌گزاران تا امام به رکوع نرفته زودتر از امام جماعت به رکوع نروند و زودتر بلند نشوند یا تا امام جماعت به سجده نرفته زودتر از امام جماعت به سجده نروند و زودتر سر بر ندارند.
4.گفتن اذکار بطوری که امام بشنود مکروه است.
5.هر‌یک از نمازهای واجب یومیه را می توان به نماز واجب یومیه اقتدا کرد و به جماعت خواند و فرق ندارد مثل هم باشند یا نه مثلا نماز قضای صبح را می‌توان به نماز ادای ظهر اقتدا کرد ولی نمازهای مستحبی را نمی توان به جماعت خواند، مگر نماز باران ونماز عید فطر و قربان لذا نماز زیارت را نمی توان به جماعت خواند. (العروه الوثقی جلد1 فصل فی الجماعه مساله3، رساله مراجع مساله 1468، 1469 ،1489،1470 1470،1405)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله‌علیه و آله و سلم روایت است که میفرمایند: مَن قَضَى لأخیهِ المُؤمِنِ حاجَةً کانَ کَمَن عَبَدَ اللّه دَهرَهُ.
کسى‌که حاجت برادر مؤمن خود را برآورده سازد، مانند کسی است که تمام عمر خود را مشغول عبادت بوده است. (الأمالى طوسى،481)
توضیحات
چند نکته درباره احکام عاریه:
1-یکی از قراردادهای شرعی عاریه است عاریه این است که وسیله خود را به دیگری بدهد تا از آن رایگان استفاده کند مثلا انسان مدتی ماشین خود را به دوست یا شخص دیگری می دهد تا رایگان استفاد کند.
2-کسیکه چیزی را مانند گوشی یا ماشین یا وسیله دیگری را به عنوان عاریه و استفاده رایگان گرفته، نمی‌تواند بدون اجازه صاحبش به فرد دیگری بدهد.
3-مالی را که انسان عاریه گرفته اگر از بین برود یا معیوب بشود ضامن نیست و لازم نیست خسارت را جبران کند مگر درسه صورت: الف: در نگهداری مال یا وسیله کوتاهی کرده یا در استفاده زیاده روی نماید. ب: اگر‌شرط بشود در صورت خسارت جبران کند. ج: چیزی که برای استفاده رایگان وعاریه گرفته طلا یا نقره باشد . (رساله مراجع مساله2349 ،2358،2344)
خداوند متعال توفیق خدمتگزاری به بندگانش را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه‌السلام روایت شده‌که آن حضرت فرمودند: مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زَادَ اللَّهُ تَعَالَى فِی رِزْقِه.
کسیکه در‌کارهای خود حُسن نیّت داشته باشد، خداوند روزی او را زیاد می کند.(وسائل الشیعه؛ ج1 ؛ ص52)
توضیحات
چند نکته درباره احکام نیت نماز:
1-ثواب داشتن اعمال وصحیح بودن عبادات مشروط به نیت قربت است و نیت قربت یعنی اینکه تمام عمل را فقط برای خداوند انجام دهد.
2-لازم نیست نیت را بر زبان بیاورد، یا از قلب خود بگذراند ولی باید در انجام عبادت متوجه باشد که مثلا دو رکعت نماز صبح می خواند به طوری که اگر از او بپرسند چه کاری انجام می دهی بداندکه دورکعت نمازصبح می خواند یا در مورد کسی که مسافر است همین قدر که بداند مثلا دو رکعت نماز ظهر می خواند کافی است . (توضیح المسائل مراجع م282)
3-اگر در هنگام به زبان آوردن نیت، اشتباه‌کند ولی بداند چه کاری انجام می‌دهد اشکالی ندارد و نمازش صحیح است. مثلاً میداند که میخواهد نماز عشاء بخواند اما اشتباهاٌ بجای نماز عشاء، عصر بر زبانش جاری می شود.
4-اگر از روی فراموشی نیت نماز عصر کند و بین نماز متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده باید نیت را به نماز ظهر برگرداند و نمازش صحیح است.(عروة الوثقی النیه مساله 6و2،رساله مراجع م943)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم شخصی به محضر رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله شرفیاب شد و به آن حضرت عرض‌کرد‌که دوست دارم دعایم مستجاب شود؛ چه‌کنم؟ پیامبر‌خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به او فرمود:طَهِّرْ مَأْکَلَکَ وَ لَا تُدْخِلْ بَطْنَکَ الْحَرَامَ؛
لقمه‌ات را پاککن [تا مبادا به حرامی‌آلوده باشد] و مراقب باش هیچ نوع حرامی را مصرف نکنی. (خوراک خود را پاکیزه کن و غذای حرام نخور) (وسائل الشیعة ؛ ج7 ؛ ص145)
توضیحات
چند نکته در رابطه با کسب روزی حلال:
1-خداوند روزی انسانها را از راه حلال مقدر فرموده و کسبهای حلال در دین مقدس اسلام فراوان است و درامدی هم که بدست می‌آید را نیز شرعا باید در راه حلال خرج کرد و مصرف کردن مال در راه حرام جایز نیست.طبق معارف دین روزی هر کسی بر عهده خداوند است که البته با کار و تلاش به دست می آید و انسان وظیفه دارد روزیی را که خداوند برایش مقدر کرده از راه حلال کسب نماید و یکی از سوالات مهمی که در قیامت می پرسند از درآمد و ثروت انسان است که طبق روایتی از رسول اعظم صلی‌الله‌علیه و آله و سلم در قیامت نمی گذارند شخص قدم از قدم بردارد مگر اینکه به چند سوال پاسخ دهد که یکی از اموال است که از چه راهی به دست آورده.
2-ازنظر شرع مقدس اسلام برخی‌از‌کسب و کارها حرام است اما معامله باطل نیست و درآمدش حلال است (جهت‌اطلاع: مانند معامله غش دار) اما برخی‌از‌کسب و‌کار‌ها علاوه بر‌حرام بودن خود کار، معامله باطل و درامدش نیزحرام بوده و معنای حرام بودن درامد این است که انسان مالک وجهی که بین دو‌طرف انتقال می‌یابد، نمی شود و مدیون است و باید آن پول را به صاحبش برگرداند که به برخی از این کسبها اشاره میشود:
1-درامدی که از راه فروش سی دی و فیلم های مبتذل و خلاف عفت و حیا یا فروش‌شراب و مسکرات و مانند اینها بدست آید.
2-درامدی که از راه رشوه و قمار و ربا و دزدی و اداره مجالس گناه و از این قبیل موارد، بدست می آید.
3.پولی‌که‌از‌بیت‌المال بر خلاف مقررات و اجازه حاکم شرع برداشت شده است.
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه مومنین عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام زمان علیه السلام روایت شده که فرمودند: لا یَحِلُّ لأِحدٍ أن یَتَصَرَّفَ فی مالِ غَیرِهِ بغَیرِ إذنِهِ
برهیچ کس روا نیست که بدون اجازه دیگرى در مال او تصرف کند. (وسائل الشیعة : 17/309/4.)
توضیحات
چند نکته در مورد تصرف در اموال دیگران:
1. برداشتن و تصرف در اموال دیگران بدون رضایت و اجازه جایز نیست و از گناهان بزرگ است و در این حکم تفاوتی بین غریبه یا همسر انسان یا والدین یا فرزندان وجود ندارد.
2. اگر انسان مالی را بدون اجازه بردارد باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را هر چه زودتر به صاحبش بر گرداند و هر مقدار تاخیر کند گناه بیشتری برای او نوشته می شود(رساله مراجع احکام غصب وم 2548).
3. لذا اینکه برخی از همسران یا فرزندان می گویند پول را بر می داریم یا باقی مانده پول خرید را نگه می داریم ولی در خانه خودش و برای خودش خرج می کنیم باز هم جایز نیست و بدون اذن و بدون رضایت صاحب مال تصرف گناه است. (بهجت استفتائات ج4 س 4928 ، 4930، 4922)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت امام مجتبی علیه السلام در روایتی میفرمایند: أَنَا الضَّامِنُ لِمَنْ لَمْ یَهْجُسْ فِی قَلْبِهِ إِلَّا الرِّضَا أَنْ یَدْعُوَ اللَّهَ فَیُسْتَجَابَ لَهُ.
کسى که در قلبش جز رضا و خشنودى خدا خطور نکند، چون خدا را بخواند، من ضامن اجابت دعاى او هستم. (کافی ط اسلامیة ؛ ج2 ؛ ص62)
توضیحات
چند‌نکته درباره آداب جمعه:
1. روز جمعه در دین مبین اسلام عید شمرده شده و بین روزهای هفته فضیلت خاصی دارد و اعمالی همچون نظافت ( مانند کوتاه کردن ناخن و شارب)، استعمال بوی خوش، صدقه دادن و‌آموختن مسائل دین سفارش شده است. (مفاتیح،اعمال‌روز جمعه)
2. یکی‌از با فضیلت ترین اعمال روز جمعه شرکت در نماز جمعه است که ترک کردن نماز جمعه و اهمیت ندادن به آن شرعا مذموم است و نماز جمعه در زمان غیبت امام زمان‌علیه السلام به نظر اکثرمراجع بجای نماز ظهر کافی است و‌کسی هم که میخواهد نماز ظهر را در منزل بخواند به نظر اکثر مراجع عظام تقلید مستحب است که‌همان اول وقت نماز ظهر را بخواند‌و تاخیر انداختن لازم‌نیست. (اکثر مراجع: رساله مراجع مساله، احکام‌نماز جمعه ص842 - مخالف: خوئی، مکارم، تبریزی: با وجود شرایط شرکت بنابر احتیاط، واجب است؛ منهاج الصالحین ،آیه‌الله‌خوئی ج2 ص203 _گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب اکتفا به نماز جمعه ننماید و نماز ظهر هم بخواند)
3. یکی دیگر از اعمال مستحب و سفارش شده در روز جمعه، غسل جمعه است که زمان آن از اذان صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر انجام شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است بدون نیت اداء و قضاء تا غروب جمعه بجا آورد و کسیکه در روز جمعه موفق نشده مستحب است در روز شنبه قضای آنرا انجام دهد، انسان می‌تواند چند غسل را نیت کرده و همه را با یکبار شستن انجام دهد. (رساله مراجع مساله 644و 647)
تعجیل در فرج امام زمان‌علیه‌السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام‌معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خد ا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: مَنْ أَمَرَ بِمَعْرُوفٍ أَوْ نَهَى عَنْ مُنْکَرٍ أَوْ دَلَّ عَلَى خَیْرٍ أَوْ أَشَارَ بِهِ فَهُوَ شَرِیک.
هرکس دیگرى را به کار نیکى امر کند یا او را از کار زشتى باز دارد یا اینکه او را به خیرى راهنمائى نماید و یا اشاره به امر خیرى داشته باشد در آن کار نیک شریک خواهد بود.( وسایل الشیعه ج 16 ، ص 124 ، ح 21147)
توضیحات
دو نکته در مورد امر به معروف و نهی از منکر:
اول: یکی از واجبات الهی امر به معروف و نهی از منکر است و از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است که خودش گناه نکند. مثلا اگر رفیقش میخواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد.
دوم: برای امر به معروف ونهی ازمنکر مراتبی است:
1. اینکه با شخص معصیت کار طوری رفتار شود که معصیت کار بفهمد که به جهت گناهی که کرده چنین رفتار شده است.
2. اینکه با زبان امر و نهی کند و اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصحیت و حسن خلق و‌کلام نیکو ، معصیت را ترک می کند لازم است که اکتفا به آن کند .
3. اینکه اگر برای امر به معروف و نهی از منکر لازم شود که متوسل به زور یا اقدام عملی گردد در این صورت کسی بدون اجازه حاکم شرع و مسولین ذی ربط حق اقدام ندارد. (باکمی اختلاف تعابیر ونظرات مراجع) بنابراین با توجه به اینکه هدف از امر به معروف و نهی از منکر ترک گناه است لذا اگر با مرتبه پایین حاصل شود نمی توان به مراتب بالاتر عمل کرد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام رضا علیه السلام روایت است که میفرمایند: الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ إِلَى الْکَبَائِرِ وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ فِی الْقَلِیلِ لَمْ تخفه فِی الْکَثِیر
گناهان کوچک راه‌هاى گناهان بزرگ هستند. کسى که از خداى تعالى در گناه کوچک ترس نداشته باشد، در گناهان بزرگ هم از او نمى‌هراسد. (عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج2 ؛ ص180 )
توضیحات
چند نکته درباره مواد مخدر:
1- یکی از گناهان استعمال و استفاده از تریاک و سایر مواد مخدر است و با توجه به آثار سوءشان از قبیل ضررهاى شخصى و اجتماعى قابل ملاحظهاى که براستعمال آنها مترتّب مى‌شود، حرام است حتّى استفاده تفنّنى براى سرگرمى از آن جایز نیست استفاده خود سرانه از آن به عنوان دارو نیز جایز نمى باشد.
2- افرادی که معتاد به مواد مخدر هستند باید این عمل را ترک کنند گرچه برای ترک نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند.
3- خرید و فـروش و کشت و حمل و نقل و تبلیغ مواد مخدر هم برای افراد دیگر ازگناهان و محرمات واضح است.
4- بر آحاد مردم و جامعه مسلمان و حکومت اسلامى لازم است که با استفاده از تمام وسائل جلوى این کار را بگیرند.
5- بر هر فرد مسلمانی نهی از منکر واجب است لذا باید کسانی را که با مواد مخدر سر و کار دارند نهی ازمنکر کرده و از این کار جلو گیری نمایند، حتی اگر خود فرد توانایی نداشته یا برایش ترس ضرر دارد، لازم است به مسئولین اطلاع دهد تا از این کار جلو گیری شود. (استفتائات آیه الله مکارم شیرازی ج3 سؤال 496- اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری سؤال 1403- جامع المسائل فاضل ج1 س 963-964، رساله آقای سبحانی مسأله 2275، بهجت ج4 ص 558 س6459- تبریزی س2216 صافی- سیستانی منهاج الصالحین ج3م917، امام ج2 استفتائات مکاسب محرمه کارهای متفرقه- مکارم ج2 س 748 و749 - خوئی و وحید منهاج الصالحین ج3م1694،)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از‌حضرت علی‌علیه السلام روایت شده که فرمودند: إغْتَنِمُوا الدُّعاءَ عِنْدَ اربع مَواطِنَ: عِنْدَ قِرائَهِ الْقُرْآنِ،وَ عِنْدَ الاْذانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَیْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقاءِ الصَفَّیْنِ لِلشَّهادَهِ.
در چهار زمان دعا را غنیمت شمارید:هنگام قرائت قرآن .هنگام اذان، هنگام نزول باران، هنگام رو به رو شدن دو لشگر مؤ منین و کفار براى جنگ) وسائل الشیعة، ج7، ص: 64)
توضیحات
فضل بن شاذان درباره حکمت اذان از امام رضا‌علیه السلام روایت میکند که در قسمتی از فرمایشات حضرت آمده است که: اینکه مردم به اذان دستور داده شدهاند، علل و حکمتهای زیادی دارد، از آن جمله اینکه یادآوری برای فراموش کاران و بیداری برای غافلان باشد و کسانی را که وقت نماز را نمیدانند یا مشغول کار دیگری شدهاند، با وقت نماز آشنا گرداند. مؤذن با اذان خود مردم را به عبادت آفریدگار فرا میخواند و آنان را به پرستش خداوند تشویق میکند و با اقرار به توحید، ایمان و اسلام خود را آشکار و اعلان مینماید و برای فراموش کاران، فرارسیدن وقت نماز را اعلام میدارد. مؤذن که به این نام، نامیده شده است بدین جهت است که او با اذان خود، نماز را اعلام میکند.
اما چند نکته در مورد اهمیت و احکام اذان و اقامه:
1- مستحب موکد است که انسان پیش از نمازهاى شبانه روزی (یومیه) چه ادائی باشد و چه قضایی اذان و اقامه بگوید، ولی سائر نمازها اذان و اقامه ندارد. (عروه،فصل‌فی‌الاذان‌و‌الاقامه،رساله مراجع م916)
2.شکستن نماز در‌حال عادی جایز نیست اما اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند (سیستانی: بلکه اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که آنها را فراموش کرده ، مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند رساله مراجع مساله 1164)
3. در همه مواردى که نمازگزار، پشت سر هم نماز مىخواند ، اگر براى نماز اول اذان گفته باشد ، اذان از نماز بعدى ساقط است ، بشرط اینکه بین دو نماز فاصله نشده باشد. (امام خمینی، بهجت، فاضل، گلپایگانی، زنجانی ، صافی، نوری، : نافله فاصله میشود. سیستانی، مکارم،: نافله فاصله نمیشود. تحریر الوسیله المقدمه الخامسه فی الاذان و الاقامه مساله2، عروه الوثقی الاذان والاقامه م1، رساله مراجع مساله922، هدایه العباد فصل فی الاذان و الاقامه، منهاج الصالحین فصل فی الاذان و الاقامه، )
4-یکی از مواردی که اذان و اقامه ساقط میشود و نباید گفته شود (فتوا واحتیاط) اینست که ماموم در نماز جماعتی شرکت کند که امام اذان و اقامه را گفته است هر چند که این ماموم آنها را نشنیده باشد و یا در وقت گفتن اذان و اقامه در آنجا حضور نداشته باشد. (عروه اذان و اقامه م 3)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
