بیان بین الصلاتین
دروغ 
گفتار روز
سلام‌علیکم‌بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم‌حضرت رضا علیه السلام به وسیله حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام پیامی را به شیعیان و دوستداران اهل‌بیت(علیهم السلام) فرستاده اند، از جمله آن پیام این است که می فرمایند: یَا عَبْدَ الْعَظِیمِ أَبْلِغْ عَنِّی أَوْلِیَائِیَ السَّلَامَ وَ قُلْ لَهُمْ أَنْ لَا یَجْعَلُوا لِلشَّیْطَانِ عَلَى أَنْفُسِهِمْ سَبِیلًا وَ مُرْهُمْ بِالصِّدْقِ فِی الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ مُرْهُمْ بِالسُّکُوت وَ تَرْکِ الْجِدَالِ فِیمَا لَا یَعْنِیهِمْ.
ای عبدالعظیم! سلام گرم مرا به دوستدارانم برسان و به آنان بگو: در دلهای خویش برای شیطان راهی نگشایند و آنان را به راستگویی در گفتار و ادای امانت و سکوت پرمعنا و ترک درگیری و جدال در کارهای بیهوده و بی فایده فراخوان.
توضیحات
یکی از سفارشات حضرت رضا علیه السلام در این روایت به راستگویی در گفتار است، زیرا دروغ از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. دروغ انسان را از رحمت الهی محروم می کند و اعتبار و شخصیت انسان را از بین می برد و باعث سلب اعتماد مردم می شود و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد. علت اصلی دروغ، عقده حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو است و این یکی از نکات روانی است که به عنوان روانشناسی اخلاقی در کلمات معصومین علیهم السلام به آن اشاره شده است.
اما چند نکته درباره احکام دروغ:
1.دروغ (بنظر اکثر مراجع عظام) یکی از گناهان بزرگ است هر چند به صورت شوخی خبر دروغ را بگوید و یکی از مصادیق دروغ وعده دروغین است یعنی وعده‌ای که انسان همان ابتدای کار می داند که نمی تواند به این وعده عمل کند.
2.در حرام بودن دروغ فرقی نمی کند چگونه دروغ بگوید مثلا به زبان بگوید یا به قلم بنویسد یا (بواسطه شعر باشد) به اشاره بفهماند و همچنین تفاوتی ندارد به چه کسی بگوید مثلا به همسر و فرزند یا به شخص دیگری دروغ بگوید.
3.در برخی موارد نادر دروغ جایز است: مثل آشتی دادن بین دو نفریا چند نفر در جایی که با سخن راست میسر نباشد و همچنین نجات جان انسان محترم، در صورتی که تنها راه، دروغ گفتن باشد. (امام خمینی استفتاآت ج1ص485 س11وج2 ص612 س1 و 2، منهاج‌الصالحین خوئی و وحید ج 3م35ومنهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38،تبریزی استفتاآت ج2س 1026و 1028 و1035، مکارم استفتاآت ج3س490و1661،اجوبه الاستفتاآت س1976)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
حقوق زوجین
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیر‌المومنین علیه‌السلام در نهج‌البلاغه می فرمایند: اتَّقوا معاصیَ اللّه فی‌الخَلَواتِ، فإنّ الشاهِدَ هُو الحاکِم.
از گناه در خـلوتها بپرهیزید؛ زیرا حکم کننده در قیامت (که خداوند است) در هر حال شاهد و ناظر ماست.
توضیحات
چند نکته در مورد حقوق زن و شوهر:
1.زن و شوهر نسبت به یکدیگر حقوق واجب و مستحبی دارند مثل اینکه زن نباید شرعا بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود و یا اینکه مرد باید نفقه همسر دائمی خودش را که همان تامین خوراک و پوشاک و مسکن و سایر نیازهای متعارف خانم که مطابق شانش باشد تهیه کند و کار‌کردن خانم در منزل و همچنین اماده کردن رفاه بیشتر توسط مرد برای خانواده از حقوق مستحب زن و شوهر بشمار می آید و سفارش شده زن و شوهر موافق یکدیگر باشند و در امور زندگی درک متقابل داشته باشند.
2.زن و شوهر در یک مورد نباید موافق یکدیگر باشند و آن هم در گناه است یعنی زن یا شوهر نباید در گناه از همسرش اطاعت کند، که به دو مورد اشاره می شود:
1.یکی از محرمات استفاده از طلا برای مردان است لذا پوشیدن حلقه ازدواج یا آویختن زنجیر طلا برای مردان حرام است حتی اگر همسرش از او درخواست کند.
2.یکی از گناهان این است که خانم در برابر نامحرم زینت و آرایش کند یا پوشش شرعی را رعایت نکند حتی اگر شوهر امر به زینت و آرایش در برابر نامحرم بکند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیر‌المومنین علیه السلام در نهج‌البلاغه‌می فرمایند: اتَّقوا معاصیَ اللّه فی‌الخَلَواتِ، فإنّ الشاهِدَ هُو الحاکِم.
از گناه در خـلوتها بپرهیزید؛ زیرا‌حکم کننده در قیامت (که‌خداوند‌است) در هر حال شاهد و ناظر ماست.
توضیحات
چند نکته در مورد حقوق زن و شوهر:
1.زن و شوهر نسبت به یکدیگر حقوق واجب و مستحبی دارند مثل اینکه زن نباید شرعا بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود و یا اینکه مرد باید نفقه همسر دائمی خودش را که همان تامین خوراک و پوشاک و مسکن و سایر نیازهای متعارف خانم که مطابق شانش باشد تهیه کند و کار‌کردن خانم در منزل و همچنین اماده کردن رفاه بیشتر توسط مرد برای خانواده از حقوق مستحب زن و شوهر بشمار می آید و سفارش شده زن و شوهر موافق یکدیگر باشند و در امور زندگی درک متقابل داشته باشند.
2.زن و شوهر در یک مورد نباید موافق یکدیگر باشند و آن هم در گناه است یعنی زن یا شوهر نباید در گناه از همسرش اطاعت کند، که به دو مورد اشاره می شود:
1.یکی از محرمات استفاده از طلا برای مردان است لذا پوشیدن حلقه ازدواج یا آویختن زنجیر طلا برای مردان حرام است حتی اگر همسرش از او درخواست کند.
2.یکی از گناهان این است که خانم در برابر نامحرم زینت و آرایش کند یا پوشش شرعی را رعایت نکند حتی اگر شوهر امر به زینت و آرایش در برابر نامحرم بکند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیر‌المومنین علیه السلام در نهج‌البلاغه‌می فرمایند: اتَّقوا معاصیَ اللّه فی‌الخَلَواتِ، فإنّ الشاهِدَ هُو الحاکِم.
از گناه در خـلوتها بپرهیزید؛ زیرا‌حکم کننده در قیامت (که‌خداوند‌است) در هر حال شاهد و ناظر ماست.
توضیحات
چند نکته در مورد حقوق زن و شوهر:
1.زن و شوهر نسبت به یکدیگر حقوق واجب و مستحبی دارند مثل اینکه زن نباید شرعا بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود و یا اینکه مرد باید نفقه همسر دائمی خودش را که همان تامین خوراک و پوشاک و مسکن و سایر نیازهای متعارف خانم که مطابق شانش باشد تهیه کند و کار‌کردن خانم در منزل و همچنین اماده کردن رفاه بیشتر توسط مرد برای خانواده از حقوق مستحب زن و شوهر بشمار می آید و سفارش شده زن و شوهر موافق یکدیگر باشند و در امور زندگی درک متقابل داشته باشند.
2.زن و شوهر در یک مورد نباید موافق یکدیگر باشند و آن هم در گناه است یعنی زن یا شوهر نباید در گناه از همسرش اطاعت کند، که به دو مورد اشاره می شود:
1.یکی از محرمات استفاده از طلا برای مردان است لذا پوشیدن حلقه ازدواج یا آویختن زنجیر طلا برای مردان حرام است حتی اگر همسرش از او درخواست کند.
2.یکی از گناهان این است که خانم در برابر نامحرم زینت و آرایش کند یا پوشش شرعی را رعایت نکند حتی اگر شوهر امر به زینت و آرایش در برابر نامحرم بکند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که می‌فرمایند: مَنْ أتَی الْجُمعةَ إیمَاناً وَ احْتِسَاباً اسْتَأنَفَ الْعَمَلَ.
کسی که از روی ایمان و برای خدا در نماز جمعه حاضر شود، اعمالش را از نو آغاز کند (کنایه از بخشش گناهان).
توضیحات
چند نکته درباره آداب جمعه:
1.روز جمعه در دین مبین اسلام عید شمرده شده و بین روزهای هفته فضیلت خاصی دارد و اعمالی همچون نظافت (مانند کوتاه کردن ناخن و شارب)، استعمال بوی خوش، صدقه دادن و آموختن مسائل دین سفارش شده است. (مفاتیح، اعمال روز جمعه)
2.یکی از با‌فضیلت‌ترین اعمال روز جمعه شرکت در نماز جمعه است که ترک‌کردن نماز جمعه و اهمیت ندادن به آن شرعا مذموم است و نماز جمعه در زمان غیبت امام زمانعلیه السلام به نظر اکثر مراجع بجای نماز ظهر کافی است و کسی هم که می‌خواهد نماز ظهر را در منزل بخواند به نظر اکثر مراجع عظام تقلید مستحب است که همان اول وقت نماز ظهر را بخواند و تاخیر انداختن لازم نیست (اکثر مراجع: رساله مراجع مساله، احکام‌نماز جمعه ص842 - مخالف: خوئی، مکارم، تبریزی: با وجود شرایط شرکت بنابر احتیاط، واجب است؛ منهاج الصالحین ،آیه‌الله‌خوئی ج2 ص203 _گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب اکتفا به نماز جمعه ننماید و نماز ظهر هم بخواند)
3.یکی دیگر از اعمال مستحب و سفارش شده در روز جمعه، غسل جمعه است که زمان آن از اذان صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر انجام شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است بدون نیت اداء و قضاء تا غروب جمعه بجا آورد و کسی که در روز جمعه موفق نشده مستحب است در روز شنبه قضای آنرا انجام دهد، انسان می‌تواند چند غسل را نیت کرده و همه را با یکبار شستن انجام دهد. (رساله مراجع مساله 644و 647)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله که می‌فرمایند: مَنْ أتَی الْجُمعةَ إیمَاناً وَ احْتِسَاباً اسْتَأنَفَ الْعَمَلَ.
کسی که از روی ایمان و برای خدا در نماز جمعه حاضر شود، اعمالش را از نو آغاز کند (کنایه از بخشش گناهان).
توضیحات
چند نکته درباره آداب جمعه:
1.روز جمعه در دین مبین اسلام عید شمرده شده و بین روزهای هفته فضیلت خاصی دارد و اعمالی همچون نظافت (مانند کوتاه کردن ناخن و شارب)، استعمال بوی خوش، صدقه دادن و آموختن مسائل دین سفارش شده است. (مفاتیح، اعمال روز جمعه)
2.یکی از با‌فضیلت‌ترین اعمال روز جمعه شرکت در نماز جمعه است که ترک‌کردن نماز جمعه و اهمیت ندادن به آن شرعا مذموم است و نماز جمعه در زمان غیبت امام زمانعلیه السلام به نظر اکثر مراجع بجای نماز ظهر کافی است و کسی هم که می‌خواهد نماز ظهر را در منزل بخواند به نظر اکثر مراجع عظام تقلید مستحب است که همان اول وقت نماز ظهر را بخواند و تاخیر انداختن لازم نیست (اکثر مراجع: رساله مراجع مساله، احکام‌نماز جمعه ص842 - مخالف: خوئی، مکارم، تبریزی: با وجود شرایط شرکت بنابر احتیاط، واجب است؛ منهاج الصالحین ،آیه‌الله‌خوئی ج2 ص203 _گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب اکتفا به نماز جمعه ننماید و نماز ظهر هم بخواند)
3.یکی دیگر از اعمال مستحب و سفارش شده در روز جمعه، غسل جمعه است که زمان آن از اذان صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر انجام شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است بدون نیت اداء و قضاء تا غروب جمعه بجا آورد و کسی که در روز جمعه موفق نشده مستحب است در روز شنبه قضای آنرا انجام دهد، انسان می‌تواند چند غسل را نیت کرده و همه را با یکبار شستن انجام دهد. (رساله مراجع مساله 644و 647)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که می فرمایند: الْغِیبَةُ أَسْرَعُ فِی دِینِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْأَکِلَةِ فِی جَوْفِه.
اثر غیبت در (از بین بردن) دین سریع تر می باشد از اثر بیماری خوره در (از بین بردن اعضای) بدن.
توضیحات
چند نکته در مورد غیبت:
1.یکی از گناهان کبیره غیبت است و غیبت به نظر اکثر مراجع یعنی انسان عیب پنهانی کسی را در غیاب و پشت سرش نزد دیگری بیان کند هر چند بیان عیب به قصد اهانت و پایین آوردن شخصیت آن فرد نباشد.(اکثر مراجع مخالف رهبری حضرت امام: غیبت به قصد تنقیص و عیب جویی باشد. بهجت: عیب به طوری باشد که چنانچه غیبت شونده، بشنود ناراحت می شود)
2.در حرام بودن عیب مخفی، فرقی ندارد عیب در بدنش باشد یا آنکه در رفتار یا اخلاق یا سخنان و گفتارش باشد و همچنین فرقی نمی‌کند عیب طرف را بگوید یا بنویسد یا تصویر و فیلمش را پخش کند. (مشهور؛ استفتائات مکارم ج1 س 552، ج1 س 554، ج3 س 486)
3-.همان طوری که غیبت کردن حرام است، چنانچه انسان غیبت را شنید در صورت شرایط نهی از منکر باید نهی از منکر کند یا صحبت دیگری به میان آورده شود تا غیبت قطع شود.
4.هر کسی مرتکب این گناه شده باید توبه کند. برخی از مراجع عظام (مثل مرحوم آیت الله‌بهجت و مقام معظم رهبری) می‌فرمایند: انسان از شخصی که از او غیبت نموده باید حلالیت بطلبد بشرطی که مفسده ای بر آن مترتب نشود مثلا سبب کدورت نگردد و اگر حلالیت طلبیدن مفسده دارد همین که برای او از خدا طلب آمرزش کند کافی است. (استفتائات بهجت ج 4 ص 562 س6475 و توضیح المسانل مراجع ج 2ص833 م31و‌خویی و‌تبریزی‌رساله 2824، استفتائات امام ج3 س59-58حضرات امام، استفتائات‌س9و 16و53-مکارم،استفتائات‌ج1س552- فاضل‌‌جامع‌الاحکام‌ج1س982،منهاج سیستانی ج1ص 17)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
امر به معروف و نهی از منکر
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم که می‌فرمایند: لَتَأْمُرُنَّ بِاَلْمَعْرُوفِ وَ لَتَنهُنَّ عَنِ المُنکَرِ أَوْ لَیَعُـمَّنـَّـکُمْ عـَذابُ اللّه.
امر به معروف کنید و از کارهاى زشـت نهى کنید و گرنه عـذاب خدا همه شـما را فراخواهد گرفت.
توضیحات
چند نکته درباره امر به معروف و نهی از منکر:
1.یکی از واجبات دین امر به معروف و نهی از منکر است و ترک آن معصیت است و حتی اگر کسی خودش در خفا و پنهان گناهی را مرتکب شود باز هم در صورت مشاهده همان گناه از دیگری باید نهی از منکر کند. (مراجع م2786 در ملحقات رساله امام و فاضل و نوری)
2.اگر انسان گناهی مانند غیبت، رشوه و ربا خواری، بدحجابی و پایمال‌کردن بیت‌المال و منکرات دیگر مثل استفاده از موسیقی حرام در عزاداری را مشاهده کند نگوید به من ارتباطی ندارد و کسی هم که به او تذکر داده می‌شود نمی‌تواند بگوید به تو ارتباطی ندارد و اگر هم گفت نباید اعتنا کرد و ناراحت شد و بهترین سلاح فریضه امر به معروف و نهی از منکر زبان است؛آن هم با زبانی نرم و بدور از خشم و نفرت، و اگر تمامی افراد جامعه به همین مقدار عمل کنند به تعبیر مقام معظم رهبری گناه در جامعه خواهد خشکید.
3-امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه و تکلیف الهی است و انسان نمی‌تواند به بهانه اینکه دیگران به این وظیفه عمل نمی‌کنند، این امر مهم را در جایی که شرایطش هست ترک کند و همین که هر کدام از مومنین به وظیفه خود عمل کنند در نتیجه یک امر همگانی شده و تاثیرگذار خواهد بود.
تعجیل در فرج امام زمانعلیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ.
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشته اید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مى بخشد، که او آمرزگار مهربان است.
توضیحات
از جمله راه های کسب سعادت و کمال، توبه و انابه است؛ توبه دست کشیدن از گناه و معصیت و برگشت به سوى خداوند متعال است و انابه این است که با تمام وجود به خداوند متعال توجه کنیم و از غیر خدا دست بکشیم؛ برخی از بزرگان انابه را بالاترین درجه توبه می دانند.
چند نکته درباره توبه:
1-توبه کردن از گناهان، واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست. توبه زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2-حقیقت توبه این است که انسان قلبا از گناهانش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3- نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده در انجام نماز و روزهای قضایش کوتاهی نکند. (عروه اول احکام اموات- مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت زهرا سلام الله علیها در ضمن روایتی می فرمایند: فَجَعَلَ اللهُ ... الْوَفَاءَ بِالنَّذْرِ تَعْرِیضاً لِلْمَغْفِرَة.
خداوند وفای به نذر را موجب آمرزش قرار داد.
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام نذر:
1.نذر شرعی آن است که برای خدای متعال کاری را که انجامش شرعا و یا عرفا بهتر است با خواندن صیغه نذر شرعی بر خود لازم نماید، مثلا به این صورت بگوید برای خدا بر من است که اگر حاجتم را گرفتم مبلغی را برای تبلیغ دین الهی هزینه کنم، ولی توجه شود برای گرفتن حاجت نیازی به خواندن صیغه نذر نیست.
2.کسی که نذر را فقط از دل‌گذرانده و به زبان نگفته یا (به نظر مشهور مراجع) صیغه نذر شرعی را نخواند چیزی بر وی واجب نیست. (مخالف ایت الله مکارم: اگر فقط بگوید نذر کردم و مد نظرش انجام کار برای خدا باشد بنابر احتیاط واجب باید به نذر عمل کند(پیک احکام 16))
3. اگر زمان عمل به نذر معین و مشخص باشد و در همان زمان توانایی عمل به نذر را نداشته باشد دیگر وظیفه ای ندارد، مثلا اگر نذر کرده در شب قدر به مردم افطار بدهد و در همان شب توانایی مالی نداشته باشد انجام نذر بر او واجب نیست ولی اگر با داشتن توانایی عمدا به نذرش عمل نکند کفاره دارد (صرفا جهت اطلاع: کفاره افطار روزه ماه رمضان: امام‌خمینی، فاضل، مکارم، گلپایگانی، صافی، نوری، زنجانی، رساله‌مراجع مساله 2654،کفاره قسم مخیر بین اطعام 10 فقیر یا پوشاندن آنها و اگر نتوانست 3روز، روزه است- خوئی، سیستانی، رهبری، تبریزی، وحید، بهجت، رساله مراجع مساله 2654، سیستانی منهاج ج3م740، خوئی وحید تبریزی منهاج ج3م1564)
خداوند متعال به همه ما توفیق عمل به وظائف را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمودند: مَا مِنْ مُسْلِمٍ أَقْرَضَ مُسْلِماً قَرْضاً حَسَناً یُرِیدُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ إِلَّا حُسِبَ لَهُ أَجْرُهَا کَحِسَابِ الصَّدَقَةِ حَتَّى یَرْجِعَ إِلَیْهِ.
هیـچ مسـلمانى نبـاشـد که به مسـلمان دیگرى بخاطر خدا قـرض دهـد، جـز آنکه خـداوند هر روز ثـواب صـدقـه دادن آن را به حـساب وى ثبت کـند تـا زمانـى که آن مـال بـه او بـاز گردد.
توضیحات
چند نکته در مورد قرض دادن:
1. قرض الحسنه دادن مستحب است اما قرض گرفتن کراهت دارد مگر در موارد ضرورت.
2. اگر در قرض برای پرداخت آن مدتی قرار دهند، طلبکار نمی تواند پیش از اتمام مدت طلب خود را مطالبه نماید ولی اگر مدت نداشته باشد طلبکار هر وقت بخواهد می تواند طلب خود را مطالبه نماید. (مراجع 2275)
3.اگر طلبکار طلب خود را مطالبه نماید، چنانچه بدهکار بتواند بدهی خود را بدهد باید فوراً آن را بپردازد و اگر تاخیر بیندازد گناهکار است. (م 2276).
4. در اهمیت پرداخت دین و قرض همین بس که شکستن نماز واجب حرام است الا در چند مورد که یکی از آنها این که (به نظر مشهور مراجع) اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبکار طلبی را که زمانش رسیده مطالبه کند، چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد، باید در همان حال بپردازد و اگر بدون شکستن نماز، دادن طلب او ممکن نیست باید نماز را بشکند و طلب او را بدهد، و بعد نماز را بخواند. (مشهور- مکارم : و طلبکار به زحمت می افتد؛ مسأله 1161).
خداوند متعال قرض همه مقروضین را ادا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام صادق علیه السلام که‌می‌فرمایند بَرُّوا آبائَکُمْ یَبُرَّکُمْ أبْناوُکُمْ.
به والدین تان نیکی کنید تا فرزندان تان به شما نیکی نمایند.
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره وظایف والدین و فرزندان:
اول وظایف فرزندان:
1.واجب است فرزندان در برابر والدین از رفتار و گفتاری که باعث بی احترامی می شود پرهیز نمایند هر چند پدر و مادر در حق فرزند ظلم کرده باشد و چنانچه فقیر باشند و فرزند توانائی مالی دارد نیاز مادی پدر و مادر در حد متعارف و شانشان تامین کنند.
2.اگر پدر و مادر دستوری بدهند که گناه نباشد و مخالفت با دستورشان سبب اذیت و ناراحتی ایشان شود اطاعت لازم است (از روی دلسوزی به فرزند:امام خمینی، سیستانی) عمل کردن به گفته ایشان واجب است.
دوم وظایف والدین:
1-برخی از وظایف مستحب است مانند برداشتن کام فرزند هنگام تولد با تربت امام حسین علیه‌السلام و گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ فرزند و انتخاب کردن نام نیک که بهترین آنها اسامی پیامبران و امامان علیهم‌السلام می‌باشد و عقیقه کردن و در عقیقه مهم است که گاو یا گوسفند یا شتری به نیت عقیقه ذبح شود. (تحریر الوسیله فصل فی احکام الاولاد م 15)
2-برخی از وظایف بر والدین واجب است از جمله:
الف) یکی از وظایف والدین آن است که فرزندان خود را از کودکی، تربیت دینی کنند و به وظایف شرعی آشنا کنند چرا که در زمان کودکی تاثیر پذیری بیشتری دارند بنابراین اگر نسبت به حجاب دختران کوتاهی شود و در زمان بلوغ حجاب را رعایت نکند والدین مسول خواهند بود. و همچنین حرام است که فرزندان را در کلاس ها و موسساتی که معلمین و استادانش عقیده فاسد دارند یا جایی که سبب بی‌ایمانی فرزند می شود قرار بدهند. (امام خمینی(ره)استفتاآت ج1ص 133 س25)(بهجت، فاضل، تبریزی، سیستانی، صافی، مکارم:مسائل‌جدید، ج1 ص179-180؛ ماده 1173 قانونمدنی)
ب) واجب است بر اولیاء اطفال که آنان را از هر کاری که باعث ضرر بر‌خودشان یا دیگران باشد جلوگیری کنند و از هر کاری که خدای متعال وجود آن را در خارج منع فرموده است مثل غیبت، موسیقی حرام، سرقت جلوگیری نمایند.
3.سزاوار است والدین شخصیت فرزندان خود را گرامی داشته به فرزندان خود ابراز محبت نموده و نیاز عاطفی آنها را تامین نمایند، که اگر این کار درست انجام شود جلوی بسیاری از انحرافات و ارتباطات نادرست گرفته می شود. (توضیح المسائل)؛ ج2، ص: 512، [مسأله 2491]تحریر ج 3 مساله 15)
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندانی صالح به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: إذَا قَامَ الْمُصَلِّى إلَی الصَّلَاةِ، نَزَلَتْ عَلَیْهِ الرَّحْمَةُ مِنْ أعْنَانِ السَّمَاءِ.
هنگامى که نمازگزار به نماز می‌ایستد، رحمت خداوند از (پهنای) آسمان بر او نازل مى‌شود.
توضیحات
چند نکته درباره واجبات نماز:
1-واجبات نماز بر دو قسم است واجبات رکنی و واجبات غیر‌رکنی و حکم واجب رکنی این است که اگر عمدا یا سهوا کم یا زیاد شود نماز باطل است. اما واجب غیر رکنی در صورتی که عمدا ترک یا زیاد شود نماز باطل است مثلا یک سجده را عمدا کم یا زیاد کند.
2-یکی از واجبات رکنی ایستادن در هنگام تکبیره الاحرام و قیام متصل به رکوع یعنی ایستادن قبل از رکوع و از قیام به رکوع رفتن می باشد حتی اگر کسی بتواند به کمک تکیه بر عصا یا دیوار یا صندلی بدون اینکه ایستادن ضرر داشته بایستد باید نماز را ایستاده بخواند.
3-کسانی که برای بجا آوردن قیام نمازشان مجبور به تکیه به عصا یا دیوار و مانند آن هستند و در نماز فرادا برایشان شرایط فراهم ولی در جماعت نمی‌توانند ایستاده بخوانند باید فرادا و ایستاده بخوانند و نمی‌توانند نماز را نشسته بخوانند. (مراجع م958 و970 عروه‌الوثقی فصل‌فی‌القیام‌م17)
خداوند متعال همه ما را از نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به همسران پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلم می فرماید: فَلَا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاً مَعرُوفاً.
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی یک زن مومنه) سخن بگویید.
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله گفتگو با نامحرم است فرقی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مومنی در هنگام گفتگو با نامحرم برای کسب رضای‌خدای متعال و دور ماندن از آسیب های فردی یا اجتماعی باید شرایطی را رعایت کند:
1.در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکار بردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز جایز نیست.
2.به قصد لذت شهوانی نباشد بنابراین چنانچه هنگام گفتگو با نامحرم احساس شود به سمت لذت های شهوانی کشیده شده است شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3-اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به‌صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند ،آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت کند و ارتباط برقرار کند (سیستانی رساله جامع مساله 1476و 1477 و1478) .
خداوند متعال توفیق ارتباط صحیح با بندگانش را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که می فرمایند: مَنْ حَافَظَ عَلَى الْجَمَاعَةِ حَیْثُمَا کَانَ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ اللَّامِع.
کسی که هر کجا که باشد محافظت و مداومت بر نماز جماعت داشته باشد، مانند برق، سریع و نورانی از پل صراط می‌گذرد.
توضیحات
یکی از ابعاد زندگی بعد اجتماعی است که در دین اسلام از اهمیت برخوردار است؛ خداوند متعال و معصومین علیهم السلام با توجه به آثار و برکات وحدت و تجمع و یکپارچگی جامعه اسلامی، در بسیاری از برنامه هایش بر گروهی و جمعی انجام دادن اعمال تکیه و تاکید کرده است مثل نماز جماعت که بسیاری بیشتر از نماز فرادا اجر و ثواب دارد.
از نظر شرع مقدس اسلام در نماز جماعت شرایطی باید رعایت شود:
1.ماموم جلوتر از امام نایستد و بنابر احتیاط کمی عقب تر بایستد. (مشهور- رساله مراجع م1432)
2.جاى ایستادن امام باید از جاى ایستادن ماموم بلندتر نباشد، ولى اگر مکان امام مقدار خیلى کمى بلندتر باشد اشکال ندارد و همچنین بالاتر بودن مکان ایستادن ماموم نسبت به امام به مقدار معمول و متعارف اشکال ندارد (رساله مراجع م1415)
3. فاصله امام و ماموم و فاصله صف ها زیاد نباشد یعنی از جای سجده ماموم تا جای ایستادن امام یا دیگر مامومینی که واسطه اتصال هستند، بیش از یک گام فاصله نباشد. (مشهور و مطابق احتیاط، رساله مراجع م 1435)
4. بین امام و ماموم و همچنین بین صف ها چیزی مثل دیوار یا پرده مانع نباشد ولی بودن پرده و مانند آن بین صف زنان و مردان اشکال ندارد. (رساله مراجع م1433)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله و سلم در روایتی خطاب به اباذر می فرمایند: لَا تَأْکُلْ طَعَامَ الْفَاسِقِین.
از غذای مردم فاسق تناول مکن.
توضیحات
خوردن و آشامیدن در برخی موارد حرام‌است:
1- خوردن و خوراندن غذا و آشامیدنی نجس حرام است اما اگر شک دارد که نجس شده یا نه، خوردن آن اشکال ندارد (رساله مراجع م145).
2- خوردن گوشت بعضی از حیوانات حرام است مانند خرگوش، خرچنگ، حیوان داخل صدف و ماهی که جزو ماهیان پولکدار نباشد و همچنین خوردن بعضی از قسمتهای حیوانات حلال گوشت نیز مانند دنبلان و نخاع حرام است. [مسائل جدید ج3 ص 147، جامع المسائل ج1 س 1362، بهجت ج4 س5882 ]
3.خوردن شراب و هر مایعی که مست کننده است، از گناهان بسیار بزرگ است و در آیات و روایات مذمت شده است و در حرام بودن آن فرقی بین این نیست که کم باشد یا زیاد و فرقی ندارد مست بشود یا نه؛ حتی خوردن یک قطره از مسکرات هم حرام است حتی نشستن بر سر سفره و میزی که شراب باشد حرام است و کسی که مرتکب این گناه بزرگ شده، باید در حالت طبیعی نمازش را بجا آورد و ترک نماز گناه مجدد است. (بهجت ج4 س 5936 و عروه احکام النجاسه م 32)
4- خوردن مال غصبی و مالی که از راه حرام بدست آمده مثل مال دزدی یا مالی که از راه قمار و مانند ان بدست آمده است.
خداوند متعال توفیق ترک محرمات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: انَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون .
در حقیقت مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا کنید، امید که مورد رحمت قرار گیرید.
توضیحات
چند نکته درباره ایجاد اختلاف بین افراد:
1-ایجاد اختلاف بین مومنین از گناهان بزرگ بوده و شرعا جایز نمی باشدکه بعضی از مصادیق آن عبارتند از: الف:مانند ایجاد اختلاف بین زن و شوهر بواسطه سخن چینی، غیبت کردن از همسر و یا دخالت کردن در زندگی آنها لذا اطرافیان هم بدون دلیل حق دخالت در زندگی آنها را ندارند.
ب:مانند ایجاد اختلاف بین فرزندان مثلا اگر فرق گذاشتن در بخشیدن اموال سبب بر انگیخته شدن فتنه و اختلاف در بین فرزندان شود جایز نیست.
2-به همان اندازه که ایجاد اختلاف در بین افراد مذمت شده، بیشتر از آن توصیه به ایجاد صلح و صمیمیت بین افراد بوی‍ژه خانواده ها و زن و شوهر شده است، تا جایی که حتی اکر اصلاح و آشتی دادن بین افراد منحصر به دروغ باشد، دروغ گفتن برای ایجاد صلح و آشتی جایز است. (اجوبه س 1727 و استفتائات مکارم ج2 س 1074 و مناج ج2 س 38)
خداوند متعال دل های مومنین را به یکدیگر مهربان تر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیر المومنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: [عَلَامَةُ الْإِیمَانِ] الْإِیمَانُ أَنْ تُؤْثِرَ الصِّدْقَ حَیْثُ یَضُرُّکَ عَلَى الْکَذِبِ حَیْثُ یَنْفَعُک.
(نشانه) ایمان، این است که راستگویى را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویى، گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهى.
توضیحات
دروغ از آفات زبان و خراب کننده ایمان است، دروغ انسان را از رحمت الهی محروم می کند و اعتبار و شخصیت انسان را از بین می برد و باعث سلب اعتماد مردم می شود و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد.
علت اصلی دروغ، عقده حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو است و این یکی از نکات روانی است که به عنوان روانشناسی اخلاقی در کلمات معصومین علیهم السلام به آن اشاره شده است.
اما چند نکته درباره احکام دروغ:
1.یکی از گناهان دروغ گفتن است هر چند به صورت شوخی خبر دروغ را بگوید و یکی از مصادیق دروغ وعده دروغین است یعنی وعده‌ای که انسان همان ابتدای کار می داند که نمی تواند به این وعده عمل کند.
2.در حرام بودن دروغ فرقی نمی کند بین اینکه به زبان بگوید یا به قلم بنویسد یا (بواسطه شعر باشد) به اشاره بفهماند و همچنین تفاوتی ندارد به همسر و فرزند یا به شخص دیگری دروغ بگوید.
3.در برخی موارد نادر دروغ جایز است: مثل آشتی دادن بین دو نفر یا چند نفر در جایی که با سخن راست میسر نباشد و همچنین نجات جان انسان محترم، در صورتی که تنها راه، دروغ گفتن باشد. (امام خمینی استفتاآت ج1ص485س11وج2 ص612 س1 و 2، منهاج‌الصالحین خوئی و وحید ج 3م35ومنهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38،تبریزی استفتاآت ج2س 1026و 1028و1035،مکارم استفتاآت ج3س490و1661،اجوبه الاستفتاآت س1976)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام باقر علیه السلام که می‌فرمایند: عالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ عابِدٍ؛
عالمی که از علمش بهره برده شود، برتر از هزار عابد است.
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره تعلیم و یاد دادن مسائل شرعی:
1.اگر فردی در موردی بی‌اطّلاع از حکم شرعی باشد و به علّت ندانستن مسأله شرعی، واجبی را ترک و یا حرامی را مرتکب گردد، در صورتی که فرد جاهل، درصدد تعلّم و فراگیری است و احتمال تأثیر نیز وجود داشته باشد، ارشاد وی و یاد دادن مسأله شرعی به او واجب است؛ که به اصطلاح ارشاد جاهل گفته می‌شود و این کار را امر به معروف و نهی از منکر نمی‌گویند. بنابراین کسی که نمی‌داند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا گوش دادن به موسیقی لهوی و غنا حرام است یا پوشش قدم پای زن در مقابل نامحرم واجب است و به علّت جهل به حکم شرعی و ندانستن مسائل محلّ ابتلایش، این موارد را رعایت نمی‌کند، ارشاد او با وجود شرایط واجب است.
2.اگر کسی حکم شرعی را می‌داند و از روی اشتباه و فراموشی موضوعی را به نادرستی مرتکب شده است در این صورت تذکر دادن واجب نیست مثلا کسی که می داند خوردن و اشامیدن روزه را باطل می‌کند و از روی فراموشی اقدام به خوردن می‌کند در این مورد تذکر دادن به او واجب نیست یا اگر کسی از روی اشتباه، قبله را رعایت نکرده است تذکر دادن واجب نیست. البته اگر موضوع از موضوعات بسیار مهم باشد تذکر دادن لازم است مثلا فردی از روی اشتباه بخواهد مرتکب قتل شخصی شود که در این صورت ارشاد و راهنمایی واجب است.
خداوند متعال همه ما را از عاملین امر به معروف و نهی از منکر قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت است که می‌فرمایند: خَیْرُ لِبَاسِکَ مَا لَا‌یَشْغَلُکَ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ... وَ لَا یَحْمِلُکَ عَلَى الْعُجْبِ وَ‌التَّفَاخُرِ.
بهترین لباس لباسی است که انسان را از خداوند غافل نسازد (بلکه طوری باشد که بنده به شکر‌گزاری و اطاعت او نزدیک کند) و در شخص حالت خودبینی و فخر‌فروشی ایجاد نکند.
توضیحات
چند مورد است که اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد برای نماز او اشکال ندارد: 1.بواسطه زخم ،جراحت یا دملی که در بدن اوست لباس یا بدنش به خون آلوده شود به شرطی که آب کشیدن بدن یا لباس یا تعویض لباس سخت بوده و مشقت داشته باشد. (یا برای خصوص او سخت باشد:امام، سیستانی، فاضل، مکارم، بهجت، نوری)
2. بدن یا لباس او به مقدار کمتر از یک بند انگشت به خون زخم بدن شخص مسلمان و یا حیوان حلال گوشت آلوده باشد (جهت اطلاع: به شرط اینکه خون گانه زنان نباشد-مشهور: خون کافر و حیوان حرام گوشت نباشد.)
3- هنگامی که ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
4- اینکه لباس های کوچک او (که نمی شود با آنها عورت را پوشانید) مانند جوراب، عرق چین یا انگشتر نجس باشد. (مساله 848-849-855-861)
خداوند متعال همه ما را جزء نماز گزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
