بیان بین الصلاتین
اعمال شب قدر « غسل » 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام کاظم علیه السلام در روایتی در فضیلت غسل شب قدر می فرمایند: مَنِ اغْتَسَلَ لَیْلَهَ الْقَدْرِ وَ اَحیاها اِلیَ طُلُوعِ الفَجْرِ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ
هر کس شب قدر غسل کند و تا صبح احیا بدارد، از گناهانش خارج می شود. (وسائل الشیعه، ج 4، ص 264)
توضیحات
برای شب قدر اعمال زیادی همانند نماز، دعا، قرآن خواندن و شب زنده داری، وارد شده است؛ یکی از اعمالی که در شب قدر وارد شده غسل است که چند نکته کوتاه درباره احکام شرعی غسل تقدیم شما می شود:
1. وقت غسل شب قدر تمام شب است ولی بهتر است (در شب 21 و 23) در بین نماز مغرب و عشا آن را انجام دهد. و در شب بیست و سوم مستحب است علاوه بر غسل اول شب یک غسل هم در آخر شب انجام دهد. (1)
2. به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای غسل شب قدر کفایت از وضو نمی کند. یعنی کارهایی که نیاز به وضو دارد این غسل برای این موارد کفایت از وضو نمی کند مثلا با این غسل نمی شود نماز خواند. (2)
3. تمامی غسل های واجب و مستحب به یک شکل انجام میشود و تفاوت غسل ها در نیت است البته به زبان آوردن نیت لازم نیست و چنانچه انسان چند غسل به گردن داشته باشد، می تواند همه غسل ها را نیت کند و یک غسل انجام دهد و غسل را می توان به دو روش ترتیبی و ارتماسی انجام داد. (3)
4. می شود یک غسل کرد و چند نیت واجب و مستحب داشت مثل زیارت و شب قدر.
خداوند متعال به آبروی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام توفیق درک شب قدر را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) مکارم: احتیاط آن است که تمام غسل های ماه مبارک رمضان را به قصد رجاء بجا آورد. (عروه الوثقی، فصل فی اغسال المندوبه، م 16 ؛ رساله مراجع تقلید، م 644 ؛ رساله جامع م 463)
(2) سیستانی: غسل شب های قدر مستحب است و کفایت از وضو می کند.
(3) (رساله مراجع م 389 و م 360)
تعیین سرنوشت در شب قدر و اختیار بشر
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
1. قدر، یعنی : شکل گرفتن هر حادثه با سلسله علت های خود =» شب قدر، این پیوند، به دقّت اندازه گیری می شود
2. خدا دنیا را طبق قواعد علت و معلول میچرخاند؛ مثلا: بین طول عمر و رعایت بهداشت و ترک بعضی از گناهان (مانند قطع صلة رحم و دادن صدقه)، رابطه هست
3. در سلسلة علت ها و شرایط به ثمر رسیدن کار ، ارادة آدمی، یکی از علت هاست.
4. خدا علم قدیم و ازلی و بدون زمان دارد که فلان کس با اختیار خود(نه با جبر) در زمان و مکان خاص چه خواهد کرد
*معلم کاردان می داند که کدام یک از دانش آموزانش، به دلیل تلاش فردی و استعداد لازم، با رتبة بالا قبول می شود و کدام یک به دلیل تلاش یا استعداد کمتر، در حد متوسط، نمره می آورد و یا تجدید می شود
5.در شب قدر، معین می شود که هر انسان، بر اساس انتخاب و اختیار خود، کدام راه را انتخاب خواهد کرد و با توجه به دعاها، راز و نیازها و تصمیم ها، قابلیت چه نعمت ها و یا حوادثی را خواهد داشت.
6. بنابراین در شب قدر ( با برتری بیش از 80 سال) فرد میتواند با دعا، زمینه نزول برکات و تغییر سرنوشت خود را فراهم کند
خداوند ما را به معارف دین آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم نقل شده پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر فرزند نیکوکارى که با مهربانى به پدر و مادرش نگاه کند در مقابل هر نگاه، ثواب یک حجّ کامل مقبول باو داده مى شود، سؤال کردند، حتى اگر روزى صد مرتبه به آنها نگاه کند؟ فرمود: آرى خداوند بزرگتر و پاکتر است. [بحارالأنوار، ج 74، ص 73]
توضیحات
از عوامل بسیار مهم عاقبت به خیری احترام و خدمت به پدر و مادر است ؛ از طرفی انسان نسبت به پدر و مادر خود شرعا وظایفی دارد که به سه مورد در این زمینه اشاره می شود:
1. برخورد نیک با پدر و مادر و بی ادبی نکردن نسبت به آنان، چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین در حق فرزند کوتاهی کرده و یا به او ظلم نموده باشند. حتی در برخی روایات نقل شده که اگر پدر و مادر تو را زدند آنها را از خود مران بلکه بگو خداوند متعال شما را بیامرزد.
2. احسان به پدر و مادر یعنی وقتی نیاز مالی دارند و فقیر هستند به آنها کمک مالی نموده و مخارج زندگی ایشان را در حد شأن و عرف تأمین نماید. کوتاهی در این وظیفه، گناه است و ناسپاسی نسبت به زحمات پدر و مادر به حساب می آید.
3. وقتی والدین به کاری که گناه نیست امر می کنند مثلا امر می کنند نمازت را اول وقت بخوان و یا نماز را به جماعت بخوان، چادر بپوش و یا اینکه از کاری که واجب نیست نهی می کنند مثل اینکه می گویند در این ایام به مسافرت نرو، با فلان شخص رفاقت نکن، یا بدون چادر بیرون نرو و امثال این موارد که به حرف نکردن موجب اذیت آنها می شود، عمل کردن به گفته ایشان واجب است. (1)
خداوند متعال به همه توفیق خدمت به پدر و مادر را عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) امام خامنه ای: اگر از موارد مستحبی و مکروهات باشد، اطاعت از والدین در اینگونه موارد واجب نیست، ولی اذیت نمودن آنها با کارهایی همچون اظهار انزجار و راندن و طرد کردن آنها هم جایز نیست. اگر از سایر موارد باشد، هر جا که مخالفت با پدر و مادر موجب ناراحتی و اذیت قابل توجه آنان شود جایز نیست. آیت الله سیستانی: اگر علت اذیت شدن پدر و مادر دلسوزی شان برای فرزند باشد، هر چند نهی نکرده باشند، واجب است فرزند ترک کند. (توضیح المسائل جامع م 2290 و م 2291 ؛ استفتائات حضرت امام (10 جلدی) ج 10 ص: 656 رضایت والدین ؛ رهبری، سایت ادمین ؛ مکارم، استفتائات سایت، حقوق، انواع حقوق، حق والدین)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم -تسلیت ایام
علمای اخلاق به دنبال بحث توبه بحث ماندگاری توبه را هم مطرح نموده اند. کسانی که به توبه دست یافته اند نگران هستند که مبادا باز به گناه برگردند. برای ماندگاری توبه چند راهکار را خدمت شما عرض می کنیم:
1. دوری از عوامل و مقدمات گناه: مهمترین راه دوری انسان از گناه دوری اور از مقدماتی است که او را به گناه تشویق می کند.پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر کس توبه کند اما دوستان بد خود را تغییر ندهد توبه نکرده است ( بحار،ج۶ ،ص ۲۱).
اگر کسی می خواهد توبه اش واقعی باشد باید دوستان و جلساتش را عوض بکند. در واقع مقدمات گناه را ترک کند.
2. رفتن به جلسات موعظه: انسان نیاز به موعظه دارد و باید معلم اخلاقی داشته باشد؛ در شنیدن اثری است که در دانستن نیست. سیره بزرگان و علما نیز همیشه بر این بوده است که بیش از آنکه موعظه کنند به تأسی از رسول گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) که به جبرئیل فرمود «عظنی یا جبرئیل» خود را در معرض موعظه اهل معنا قرار می‌دادند (من لا یحضره الفقیه، ج1، ص471)
3. مشارطه و مراقبه: براى استمرار توبه، برنامه زمانبندى شده براى مبارزه با گناه لازم است. این برنامه باید در ابتدا سبک و قابل اجرا و به تدریج جدى تر و سنگینتر باشد. براى پایبندى به استمرار توبه، باز خواست از نفس و تعیین جریمه و اداى آن مثل دادن صدقه یا گرفتن روزه مؤثر است.
خداوند توفیق توبه حقیقی به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت سالروز شهادت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام
بعد از آنیکه حضرت أمیر از ابن ملجم ضربت خوردند وصیتنامه ای در نهج البلاغه از حضرت نقل شده که در آن وصیت توصیه هایی به حسنین علیهم السلام دارند؛ در فرازی از این وصیتنامه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر و اهمیتش اینگونه نقل شده: لاتَتْرُکوا الأمرَ بالمعروفِ و النّهىَ عن المنکَرِ ...
... امر به معروف و نهی از منکر را رها مکنید چراکه در غیر اینصورت .... هر چه دعا کنید مستجاب نخواهد شد. نامه 4 نهج البلاغه (وَصیّةُ الإمامِ علىٍّ (ع) لِلْحسن و الحسین علیهماالسلام لمّا ضربه ابْنُ ملجمٍ لَعَنَه اللّه)
توضیحات
عزاداران و میهمانان حضرت رضا علیه السلام!
در شب و روزهای قدر قرار داریم. شب و روزهایی که بسیار ممتاز و ویژه هستند؛ و نسبت به دعا کردن سفارش ویژه ای شده است ولی غافل نشویم که برای استجابت دعا موانعی نیز وجود دارد که یکی از این موانع مطابق احادیث (مثل حدیثی که نقل شد) ترک امر به معروف و نهی از منکر است؛
در این روز می خواهیم یکی دو دقیقه نکاتی فقهی راجع به این وصیت حضرت بیان کنیم:
1. از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است کسی که می خواهد نهی از منکر کند خودش گناه نکند. مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد. اما اگر کسی خودش در خفا و پنهان گناهی را مرتکب شود باز هم در صورت مشاهده همان گناه از دیگری باید نهی از منکر کند و تکلیف از انسان ساقط نمی شود. (1)
2. در هنگام نهی از منکر باید به گونه ای عمل شود که از کار شخص انتقاد شود نه خود شخص زیرا نهی از منکر مبارزه با بیماری و مرض است نه بیمار، انزجار از عمل زشت و انجام منکر است نه کسی که مبتلا شده است و ناهی از منکر با خود او مخالفت و دشمنی ندارد بلکه از عمل نا‌پسند او بیزار است.
3. واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛ بنابراین اگر شخصی در خانواده و نزدیکان فرد می‌باشد که نسبت به واجبات دینی، از قبیل نماز، روزه، خمس، حجاب و... بی‌توجّه است و آنها را سبک می‌شمارد یا نسبت به ارتکاب حرام‌ها از قبیل ربا، غیبت، دروغ، گوش‌دادن به غنا و موسیقی لهوی و... بی مبالات و بی‌باک می‌باشد، باید با اهمّیّت بیشتری با مراعات مراتب سه گانه امر به معروف و نهی از منکر، جلوی کارهای حرام وی را بگیرد و او را به انجام کارهای واجب و ترک حرام دعوت نماید. (2)
خداوند متعال به حق حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام توفیق انجام وظایف شرعی و دینی را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله آموزشی، ج1 درس 76 ، ص: 328 و ص: 331)
(2) (توضیح المسائل جامع م 2218)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شب شهادت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام
از عوامل بسیار مهم عاقبت به خیری احترام و خدمت به پدر و مادر است ؛ از طرفی انسان نسبت به پدر و مادر خود شرعا وظایفی دارد که به سه مورد در این زمینه اشاره می شود:
1. برخورد نیک با پدر و مادر و بی ادبی نکردن نسبت به آنان، چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین در حق فرزند کوتاهی کرده و یا به او ظلم نموده باشند. حتی در برخی روایات نقل شده که اگر پدر و مادر تو را زدند آنها را از خود مران بلکه بگو خداوند متعال شما را بیامرزد.
2. احسان به پدر و مادر یعنی وقتی نیاز مالی دارند و فقیر هستند به آنها کمک مالی نموده و مخارج زندگی ایشان را در حد شأن و عرف تأمین نماید. کوتاهی در این وظیفه، گناه است و ناسپاسی نسبت به زحمات پدر و مادر به حساب می آید.
3. وقتی والدین به کاری که گناه نیست امر می کنند مثلا امر می کنند نمازت را اول وقت بخوان و یا نماز را به جماعت بخوان، چادر بپوش و یا اینکه از کاری که واجب نیست نهی می کنند مثل اینکه می گویند در این ایام به مسافرت نرو، با فلان شخص رفاقت نکن، یا بدون چادر بیرون نرو و امثال این موارد که به حرف نکردن موجب اذیت آنها می شود، عمل کردن به گفته ایشان واجب است. (1)
خداوند متعال به همه توفیق خدمت به پدر و مادر را عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) امام خامنه ای: اگر از موارد مستحبی و مکروهات باشد، اطاعت از والدین در اینگونه موارد واجب نیست، ولی اذیت نمودن آنها با کارهایی همچون اظهار انزجار و راندن و طرد کردن آنها هم جایز نیست. اگر از سایر موارد باشد، هر جا که مخالفت با پدر و مادر موجب ناراحتی و اذیت قابل توجه آنان شود جایز نیست. آیت الله سیستانی: اگر علت اذیت شدن پدر و مادر دلسوزی شان برای فرزند باشد، هر چند نهی نکرده باشند، واجب است فرزند ترک کند. (توضیح المسائل جامع م 2290 و م 2291 ؛ استفتائات حضرت امام (10 جلدی) ج 10 ص: 656 رضایت والدین ؛ رهبری، سایت ادمین ؛ مکارم، استفتائات سایت، حقوق، انواع حقوق، حق والدین)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم -تسلیت ایام
1. شب، همان سایه نیم کره زمین است که بر نیم کره دیگر مى افتد و این سایه همراه گردش زمین در حرکت است و یک دوره کامل آن در 24 ساعت انجام مى شود.
پس» شب قدر یک دوره کامل به دور زمین است(یعنی 24 ساعت) که تمام نقاط زمین را زیرپوشش خود قرار مى دهد، که آغاز آن از یک نقطه شروع و در نقطه دیگر پایان مى گیرد ( تفسیر نمونه، ج ۲۷، ص ۱۹۲)
2. مجموع شب و روز : امام صادق علیه السلام : «لیلةالقدر فى کل سنةٍ و یومها مثل لیلها؛ در طول سال، یک شب قدر وجود دارد و روز آن، مانند شب آن است»( (بحار، ج ۹۵، ص ۱۲۱)
3. مثل اختلاف افق در اذان شهرها فرق میکند، ولی ملائکه در کل 24 ساعت نزول برکات دارند
خداوند ما را به معارف دین آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-تسلیت ایام
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ - وَ مَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ - لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
علت اینکه شب قدر گویند علاوه بر اینکه قدر و شرافت دارد مقدرات امور (مرگ و زندگی و..) تعیین میشود
علل اهمیت شب قدر عبارتند از:
1. نزول قرآن: نزول دفعی و یکباره قرآن در شب قدر بر قلب پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نازل شده است و گرنه نزول تدریجی طی 23 سال رخ داده است
2. تقدیر امور: امام صادق علیه السلام فرمود: تقدیر امور [و سرنوشتها] در شب قدر، یعنی شب نوزدهم، تحکیم آن در شب بیست و یکم، و امضا [ی آن] در شب بیست و سوم [صورت می گیرد] .»( وسائل الشیعه، ج 7، ص 259) و امام هشتم علیه السلام فرمود: در آن شب قدر آنچه که در سال واقع می شود، تقدیر و اندازه گیری می شود، از نیکی و بدی و زیان و سود و روزی و مرگ . به همین جهت نیز شب قدر [شب اندازه گیری] نامیده شده است .»( عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 116 )
طبق روایات فراوانی سرنوشت افراد برای سال بعد، مانند: رزق و روزی، مرگ و میرها، خوشی و ناخوشیها، حج رفتن و حوادث دیگر زندگی، براساس استعدادها و لیاقتها، والبته با اختیار خود بشر رقم می خورد.
3. بخشش گناهان: پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: کسی که در شب قدر به پاخیزد [و آن شب را] از روی ایمان و محاسبه [و اخلاص بیدار باشد،] گناهان گذشته اش بخشوده می شود .» (وسائل الشیعه، ج 10، ص 358) و فرمود: هر کس شب قدر را احیا کند و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، همه گناهانش بخشیده میشود»(تفسیر منهج الصادقین، ج۱۰، ص۳۰۸)
خداوند توفیق درک شب قدر را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: أَعْظَمُ الْخَطَایَا اقْتِطَاعُ مَالِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ بِغَیْرِ حَق.
عظیم ترین گناهان، خوردنِ به ناحق و دست درازی به مال شخص مسلمان است. (وسائل الشیعة ؛ ج16 ؛ ص50)
توضیحات
امشب بنا داریم چند نکته ای درباره حق الناس خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. تضییع حقوق مردم از گناهان است و تنها با توبه برطرف نمی شود بلکه باید انسان بعد از توبه حق مردم را نیز ادا کند.
2. حال اگر حقی که ضایع شده است از حقوق غیر مالی باشد، مثل اینکه غیبت مسلمانی را کرده باشد، یا تهمت به کسی زده باشد و مانند اینها؛ در این موارد اگر مفسده نداشته باشد علاوه بر توبه به تصریح تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای باید حلالیت بطلبد. (1)
3. اما اگر حقی که ضایع شده است از حقوق مالی باشد، مثل اینکه پولی قرض گرفته اما هنوز قرض خود را ادا نکرده است یا به مال کسی خسارتی وارد کرده باشد اگر چه سالیان زیادی از آن گذشته باشد؛ در این صورت علاوه بر توبه اگر توانایی پرداخت دین خود را دارد در صورتی که به صاحب مال دسترسی دارد باید فورا آن را به صاحب مال پرداخت کند و اگر صاحب مال فوت کرده است باید به ورثه او بدهد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبرو ریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند. و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار مأیوس شود باید با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیرشرعی صدقه بدهد. (2)
خداوند متعال ما را مدیون احدی از خلق خودش قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: رهبری، بهجت، مکارم:(احتیاط واجب): اگر مفسده ای ندارد باید حلالیت بطلبد. (رهبری، رساله آموزشی، ج2، درس: 19 ؛ استفتائات امام خمینی ج2 گناهان کبیره س 16 ؛ مکارم، سایت، استفتائات، تهمت ؛ بجهت، استفتائات، ج4، ص: 562، س 6475 ؛ منهاج الصالحین،ج 2 م29 )
(2) نکته: طبق فتوای امام خامنه‌ای برای اجازه در پرداخت رد مظالم احتیاط مستحب است. (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت ایام شهادت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام
در روایتی نقل شده است که نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: یا سَلْمانُ عَلَیْکَ بِقَراءَةِ القُرآنِ فَاِنَّ قَراءَتَهُ کَفّارَةٌ لِلذُّنُوبِ... .
اى سلمان! بر‌تو باد به خواندن قرآن، زیرا قرآن خواندن کفّاره گناهان است. (جامع الاخبار (للشعیری) ص: 39)
توضیحات
ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن و بهار قرآن است که ثواب خواندن یک آیه از قرآن برابر است با ثواب یک ختم قرآن؛ لذا چند نکته کوتاه درباره احکام قرآن خدمت شما خوبان تقدیم می شود:
1. هر کاری که عرفا بی احترامی به قرآن محسوب شود، حرام است مثل به زمین انداختن قرآن به صورت عمد، ولی اگر کسی سهوا قرآن از دستش افتاد گناه نکرده و در هر صورت صدقه یا کفاره واجب نیست. (1)
2. دست زدن و رساندن جایی از بدن بدون طهارت به خط قرآن حرام است مگر از روی پوشش‌هایی مثل پلاستیک، بنابر این پلاک و گردنبند و امثال اینها که آیاتی از قرآن مثل آیه و «إن یَکاد» در آن نوشته شده لازم است چسب یا پوشش دیگری بر آن قرار دهند که بدن شخص بدون طهارت با آن تماس پیدا نکند. (2)
3. سوره سجده، فصلت، نجم و علق سجده آیه سجده دار واجب دارند؛ لذا اگر شخصی آیه سجده دار واجب قرآن را بخواند یا بشنود باید فورا سجده کند؛ و به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای فقط خواندن آیه سجده دار واجب برای فردی که دارای حالت جنابت می باشد یا خانمی که عذر شرعی دارد حرام است. (3)
4. کسی که عذر شرعی دارد، تلاوت و خواندن آیه سجده دار حرام است اما گوش دادن به آیه سجده دار واجب قرآنی برای کسی که عذر شرعی دارد اشکالی ندارد اما اگر تمام را شنید، واجب است فورا سجده کند. (4)
خداوند ما را از قرآن و عترت جدا نکند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 318 و رساله جامع م399 و م 404)
(2) (رساله مراجع م 317 و رساله جامع م394 و 396)
(3) نکته: به نظر تعدادی از مراجع (حضرت امام، بهجت، نوری: فتوا. وحید و سبحانی: احتیاط واجب) تمام سوره سجده واجب را نباید بخواند. (حضرت امام، آیات عظام بهجت و نوری (رساله مراجع م 355 و م 1093)
(4) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الحائض، م2 ؛ رساله مراجع تقلید، م 355)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-تسلیت ایام
ابن ابی الحدید عالِم سنی معتزلی در مقدمه شرح نهج البلاغه اش می گوید: من چه بگویم درباره شخصیتی که هم دوستانش نام او را مخفی کردند، و هم دشمنانش؟! دوستانش از ترس و خفقان، و دشمنانش از حسادت و با این حال، شخصیت این مرد، شرق و غرب جهان را پر کرده است!
برخی از فضایل ویژه امیرالمومنین ( علیه السلام ) عبارتند از:
1. طبق آیه مباهله (انفسنا و انفسکم) امام علی،جان پیامبر معرفی شده است ؛ چون هیچ موجودی برتر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیست؛ پس به حکم خداوند، کسی برتر از نفس و جان پیامبر؛ یعنی امیرالمومنین (علیه السلام) نیست (الفصول المختاره، ص۳۸)
2. اولین کسی که به پیامبر ایمان آورد حضرت علی علیه السلام بود (تاریخ الطبری، ج۲، ص۳۱۰) و هیچ وقت بت نپرستید
3. در کعبه و خانه خدا بدنیا آمد و در خانه خدا شهید شد و در بهترین حالت یعنی سجده نماز شهید شد(مستدرک حاکم، ج3، ص483)
4. رسول خدا صلی الله علیه و آله تمام درهایی را که به مسجد آن حضرت باز می شد بستند، به جز در خانۀ مولا علی علیه السلام.( مسند احمد، ج۲، ص۲۶)
5. مولا علی علیه السلام آن کسی بود که جان خود را فدای جان رسول خدا صلی الله علیه و آله کرد و جامۀ او را پوشید و شب بر جای او خوابید و مشرکان تا صبح به گمان اینکه او پیغمبر است، او را بکشند(السیرة الحلبیة، ج۲، ص۳۲+ المستدرک حاکم، ج۳، ص۵)
6. شجاعترین فرد بود بطوری که زرهش پشت نداشت و در تمام جنگها پیروز برگشت. (الجمل،ص355)
خداوند محبت و ولایت همراه با اطاعت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت رضا علیه السلام می فرمایند: ماه رمضان، ماه برکت است، ماه رحمت است، ماه آمرزش است، ماه توبه است و ماه بازگشت (به سوى خدا) است هر کس در ماه رمضان آمرزیده نشود در کدام ماه دیگر مورد آمرزش قرار مى گیرد. (بحارالانوار ج 96 ص: 341)
توضیحات
ماه رمضان و شب های قدر، بهترین وقت برای توبه و انابه به درگاه الهی است؛ لذا چند نکته کوتاه درباره توبه و استغفار خدمت شما خوبان تقدیم می شود:
1. یکی از مهمترین واجبات، توبه از گناهان است که واجب فوری است و تأخیر انداختنش جایز نیست و زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند اگرچه قبلا هم توبه کرده و آن را شکسته، باز هم باید تصمیم جدی بگیرد و توبه واقعی کند. و از رحمت خدا ناامید نباشد زیرا ناامیدی از رحمت خدا خودش گناه است.
2. حقیقتِ توبه، پشیمانی از گناه است، یعنی قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه بگیرد و گناهانی را که انجام داده مثل دروغ، تهمت، غیبت، بد‌حجابی، نگاه به نامحرم، موسیقی حرام، خرید و فروش و استعمال مواد مخدر، تصمیم [جدّی] بگیرد که ترک کند. (1)
3. همچنین نسبت به برخی گناهان، جبران گذشته واجب است. مثلا اگر گناهش ترک نماز و روزه بوده، در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند یا اگر خمس، زکات و حق الناس برگردن دارد را پرداخت کند. در ادای دین، صدقه یا انجام کار خیر برای طلبکار، هر چند از دنیا رفته باشد، کافی نیست. (2)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع، خصوصا مقام معظم رهبری، صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) عروه الوثقی، ابتدای فصل فی احکام الاموات
(2) (رساله مراجع اقتباس از م 2279 و م 2701)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-تسلیت ایام
بسم الله الرحمن الرحیم با تسلیت ایام
خداوند درباره شب قدر می فرماید: تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَ الرُّ‌وحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَ‌بِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ
تنزل فعل مضارع است و دلالت بر استمرار و همیشگی بودن میکند ،یعنی هرسال شب قدری دارد که مقدرات بر قلب حجت خدا نازل میشود .از این جهت ائمه (علیهم السلام ) فرمورده اند با این آیه (تنزل الملائکه) با مخالفین احتجاج کنید، (کافی ، ج 1، ص 353 )که نیاز به حجت خدا همیشه است که مقدرات بر او توسط ملائکه نازل شود. بقای شب قدر دلیل محکمی است بر بقای امامت و بقای امامت اقتضا می کند حیات و زنده بودن مهدی علیه السلام را و حیات مهدی علیه السلام نشانه حیات مذهب تشیع است.
از این جهت امام علی علیه السلام فرمود: «به حقیقت شب قدر در هر سال وجود دارد و امر سال در آن شب نازل می شود و به راستی برای آن امر صاحبان امری است . عرضه شد آنان چه کسانی هستند؟ فرمود: ; من و یازده [امام] از نسل من که [همه] امامانی محدث می باشند(بحار؛ج 94، ص 15)
در برخی روایات آمده که خود ولایت علی علیه السلام و ائمه علیهم السلام جزء تقدیرات آن شب است (بحار؛ج 94، ص 18)
از اینجا روشن شد که شب قدر، یعنی شب ولایت و امامت و برخی روایاتی که شب قدر را به فاطمه زهرا علیها السلام تفسیر نموده (تفسیر فرات کوفی، ص 581 .) است، یعنی حقیقت شب قدر امامت و ولایت است و حقیقت ولایت و امامت زهرای مرضیه علیها السلام است .
خداوند توفیق درک شب قدر را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت صادق علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: أَحَبُ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الصَّلَاةُ وَ هِیَ آخِرُ وَصَایَا الْأَنْبِیَاءِ
نماز محبوب ترین اعمال نزد خداوند متعال و آخرین وصیت پیامبران است. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج3، ص: 264)
توضیحات
برای شب های قدر اعمال زیادی وارد شده است که از جمله این اعمال نمازهایی است که وجود دارد و الحمدلله مؤمنین این نمازها را بجا می آورند؛ لذا چند نکته کوتاه درباره نماز مستحبی و نماز قضا خدمت شما خوبان تقدیم می شود:
1. انسان می تواند نمازهای مستبی را به صورت نشسته بخواند و لازم نیست حتما ایستاده بخواند؛ البته شخصی که عذر ندارد و به صورت ایستاده این نمازها را انجام دهد، ثواب آن بیشتر است. نماز مستحبی اذان و اقامه ندارد و همچنین شرعا خواندن نماز مستحبی به جماعت صحیح نیست. (1)
2. شخصی که نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند اما در انجام نمازهای قضای خود نباید کوتاهی کند؛ (2) و همچنین نمازهای مستحبی شب های قدر بجای نماز قضا محسوب نمی شود اما انسان می تواند در این شب ها نماز قضا بخواند و ان شاء الله از ثواب نمازهای مستحبی شب های قدر نیز بهره مند بشود. حتی به تصریح برخی از مراجع تقلید خواندن نمازهای قضا در شب های قدر مهم تر است. (3)
3. کسی که نماز قضا بر عهده اش است ولی تعدادش را نمی داند مثلا چند روز نماز قضا دارد اما نمی داند سه یا چهار یا پنج روز بوده است، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است. (4)
خداوند متعال در شب های قدر بهترین مقدرات را برای همه مؤمنین مرقوم بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع تقلید، م 1372 و م 1373 ؛ عروه الوثقی، فصل فی احکام الصلوات المندوبه م1و م2و م3 و م7)
(2) (عروه الوثقی، فصل فی صلاه القضاء، م 31)
(3) (اجوبه الاستفتائات، س 526 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1 ص: 106 س 366 ؛ بهجت، استفتائات، ج2 س 2350 ؛ مکارم، استفتاء خصوصی)
(4) (رساله مراجع تقلید، م 1383)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم-
خداوند در قرآن می فرماید: هُوَ الَّذی خَلَقَکُمْ مِنْ طینٍ ثُمَّ قَضى أَجَلاً وَ أَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ)؛ «او کسی است که شما را از گِل آفرید، پس مدتی مقرّر داشت و اجل حتمی نزد اوست (و او از آن آگاه است) (آیه 2 انعام)
انواع اجل : اَجَل انسان در آیات قرآنی به دو بخش «اجل مسمّی» و «اجل معلّق» تقسیم شده است. هر موجود زنده‌ای به حسب طبیعت و استعداد جسمى خود، تا مدّت معیّنى میتواند زنده بماند که اگر مانعی در ادامه حیات وی رخ ندهد، او تا پایان عمر طبیعی خود زنده می‌ماند و حیات وی به گونه طبیعى پایان می‌یابد، اینگونه مرگ را «اجل مسمَّى» (اجل غیرقابل تغییر و تبدیل) گویند. اما اجل معلق تغییرپذیر است و به استناد علل ناقصه و مقتضیات، به وقوع می‌پیوندد؛ و بر اثر اعمال نادرست انسان ممکن است بسیار جلو بیفتد که عذاب‌های الهی یکی از آنها است و بر عکس بر اثر تقوا و نیکو کاری و تدبیر ممکن است بسیار عقب بیفتد.
بسیاری از موجودات از نظر ساختمان طبیعی و ذاتی استعداد و قابلیت بقا را برای مدتی طولانی دارند؛ ولی در اثنای این مدت ممکن است موانعی ایجاد شود که آنها را از رسیدن به حداکثر عمر طبیعی باز دارد، مثلاً یک چراغ نفت سوز، با توجه به مخزن آن ممکن است بیست ساعت استعداد روشنایی داشته باشد؛ اما وزش یک باد شدید و ریزش باران یا عدم مراقبت از آن سبب شود که خاموش شود.
مثال : اگر چراغ با هیچ مانعی برخورد نکند و تا آخرین قطره نفت آن بسوزد و سپس خاموش شود، به پایان مهلت تعیین شده (اجل حتمی و مسمّی) خود رسیده است؛ ولی اگر موانعی قبل از آن باعث خاموشی چراغ گردد، مدت عمر آن را اجل غیر حتمی، معلّق و مشروط می‌گوییم.
در مورد انسان نیز چنین است؛ اگر تمام شرایط برای بقای او جمع گردد و موانع کاملاً برطرف شود، ساختمان بدن و استعداد او ایجاب میکند که مدتی طولانی عمر کند؛ اما ممکن است بر اثر سوء تغذیه، مبتلا شدن به اعتیاد‌های مختلف یا ارتکاب گناهان و... خیلی زودتر از آن مدت بمیرد. مرگ را در صورت اول «اجل حتمی» و در صورت دوم «اجل غیر حتمی» یا معلق می‌نامند.
عوامل تاثیر گذار در طول عمر: به طور کلی گناه، مخصوصا ظلم، قطع رحم، نفرین و ناراحتی والدین در کوتاهی عمر موثرند و اطاعت، توبه، حسن خلق، خوشحال کردن پدر و مادر، انجام صله ارحام، عدل ،نیکوکاری ، دعا وصدقه و امثال اینها باعث طولانی شدن عمر میشوند.
خداوند عمر با برکت به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: هر کس در شهر طوس فرزندم (امام رضا علیه السلام) را زیارت کند در حالی که عارف به حق او باشد، در روز قیامت خودم دست او را می گیرم و وارد بهشت می کنم. و در ادامه حضرتش فرمودند: معنای عارف به حق امام بودن یعنی اینکه بداند او، امام واجب الاطاعه است، غریب و شهید است. (عیون اخبار الرضا علیه السلام ج 2 ص: 259)
توضیحات
الحمد لله توفیق یافته ایم در شب چهارشنبه شب زیارتی در حرم امام رضا علیه السلام شرف حضور داشته باشیم و توفیق زیارت حضرتش را داشته باشیم. و خوب است قدر این لحظات را با رعایت آداب زیارت بدانیم:
1. زیارت آدابی دارد که رعایت آنها مستحب است و هر چه بیشتر این آداب رعایت شود ثواب زیارت بیشتر می شود؛ مثل غسل زیارت، هنگام تشرف گامها را کوتاه برداشتن و مشغول ذکر بودن در هنگام رفتن به زیارت، خواندن زیارت نامه های معتبر مثل زیارت امین الله و زیارت جامعه کبیره، قرآن خواندن، بلند نکردن صدای خود در وقت زیارت، توبه کردن از گناهان و نماز زیارت.
2. همان طور که در ابتدا عرض شد سفارش شده که زیارت با معرفت داشته باشیم و معنای معرفت به حق امام بنابر روایتی که از حضرت صادق علیه السلام بیان شد، این است که باور کنیم امام شاهد بر اعمالمان می باشد و اطاعت از ایشان را در دستورات دینی بر خود واجب بدانیم؛ مثلا در پوشش شرعی یا نماز یا رعایت حقوق مردم، تحصیل کسب درآمد، طبق دستور امام، عمل نماییم.
3. یکی از نکاتی که باید در حین زیارت و البته باقی شؤون زندگی بدان توجه نمود، پرهیز از خرافات و بدعت ها است؛ به عنوان مثال، بستن قفل و پارچه به عنوان دخیل به شبکه‌های پنجره فولاد و پنجره های ضریح امام معصوم علیه السلام که تصور می کنند باید برای شفا یا گرفتن حاجت خود، علامت و نشانه‌ای برجا بگذارند! یا اینکه مریضشان را با طناب به شبکه‌های پنجره می بندند! یا انداختن پارچه و لباس بر روی ضریح مطهر امام معصوم علیه السلام.
لازم است همه رفتارهای دینی و اعتقادات خویش را از کلام الهی و خود معصومین اخذ کنیم تا دچار انحراف در عقیده و عمل نشویم.
خداوند متعال توفیق زیارت با معرفت اهل بیت علیهم السلام را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
«خداوند در قرآن می فرماید:لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ... «آنچه آنان بخواهند در آنجا برایشان آماده است». (آیه 35 ق)،
اهل بهشت هیچ گاه از زندگی ابدی و نعمتهای آن خسته نمی‌شوند؛ چون :
اولا: فطرت انسان بدنبال کمال نامحدود است و به اندک، قانع نمیشود. تنها خداست که تشنگی کمال‌جویی انسان را برطرف میکند و با او قلبش آرام می‌گیرد: «الا بذکر الله تطمئن القلوب»(آیه 28 رعد)
اما اگر بجای خدا به چیزهای فانی، محدود، متناهی و زودگذر دل ببندد و دنبال آنها باشد، مثلاً به اشتباه خانه و ماشین و چیزهای دیگر را معشوق خود قرار دهد تا چند وقت ممکن است او را به خود مشغول کند اما بعد از مدتی دلش از آن زده میشود و برایش تکراری و خسته‌کننده میشود.
بنابراین عامل اصلی خستگی، کسالت و دلزدگی در دنیا، محدودیت و زودگذر بودن چیزهایی است که به آنها دل می‌بندیم. اما اگر محبوب حقیقی‌مان را پیدا کنیم در همین دنیا نیز در کمال آرامش و لذت خواهیم بود.
ثانیا: در همین جهان نیز نعمت‌هایی وجود دارد که هیچگاه انسان از آن سیر نمیشود؛ مثلاً اگر صدها سال عمر کنیم باز هم نوشیدن آب گوارا و اتنشاق هوای تازه برایمان لذت‌بخش است. حال، چه رسد به نعمتهای بهشتی!
ثالثا:هر روز نعمتهای بهشت حالت نو و جدیدی پیدا می‌کنند وبنا به درخواست خود فرد جدید میشود (لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ.)
امام صادق ( علیه السلام ) می‌فرمایند: «خداوند هر صبحگاه بهشت ویژه‌ای را مى‌گشاید و مى‌گوید: بوى خوشت را افزون کن و نسیمت را بیفزا(روح المعانی ،ج27،ص96)
و نکته‌چهارم: بزرگ‌ترین نعمت و لذت بهشت، لقاء‌الله است. در همین دنیا نیز ما هیچگاه از دیدن محبوبمان خسته نمی‌شویم و دوست داریم که هر لحظه پیش معشوق خود باشیم چه برسد به دیدار خدا و زیارت انبیا و ائمه در بهشت!
خداوند بهشت برین را نصیب همه ما بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...ثلاثٌ مِن المُرُوَّةِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ الم‍ِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی
سه خصلت در سفر نشانة جوانمردی است: گشاده دستی و بخشش در زاد و توشه، اخلاق نیکو و شوخ طبعی البته در بدون گناه. (خصال، ج ۱، ص 324)
توضیحات
چند نکته درباره نماز و روزه شخص مسافر خدمت شما عرض می شود:
1. مسافری‌که نمازش شکسته است و روزه اش خراب است اگر تصمیم قطعی داشته باشد که حداقل 10 روز کامل در شهر یا روستای محل اقامت بماند باید نمازش را کامل بخواند و روزه را باید بگیرد؛ لذا اگر فردی که می‌داند ده روز نمی ماند یا تردید و شک دارد؛ نمازش شکسته است و روزه صحیح نیست. (1)
2. آنچه در قصد ده روز مهم است کیفیت محاسبه دقیق قصد ده روز است بنابر این اگر کسی در بین روز وارد شهر یا روستای محل اقامت شود چنانچه بتواند حداقل ده شبانه روز کامل یعنی240 ساعت در آنجا بماند میتواند قصد ده روز کند مثلا اگر کسی ساعت10 صبح وارد مشهد شود در صورتی که بتواند حداقل تا ساعت10روز یازدهم در مشهد بماند می تواند قصد ده روز کند. اما اگر کسی شب وارد شهر یا روستای محل اقامت شود همین که بتواند حداقل تا غروب روز دهم آنجا بماند قصد ده روز صحیح است مثلا اگر کسی ساعت 12 شب وارد شهر مشهد شده همین که قصد ماندن تا غروب روز دهم داشته باشد کافی است هر چند که کمتر از دویست و چهل ساعت می شود.
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام بویژه زائرین حضرت رضا علیه السلام را بی‌‌خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 1335)
(2) (رساله مراجع م 1336 ؛ عروه الوثقی، فصل فی صلاه المسافر، فصل فی قواطع السفر، الثانی)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن می فرماید: (فَلَمّا نَسوا ما ذُکّروا بِهِ فَتَحنا عَلَیهِم اَبوَاب کُلِّ شَیءٍ): پس هنگامی که فراموش کردند آنچه را به آن تذکر داده شده اند(مثل خدا و قیامت)، درهای همه چیز را به روی آنها گشودیم.(آیه 44 انعام)
خداوند در موردبرخورد با مردم به شیوه ها و سنتهای مختلف برخورد میکند، یکی از سنتها این است که به کفار و افرادی که گناه زیادی می کنند مهلت میدهد و نعمت فراوان میدهد تا آنها یاد خدا را فراموش کنند و با گناه بیشتر در قیامت عذاب بیشتری شوند.
در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که شخصی از امام معنای (سنستدرجهم من حیث لایعلمون-182 اعراف) پرسید. امام در جواب فرمود: این در باره بنده ای است که گناه می کند و در اثر آن نعمتهای تازه ای به او رو می آورد، واین نعمتها او را از استغفار از گناهش باز می دارد(کافی ،ج2،ص452)
پیامبر(( صلی الله علیه و آله و سلم )) فرمودند: «زمانی که بنده‌ای هرچه درخواست انجام دهد و خداوند نیز به او عطا کند، در حالی که آن بنده بر انجام گناه پایبند است؛ این استدراج برای آن بنده است»( کافی، ج۲، ص۹۷)
فلسفه مهلت دادن به کفار و گنهکاران سرکش؛ ازدیاد در گناه و عذاب الهی است. خداوند می فرماید: «وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّما نُمْلی لَهُمْ خَیْرٌ ِلأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْمًا وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ؛ و البته نباید کسانی که کافر شده اند تصور کنند این که به ایشان مهلت می دهیم برای آنان نیکوست، ما فقط به ایشان مهلت می دهیم تا بر گناه خود بیفزایند و آنگاه عذابی خفت آور خواهند داشت.»( آل عمران، آیه 178 ) یعنی خداوند به کفار مهلت می دهد و این مهلت در حقیقت یک بستر آزمایشی است که انها خود را در آن محک بزنند. اما آنها به سوء اختیار خود راه گمراهی را بر می گزینند و فریب امهال الهی را می خورند و غرق در گناه می شوند. به بیان دیگر این ازدیاد گناه، نتیجه و عاقبت غفلت آنها از هشدارهای خداوند است.
خداوند ما را به خودمان وانگذارد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت سید الشهداء علیه السلام. حضرتش در روایتی نورانی می فرمایند: اَیُّهَا النّاسُ نافِسوا فِى المَکارِمِ وَ سار‌عوا فِى المَغانِمِ
اى مردم در خوبی ها با یکدیگر رقابت کنید و در بهره گرفتن از فرصت ها شتاب نمایید. (بحارالأنوار، ج 75، ص112)
توضیحات
انسان می تواند قبل از فوت به گونه ای عمل کند که برکات اموالش تا سالیان سال به وی برسد، یکی از این فرصت ها وقف کردن است که صدقه جاریه محسوب می شود یعنی ثواب آن بعد از فوت نیز ادامه می یابد. و بسیاری از برکاتی که در مساجد و مشاهد مشرفه من جمله حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام مشاهده می شود، از وقفهای گذشتگان است، لذا چند نکته کوتاه درباره احکام وقف عرض می شود:
1. اگر کسی مالی را مثل زمین یا ظرف یا فرش و مانند اینها وقف مکانی کند، بعد از اینکه وقف به صورت شرعی تحقق پیدا کرد، واقف اختیاری نسبت به این مال وقفی ندارد بنابر این نمی تواند شکل وقف اولیه را تغییر بدهد یا اینکه مال وقفی را بفروشد یا مال وقفی را به کسی ببخشد یا امانت بدهد، بلکه باید مطابق همان وقف اولیه به آن عمل شود. (1)
2. خرید و فروش مال وقفی جایز نیست و چنانچه مالی وقف مسجدی شده و مورد نیاز مسجد نیست و همین وسیله در مسجد دیگری مورد نیاز است باید به همین مسجد دیگر منتقل کرد و نمی توان آن وسیله را فروخت و تبدیل به احسن کرد لذا فروش مال وقفی مراحلی دارد که حتما باید به کارشناسان مطلع در این زمینه مراجعه کرد. (2)
خداوند توفیق انجام کارهای خیر را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع مسأله 2676)
(2) (تحریر الوسیله کتاب الوقف م 73 ؛ آیت الله سیستانی منهاج الصالحین ج 2 م 100)
