بیان بین الصلاتین
گفتگو با نامحرم 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: فَلَا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاً مَعرُوفاً
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است، طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی یک زن مومنه) سخن بگویید.(احزاب، آیه 32.)
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله گفتگو با نامحرم است فرقی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مومنی در هنگام گفتگو با نامحرم برای کسب رضای خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید شرایطی را رعایت کند:
1.در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکار بردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز جایز نیست.
2.به قصد لذت شهوانی نباشد بنابراین چنانچه هنگام گفتگو با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3- اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند ،آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده‌‌خواهد کرد نباید با او‌صحبت کند و ارتباط برقرار کند .(سیستانی‌رساله‌جامع‌مساله1476و 1477 و1478) .
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام وسلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نذر
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. با تسلیت وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها . از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: تَصَدَّقْ بِالشَّیْءِ وَ إِنْ قَلَّ فَإِنَّ کُلَ شَیْءٍ یُرَادُ بِهِ اللَّهُ وَ إِنْ قَلَّ بَعْدَ أَنْ تَصْدُقَ النِّیَّةُ فِیهِ عَظِیم
صدقه بده هر چند کم باشد، زیرا هر کار کوچکی که صادقانه برای خدا انجام شود، بزرگ است.(وسائل الشیعة ؛ ج1 ؛ ص115)
توضیحات
چند نکته درباره نذر:
1- نذر نوعی توسل بوسیله انجام امور خیر به درگاه الهی به حساب می‌آید و نوعی درخواست از خداوند متعال و می‌تواند باعث تغییر قضای الهی شود مثل صدقه و صله رحم که در دفع و رفع بلا موثرند،در نذر انسان متعهد می شود که برای کسب خشنودی و رضای الهی کار خوبی را انجام دهد.
2-نذر زمانی بر انسان واجب میباشد که شرائطش را داشته باشد .
3-یکی از شرائط وجوب نذر خواندن صیغه نذر است لذا اگرکسی صیغه نذر را بر زبان جاری نکرده و فقط از دل گذارنده است یا اصلا صیغه نذر را نمی دانسته عمل به ان نذر برای انسان واجب نمی باشد.
4- یکی دیگر از شرائط وجوب نذر این است که انسان عملی را که نذر می کند قدرت بر انجام آن را داشته باشد و اگر در زمان نذر کردن قدرت بر عمل را داشته اما در زمان عمل به نذر توانائی عمل به ان را ندارد چیزی بر او واجب نمی باشد و کفاره‌ای هم ندارد مثلا اگر نذر کرده که در روز میلاد حضرت ام البنین علیها السلام مجلس عزا داری برپا کند و اطعامی هم بدهد ولی در زمان عمل به نذر مالی ندارد تا بتواند اطعام بدهد، اطعام دادن بر او واجب نمی باشد و اگر عمل نکرد کفاره نذر هم بر او واجب نمی باشد.اما اگر در زمان نذر کردن قدرت عمل به نذر را نداشته باشد ولی در زمان نذر بتواند به نذرش عمل کند واجب است به نذرش عمل کند. (توضیح المسائل مراجع مساله 2647و2641)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها. از حضرت علی علیه السلام روایت شده که می فرمایند: وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ یُحَسِّنَ اَدَبَهُ، و یُعَلِّمَهُ القُرآنَ
حقّ فرزند بر پدر، آن است که نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربیت کند و قرآن به او بیاموزد .(نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، ح 399)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره وظایف واجب والدین و فرزندان:
1. واجب است فرزندان در برابر والدین از رفتار و گفتاری که باعث بی احترامی میشود پرهیز نمایند هر چند پدر و مادر در حق فرزند ظلم کرده باشد و چنانچه فقیر باشند نیاز مادی پدر و مادر را در حد متعارف و شانشان تامین کنند.
2. اگر پدر و مادر دستوری بدهند که گناه نباشد و مخالفت با دستورشان سبب اذیت و ناراحتی ایشان شود اطاعت لازم است.( از روی دلسوزی به فرزند: امام خمینی، سیستانی).
3- بر والدین هم واجب است که فرزندانشان را تربیت دینی کنند لذا چنانچه پدر و مادر نسبت به دوری از نامحرم و حجاب دخترشان یا احترام به حقوق واجب دیگران از کودکی کوتاهی کنند و فرزند در زمان بلوغ رعایت نکند شرعا مسئول خواهند بود. لذا والدین باید مراقب حجاب و اعمال دینی فرزندانشان باشند. (استفتاءات (بهجت)، ج4، س5041, ص:131؛استفتاءات (امام‌خمینى) ،ج3،حقوق‌والیدین ,س78و85 و82,ص: 596؛ رساله مراجع م 1295)
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام وسلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
مژه و ناخن مصنوعی
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم . در روایت است از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمودند: یَا أنَسُ! أکْثِرْ مِنَ ٱلطَّهُورِ یَزِدِ ٱللهُ فِی عُمُرِکَ.
ای انس! تا می‌توانی با طهارت باش چرا که در این صورت خداوند بر عمر تو می‌افزاید. (مکارم الأخلاق طبرسی 40و امالی شیخ‌مفید‌ص60)
توضیحات
دو نکته در باره احکام وضو و غسل:
1-در اعضاء وضو و غسل مانعی از رسیدن آب نباشد و در صورت وجود مانع باید برطرف شود هر چند برطرف کردن آن هزینه داشته باشد.
2- اگر در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب و رنگ یا ناخن و مژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد در صورتی که برای وضو و غسل علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای ، یعنی به صورت معمولی وضو یا غسل کرده و دست مرطوب بر روی مانع بکشد، تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است. (جهت اطلاع سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد.خوئى، تبریزى زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است، (تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است).امام خمینی،فاضل، مکارم، بهجت، نوری،: وضوی جبیره بگیرد.گلپایگانى، صافى: و بنا بر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید.رساله مراجع مساله 338،).
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم در حال عبور رسیدند به کنار قبری که روز گذشته شخصی را در آن دفن کرده بودند، بستگان و فامیل سر قبر جمع شده بودند برای تعزیت و فاتحه خوانی ، حضرت وقتی چشمشان افتاد این جمله را فرمودند: لَرَکْعَتَانِ خَفِیفَتَانِ مِمَّا تَحْتَقِرُونَ أَحَبُّ إِلَى صَاحِبِ هَذَا الْقَبْرِ مِنْ دُنْیَاکُمْ کُلِّهَا.
دو رکعت نماز مختصر که شما اقامه میکنید و آن را کوچک وحقیر می شمرید در نزد این میت از همه دنیا ی شما بهتر است . (مجموعه ورام، ج2، ص225)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره زیارت اهل قبور:
1. زیارت اهل قبور در تمام ایام سفارش شده و در صبح روز شنبه و روز دوشنبه و پنجشنبه و خصوصا عصر پنجشنبه بیشتر سفارش شده است.
2. مستحب است انسان دست را روی قبر بگذارد و رو به قبله هفت مرتبه سوره قدر بخواند همچنین قرائت سوره های یس ، حمد ، معوذتین (سوره های ناس و فلق) و آیه الکرسی مستحب است .
3. همچنین دعا‌کردن و حاجت خواستن نزد قبر پدر و مادر مستحب است و باید توجه داشته باشیم که بهترین راه احسان به اموات ، انجام واجباتی است که از آنها قضا شده مثل نماز و روزه، دادن بدهکاریهای میت و پرداخت رد مظالم که رد‌مظالم در جایی است که می دانیم به کسی بدهکار بوده ولی به طلبکار دسترسی نداریم و بعد از انجام واجبات میت، انجام خیرات مثل ساختن مسجد ، مدرسه علمیه ، بیمارستان و وقفیات ... که باقی می ماند از کارهای بسیار خوب است. (العروه الوثقی، مستحبات الدفن 35 و احکام الاموات مساله2 ؛ رساله مراجع م 2719 و 272-2722)
خداوند متعال همه اموات را مورد رحمت و مغفرت خودش قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم حضرت امیر المومنین علیه السلام در روایتی می فرمایند: وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی.
تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره‌ای در برابر دریای پهناور است. (وسائل الشیعة، ج16، ص: 134حدیث21170)
توضیحات
دو نکته درباره امر به معروف و نهی از منکر :
1.واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛بنابراین اگر شخصی در خانواده و نزدیکان فرد میباشد که نسبت به واجبات دینی، از قبیل نماز، روزه، خمس، حجاب و ... بی‌توجّه است و آنها را سبک می‌شمارد یا نسبت به ارتکاب حرام‌ها از قبیل ربا، غیبت، دروغ، گوش دادن به غنا‌‌و موسیقی لهوی و... بی مبالات و بی‌باک میباشد، باید با اهمّیّت بیشتری با مراعات مراتب سه گانه امر به معروف‌و نهی از منکر جلوی کارهای حرام وی را بگیرد و او را به انجام کارهای واجب و ترک حرام دعوت نماید.
2- اگر کسی بخواهد فرزند بالغ خود را تربیت دینی کند یا او را نسبت به مسائل دینی راهنمایی کند فقط در قالب مراتب و شرایط امر به معروف باید انجام دهد و اگر تنها راه امر به معروف و نهی از منکر متوقف بر تنبیه بدنی باشد بدون اجازه حاکم شرع چنین حقی ندارد.
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت امام حسین علیه السلام که می‌فرمایند:مَنْ حَاوَلَ امْرَأً بِمَعْصِیَةِ اللّهِ کانَ أَفْوَتَ لِما یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِما‌یَحْذَرُ
هر‌شخصی که پیگیر کاری از مسیرحرام باشد آنچه را به آن امیدوار است سریعا از دست میدهد و از آنچه میترسد به‌سراغش‌می‌آید. (تحف‌العقول ص 177)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره خرید و فروش چک:
1- اگر انسان بابت طلبکاریش چک مدت داری گرفته مثلا بابت فروش کالایی یا قرضی که داده است یا برای کسی کاری که کرده است و چکی مثلا شش‌ماه دریافت‌کرده است چنانچه بخواهد زودتر از موعد سر رسید چک، چک را بفروشد، به نظر اکثر مراجع جایز است البته قابل به ذکر است انچه در حقیقت خرید و فروش می شود برگه چک نیست بلکه همان طلب ودین، خرید و فروش می شود.
2- مقداری که بابت نقد کردن چک محاسبه می شود به توافق خریدار و فروشنده بستگی دارد.
3 - اگر چک صور‌ی و جعلی باشد و بابت طلبکاری دریافت نشده است فرقی نمیکند چک مدت دار از خود انسان باشد یا دوستانه از کسی گرفته شده است، خرید و فروش چنین چکی حرام و باطل است.( صرفا جهت اطلاع .فاضل، سیستانی، مکارم، صافی) .مسائل جدید ج1ص 99. مکارم رساله‌م2429، رساله مراجع‌ذیل‌مساله2288،اجوبةالاستفتاآت‌س1950)
خداوند متعال به همه ما توفیق کسب روزی حلال را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: مَنْ مَشَى إِلَى الْمَسَاجِدِ لَمْ یَضَعْ رِجْلَهُ عَلَى رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ إِلَّا سَبَّحَتْ لَهُ الْأَرْضُ إِلَى الْأَرَضِینَ السَّابِعَةِ.
کسى که به مسجد برود پاهایش را روى هیچ خشک و ترى نمى گذارد، مگر اینکه آن زمین تا زمین هفتم براى او خداوند را تسبیح مى کنند. ( وسائل الشیعه، ج5 ، ص200 )
توضیحات
چند نکته درباره احکام مسجد:
1.خارج کردن اموال مسجد، مثل: قرآن، مهر، مفاتیح ، فرش؛ ظروف مسجد ولو به قصد تبرک جایز نیست و اگر کسی وسیله ای را عمدا یا سهوا از مسجدی بیرون برده است باید خودش یا به کمک واسطه فورا به همان مسجد برگرداند و اگر هم امکان برگرداندن وجود نداشته باشد در مسجد دیگری قرار بدهد.
2. برگزاری مراسماتی مثل عزاداری امام حسین علیه السلام یا تعزیه در مسجد اگر مانع نماز خواندن نشود، اشکال‌ندارد. (رساله جامع 1088)
3. نجس کردن مسجد حرام است و هر کس بفهمد که مسجد نجس شده ( باید خوئی، سیستانی، تبریزی:اگر بقاء نجاست هتک حرمت باشد) فورا تطهیر کرده و اگر نتواند خودش تطهیر کند، باید به دیگران اطلاع دهد (مشهور؛ رساله مراجع مساله 900و901؛ امام، سیستانی: اگر نتواند و بی احترامی باشد)
4. نسبت به مسجد برخی امور مستحب است مانند تمیز کردن مسجد، و در هنگام رفتن به مسجد خود را خوشبو کردن و لباس پاکیزه پوشیدن و در هنگام وارد شدن به مسجد اول پای راست و موقع بیرون امدن اول پای‌چپ را بگذارد.
5. فروختن در و پنجره و چیزهاى دیگر مسجد‌حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه آن مسجد نیازی به آنها ندارد، باید در مسجد دیگر مصرف شود، ولى اگر به درد مسجدهاى دیگر هم نخورد،مى‌توانند آن را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.(مشهور؛رساله مراجع مساله909 و 910).
خداوندمتعال توفیق حضور بیشتر در مساجد را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم . در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لا وَاللهِ
آن که نمازش را سبک بشمارد از من نیست ، به خدا سوگند در قیامت کنار حوض [کوثر] بر من وارد نمیشود. (من لا یحضره الفقیه، ج 1،ص206 )
توضیحات
سوال میشود که زن اگر مساوی یا جلوتر از مرد برای نماز بایستد حکمش چیست؟
در جواب باید عرض کنیم که :زن و مرد محرم باشند یا نا محرم و نماز مستحب باشد یا واجب اگر هر دو مشغول نماز باشند و مانع یا فاصله نباشد و زن برابر یا جلوتر از مرد باشد بفتوای اکثر مراجع عظام کراهت دارد (رهبری، خوئی، تبریزی، وحید: فاصله باید اقلا مقدار یک وجب باشد) و برخی از مراجع عظام (فاضل، مکارم، فتوای؛ سیستانی : احتیاط واجب) می‌فرمایند زن باید عقب تر از مرد بایستد مگر بین زن و مرد حائل و مانعی مثل درب و دیوار باشد ، یا فاصله بین زن و مرد حدود 5 متر باشد و یا فقط یک نفرشان مشغول نماز باشد اگر چه زن جلوتر باشد اشکالی ندارد. (مراجع م 8، 886).
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام رضا علیه السلام می فرمایند: یَا اَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللهَ فِی نِعَمِ اللهِ عَلَیْکُمْ فَلاتُنْفِرُوهَا عَنْکُمْ بِمَعَاصِیهِ
ای مردم تقوا را درباره ی نعمت های الهی را رعایت کنید و نعمت ها را به گناه و معصیت از خود مرانید. (عیون اخبار الرضا علیه السلام / جلد2/ صفحه 169 )
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره سرگرمی و بازیها:
1- در شرع مقدس اسلامی بسیاری از سرگرمی ها و بازیها حلال است مانند شنا کردن یا کوهنوردی یا تفریح کردن در طبیعت اما برخی از سرگرمی ها به جهت مفاسدی که داردحرام است از جمله بازی کردن با وسایلی که در عرف ،وسیله قمار شناخته می شود که به تصریح برخی از مراجع عظام تقلید، پاسور و تخته نرد از وسایل قمار محسوب می شود.
2.بازی با غیر وسایل قمار هم در صورتی که همراه با شرط بندی باشد، شرعا ممنوع و گناه است مثلاً چند نفر در مسابقه فوتبال با هم مسابقه می‌دهند به شرط اینکه بازنده پول یا شیرینی یا مال دیگری به برنده بدهد یا کاری برای برنده انجام دهد.که همه این موارد شرعا گناه است.( اجوبه س1117،11221123،منهاج سیستانی ج2؛ مکاسب محرمه مسأله 22، امام ج2 س 15-17-18-فاضل ج1س953، بهجت ج4س6436 بهجت ج4س6452- مکارم‌ج2س727،735ج3س471 جامع المسائل فاضل ج1 س 1564- رساله جامع سیستانی ص 635 م 2259)
خداوند متعال توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت است‌که می‌فرمایند: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ‌جَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبَا وَ مُؤْکِلَهُ وَ کَاتِبَهُ وَ شَاهِدَیْهِ
خداى عز‌و‌جل ربا خوار و ربا دهنده و نویسنده و‌شاهد بر‌آن را لعنت‌کرده‌است .( من لا یحضره الفقیه ج4،ص8 ،ح4968- امالى(صدوق)ص425،ح1)
توضیحات
ربا یکی از گناهان کبیره است. ربا و درآمد حرام در زندگی و فرزندان انسان اثر می گذارد و انسان را از راه حق دور میکند. ربا شرایطی دارد و اینگونه نیست که هر سودی ربا باشد بلکه در دین مبین اسلام راه ها و قرار داده های متعددی برای کسب درآمد وسود حلال وجود دارد. یک نکته مهم این است که انسان در کارهای خودش باید دقت کامل داشته باشد و بعد از شناخت حکم خدا اقدام به کارهای مالی و قرار داد نماید. اما نسبت به کارهای دیگران تا وقتی از جزئیات کارهایشان خبر ندارد باید حمل بر صحت و درستی و حلال بودن مالشان داشته باشد.
چند نکته درباره احکام ربا:
1. ربا انواع و اقسامی دارد و همه آن اقسام حرام و گناه است.
2. ربای قرضی یعنی قرض دادن مشروط به سود، حرام و گناه کبیره است حتی اگر معین نکند چه مقدار سود بدهد و بگوید هرچه دوست داری بده باز هم رباست؛ و فرق ندارد سود، پول باشد یا انجام کاری مثل اینکه به خیاط بگوید قرض می‌دهم به شرط اینکه پیراهن من را رایگان بدوزی. (استفتائات بهجت ج3 سوال 4381؛ مراجع م2283؛ اجوبه الاستفتاآت سوال 1630)
3. به نظر اکثر مراجع عظام تقلید.در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست: ازجمله یک: ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، فرقی بین پسر و دختر نیست اما بین مادر و فرزند یا بین خواهر و برادر جایز نیست؛ دوم: ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر . (:زنجانی(رباگرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنا بر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد)؛ خوئی و تبریزی (: ربا گرفتن بنا براحتیاط واجب در مواردفوق جایز نیست)؛ نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت نیز بنا بر مشهور ربا جایز است مخالف: وحید. مسأله مراجع 2080؛ رساله آیه الله وحید 2108).
خداوند متعال محبت دنیا را از دل همه مومنین بیرون فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام که فرمودند: مَنِ اسْتَدَانَ دَیْناً فَلَمْ یَنْوِ قَضَاهُ کَانَ بِمَنْزِلَةِ السَّارِقِ.
اگر کسى قرض بگیرد و تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، به منزله دزد محسوب مى شود.( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج5 ؛ ص99)
توضیحات
چند نکته در مورد اداء دین و بدهی:
1- اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند، چنانچه بدهکار بتواند بدهى خود را بدهد باید فورا آن را بپردازد و اگر تاخیر بیندازد گناهکار است.
2. اگر بدهکار غیر از خانهاى که در آن نشسته و اثاثیه منزل و چیزهاى دیگرى که به آنها احتیاج دارد، چیزى نداشته باشد طلبکار نمى‌تواند طلب خود را از او مطالبه نماید بلکه باید صبر کند و نمى‌تواند او را مجبور کند که چیزهاى مورد احتیاجش را بفروشد، امّا بدهکار باید براى پرداخت بدهى خود در صورت توان تلاش‌کند و از‌طریق کسب و کار چیزى بدست آورده و بدهى‌خود را بپردازد
3.کسى که دسترسى به طلبکار خود ندارد، چنانچه امید نداشته باشد که او را پیدا کندبه نظر اکثر فقها باید(فتوی یا احتیاط) با اجازه حاکم شرع طلب او را به فقیر بدهد، و فرقی ندارد که فقیر سید بدهد یا غیر سید.(فاضل، اراکی، گلپایگانی،صافی: احتیاط واجب این است که اگر طلبکار سید نیست به سید ندهد. .( مساله٢٢٧٦رساله مراجع مساله٢٢٧٧)رساله مراجع مساله ٢٢٧٩)
خداوند متعال ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت امام على علیه السلام که می‌فرمایند: اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَ الحُزنَ و َهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ
لباس پاکیزه غم و اندوه را بر طرف مىکند و باعث پاکیزگى نماز است. (کافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص444، ح14)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره کیفیت تطهیر فرش و لباس:
1. اگر فرش و یا لباس با غیر ادرار نجس شود مثلا خونی شده باشد چنانچه با آب کر یا آب قلیل بعد از برطرف کردن عین نجاست یک مرتبه شسته شود و باقی مانده آب بوسیله فشار یا جمع کردن با پارچه خارج شود پاک می شود و نیازی به چند بار شستن نیست البته به نظر تعداد زیادی از مراجع اگر با آب کر آب کشی صورت بگیرد نیازی به فشار دادن و خارج کردن آب نیست هر چند خارج کردن آب مطابق با احتیاط است .(صرفا جهت اطلاع: رساله مراجع مساله 159: به فتوای آیات عظام: گلپایگانی، صافی، اراکی، سیستانی، بهجت و زنجانی و...در آب کر فشار‌لازم نیست؛ خویی و تبریزی و وحید و امام (احتیاط) و مکارم (فشار یا حرکت تا آب خارج شود):فشار دادن لازم است )
2. اگر لباس یا فرش با ادرار نجس شود اگر فردی بخواهد آنرا با آب قلیل تطهیر نماید طبق نظر اکثر مراجع دو مرتبه شسته شود و در هر بار آب بوسیله فشار یا جمع کردن خارج شود و آب خارج شده از لباس یا فرش،(بنا بر فتوا یا احتیاط) در مرتبه اول نجس بوده و در مرتبه دوم نیز طبق نظر اکثر مراجع نجس میباشد. (نسبت به غساله دوم: غساله‌دوم گلپایگانی، صافی،خوئی، تبریزی، پاک است؛ آیت الله مکارم یک مرتبه شستشو کافی است: (رساله مراجع مساله 160و م27 و نسبت به دفعات شستن: سیستانی: فقط لباس و بدن احتیاطا دوبار شسته شود؛ خوئئ و تبریزی در صورتی که متنجس به بول باشد دوبار شستن لازم است .
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: إغْتَنِمُوا الدُّعاءَ عِنْدَ اربع مَواطِنَ: عِنْدَ قِرائَهِ الْقُرْآنِ، وَ عِنْدَ الاْذانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَیْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقاءِ الصَفَّیْنِ لِلشَّهادَهِ.
در چهار زمان دعا را غنیمت شمارید: هنگام قرائت قرآن .هنگام اذان، هنگام نزول باران، هنگام رو به رو شدن دو لشگر مؤ منین و کفار براى جنگ.( وسائل الشیعة، ج7، ص: 64)
توضیحات
فضل بن شاذان درباره حکمت اذان از امام رضا علیه السلام روایت میکند که در قسمتی از فرمایشات حضرت آمده است که: اینکه مردم به اذان دستور داده شدهاند، علل و حکمتهای زیادی دارد، از آن جمله اینکه یادآوری برای فراموش کاران و بیداری برای غافلان باشد و کسانی را که وقت نماز را نمیدانند یا مشغول کار دیگری شدهاند، با وقت نماز آشنا گرداند. مؤذن با اذان خود مردم را به عبادت آفریدگار فرا میخواند و آنان را به پرستش خداوند تشویق میکند و با اقرار به توحید، ایمان و اسلام خود را آشکار و اعلان مینماید و برای فراموش کاران، فرا رسیدن وقت نماز را اعلام میدارد. مؤذن که به این نام، نامیده شده است بدین جهت است که او با اذان خود، نماز را اعلام میکند.
اما چند نکته در مورد اهمیت و احکام اذان و اقامه:
1-مستحب موکد است که انسان پیش از نمازهاى شبانه روزی (یومیه) چه ادائی باشد و چه قضایی اذان و اقامه بگوید، ولی سائر نمازها اذان و اقامه ندارد. (عروه، فصل فی الاذان و الاقامه،رساله مراجع م916)
2.شکستن نماز در‌حال عادی جایز نیست اما اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند (سیستانی: بلکه اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که آنها را فراموش کرده ، مستحب است براى گفتن آنها نماز را بشکند رساله‌مراجع مساله 1164)
3.در همه مواردى که نمازگزار، پشت سر هم نماز مىخواند ، اگر براى نماز اول اذان گفته باشد ،اذان از نماز بعدى ساقط است ، بشرط اینکه بین دو نماز فاصله‌نشده‌باشد (امام خمینی،بهجت،فاضل،گلپایگانی،زنجانی ، صافی، نوری، :نافله فاصله میشود.سیستانی، مکارم،:نافله فاصله نمیشود.تحریر الوسیله المقدمه الخامسه فی الاذان والاقامه مساله2،عروه الوثقی الاذان والاقامه م1، رساله مراجع مساله922، هدایه العباد فصل فی الاذان و الاقامه، منهاج الصالحین فصل فی الاذان و الاقامه، )
4-یکی از مواردی که اذان و اقامه ساقط میشود و نباید گفته شود (فتوا واحتیاط) اینست که ماموم در نماز جماعتی شرکت کند که امام اذان و اقامه را گفته است هر چند که این ماموم آنها را نشنیده باشد و یا در وقت گفتن اذان و اقامه در آنجا حضور نداشته باشد. (عروه اذان و اقامه م 3)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که فرمودند: لَیسَ مِنّا مَن یُحَقِّرُ الامانَةَ حَتّى یَستَهلِکُها إِذَا استُودِعَها؛
از ما نیست کسى که امانت را کوچک بشمارد و از آن مواظبت نکند و در معرض تلف شدن قرار بدهد.( الاختصاص شیخ مفید ص 381)
توضیحات
گاهی در مراسمات و مجالس کفش افراد را از روی عمد یا سهو می برند و در پایان مجلس یک جفت کفش دیگر می ماند، آیا شخص می تواند این کفش را برای خود بردارد؟ در جواب عرض میکنیم که به نظر اکثر مراجع با چند شرط شخص می‌تواند آن را برای خود بردارد:
1.بداند کفشی که مانده است، مال کسی است که کفش او را برده است.
2.از پیدا کردن صاحبش نا امید شود یا برایش سختی فراوان داشته باشد.
3. اگر قیمت آن از کفش خودش بیشتر باشد باید هر وقت صاحب آن پیدا شد زیادی قیمت را به او بدهد و چنانچه از پیدا شدن صاحبش نا امید شود باید با اجازه از حاکم شرع زیادی قیمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد. ( سیستانی-فاضل-خویی-وحید : در صورتی می تواند بردارد که بداند راضی باشد یا به ناحق وعمد برده باشد) ر ساله مراجع م 2581)
خداوند متعال توفیق انجام واجبات را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله که می‌فرمایند: لَا تَزَالُ أُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوَى.
امّت من همیشه در خیر هستند، تا موقعی که امر به معروف و نهی از منکر کنند و در نیکی ها و تقوا همدیگر را کمک کنند. (وسائل‌الشیعة/ج16/123/ح 21144)
توضیحات
دو نکته درباره احکام امر به معروف و نهی از منکر:
نکته‌اول: یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر در کنار بقیه شرایط احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد‌که ممکن است گنهکار نپذیرد ولی وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است. اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است.
نکته دوم: منظور از احتمال تاثیر این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر‌دادن، گنهکار بطور کلی گناه را ترک میکند یا مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد یا امر و نهی درآینده احتمال تاثیر دارد در همه این مواردامربه معروف ونهی ازمنکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است.(تحریر ج2 کتاب امر به معروف شرط دوم ، رساله جامع ج 1ص 618 شرط دوم)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است یکى از تجار فارس به امام رضا علیه السلام نامه نوشت و اذن در خمس را درخواست کرد (حضرت خمس مالش را به او ببخشد)،حضرت در جوابش مرقوم فرمودند:إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَ لَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا.
پرداخت خمس کمکی در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از آن دریغ نکنید و خودتان‌را از دعای ما محروم نسازید.(وسائل، ج9، ص 538 )
توضیحات
خمس یکی از عبادت های مالی است که باید به قصدقربت و انجام دستور خداوند متعال انجام شود.پرداخت خمس آثار و برکاتی دارد و یکی از برکات خمس این است که مشمول دعای ائمه اطهار علیهم السلام می شویم. در برخی از روایات خمس باعث پاک شدن اموال ذکر شده است و بالعکس کوتاهی در ادای خمس مال را ناپاک می کند که مصرف آن گناه است و جایز نیست (نظر مشهور فقهاء).
اما دو نکته درباره احکام خمس:
1.یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درامدش که در بین سال خمسی صرف نیازها و مخارج حلال زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و‌‌مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر‌‌رسید سال خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2.داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند بهانه‌ای برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری‌ها و احکامش ،باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند، مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد این بدهی سبب نمیشود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند.(رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792، .(اجوبه س924- تبریزی س882- جامع المسائل فاضل ج1 س902- جامع الاحکام صافی ج1 س773-774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس– نوری م1748- احکام الواضحه فاضل ص303 – هدایه العباد صافی م1620- مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند : لا تأمَن عَلَی نَفسِکَ صَغیرَ مَعصیةٍ فَلَعَلَّکَ مُعَذِبٌ عَلَیهِ
خودت را از (عقوبت) گناه کوچک درامان مبین، چه بسا که به خاطر همان کیفر بینی . نهج البلاغه (صبحی صالح) ص 197 ، در خطبه 140
توضیحات
شنیدن برخی از صداها و سخنان حرام است، از جمله:
1.شنیدن موسیقی حرام که عرفا مناسب مجالس لهو است، یعنی شنونده موسیقی خودش تشخیص می دهد که این اهنگ عرفا در مجالس لهو استفاده می شود مثل آهنگهایی که در مجالس رقص پخش می شود حتی اگر خود شنونده تحت تاثیر قرار نگیرد. (مشهور؛مخالف:مطلقا حرام است: فتوی:گلپایگانی، صافی؛ بنابر احتیاط واجب: بهجت و وحید)
2. گوش کردن به صدای نامحرم اگر به قصد لذت یا ترس افتادن در گناه باشد (سایت امام خامنه ای استفتائات جدید موسیقی و غنا)
3. گوش دادن به غیبت وتهمت وسکوت در برابر آن (رساله آموزشی ج 2 درس 19 ص 73)
4. گوش دادن به صحبتهایی که سبب فساد و انحراف اخلاق یا عقیده می شود مانند گوش دادن به سخنان ضد دین که سبب سست شدن اعتقادات می شود. انسان باید در برابر سخنان حرام نهی ازمنکر کند و اگر اثر و شرائط نهی ازمنکر وجود ندارد درصورتی که حضور فرد در مجلس تایید گناه بشمار برود باید مجلس را ترک کند و در مورد غیبت و تهمت هر کسی که می شنود در صورت توانایی باید از ان شخص دفاع کند و ابروی او را حفظ کند.( خویی و وحید و تبریزی و سیستانی؛ منهاج الصالحین ج 1 م 29 مظاهری؛رساله م 93) خداوند متعال توفیق ترک گناه و معصیت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام باقر علیه السلام که فرمودند: مَنْأَتَمَ رُکُوعَهُ لَمْ تَدْخُلْهُ وَحْشَةٌ فِی الْقَبْرِ
هر که رکوع نمازش را کامل انجام دهد هیچ ترس و وحشتی در قبر به سراغش نمی آید. الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص 321.
توضیحات
چند نکته درباره واجبات رکوع:
1.انسان باید به قصد رکوع به اندازه ای خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد ( اکثر مراجع مقام معظم رهبری وآیت الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب کف دست را بگذارد؛).
2. برای رکوع باید از حالت ایستاده به رکوع رفت که این ایستادن قبل از رکوع را قیام متصل به رکوع می گویند.
3. در رکوع باید به مقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد.
4. واجب است که بعد از رکوع نمازگزار صاف بایستد و بعد از آنکه در حالت ایستاده بدن آرام گرفت، به سجده رود.
نکته اخر اینکه هر یک از این واجبات رکوع چنانچه عمدا ترک شود نمازش باطل است و نسبت به قیام متصل به رکوع یا خم شدن به اندازه رکوع راحتی اگر سهوا هم ترک شود نماز باطل است .(عروه الوثقی، فصل فی الرکوع؛ رساله مراجع،مسأله 1022؛1040 ؛1030)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری ،صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام عسگری علیه السلام روایت شده که می‌فرمایند: اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ.
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می‌باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند.(وسایل ج۱۸ ص۹۴و ۹۵و بحار الانوار ج 2 ص 88.)
توضیحات
چند نکته در مورد تقلید:
1. یکی از نقاط قوت دین اسلام و مذهب شیعه این است که اصول و مبانی اعتقادی را با عقل و دلیل اثبات می کند و آن را وظیفه هر مسلمانی می شمرد که در اعتقادات تحقیق کند و با دلیل ایمان بیاورد؛ لذا مراجع عظام تقلید در اولین مساله رساله می فرمایند ؛ عقیده مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل باشد ولی در احکام و مسائل شرعی چنانچه خودش مجتهد نباشد، باید به گفته مجتهد اعلم عمل‌کند. (رساله مراجع ج1 م1 )
2.رجوع به متخصص دینی یک امر عقلائی است و باید از مرجعی تبعیت و پیروی کرد که اعلم مراجع باشد یعنی در استنباط احکام شرعی تخصص بیشتری از دیگر مراجع داشته باشد.(رساله مراجع ج2 م2- عروه الوثقی م 17)
3. بعد از فوت مرجع تقلید باید انسان به مرجع زنده اعلم رجوع کند و در مسئله ی بقای بر میت، طبق نظر مرجع زنده‌ی اعلم عمل نمایند. (رساله مراجع ج1 م9 عروه الوثقی ج1 ، الاجتهاد والتقلید م15 )
4. کسانی که به فتوای مرجع زنده بر تقلید از مرجع فوت شده باقی مانده‌اند لازم است در پرداخت وجوهات و مسائل جدید به مرجع تقلید زنده مراجعه کنند.(توضیح المسائل مراجع ج2 ص2268 و‌تحریر کتاب الوکاله م23 )
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام، خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
