سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده که اجر و مزد هیچ عملى پس از مرگ به انسان نمیرسد مگر سه کار از جمله فرمودند: صَدَقَةٌ أَجْرَاهَا فِی حَیَاتِهِ فَهِیَ تَجْرِی بَعْدَ مَوْتِهِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ صَدَقَةٌ مَوْقُوفَةٌ لَاتُورَثُ
یکی از آنها صدقهاى است که در حال حیات جارى ساخته و آن پس از مرگ نیز تا روز قیامت جریان خواهد داشت (دوم: رفتار هدایت بخشى که از خود بیادگار گذاشته هم خود به آن عمل میکرده و هم دیگرى پس از وى، سوم: فرزند شایسته اى که برایش طلب مغفرت و آمرزش کند). (الخصال جلد 1صفحه 151)
چند نکته درباره احکام وقف:
1. خداوند متعال به انسانها فرصت داده تا بتوانند با اموال و برخی عملکردها به عمرشان برکت دهند و اجر و ثواب اعمالشان را چندین برابر کنند؛ با فوت، دست انسان از مال و اموال دنیا کوتاه می شود اما میتواند قبل از فوت به گونه ای عمل کند که برکات اموالش تا سالیان سال به وی برسد، یکی از این فرصت ها وقف کردن است،که صدق جاریه محسوب می شود یعنی ثواب آن بعد از فوت نیز ادامه می یابد.
2. در وقف کردن مالی، نیت تنها کفایت نمی کند، بلکه باید صیغه خوانده شود مثلا بگوید خانه ام را وقف نمودم و به نظر مشهور مراجع وقف به عمل هم محقق میشود مثلًا چنانچه فرشی را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد و یا ساختمانى را بطورى که مساجد را به آن طور مىسازند به قصد مسجد بودن بسازد، وقف محسوب می شود.
3. اگر کسى چیزى را وقف کند، دیگر مالک ان نمی باشد و از ملک او خارج مىشود بنابر این خود او و دیگران حقّ هیچ نوع تصرّفى در آن را ندارد و نمىتواند آن را به کسى ببخشد یا بفروشد یا دوباره آن را وقف کند یا جهت وقف را عوض کند؛ مثلًا نمىتواند حسینیه را مسجد قرار دهد ؛حتّى اگر در حین وقف براى آن متولى تعیین نکرده باشد،بعداً حقّ تعیین متولّى یا دخل و تصرّف در امور وقف را ندارد و اگر واقف فوت کند، ورثۀ او از چیزى که وقف کرده ارث نمىبرند همانطور که وصیّت در مورد آن صحیح نیست و در برخى از موارد و با شرایط خاصی،متولى وقف مىتواند آن را بفروشد. ( تحریر الوسیله امام،ج،2 م3و 4،ص 60؛ استفتائات مقام معظم رهبری س 1995و1998ص489 هدایه العباد آیت الله صافی ج2 ص 180هدایه العباد آیت الله گلپایکانی ج2 ص140و آیت الله اراکی توضیح المسائل مراجع ج2 مساله2676 و2677)
خداوند متعال به همه ما توفیق کارهای خیر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد