بیان بین الصلاتین
رهن و اجاره 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام باقر علیه السلام که می فرمایند: و َاللّه ُ‌لَحَدیثٌ تُصیبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حدیثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه که آفتاب بر آن طلوع و غروب مى کند براى تو بهتر است. ( کافی (ط- الاسلامیه)مقدمه ص7؛محاسن ص227، ح157)
توضیحات
یکی از موارد بندگی خدای متعال این است که کیفیت عبادتش و همچنین انجام معاملات شرعیش بر اساس دستورات خدا باشد لذا عبادت انسان مثل نماز یا قراردادهای شرعیش مانند اجاره و خرید و فروش باید با دستور الهی مطابقت کامل داشته باشد.
یکی از سوالاتی که مومنین می پرسند این است که اگر کسی منزل یا مغازه اش را بخواهد رهن و اجاره بدهد روش صحیحش به چه صورتی است؟
روش صحیح به این صورت است که ابتدا قرارداد اجاره ای با مبلغ و مدت مشخص بسته شود و در ضمن قرار داد اجاره شرط قرض الحسنه شود مثلا صاحب خانه به مستاجر بگوید: خانه را به شما یکساله، ماهی 50 هزار‌ت ومان اجاره می‌دهم به شرط اینکه مبلغ ده میلیون تومان یکساله به‌من قرض دهید که در این صورت مبلغ قرض به عنوان شرط ضمن قرارداد اجاره قرار می گیرد که صحیح است. اما آنچه به اصطلاح مردم رهن کامل است یا اینکه مستاجر بگوید من رهن می‌دهم بشرط اینکه اجاره را کم کنید ، صحیح نیست .( اکثر مراجع ) (مسائل جدید ج1 ص 87؛ اجوبه س 1662؛ و‌جامع‌المسائل ج1س 1107 و س 1201 اجاره تبریزی؛ رساله مکارم مساله 1975،3 )
خداوند متعال به همه ما توفیق کسب و روزی حلال را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
تقلید
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام باقر علیه السلام که میفرمایند : الْکَمَالُ کُلُّ الْکَمَالِ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِیرُ الْمَعِیشَةِ.
تمام کمالات معنوی و مادّی انسان در فقاهت و شناخت دقیق و صحیح مسائل دین و معارف الهی است و صبر و شکیبائی در مقابل ناملایمات، و نیز زندگی را با تدبّر و مدیریّت برنامه ریزی کردن می باشد . (کافی (ط- الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص32)
توضیحات
چند نکته در مورد تقلید:
1. عقیده مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل باشد ولی در احکام و مسائل شرعی چنانچه خودش مجتهد نباشد و احتیاط نکند باید به گفته مجتهد اعلم عمل کند. ( رساله مراجع ج1 م1)
2. رجوع به متخصص دینی یک امر عقلائی است و همچون دیگر امور زندگی اگر فرد تخصص ندارد در آن به مختصص مراجعه می نماید؛ گاهی فردمی گوید من متخصص و مجتهد نیستم، احتیاط هم نمی کنم و تقلید نمی کنم! در پاسخ عرض می شود فرد مسلمانی که وظایف شرعی اش را انجام می دهد خواسته با ناخواسته اگر مجتهد و محتاط نباشد، در دیگران تقلید نموده، مثلا نمازش را مانند پدر یا معلم خود می خواند، که در عمل تقلید کرده اما این تقلید او نادرست است چون از کسی تقلید کرده که متخصص نیست.
3. یکی از شرایط مرجع تقلید این است که اعلم مراجع باشد یعنی در استنباط احکام شرعی تخصص بیشتری از دیگر مراجع داشته باشد. (رساله مراجع ج2 م2؛ عروه الوثقی م 17 )
4. بعد از فوت مرجع تقلید باید انسان به مرجع زنده اعلم رجوع کند و در مسئله ی بقای بر میت، طبق نظر مرجع زنده‌ی اعلم عمل نمایند. (رساله مراجع ج1 م9؛ عروه الوثقی ج1 ، الاجتهاد و التقلید م15 )
5. کسانی که به فتوای مرجع زنده بر تقلید از مرجع فوت شده باقی مانده‌اند لازم است در پرداخت وجوهات و مسائل جدید به مرجع تقلید زنده مراجعه کنند.( توضیح المسائل مراجع ج2 ص2268 و تحریر کتاب الوکاله م23 )
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام، سلامتی مراجع عظام، خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
امر به معروف
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام باقر علیه السلام که میفرمایند: عالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ عابِدٍ
عالمی که از علمش بهره برده شود، برتر از هزار عابد است. (اصول کافی ج 1 باب فضیلت علم و عالم ص 91)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره تعلیم و یاد دادن مسائل شرعی:
1. اگر فردی در موردی بی اطّلاع از حکم شرعی باشد و به علّت ندانستن مسأله شرعی، واجبی را ترک و یا حرامی را مرتکب گردد، در صورتی که فرد جاهل، در صدد تعلّم و فراگیری است و احتمال تأثیر نیز وجود داشته باشد، ارشاد وی و یاد دادن مسأله شرعی به او واجب است؛ که به اصطلاح ارشاد جاهل گفته میشود و این کار را امر به معروف و نهی از منکر نمی‌گویند. بنابراین کسی که نمی‌داند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا گوش دادن به موسیقی لهوی و غنا حرام است یا پوشش قدم پای زن در مقابل نامحرم واجب است و به علّت جهل به حکم شرعی و ندانستن مسائل محلّ ابتلایش،این موارد را رعایت نمی‌کند، ارشاد او با وجود شرایط واجب است.
2. اگر کسی حکم شرعی را می‌داند و از روی اشتباه و فراموشی موضوعی را به نادرستی مرتکب شده است در این صورت تذکر دادن واجب نیست مثلا کسی که می داند خوردن و اشامیدن روزه را باطل می‌کند و از روی فراموشی اقدام به خوردن می‌کند در این مورد تذکر دادن به او واجب نیست یا اگر کسی از روی اشتباه، قبله را رعایت نکرده است تذکر دادن واجب نیست. البته اگر موضوع از موضوعات بسیار مهم باشد تذکر دادن لازم است مثلا فردی از روی اشتباه بخواهد مرتکب قتل شخصی شود که در این صورت ارشاد و راهنمایی واجب است.
خداوند متعال همه مارا از عاملین امر به معروف و نهی از منکر قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: الْغِنَاءُ عُشُّ النِّفَاق
غناء و موسیقی ، لانه نفاق و دوروئی است. (وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۲۷ )
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره موسیقی:
1. هر موسیقی و آهنگی که انسان تشخیص‌دهد نزد عرف، لهوی و مناسب با مجالس گناه باشد مثلا آهنگی رقص آور باشد یا تحریک کننده شهوت باشد؛ حرام‌است . هر چند برای خود شنونده رقص آور یا محرک شهوت نباشد ( صرفا جهت اطلاع بیان کننده: معیار در موسیقی حرام فقط لهوی بودن است = خوئی، وحید ،سیستانی،مکارم ، تبریزی)
2. در موسیقی حرام فرقی بین کلاسیک یا سنتی، محلی، ایرانی و غیره نیست و همچنین پخش شدن از صدا و سیما یا مجوز داشتن دلیل بر حلال بودن موسیقی نیست. (اکثر مراجع، اجوبه س1128؛ 1129؛ 1141)
3. حضور در مجلس گناه که عرفا تایید آن میشود حرام است و اگر اتفاقا در مجلس حرام قرار گرفت باید با وجود شرایط نهی از منکر کند گر چه به خارج شدن از مجلس گناه باشد. (استفتائات مکارم ج2 س719؛ اجوبه س 1155)
4. انسان حق ندارد مال را در امور حرام مثل موسیقی حرام صرف نماید که در این صورت گناه کرده و باید توبه نموده و علاوه برآن خمس آن مال را نیز ادا نماید و کسب در آمد از راه موسیقی گناه، حرام است.
خداوند متعال توفیق ترک گناه و معصیت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: اَلبَرَکَةُ فى مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ وَ واسَى المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاقرَبینَ
برکت در مال کسى است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یارى رساند و به خویشاوندان کمک نماید. ( تحف العقول ص 172)
توضیحات
چند نکته درباره فطریه:
1. اگر کسی که در نماز عید شرکت کرده تا قبل از نماز عید فطر و کسی که در نماز عید فطر شرکت نکرده تا اذان ظهر روز عید زکات فطریه را نپرداخته و کنارهم نگذاشته اکنون هر چه سریعتر باید زکات فطره را پرداخت کند ولی نیت ادا و قضا نکند. (آیات عظام خوئی، بهجت، زنجانی: واجب نیست؛ رساله مراجع مساله 2030 ،2031 ،2029 ، 2032؛ العروه الوثقی، زکات الفطره، وقت وجوبها و العروة الوثقى؛ ج2؛ زکات فطره)
2. انسان با وجود غرض عقلایی مثل اینکه بخواهد زکات فطره را به فقیر خاصی بپردازد ، میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد اما باید انرا در وقت وجوب زکات کنار بگذارد.(امام. گلپایگانی.صافی: میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد مخصوصا با وجود برخی از مرجحات)(رهیافت احکام فطریه ونماز و عیدین چاپ 1393 ص 32و 33)
3. کسی که پول فطریه را کنار بگذارد باید همان را پرداخت نماید و نمیتواند آن را جابجا یا عوض کند. (اگرمستحقین راضی باشند جایز است. آیت الله بهجت)رساله مراجع,ج2,م2032؛ عروه الوثقی, ج2؛ الزکات,فصل فی وقت وجوبها ,م6 استفتائات , ج2, س3354)
خداوند متعال عیدی ما را استجابت همه دعاها بویژه فرج امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت امام علی علیه السلام روایت شده که می فرمایند: وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ یُحَسِّنَ اَدَبَهُ، و یُعَلِّمَهُ القُرآنَ
حقّ فرزند بر پدر، آن است که نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربیت کند و قرآن به او بیاموزد.(نهج البلاغة (صبحی صالح) ص546 ، ح 399)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره وظایف والدین و فرزندان:
1. واجب است فرزندان در برابر والدین از رفتار و گفتاری که باعث بی احترامی میشود پرهیز نمایند هر چند پدر و مادر در حق فرزند ظلم کرده باشد و چنانچه فقیر باشند نیاز مادی پدر ومادر را در حد متعارف وشان شان تامین کنند.
2. اگر پدر و مادر دستوری بدهند که گناه نباشد و مخالفت با دستور شان سبب اذیت و ناراحتی ایشان شود اطاعت لازم است. ( از روی دلسوزی به فرزند: امام خمینی، سیستانی).
3. بر والدین هم واجب است که فرزندانشان را تربیت دینی کنند لذا چنانچه پدر و مادر نسبت به دوری از نامحرم و حجاب دخترشان یا احترام به حقوق واجب دیگران از کودکی کوتاهی کنند و فرزند در زمان بلوغ رعایت نکند شرعا مسئول خواهند بود. لذا والدین باید مراقب حجاب و اعمال دینی فرزندانشان باشند. (استفتاءات (بهجت)، ج4، س5041, ص:131؛ استفتاءات (امام‌خمینى) ،ج3، حقوق والیدین ,س78و85 و82,ص: 596؛ رساله مراجع م 1295)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرجمن الرحیم با تبریک عید سعید فطر در روایت است از امام صادق علیه السلام که میفرمایند: مَن صامَ و لَم یُؤَدِّ الزَّکاةَ فلا صَومَ لَهُ إذا تَرَکَها مُتَعَمِّدا.
اگر کسى روزه بگیرد و زکات فطره را عمدا ندهد، از ثواب روزه بى بهره است. ( من لا‌یحضر الفقیه ج2، ص183؛ وسائل الشیعه، ج 9، ص 318 )
توضیحات
چند نکته درباره فطریه:
1. اگر کسی که در نماز عید شرکت کرده تا قبل از نماز عید فطر و کسی که در نماز عید فطر شرکت نکرده تا اذان ظهر روز عید زکات فطریه را نپرداخته و کنارهم نگذاشته اکنون هر چه سریعتر باید زکات فطره را پرداخت کند ولی نیت ادا و قضا نکند. (آیات عظام خوئی، بهجت، زنجانی: واجب نیست ؛ رساله مراجع مساله 2030 ،2031 ،2029 ، 2032 العروه الوثقی، زکات الفطره، وقت وجوبها و العروة الوثقى؛ ج2؛ زکات فطره)
2. انسان با وجود غرض عقلایی مثل اینکه بخواهد زکات فطره را به فقیر خاصی بپردازد ، میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد اما باید انرا در وقت وجوب زکات کنار بگذارد. (امام. گلپایگانی.صافی: میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد مخصوصا با وجود برخی از مرجحات)(رهیافت احکام فطریه و نماز و عیدین چاپ 1393 ص 32و 33)
3. کسی که پول فطریه را کنار بگذارد باید همان را پرداخت نماید و نمیتواند آن را جابجا یا عوض کند. (اگر مستحقین راضی باشند جایز است . آیت الله بهجت )رساله مراجع , ج2,م 2032؛ عروه الوثقی , ج2, الزکات ,فصل فی وقت وجوبها ,م6 استفتائات , ج2, س3354)
خداوند متعال عیدی ما را استجابت همه دعاها بویژه فرج امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک عید سعید فطر ،حضرت امیر المومنین علیه السلام در مورد عید فطر میفرمایند: إِنَّمَا هُوَ عِیدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِیَامَهُ وَ شَکَرَ قِیَامَه
امروز تنها عید کسی است که خداوند روزهاش را پذیرفته و شب زنده داری اش را سپاس گزارده است. ( نهج البلاغة (للصبحی صالح) ؛ ص551 )
توضیحات
1. زمان خواندن نماز عید فطر از اول آفتاب روز عید است تا ظهر آن. (مراجع 1517)
2. اگر شخصی نماز عید فطر را نخوانده باشد ، خواندن قضای آن در شرع مقدس ثابت نیست. (عروه کتاب الصلاه فصل فی صلوات المرقبات فصل فص صلاه العیدین و اجوبه س 636)
3. نماز عید فطر در زمان غیبت امام زمان علیه السلام مستحب میباشد و حتی به فتوای بعضی مستحب موکد میباشد. (مظاهری) (مراجع ج1 م 1407و 1516 ج2 مسائل متفرقه م 17)
4. نماز عید در زمان ظهور امام زمان علیه السلام باید به جماعت خوانده شود اما در عصر غیبت میتوان به دو صورت جماعت و فرادی خواند (آیات عظام امام صافی :اگر به جماعت میخوانند به قصد رجاء باشد.شبیری :بنا بر احتیاط به جماعت نخوانند.)(امام خامنه ای توسط نمایندگان ولی فقیه و ائمه جمعه به جماعت خواندن اشکال ندارد اما در غیر این صورت احوط فرادی خواندن است و اگر قرار شد به جماعت خوانده شود نیت رجاء شود))
5. در هیچ یک از نمازهای غیر یومیه از جمله نماز عید فطر گفتن اذان و اقامه وارد نشده است بلکه مستحب است قبل از نماز عید سه مرتبه کلمه الصلاه گفته شود.(آیات عظام سیستانی و وحید:در صورتی که با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه الصلاه بگویند) (مراجع م 1916)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم که می فرمایند: فَإِذَا کَانَتْ لَیْلَةُ الْفِطْرِ وَ هِیَ تُسَمَّى لَیْلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَى اللَّهُ الْعَالَمِینَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَاب
و چون شب عید فطر که شب جوائز نام دارد؛ فرا رسد، خداوند متعال پاداش عمل کنندگان را بدون حساب و شمارش عطا فرماید.( الأمالی (للمفید)، النص، ص: 232)
توضیحات
چند نکته درباره فطریه:
1. مقدار فطریه ای که برای هر نفر واجب است سه کیلو از غذای معمول شهر است مانند سه کیلو گندم یا برنج یا قیمت اینها می باشد که محل مصرف آن هم همان مصارف هشت گانه زکات مانند فقیر، بدهکار، امور عام المنفعه است، هر چند به نظر تعدادی از مراجع احتیاطا باید به فقیر متدین پرداخت شود.(رساله مراجع مساله 2014؛ احتیاط واجب فقیر متدین : سیستانی، مکارم، گلپایگانی، صافی، بهجت)
2. افرادی که در نماز عید شرکت می کنند قبل از نماز عید فطر، فطریه خود را پرداخت نمایند و کسانی که در نماز عید فطر شرکت نمی کنند تا اذان ظهر روز عید، فطریه خود را پرداخت نمایند. (آیات عظام خوئی، بهجت، زنجانی: واجب نیست؛ رساله مراجع مساله 2030 ،2031 ،2029 ، 2032 العروه الوثقی، زکات الفطره، وقت وجوبها)
3. انسان با وجود غرض عقلایی مثل اینکه بخواهد زکات فطره را به فقیر خاصی بپردازد ،میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد اما باید انرا در وقت وجوب زکات کنار بگذارد.(آیات عظام حضرت امام. گلپایگانی.صافی: میتواند پرداخت زکات فطره را به تاخیر بیندازد مخصوصا با وجود برخی از مرجحات)(رهیافت احکام فطریه و نماز و عیدین چاپ 1393 ص 32و 33)
خداوند متعال همه عبادات بویژه نماز و روزه همه ما را قبول فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: عَلَى الَّذِینَ یُطِیقُونَهُ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْکِینٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ.
و بر کسانى که طاقت و توانایی روزه را ندارند ، لازم است کفّاره اى بدهند، مسکینى را اطعام کنند و هر کس به میل خود بیشتر نیکى کند (و بیش از مقدار واجب، طعام بدهد)، براى او بهتر است. (سوره بقره آیه 184)
توضیحات
طبق این آیه شریفه، دستور خداوند متعال به اطعام فقرا در متن احکام روزه ،نشان از اهمیت توجه و رسیدگی به فقرا را دارد.
اما چند نکته درباره کفاره:
1. اگر کسی در ماه رمضان بواسطه مریضی روزه نگیرد چنانچه قضای روزه را تا رمضان آینده نگیرد باید برای هر روز یک مد طعام که 750 گرم نان یا گندم یا برنج غذای دیگر به فقیر پرداخت کند و چنانچه فرد نتواند به جهت مریضی تا سال آینده قضای روزه را بگیرد قضای روزه از ساقط است.
2. آنچیزی که در پرداخت کفاره لازم است این است که برای هر روز 750 گرم نان یا گندم و برنج و مانند اینها به فقیر پرداخت شود و پرداخت پول صحیح نیست مگر اینکه پرداخت کننده مطمئن باشد که فقیر پول دریافتی را به مصرف همان غذای محاسبه شده می رساند. بنابراین اگر فقیر پول ده کیلو نان را گرفته اما با آن مثلا سه کیلو برنج بگیرد کافی نیست.
3. کفاره را به کسی که خرجیش بر عهده انسان واجب است مانند فرزند و پدر و مادر فقیر نمی‌توان پرداخت کرد ولی به برادر یا خواهر فقیر و دیگر خویشان اشکال ندارد.
خداوند متعال همه مشکلات مومنین را برطرف فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام‌که میفرمایند: إنَّ مِنْ تَمَامِ الصَّوْمِ إعْطَاءُ الزَّکَاةِ.
کامل شدن روزه با دادن فطریه است. (من‌لا یحضر الفقیه ج2 ، ص183 ؛ وسائل الشیعه، ج 9، ص 318)
توضیحات
چند نکته درباره احکام فطریه :
1. انسان باید فطریه کسانی را که در شب عید فطر نان خور او حساب می شوند بدهد هر چند زن و فرزند انسان نباشد یا نان خور انسان در شهر دیگری باشد.
2. بچه‌ای که به دنیا نیامده فطریه ندارد.
3. به فتوای اکثر مراجع عظام مهمان اگر برای شب عید فطر فقط برای افطاری آمده و شب را نمی ماند فطریه به عهده خودش است (بجز آیات عظام :بهجت،گلپایگانی، صافی و اراکی) ولی اگر مهمان چند روز مهمان بوده و نانخور صاحب خانه محسوب شود در این صورت به نظر همه مراجع عظام فطریه اش بر عهده میزبان است. (رساله مراجع م1993)
خداوند متعال توفیق بندگی و عمل صالح به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: سِتَّةٌ تَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ بَعْدَ مَوْتِهِ ، وَلَدٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ یُخَلِّفُهُ وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ وَ قَلِیبٌ یَحْفِرُهُ وَ صَدَقَةٌ یُجْرِیهَا وَ سُنَّةٌ یُؤْخَذُ بِهَا مِنْ بَعْدِه.
شش چیز است که شخص مؤمن بعد از مرگ خود از آنها سود و نفع می برد: فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند؛ قرآنی ( در بعضی از تعابیر {کتابی} ) که از او مانده باشد، خوانده شود؛ چاه آبی که حفر کرده باشد؛ درختی که کاشته باشد؛ آبی که جاری کرده باشد و سنت و روش نیکی که پس از او مردم به آن عمل می کنند. ( وسائل الشیعة، ج19، ص: 173)
توضیحات
اما چند نکته کوتاه درباره وقف:
1. خداوند متعال به انسان ها فرصت داده تا بتوانند با اموال و برخی عملکردها به عمرشان برکت دهند و اجر و ثواب اعمالشان را چندین برابر کنند؛ با فوت، دست انسان از مال و اموال دنیا کوتاه می شود اما می تواند قبل از فوت به گونه ای عمل کندکه برکات اموالش تا سالیان سال به وی برسد، یکی از این فرصت ها وقف کردن است،که صدقه جاریه محسوب می شود یعنی ثواب آن بعد از فوت نیز ادامه می یابد.
2. وقف آن است که انسان مالی را بصورت مخصوص به موارد و مصارف معینی مثل‌مسجد، مدرسه، حرمهای معصومین علیهم السلام یا فقرا....اختصاص دهد .
3. اگر کسی چیزی را وقف کند از ملک او خارج میشود و خود او و دیگران نمی توانند آن راببخشند یا بفروشند یا حتی جهت و مصرف وقف را تغییر دهند البته در مواردی نادر مثل خرابی وقف با شرایط خاصی که دارد تغییر و فروش وقف جایز است که برای اگاهی از شرایط و احکامش با کارشناس مسائل دینی مشورت شود.
4. بیرون بردن اموالی که مخصوص مسجد یا حسینیه یا مکان دیگری است حتی برای مدت کوتاه نیز حرام است ( تحریر الوسیله امام ،ج،2 م3 و 4 ،ص6؛ استفتائات مقام معظم رهبری س 1995و 1998 ص 489 هدایه العباد آیت الله صافی ج2 ص 180هدایه العباد آیت الله گلپایکانی ج2 ص140و آیت الله اراکی توضیح المسائل مراجع ج2 ذیل مساله 2677)
خداوند متعال به همه ما توفیق کارهای خیر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: اَلبَرَکَةُ فى مالِ مَن آتَى الزَّکاةَ وَ واسَى المُؤمِنینَ وَ وَصَلَ الاقرَبینَ
برکت در مال کسى است که زکات بپردازد، به مؤمنان مدد و یارى رساند و به خویشاوندان کمک نماید.تحف العقول ص 172
توضیحات
دو نکته درباره زمان پرداخت کفاره و فدیه:
1. برخی از افراد بلافاصله در ماه رمضان یا بعد از اتمام ماه مبارک رمضان می توانند فدیه خود را پرداخت کنند و لازم نیست تا رمضان سال آینده صبر کنند مانند مرد و زن کهنسالی که روزه گرفتن برایشان مشقت دارد و همچنین خانم باردار وشیردهی که روزه برای فرزندش ضرر داشته که طبق نظر اکثر مراجع فدیه واجب شده و برای پرداخت لازم نیست تا رمضان آینده صبر کند (مشهور بجز آیت الله فاضل شیرده و باردار در صورت ضرر بر خودش فدیه دارد)
2. برخی از افرادی که روزه نگرفته اند، چنانچه تا رمضان سال آینده قضای روزه را بگیرند کفاره ای بر آنها واجب نمی شود و چنانچه قضای روزه را نگیرند باید کفاره بدهند ، مانند مریض یا مسافر یا خانمی که عذر شرعی داشته.البته باید توجه داشته باشیم که فدیه همان مد طعام یعنی 750 گرم نان یا غذای دیگر است.
خداوند متعال توفیق انجام وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: یَا أیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِأزوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ المُؤمِنِینَ یُدنِینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أدنَی أن یُعرَفنَ فَلَا یُؤذَینَ.
ای پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنه بگو پوشش سر خود را بلند گیرند ( تا تمام بدنشان را بپوشاند ) این برای آن است که (به عفت) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند. (آیه 59 سوره احزاب)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره پوشش و لباس یک فردمسلمان:
1. حفظ پوشش شرعی یکی از مسلمات و ضروریات دینی می باشد؛ که هدف از حجاب و پوشش، گسترش حیا و عفت در جامعه و جلوگیری از فساد و همچنین برای استحکام و گرم شدن کانون خانواده است و فقدان حجاب سبب معاشرت‌های نادرست میان زن و مرد و سست شدن کانون خانواده میشود لذا هم بر مردان و هم بر زنان واجب است حجاب شرعی را رعایت کنند و مردان مراقب حجاب دختران و همسرانشان باشند و عموم مردم هم نسبت به نهی از منکر در صورت وجود شرایط نهی از منکر نسبت به افراد متخلف، کوتاهی نکنند.
2. لباس از عوامل فرهنگ ساز است لذا نباید کیفیت پوشش و لباس سبب ترویج فرهنگ ضد دینی باشد مثلا نباید روی لباس تصاویر یا نوشته هایی باشد که تبلیغ فرقه های منحرف و ضد دینی باشد.
3. رعایت پوشش شرعی در برابر هر نامحرمی واجب است، فرقی بین فامیل و همکار و دکتر (در غیر موارد اضطرار ) و بیگانه ندارد و همچنین تفاوتی میان مکانهای زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی‌باشد.
خداوند متعال به مردان ما غیرت و به زنان ما عفت عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت است که فرمودند: اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزءاً، اَفضَلُها جُزءاً طَلَبُ الحَلالِ
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است . ( وسائل‌الشیعه،ج17،ص21)
توضیحات
یکی از سوالاتی که زیاد می پرسند این است، اگر کالائی مثلا فرش، که نقد آن 500هزار تومان ارزش دارد، وقتی که با مبلغ بیشتر، به صورت مدت و شرائط بخریم یا بفروشیم از نظر شرعی این کار حلال است یا نه؟
در جواب به دو نکته اشاره می شود:
1. با رعایت دو شرط این نوع خرید و فروش و سود حاصله حلال و شرعی می باشد اول باید قیمت و دوم باید مدت و زمان بین خریدار و فروشنده به صورت دقیق و واضح معلوم شود به این صورت که فروشنده و خریدار می‌توانند ابتدا در مورد قیمت و مدت با هم صحبت کنند که به تناسب مدت، قیمت زیاد یا کم شود اما عقد معامله باید بر یک قیمت و مدت معین بسته شود مثلا این کالا را به مبلغ 600 تومان میفروشم که پولش را شش ماه بعد بپردازید و به این نوع معامله، معامله نسیه گفته می شود.
2. مشتری با وجود توانایی باید بدهی خود را در موعد مقرر بپردازد و در صورت تاخیر در پرداخت، گرفتن مبلغ اضافی حرام است. [مراجع مسأله 2105، 2108؛ جامع المسائل ج1 س 1041 اجوبه س 1592؛ امام ج2 استفتائات دین س 5؛ صافی جامع الاحکام ج2 س 1995؛ جامع المسائل فاضل ج1 س 1184]
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: إنَّ لِکُلِّ إمَام عَهْداً فِی عُنُق أَوْلیَائه وَ شیعَتهِ وَ إنَّ منْ تَمَام الْوَفَاء بالْعَهْد زیَارَةَ قُبُورهِمْ .
هر امام و رهبری، عهد و میثاقی بر پیروان و دوستدارانش دارد و همانا یکی از اعمالی که نمایانگر وفاداری و سبب کامل شدن وفای به عهد و ادای میثاق است،زیارت قبور (مرقد مطهر) آنان می باشد. (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 322 .)
توضیحات
چند نکته درباره زیارت:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده و فضیلت زیادی دارد زیارت معصومین علیهم السلام است، زیارت نوعی تعظیم شعائر الهی است که خداوند تعظیم شعائر را نشان تقوای قلب ها می داند ( وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ، سوره حج آیه32) زیارت ابراز مودت و محبت و عمل به وظیفه ای است که خداوند برعهده انسان گذارده (قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى، سوره شوری آیه 23)
هر چند حاضر شدن نزد امام معصوم با عرض یک سلام به ساحت امام علیه السلام، زیارت محسوب میشود اگر چه زیارت نامه‌ای هم خوانده نشود اما بهتر است در هنگام زیارت، زیارت نامه‌های معتبر مانند زیارت امین الله و زیارت جامعه‌کبیره خوانده شود.
2. آداب زیارت متعدد است، مثل وضو و غسل، پوشیدن لباس خوب و تمیز و معطر کردن خود، توجه داشتن به خداوند متعال و گفتن ذکر و گامها را کوتاه برداشتن، خواندن زیارتهایی که از ائمه :نقل شده (مثل امین ا... و جامعه کبیره) توجه به معانی آنها، خواندن نماز زیارت به گونه ای که ایجاد مزاحمت برای اطرافیان نکند همچنین فرستادن صلوات نباید ایجاد مزاحمت کند یا به گونه ای باشد که خلاف ادب در حضور امام علیه السلام باشد.
3. درهنگام ازدحام جمعیت باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دیگران از ما نرنجند و دست رساندن به ضریح لازم نیست بلکه چنانچه اعمال زیارت همراه با اذیت دیگران باشد جایز نیست.
4. بانوان با حجاب کامل تشرف یابند و برادران زائر مواظب حجاب و عفاف همسران و دختران خود در این مکانهای مقدس و بلکه در هر زمان و مکان دیگر باشند. چرا که رعایت نکردن دستورات دین محروم شدن از برکات و الطاف خداوند و معصومین علیهم السلام را در پی دارد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم که میفرمایند: لَا تَزَالُ أُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوَى.
امّت من همیشه در خیر هستند، تا موقعی که امر به معروف و نهی از منکر کنند و در نیکی ها و تقوا همدیگر را کمک کنند. (وسائل‌الشیعة/ ج16/123/ح 21144)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام امر به معروف :
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله الف)شناخت صحیح معروف و منکر ب) احتمال تاثیر در مخاطب ج) تصمیم مخاطب بر تکرار عمل د) نداشتن مفسده و ضرر جانی، عرضی و مالی قابل توجه .
2. یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر در کنار بقیه شرایط احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد و وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است، اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است.
3. منظور از احتمال تاثیر این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن، گنهکار بطور کلی گناه را ترک می کند یا مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد و یا اینکه امر و نهی در آینده احتمال تاثیر دارد در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگرکسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است.(تحریر ج2 کتاب امر به معروف شرط دوم ، رساله جامع ج 1ص 618 شرط دوم)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: إِنَّ الْغَضَبَ مِنْ الشَّیْطَانِ وَ إِنَّ الشَّیْطَانَ خُلِقَ مِنْ النَّارِ وَ إِنَّمَا تُطْفَأُ النَّارُ بِالْمَاءِ فَإِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ فَلْیَتَوَضَّأْ.
غضب و خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد و غضبناک شد، وضو بگیرد.(نهج الفصاحه ص 286 ، ح 660)
توضیحات
وضو طهارت باطنی است که با انجام آن انسان می تواند کلمات مقدس را لمس و مس کند؛ در روایات معصومین علیهم السلام برای وضو آثار زیادی بیان شده مثلا با وضو خوابیدن موجب این است که خواب عبادت محسوب شود یا اینکه با طهارت غذا خوردن فقر را دور می کند؛ لذا بسیاری از امور مستحب است که با طهارت انجام شود.
اما چند نکته کوتاه درباره احکام وضو:
1. یکی از شرایط وضو این است که اعضا وضو هنگام شستن و مسح کردن پاک باشد، لذا اگر عضوی از اعضا وضو مانند دست یا صورت نجس است باید ابتدا آنرا تطهیر کرده و بعد به نیت وضو شسته و مسح شود. (مخالف، بهجت: مگر اینکه بوسیله وضو گرفتن و یا غیر آن بطور اتفاقی پاک شده باشد. سیستانی: اگر عضو متنجس با یک بار شستن پاک می گردد و آب کر یا جاری باشد در این صورت با فرو بردن عضو در آب به نیت وضو یا با شستن عضو زیر شیر متصل به کر یا جاری هم عضو تطهیر می شود و شستن وضویی محقق می شود). (رساله مراجع شرط ششم م 2776؛277).
2. در اعضاء وضو و غسل مانعی از رسیدن آب نباشد و در صورت وجود مانع باید برطرف شود هر‌چند بر طرف کردن آن هزینه داشته باشد.
3. اگر در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب یا رنگ یا ناخن و مژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد اگر علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای ،تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است و وضوی جبیره است این است که به صورت معمولی فرد وضو بگیرد و هنگامی که به مانع می رسد دست خیس روی مانع بکشد. (جهت اطلاع آیه ا... سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. آیات عظام خوئى، تبریزى زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است، (آیه ا...تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است). آیات عظام امام خمینی،فاضل، مکارم، بهجت، نوری،: وضوی جبیره بگیرد.آیات عظام گلپایگانى، صافى: و بنا بر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید.رساله مراجع مساله 338،)
خداوند متعال همه محبین اهل بیت علیهم‌السلام را از پاکان قراردهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام رضا علیه السلام که فرمودند: أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ اَلْعَبْدُ عَلَیْهِ اَلصَّلاَةُ فَإِنْ صَحَّتْ لَهُ اَلصَّلاَةُ صَحَّ لَهُ مَا سِوَاهَا وَ إِنْ رُدَّتْ رُدَّ مَا سِوَاهَا.
اوّلین عملی که از انسان مورد محاسبه و بررسی قرار می گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول می گردد و گرنه مردود خواهد شد. ( مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ؛ ج3 ؛ ص25)
توضیحات
دو نکته کوتاه در اهمیت نماز :
1. نماز از مهمترین واجبات دینی است و اگر کسی عمدا نماز نخواند یا کوتاهی کند تا قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و همچنین در انجام قضای آن کوتاهی‌ننماید.
2. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی شود حتی اگر انسان در حال مریضی است و نمی تواند مانند افراد سالم نمازش را بخواند باید به همان صورتی که توانائی دارد واجبات و ارکان نماز را بجا بیاورد و ترک نماز، به بهانه اینکه بعد از بهبودی قضایش را می خوانم، حرام می باشد، یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را به مقداری که میتواند ،واجبات نماز را از قبیل قبله و قیام و موارد دیگر رعایت نماید و نماز را ،بخواند و امثال این موارد (مثل مریضی و...) بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود. (رساله مراجع مساله 747)
خداوند متعال همه ما را از نماز گزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای هر کدام از نمازهای یومیه که به جماعت خوانده شود، ثواب و درجه خاصی شمرده شده است از جمله در مورد ثواب جماعت نماز صبح می فرمایند: مَنْ صَلَّى الْفَجْرَ فِی جَمَاعَةٍ ثُمَّ جَلَسَ یَذْکُرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ کَانَ لَهُ فِی الْفِرْدَوْسِ سَبْعُونَ دَرَجَةً بُعْدُ مَا بَیْنَ کُلِّ دَرَجَتَیْنِ کَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ الْمُضَمَّرِ سَبْعِینَ سَنَةً
کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند و بعد از آن تا طلوع آفتاب بنشیند و مشغول ذکر باشد، برای او در فردوس هفتاد درجه داده میشود که میان هر دو درجه به اندازه هفتاد سال دویدن اسب تندرو و تمرین داده شده؛ فاصله میباشد. ( وسائل الشیعة، ج8، ص: 288)
توضیحات
یکی از ابعاد زندگی بعد اجتماعی است که در دین اسلام از اهمیت برخوردار است؛ خداوند متعال و معصومین علیهم السلام با توجه به آثار و برکات وحدت و تجمع و یکپارچگی جامعه اسلامی، در بسیاری از برنامه هایش بر گروهی و جمعی انجام دادن اعمال تکیه و تاکید کرده است مثل نماز جماعت که بسیاری بیشتر از نماز فرادا اجر و ثواب دارد.
از نظر شرع مقدس اسلام در نماز جماعت شرایطی باید رعایت شود:
1. ماموم جلوتر از امام نایستد و بنابر احتیاط کمی عقبتر بایستد. (مشهور، رساله مراجع م1432)
2. جاى ایستادن امام باید از جاى ایستادن ماموم بلندتر نباشد،ولى اگر مکان امام مقدار خیلى کمى بلندتر باشد اشکال ندارد و همچنین بالاتر بودن مکان ایستادن ماموم نسبت به امام به مقدار معمول و متعارف اشکال ندارد (رساله مراجع م1415)
3. فاصله امام و ماموم و فاصله صفها زیاد نباشد یعنی از جای سجده ماموم تا جای ایستادن امام یا دیگر مامومینی که واسطه اتصال هستند، بیش از یک گام فاصله نباشد (مشهور و مطابق احتیاط، رساله مراجع م 1435).
4. بین امام و ماموم و همچنین بین صفها چیزی مثل دیوار یا پرده مانع نباشد ولی بودن پرده و مانند آن بین صف زنان و مردان اشکال ندارد. (رساله مراجع م1433)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
