امر به معروف و نهی از منکر

توضیحات

عزاداران و میهمانان حضرت رضا علیه السلام!
در شب و روزهای قدر قرار داریم. شب و روزهایی که بسیار ممتاز و ویژه هستند؛ و نسبت به دعا کردن سفارش ویژه ای شده است ولی غافل نشویم که برای استجابت دعا موانعی نیز وجود دارد که یکی از این موانع مطابق احادیث (مثل حدیثی که نقل شد) ترک امر به معروف و نهی از منکر است؛
در این روز می خواهیم یکی دو دقیقه نکاتی فقهی راجع به این وصیت حضرت بیان کنیم:
1. از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است کسی که می خواهد نهی از منکر کند خودش گناه نکند. مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد. اما اگر کسی خودش در خفا و پنهان گناهی را مرتکب شود باز هم در صورت مشاهده همان گناه از دیگری باید نهی از منکر کند و تکلیف از انسان ساقط نمی شود. (1)
2. در هنگام نهی از منکر باید به گونه ای عمل شود که از کار شخص انتقاد شود نه خود شخص زیرا نهی از منکر مبارزه با بیماری و مرض است نه بیمار، انزجار از عمل زشت و انجام منکر است نه کسی که مبتلا شده است و ناهی از منکر با خود او مخالفت و دشمنی ندارد بلکه از عمل نا‌پسند او بیزار است.
3. واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛ بنابراین اگر شخصی در خانواده و نزدیکان فرد می‌باشد که نسبت به واجبات دینی، از قبیل نماز، روزه، خمس، حجاب و... بی‌توجّه است و آنها را سبک می‌شمارد یا نسبت به ارتکاب حرام‌ها از قبیل ربا، غیبت، دروغ، گوش‌دادن به غنا و موسیقی لهوی و... بی مبالات و بی‌باک می‌باشد، باید با اهمّیّت بیشتری ‏‏با ‏مراعات ‏مراتب ‏سه‏ گانه‏ امر به معروف و نهی از ‏منکر‌، جلوی کارهای حرام وی را بگیرد و او را به انجام کارهای واجب و ترک حرام دعوت نماید. (2)
خداوند متعال به حق حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام توفیق انجام وظایف شرعی و دینی را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله آموزشی، ج1 درس 76 ، ص: 328 و ص: 331)
(2) (توضیح المسائل جامع م 2218)