بیان بین الصلاتین
تعلم و تعلم در سیره امام رضا ( علیه السلام ) 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در سیره امام رضا ( علیه السلام ) به تعلیم و تعلم اهمیت زیادی قائل شده اند که نمونه هایی نقل میشود:
1-فهم مطلب نه فقط نقل آن : در روایت اول حضرت رضا ( علیه السلام ) می‌فرماید: ( کونوا دراةً و لا تکونوا رُواة حدیث تعرفون فقهه خیرٌ من ألفٍ ترونه ) بر آن باشید که احادیث را دقیقاً درک کنید، نه فقط آنها را روایت کنید. فهم و درک یک حدیث بسیار بهتر از روایت کردن هزار حدیث است(مسند امام رضا ( علیه السلام ) ج۱، ص ۸ )
در این روایت امام ( علیه السلام ) تاکید دارند که اگر یک حدیث را دقیقا بفهمید و به آن عمل کنید بهتر از آن است که هزاران حدیث را فقط نقل کنید . پس اولین نکته در باب تعلم و آموختن ، تفکر در آن علم و یا حدیث است .
-2انتشار علم به عنوان زکات علم: امام رضا ( علیه السلام ) فرموده اند : بهترین توشه‌ای که شخص دانشمند دوستدار ما برای روز فقر و نیاز و ذلّت خود ذخیره می‌کند، حمایت علمی از دوستان ناتوان ما، و نجات ایشان از چنگال دشمنان خدا و رسول او است. [در این صورت]وقتی از قبر برخیزد صفوف فرشتگانی را مشاهده کند که از محلّ قبر تا جایگاهش در بهشت برین صف کشیده‌اند، و او را با بالهای خود بلند نموده و به عمارت مخصوصش در بهشت حمل کرده و به او می‌گویند: آفرین بر تو! خوش باد تو را، ای کسی که دشمنان خوبان را مقهور ساخته و از ائمّه اطهار خود حمایت و طرفداری می‌نمودی(احتجاج ،ج۱،ص۱۹ )
3- ثواب روزه داری برای مذاکره علمی: امام رضا ( علیه السلام ) میفرمایند : (الذّکر فیه یعدل بالصیام ) مذاکره علمی، معادل روزه‌داری است(مسند امام رضا ( علیه السلام ) ج۱، ص ۷ )
4- تعلیم و تعلم علم را همسان با نماز معرفی کرده اند و از همنشینی با جاهل تذکر داده اند امام رضا ( علیه السلام ) میفرمایند : تدریس علم، همسان نماز است(مسند امام رضا ( علیه السلام ) ج۱، ص ۷)
خداوند توفیق علم و عمل به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
شرایط نماز جماعت
گفتار روز
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که فرمودند: فَمَا مِنْ مُؤْمِنٍ مَشَى إِلَى الْجَمَاعَةِ إِلَّا خَفَّفَ اللَّهُ عَلَیْهِ أَهْوَالَ یَوْمِ الْقِیَامَة
هیچ مؤمنی نیست که در مسیر نماز جماعت، قدم بردارد مگر این که خدای رحمان، ترس و هراسِ روز قیامت را برای او سبک می‌گیرد. (وسائل الشیعه، ج 8 ص: 288)
توضیحات
در کتاب توضیح المسائل، برای صحیح بودن نماز جماعت شرایطی ذکر شده که یکی از آنها نبودن حائل [و مانع] در صف نماز جماعت است (1) که در این باره چند نکته خدمت شما زائرین گرامی بیان می‌کنم:
1. در نماز جماعت نباید بین مأموم و امام، یا بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متصل شده است، پرده و ستون و مانند آن فاصله باشد. مثلا نباید در صف اول جماعت ستون باشد چرا که افرادی که بعد از ستون هستند جماعتشان باطل است. اما اگر امام جماعت مَرد و مأموم زن باشد یا بین زن و مأموم دیگری که مرد است و زن بواسطه او به امام متصل شده، پرده و مانند آن باشد، اشکالی ندارد. (2)
2. اتصال در جماعت اگر از یک طرف (یعنی از روبرو، راست یا چپ) هم باشد کافی است. مثلا اگر در جلو و سمت راستِ نمازگزار در صف جماعت حائل وجود داشت اما از سمت چپ حائل وجود نداشت [و به امام متصل بود] برای اتصال در صف نماز جماعت، کافی است. (3)
3. اگر نمازگزار بعد از نماز متوجه شد که به واسطه وجود حائل در صف، اتصال تا امام جماعت وجود نداشته، در این صورت نماز جماعتش باطل است. اما در صورتی که رُکنی در نماز مثل رکوع، اضافه نکرده باشد، نمازش به صورت فردا صحیح است و لازم نیست نمازش را دوباره بخواند. (4)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدا توفیق نماز با توجه و عمل صالح به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) تعریف حائل: حضرت امام، آیت الله مکارم: حائل چیزی است که مانع مشاهده باشد. آیت الله سیستانی: هر چیزی که تفرق و جدایی ایجاد کند بنابر این فرقی نیست بین اینکه مانعِ مشاهده باشد یا نباشد. (تحریر الوسیله، القول فی شرائط الجماعه، الشرط الاول ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، شرایط نماز جماعت، نبودن حائل بین امام و ماموم ؛ منهاج الصالحین، ج 1 م 795)
(2) نکته: اما احکام مربوط به وجود حائل بین صفوف خود بانوان و همچنین در موردی که امام جماعت و مأموم هر دو زن هستند، همانند احکام وجود حائل در نماز جماعت مردان می‌باشد. (توضیح المسائل مراجع م 1411 و 1433 ؛ عروه الوثقی، شرائط الجماعه، شرط اول ؛ سایت ادمین، شماره استفتاء 574042 تاریخ استفتاء 24/5/1394)
(3) (توضیح المسائل مراجع اقتباس از مساله 1414)
(4) (عروه الوثقی، شرائط الجماعه، م 11 ؛ منهاج الصالحین، ج1 م 802)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در روایات ما دلایل مختلف و فراوانی برای برتری علم نسبت به ثروت بیان کرده اند.
در حدیثی آمده است: علم از هفت جهت بر مال و ثروت برتری دارد:
1. علم میراث پیامبران و مال میراث فرعونیان است.
2. علم با بخشیدن و خرج کردن کم نمی شود ولی مال با خرج کردن کاسته می گردد.
3. مال محتاج به نگهبان و محافظ (بانک و صندوق امانات و ...) است ولی علم خود محافظ و نگهبان صاحبش یعنی فرد عالم است.
4. علم وقت مرگ با انسان همراه است و با او منتقل می شود (یعنی دارائی و ثروتی است که حتی وقت مردن نیز از او جدا نمی شود) ولی مال در وقت مرگ انسان را رها می کند و باقی می ماند.
5. مال هم در دسترس کافر است و هم مؤمن ولی علم ویژه مؤمن است (البته این در مورد علم خاص یعنی علم توحید و معارف دین است که تنها مؤمن از آن بهره دارد و کافر از آن بی بهره است).
6. همه مردم به صاحب علم در امر دینشان محتاجند ولی همگی به صاحب مال نیازمند نمی باشند.
7. علم، انسان را در وقت عبور از پل صراط تقویت و یاری می کند ولی مال (اگر نامشروع و حرام باشد) مانع او از عبور می شود. (میزان الحکمه،ج۶، ص۴۵۴،ح۱۳۳۸۵)
خداوند ما را جزء عالمان و عاملان به دین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام باقر علیه السلام در روایتی میفرمایند: که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک‌تر است، پیامبر فرمودند: أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً.
آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص: 258)
توضیحات
بحثِ ارث و رسیدن اموال بعد از مرگ، از مباحث مهم احکام شرعیِ مالی است که تقریبا برای همه مومنین مورد ابتلا است که قصد دارم دو سه نکته کوتاه در این زمینه خدمت‌تان بیان کنم:
1. وقتی کسی از دنیا می‌رود، قبل از اینکه ارثیه میان ورثه تقسیم شود، چنانچه میت دارای بدهکاری باشد، واجب است ورثه ابتدا بدهی‌های میت را از اموالی که میت بجا گذاشته، جُدا و پرداخت کنند، هر چند میت به پرداخت بدهکاری‌هایش وصیت نکرده باشد. لذا به نظر بیشتر فقها اگر فرزندان بدانند که میت، خمس یا زکات بدهکار است، باید خمس و زکات اموالش را پرداخت کنند، هر چند وصیت نکرده باشد. (1)
2. اموالی که از میت بعد از کسر بدهکاری‌های میت و بعد از عمل به وصیت‌نامه‌ی شرعی میت، باقی می‌ماند، متعلق به همه ورثه است و تا زمانی که اموال تقسیم نشده، هیچ کدام از ورثه بدون اجازه یا رضایت دیگر ورثه، حق تصرف در آن اموال را ندارند. چنانچه دخل و تصرفی انجام دهند علاوه بر معصیت بودن، مدیون و ضامن هستند.
3. در تقسیم ارثیه، پسر دو برابر دختر ارث می‌برد، فرق ندارد میت پدر باشد یا مادر.
نکات و مسائل شرعی دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خود عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح کنید.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع خصوصا امام خامنه‌ای، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع، م 1755 ؛ توضیح المسائل جامع، م 2310) نکته: آیت الله سیستانی: اگر اهل خمس نبوده و وصیت به اداء خمس نکرده باشد واجب نیست.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در قرآن و روایات برای نماز تأثیرات بسیار زیادی در زندگی دنیوی و اخروی بندگان را ذکر کرده اند . دانستن این آثار باعث می شود که شوق ما نسب به خواندن نماز بیشتر شود.
برخی از فواید نماز خواندن:
1-بازدارندگی از گناهان: أَقِمِ الصلَوةَ إِنَّ الصلَوةَ تَنهَى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنکَرِ (عنکبوت/45.) نماز را بر پا دار که نماز (انسان را) از زشتیها و منکرات باز مى دارد
نمازمثل چشمه آبی است که 5 وعده کسی خود را با آن بشوید و موجب پاک شدن از گناهان میشود.
2-غفلت زدایی: بزرگترین مصیبت آن است که هدف آفرینش خود را فراموش کنند و غرق در زندگی مادی و لذائذ زود گذر گردند, اما نماز به حکم این که در فواصل مختلف, و در هر شبانه روز پنج بار انجام می شود, مرتباً به انسان هشدار می دهد, هدف آفرینش او را خاطر نشان می سازد.
3-از بین رفتن کبر و غرور:انسان در هر شبانه روز هفده رکعت و در هر رکعت دو بار پیشانی بر خاک در برابر خدا می گذارد, خود را ذره ی کوچکی در برابر عظمت او می بیند, پرده های غرور و خود خواهی را کنار می زند,
امام علی:خداوند نماز را برای پاکسازی از کبر واجب کرده است.
4-نماز موجب یاد خدا میشود (اقم الصلوه لذکری، طه 14) و یاد خدا موجب آرامش میشود(الا بذکر الله تطمئن القلوب، رعد 28)
خداوند متعال ما را جزء نماز گزاران واقعی قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: إذَا قَامَ الْمُصَلِّى إلَی الصَّلَاةِ، نَزَلَتْ عَلَیْهِ الرَّحْمَةُ مِنْ أعْنَانِ السَّمَاءِ.
وقتی نمازگزار به نماز می‌ایستد، رحمت خدا از پهنای آسمان بر او نازل مى‌شود. (اصول‌کافى ، ج 3، ص 265)
توضیحات
یکی از آداب مورد تاکید در روزهای جمعه آن است که مومنین زمانی از روز را برای یادگیری مسائل دینی شان اختصاص دهند. به همین منظور قصد دارم در این دو دقیقه، نسبت به شک در رکعت 3 و 4 و نماز احتیاط نکاتی بیان کنم:
1- برخی از شکها در رکعات نماز هست که سبب واجب شدن نماز احتیاط میشود، مثل شک بین 3 و 4 در نماز چهار رکعتی که دستور این است که نمازگزار بنا را بر 4 بگذارد و در همان رکعت، نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط بخواند.
2- نماز احتیاط به این صورت است که اگر نمازگزار بخواهد یک رکعت نماز احتیاط بخواند، باید فورا بعد از سلامِ نماز، نیت نماز احتیاط کند و سپس تکبیر بگوید و حمد را بخواند و به رکوع برود و دو سجده کند و بعد از دو سجده، تشهد و سلام را بخواند و اگر وظیفه اش دو رکعت نماز احتیاط است بعد از دو سجده‌ی رکعت اول نماز احتیاط، یک رکعت دیگر مثل رکعت اول بجا آورد و بعد از دو سجده‌ی رکعت دوم، تشهد و سلام را بخواند. (2)
3- نماز احتیاط، سوره و قنوت ندارد و نباید نیتِ نماز احتیاط را به زبان آورد، و باید (فتوا یا احتیاط) حمد، حتی بسم الله آن را آهسته بخواند. (3)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابقِ نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدا ما را با اقامه کنندگان نماز محشور کند، به برکت صلوات بر محمد و اله محمد
تذکر: استاد محترم! در صورتی که امام محترم جماعت قرائت ظهر جمعه را بلند خواند به جهت رفع شبهه از اذهان نمازگزاران حتما در پایان بیان در حد چند ثانیه تذکر به استحباب جهر خواندن آن داشته باشید.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 1199)
(2) (رساله مراجع م 1215)
(3) (سیستانی: احتیاط مستحب بسم الله آهسته خوانده شود.) (رساله مراجع م 1216)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خدا در قرآن می‌فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ.
بگو اى بندگانم، که زیاده بر خویشتن ستم روا داشته اید، از رحمت الهى نا امید نباشید، چرا که خدا همه‌ی گناهان را مى بخشد، که او آمرزگار و مهربان است. (سوره زمر آیه 53 )
توضیحات
از انسان طوری خلق شده که ممکن است مرتکب گناه شود، خدا در مقابل، توبه را قرار داده. لذا چند نکته درباره توبه بیان کنم:
1. یکی از مهمترین واجبات، توبه از گناهان است که واجب فوری است و تأخیر انداختنش جایز نیست و زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد، لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند اگرچه قبلا هم توبه کرده و آن را شکسته، باز هم باید تصمیم جدی بگیرد و توبه واقعی کند. و از رحمت خدا ناامید نباشد زیرا ناامیدی از رحمت خدا خودش گناه است.
2. حقیقتِ توبه پشیمانی از گناه است، یعنی قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه بگیرد و گناهانی را که انجام داده مثل دروغ، تهمت، غیبت، بد‌حجابی، نگاه به نامحرم، موسیقی حرام، خرید و فروش و استعمال مواد مخدر، تصمیم [جدّی] بگیرد که ترک کند. (1)
3. همچنین نسبت به برخی گناهان، جبران گذشته واجب است. مثلا اگر گناهش ترک نماز و روزه بوده، در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند یا اگر خمس، زکات و حق الناس برگردن دارد را پرداخت کند. در ادای دین، صدقه یا انجام کار خیر برای طلبکار، هر چند از دنیا رفته باشد، کافی نیست. (2)
در پایان خدمت زائرین عرض کنم؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین محترم می‌توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خود را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجعشان دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می‌توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خود را از کارشناس خانم بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع، خصوصا مقام معظم رهبری، صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) عروه الوثقی، ابتدای فصل فی احکام الاموات
(2) (رساله مراجع اقتباس از م 2279 و م 2701)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
امام جواد ( علیه السلام ) در توصیف امام زمان ( علیه السلام ) فرمودند: «اَلَّذِی یَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً » : اوکسی است که دنیا را پر از عدل و انصاف کند، چنان چه پر از ظلم و جور شده است(الاحتجاج، ج2،, ص 449)
برخی به اشتباه می گویند برای ظهور باید بگذاریم ظلم زیاد شود تا امام ظهور کند در حالی که :
اولاً: در روایات جمله «کَمَا مُلِئَتْ –همانطور که» به کار رفته و این جمله در حقیقت تشبیه حکومت پر از عدل است به حکومتى پر از ظلم؛ یعنى همانطور که حکومتى پر از ظلم مى شود، حکومت حضرت پر از عدل خواهد بود.
ثانیاً: در این روایات، گسترش ظلم و تعدى و تجاوز، علت براى ظهورنیست؛ بلکه به عنوان وقایع مقارن ظهوراست.
ثالثاً: در این روایات، خبراز واقعیتى خارجى در هنگام ظهورمى دهد، نه اینکه مردم را تشویق به ظلم کند، تا با گسترش دادنِ آن، حضرت ظهورکند؛ بلکه ما وظیفه داریم گسترش دهنده عدالت، یعنى همان چیزى باشیم که حضرت به جهت آن ظهورمى کند و در این امر بزرگ سهیم شویم
پُر شدن جهان از ظلم و جور، شرط قیام نیست و در هیچ یک از احادیث و روایات قید نشده که قیام ایشان، مشروط به پر شدن ظلم و جور است، تا بگویند: «پس برویم ظلم و جور کنیم»؛ بلکه این احادیث، بیان و تشریح وضعیت حاکم بر جهان در زمان ظهور می‌باشد.
دقت شود که قیام و حکومت عدل، یک امر جهانی است، مختص به یک شهر یا یک کشور یا یک ملت نمی‌باشد و جهان نیز نه تنها هیچ گاه خالی از ظلم و جور نبوده است ؛ بلکه همیشه پر از ظلم و جور بوده و هست. پس یک منتظر، منتظرریشه‌کنی ظلم و جور است و نه اشاعه آن؛یعنی حق، هیچگاه معلول باطل نخواهد بود.
از طرفی امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ، برای مبارزه با ظلم می آید و اگر ما نهی از منکر نکنیم، جزء ظالمین میشویم.
خداوند ما را جزء منتظران حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام میفرمایند: طُوبَى لِمَنْ ذَلَّ فِی نَفْسِهِ وَ طَابَ کَسْبُه... .
خوش به حال کسی که در نزد خودش فروتن و متواضع باشد و درآمدش پاک و حلال باشد. (نهج البلاغة (للصبحی صالح) ؛ ص490)
توضیحات
به مناسبت روز بیمه، چند مساله شرعی درباره احکام بیمه خدمت شما زائرین عزیز عرض می‌کنم:
1. استفاده از دفترچه بیمه درمانی فقط برای کسی جایز است که شرکت بیمه نسبت به ارائه خدمات به او تعهد کرده و استفاده‌ی دیگران از آن جایز نیست و چنانچه کسی استفاده کند ضامن و مدیون است. (1)
2. ارائه‌ی اطلاعاتِ نادرست به شرکتهای بیمه و صحنه سازی‌های مصنوعی مانند آتش سوزی عمدی یا تصادف ساختگی و یا دریافت بیمه‌ی بیکاری با ترفند و پنهان کاری و مانند اینها حرام است و اگر از این طریق، مالی را از شرکت بیمه بگیرد شرعا مدیون و ضامن است و باید به شرکت بیمه برگرداند. (2)
3. بیمه‌های عمری که در شرکتهای بیمه رایج است و شرکت متعهد میشود چنانچه فردی حق بیمه را تا مدت مشخصی مثلا ده سال پرداخت کند چند برابر مبلغ پرداختی، بپردازد، اگر بر اساس یکی از قراردادهای شرعی مثل وکالت یا مضاربه یا شراکت انجام شود اشکالی ندارد. (3)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
خدا توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات، سوال 1953 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 342 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، احکام بیمه)
(2) (استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 341 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، احکام بیمه)
(3) (سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، معاملات و شغلها، سوال شماره 1103095 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 344 و 345 و 346 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، اقسام بیمه)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «صلوا کما رأیتمونی أصلی؛ نماز بخوانید؛ همچنان که من نماز می خوانم (عوالیاللآلی، ج 1 ،ص 197)
دلایل نماز خواندن به زبان عربی از این قرار است:
1- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نماز را به عربی خواندند. پس بر ما هم واجب است؛ به ایشان اقتدا کرده و از ایشان تبعیت نمود و نماز را به عربی بخوانیم ؛ چون نماز، سنت پیامبر است .
2- بقای نماز در طول قرون و اعصار است که بدون کم و کاست برای همیشه باقی بماند و اگر هر کسی به زبان محلی و مادری خود آن را تلفظ می نمود احتمال کم و زیاد شدن الفاظ، تحریف و آمیخته شدن به خرافات و مطالب بی اساس منتفی نبود
3-عربی خواندن نماز، وحدت بخش نیز هست. یعنی اگر هر مسلمانی با هر زبان مادری که بخواهد، نماز بخواند، این وحدت و پیوستگی میان مسلمانان از میان می رود. بودن زبان واحد برای این فریضه الهی از اختلافات میان مسلمانان جلوگیری و دل های آن ها را به هم نزدیک کرد.»
4-اگر اسلام این اجازه را به مسلمانان می داد که نماز را با زبان مادری می خواندند، این فریضه الهی در دوران مختلف تاریخی و نسل های گوناگون دچار تحریف های فراوانی می شد که این موضوع بلا شک به دین اسلام ضربه می زد.»
5-یکی از مهمترین موضوعات در اسلام تعبد است. یعنی بنده ای که به ماهیت حقیقی و عمیق اسلام پی برد و مسلمان شد، تابع تمامی قوانین این دین است و آن را اجرا می کند.یعنی عبادات توقیفی هستند وبه جا آوردن آنها باید به همان شکلی باشد که خداوند تعیین فرموده است.
خداوند ما را جزء نمازگزاران حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که میفرمایند: ...اَلصُّلحُ جائِزٌ بَینَ المُسلِمینَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما و َحَرَّمَ حَلالاً.
صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند. (من لا یحضره الفقیه ج3، ص: 32)
توضیحات
یکی از قراردادهای شرعی صلح است که دو نکته درباره آن بیان می‌کنم:
1. یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین قراردادهای شرعی، قرارداد صلح است. یعنی اگر کسی نسبت به حق یا منفعت یا دِینی یا مالی با دیگری اختلاف و یا امکانِ اختلاف باشد، به سازش و توافقی‌که صورت می‌گیرد صلح گفته میشود، مثلا شخص به کسی بدهکار است و مقدار بدهکاری نزد طرفین معلوم نیست در اینجا طلبکار و بدهکار بر پرداخت مقداری مال، توافق و مصالحه می‌کنند. در اینجا توافقی که صورت گرفته صلح گفته میشود و در صلح لفظ خاصی معتبر نیست بلکه هر لفظی یا کاری که بفهماند با هم صلح و سازش کرده اند، صحیح است.
2. در بسیاری از موارد می‌توان از قرارداد صلح استفاده کرد، مثلا مردی می‌خواهد همسرش بعد از وفات او، از منزل مسکونی و اثاث آن استفاده کند و ورثه اینها را از او نگیرند و تا وقتی که مرد زنده است باز هم خودش اختیار اموال را داشته باشد. می‌تواند از قرارداد صلح استفاده کند. مثلا بگوید منزل و اثاث منزل را به همسرم صلح کردم بشرط اینکه تا وقتی که خودم زنده ام اختیار تصرف داشته باشم و خانم هم قبول کند، خانم مالک اثاث زندگی و منزل مسکونی محسوب میشود.
نکات و مسائل شرعی دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خود عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح کنید.
خدا همه ما را اهل علم و عمل قرار بده، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن کریم هدف ارسال رسولان را رفع اختلاف بین مردم با اجرای قانون و حکم می داند و می فرماید: (کانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکتَابَ بِالْحَقِّ لِیحْکمَ بَینَ النَّاسِ فِیما اخْتَلَفُوا فِیه) (بقره/ 213)؛ «مردم، ملّتی یگانه بودند، و خدا، پیامبران را مژده آور و هشدار دهنده بر انگیخت؛ و با آنان کتاب [خدا] را، که به سوی حق دعوت می کرد، فرو فرستاد؛ تا میان مردم، در باره آنچه در موردش اختلاف داشتند، داوری کند».
اختلاف میان انسان ها امری طبیعی و قطعی است؛ و رفع اختلاف ها، امری ضروری برای ایجاد نظم در جامعه بشری و دوری از هرج و مرج است؛ لذا هیچ پیامبر صاحب شریعتی نیامده است مگر آنکه علاوه بر تبشیر و انذار، مسئله حاکمیت نظام حقوقی دین در جامعه را نیز مطرح نموده است. خدای سبحان در همین آیه نمی فرماید که پیامبران به وسیله تعلیم یا تبشیر و انذار، اختلاف جامعه را رفع می کنند، بلکه می فرماید، به وسیله «حکم »اختلافات آن را بر می دارند؛ زیرا حل اختلاف، بدون حکم و قانون امکان پذیر نیست.
امام محمد باقر «علیه السلام » فرمودند: اثرات اجتماعی که از اجراء یکی از حدود و مقررات کیفری الهی برای جامعه بشری عاید میگردد، بیشتر از نزول باران آسمانی است که چهل شبانه روز بر آنان فرود آید.( وسایل الشیعه ـ ج 18 ـ صفحه 308)
« نظم » ، بدون « قانون » تحقق نمی یابد و قانون صحیح ، قانونی است که همه جنبه های هستی انسان در آن ملحوظ گشته باشد
از دیدگاه قرآن تنها کسی که شرایط و صلاحیت لازم قانون‌گذاری را داراست، تنها خداوند حکیم و علیم است؛ از این رو، منشأ و اعتبار قانون نیز تنها اوست.در اسلام حق حاکمیت و ولایت اولاً و بالذات از آن خداست و ثانیاّ و بالعرض حق کسانی است که خداوند آنان را برگزیده و پیروی از ایشان را واجب کرده است؛ در نتیجه، قرآن و سنت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت او: کتاب زندگی و قانون اساسی بشر برای رسیدن به سعادت می باشد
هر جامعه ای برای آنکه بتواند به زندگی اجتماعی خویش ادامه دهد، به هدف‌های والای انسانی دست یابد و به حقوق خویش برسد، در حرکت تکاملی خود نیازمند دو چیز است:
1. وجود قانون عادلانه و مترقی که پاسخگوی همه نیازهای مادّی و معنوی جامعه انسانی باشد.
2. وجود رهبر و نظام حکومتی قدرتمند که عهده دار اجرای قانون شود و بر مردم به عدالت، حکومت کند.
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام در روایتی میفرمایند: ...أَعْدَلُ النَّاسِ مَنْ رَضِیَ لِلنَّاسِ مَا یَرْضَى لِنَفْسِهِ وَ کَرِهَ لَهُمْ مَا یَکْرَهُ لِنَفْسِه...
. عادل ترین مردم کسى است که براى مردم همان را بپسندد که براى خود مى پسندد و براى آنان نپسندد آنچه را براى خود نمى پسندد. (من لایحضره الفقیه، ج4 ص: 395)
توضیحات
به مناسبت روز قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دو نکته کوتاه درباره حکم شرعی رعایت قوانین عرض کنم:
1. قوانینی که تخلف از آن، سبب اختلال در نظم جامعه میشود مانند قوانین راهنمایی و رانندگی یا سد معبر یا قوانینی که کیفیت استفاده از بیت المال و اموال را بیان می‌کند، رعایت چنین قوانینی شرعا (بنابر فتوا یا احتیاط واجب) واجب است. (1)
2. حتی اگر قانونی برای جلوگیری از اختلال در نظم نباشد یا برای کیفیتِ استفاده از بیت المال هم نباشد مثل قانون ممنوعیت از ماهواره باز هم به تصریح بیشتر مراجع تقلید از جمله امام خامنه‌ای، تخلف از قوانین و مقررات و دستورات دولتِ اسلامى که به طور مستقیم توسط مجلس شوراى اسلامى تصویب شده و مورد تأیید شوراى نگهبان قرار گرفته، براى هیچ‌کس جایز نیست. البته در برخی از موارد علاوه بر این که مخالفت قانون است، فرد شرعا بدهکار و مدیون هم میشود مانند کم کاری و رشوه گرفتن و استفاده‌ی غیر قانونی از بیت المال و اموال عمومی مثل آب و برق و گاز و غیره. (2)
در پایان عرض کنم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین عزیز می‌توانند سوالات دینی‌شان را بپرسند.
خدای رحمان، توفیق عمل به وظایف شرعی را به ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمدو آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات، س1983و س1987 و س1989 ؛ آیه الله سیستانی، فقه برای غرب نشینان س235 ، برگرفته از قوانین دولتی ؛ مسائل جدید جلد 3ص63 تبریزی: مخالفت با مقررات که مخل به نظام باشد جایز نیست. استفتائات ج2 ص499وس1039)
(2) (اجوبه الاستفتائات، س1249 و س1983و س1987 و س1989 ؛ آیه الله سیستانی، فقه برای غرب نشینان س235 ، برگرفته از قوانین دولتی ؛ مسائل جدید جلد 3ص63 تبریزی: مخالفت با مقررات که مخل به نظام باشد جایز نیست. استفتائات ج2 ص499وس1039 ؛ مکارم، استفتائات ج3 س1797و 1798 و 1801و1161و1583 ؛ بهجت استفتائات ج4 س6513 ؛ فاضل جامع المسائل ج1س917)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید : فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکِتابَ بِالْحَقِّ لِیَحْکُمَ بَیْنَ النّاسِ فِیَما اخْتَلَفُوا»
خداوند، پیامبران را برانگیخت؛ تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می‌کرد، با آنها نازل نمود؛ تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند(آیه 213 بقره)
قانون گرایی در سیره امام علی ( علیه السلام ) در عرصه های گوناگون حیات اجتماعی بروز یافته است که به برخی اشاره میشود:
1-جلوگیری از سوء استاده وابستگان و اطرافیان : از مواردی که معمولاً حریم قانون شکسته می شود موردی است که وابستگان و اطرافیان کسی که در رأس امور قرار می گیرد، از قدرت و مقام وی سوء استفاده نمایند.
یکی از دختران امام علی (علیه السلام) گردنبندی را با اجازه کلیددار از بیت المال به عاریت گرفت، تا در عید فطر به گردن نماید. حضرت وقتی از ماجرا باخبر شد کلیددار را مورد عتاب قرار داده، گردنبند را به بیت المال باز گرداند و خطاب به دخترش فرمود: اگر اجازه نمی گرفتی، دست تو اولین دستی بود که در بنی هاشم قطع می گردید (التهذیب شیخ طوسی ، ج 10، ص 151)
داستان عقیل که درخواست بیشتر از بیت المال کرده بود و امام آهن گداخته برایش آورد مشهور است(إرشاد القلوب ، ج۲، ص۲۱۶)
2- قانون گرایی در تقسیم بیت المال: امام علی ( علیه السلام ) در تقسیم بیت المال بین عرب و غیر عرب، سفید و سیاه و فقیر و غنی فرقی قایل نمی شد.
« وقتی طلحه و زبیر به این تقسیم اعتراض کردند فرمود: آیا سابقه شما بیش تر است یا من؟ آیا شما به پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نزدیک ترید یا من؟ آنها گفتند شما، حضرت فرمود: به خدا سوگند من و کارگری که برای من کار می کند در سهم گرفتن از بیت المال یکسان هستیم.»( .بحار، ج 41، ص 116)
وقتی حضرت در تقسیم بیت المال بین غیر عرب(موالی) و عرب یکسان برخورد کرد و عده ای اعتراض کردند فرمود: «همه قرآن را خواندم و در آن برای فرزندان اسماعیل (عربها) بر فرزندان اسحاق (غیر عربها) به اندازه این چوب برتری نیافتم.( تاریخ یعقوبی، ص۸۲ )
3- قانون گرایی در قضاوت : در دین اسلام کسی که عهددار منصب قضاوت می شود، باید بین دو طرف دعوا از همه جهت مساوات را رعایت نماید. در اجازه ورود، در جواب سلام، در جایگاههای قرار گرفتن آنان، در سخن گفتن، در ادای احترام به آنان، در گوش دادن به سخنان آنان و حتی مستحب است که قلبا نیز آنها را مساوی بداند.
در دوران خلافت خلیفه دوم ، یک فرد یهودی علیه امیر مؤمنان (علیه السلام) شکایت کرد و کار به محکمه کشید. عمر بن خطاب، امام علی (علیه السلام) را در دادگاه با کنیه «ابوالحسن» خطاب قرار داد. حضرت از این گونه خطاب نسبت به خود ناراحت شد واعتراض کرد و فرمود: مرا با کنیه مورد خطاب قرار دادی [و بدین سبب مرا بر او ترجیح دادی] و رعایت مساوات میان من و مدعی را نکردی، در صورتی که مسلمان و یهودی در پیشگاه حق و از نظر قانون مساوی اند.»( النظام السیاسی فی الاسلام، ص ۲۱۰)
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
انس بن مالک از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت کرده که آن حضرت فرمودند: أَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِدِ اللَّهُ فِی عُمُرِک
. زیاد وضو بگیر تا خداوند متعال، بر عمرت بیفزاید (عمرت را زیاد کند). (امالی مفید ص60 ح5)
توضیحات
مسأله‌ی امشب راجع به وضوی افراد معذور است. سوال این است: کسی که دستش شکسته و داخل گچ هست و یا دستش زخم است و باند پیچی شده و امکان باز کردن ندارد، چگونه وضو بگیرد؟
در پاسخ دو نکته عرض می‌کنم:
1. کسی که دستش شکسته و داخل گچ است یا زخم شده و باند پیچی شده، باید وضوی جبیره بگیرد و اگر تمام دست یا صورت بسته باشد، اگر علاوه بر وضوی جبیره، تیمم هم انجام دهد به فتوای همه مراجع تقلید به وظیفه اش عمل کرده (1)
2. وضوی جبیره به این شکل است که مثلا کسی که دست راستش شکسته و داخل گچ است ابتدا صورت را (با دست چپ یا با گرفتنِ زیر شیر یا فرو بردن در آب) بشوید و سپس دست راست را وضوی جبیره دهد، یعنی با دستِ مرطوب بر روی باند یا گچ مسح کند، بعد دست چپ را مانند صورت بشوید، آنگاه با رطوبتِ آن سر و روی پاها را مسح کند. (2)
نکات و مسائل شرعی دقیق و جزئی هستند، در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است، که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح کنید.
خدای رحمان، توفیق یادگیری و عمل به دستورات دین را به همه عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (بنابر احتیاط تیمم هم نماید. مکارم، صافی، گلپایگانی، وحید، بهجت، خوئی، تبریزی)
(2) (مشهور. مکارم: احتیاط مستحب روی جبیره را مسح کند.) (رساله مراجع م329 و 330 ؛ عروه الوثقی احکام الجبائرم2 و توضیح المسائل مکارم م348)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن هدف از فرستادن انبیا را اجرای حق و قانون بیان کرده است و می فرماید: «إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاکَ اللَّهُ وَلَا تَکُنْ لِلْخَائِنِینَ خَصِیمًا «ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم تا به آنچه خداوند به تو آموخته در میان مردم قضاوت کنی و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی. ( آیه 105 نساء)
پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرماید: أتْقى النّاسِ مَن قالَ الحقَّ فیما لَهُ و عَلَیهِ : با تقواترین مردم کسى است که حقّ را بگوید، چه به سودش باشد چه به زیانش ( الأمالی صدوق : ۷۲/۴۱ )
یکی از مهم ترین عوامل موفقیت پیامبر در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی قانون پذیری ایشان، و از محوری ترین اصول در سیره ایشان نیز تعبّد به قوانین الهی بود که مواردی ذکر میشود:
1-جلوگیری از سوء استفاده وابستگان و اطرافیان: وقتی کسی در رأس امور قرار می گیرد، اگرچه خود درست کار باشد ،اما خواه و ناخواه اطرافیان و وابستگانی دارد که ممکن است درصدد سوء استفاده از قدرت و مقام وی برآیند
از امام صادق علیه السلام روایت شده است که وقتی آیه زکات نازل شد، چون یکی از مصارف زکات «عاملین علیها» (یعنی کسانی که به امر جمع آوری زکات می پردازند) می باشد، عده ای از بنی هاشم تقاضا نمودند که به خاطر خویشاوندی جمع آوری زکات را به آنان واگذار نماید تا در نتیجه، سهمی از زکات از آن آنان باشد. پیامبر فرمودند: «صدقه و زکات بر من و بر بنی هاشم حرام است.» در ادامه فرمودند: «آیا گمان می کنید من شما را بر دیگران ترجیح می دهم؟(کافی، ج4، ص 58)
2-تساوی انسان ها در برابر قانون: پیش از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان، بر اساس سنّت های موهوم قبیلگی، داشتن ثروت، شخصیت قبیلگی، نژاد، رنگ و مانند آن مایه برتری انسانی بر انسان دیگر شناخته می شد و دارندگان این گونه امتیازات بدان ها تفاخر می کردند. اما با ظهور اسلام، پیامبر بر این گونه امتیازات خط بطلان کشید.
پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )در خطبه ای که پس از فتح مکّه ایراد نمودند فرمودند: ای مردم! آگاه باشید که پروردگارتان یکی است و پدرتان یکی است. بدانید که نه عرب بر عجم و نه عجم بر عرب، و نه سیاه بر سفید و نه سفید بر سیاه برتری دارد، مگر به تقوا. (میزان الحکمه ، ح 22396) آن حضرت همه انسان ها را، اعم از مخالف و موافق، در برابر قانون مساوی می دانست: «الناسُ امامَ الحقِ سواءٌ(بحار، ج 16، ص 262)
3-رعایت عدالت در اجرای قانون: پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «اقوام و ملل پیشین دچار سقوط و انقراض شدند؛ بدین سبب که در قانون تبعیض روا می داشتند؛ هرگاه یکی از طبقات بالا مرتکب جرم می شد او را از مجازات معاف می کردند، و اگر کسی از زیردستان به جرم مشابه آن مبادرت می ورزید او را مجازات می کردند. قسم به خدایی که جانم در قبضه اوست! در اجرای عدل درباره هیچ کس فروگذاری و سستی نمی کنم، اگرچه مجرم از نزدیکان من باشد.(تحف العقول ،ص29)
خداوند توفیق عمل به قوانین اسلام را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند : ما دُمتَ فی الصَّلاةِ فَإِنَّکَ تَقرَعُ بابَ المَلِکِ الجَبّار، وَ مَن یُکثِر قَرعَ بابِ المَلِکِ یُفتَح لَهُ.
تا زمانى که تو در حال نمازى، درِ خانه فرمان رواى جبّار را مى‌کوبى، و هر کس درِ خانه فرمان روا را بکوبد، برایش باز مى شود. (امالی طوسی: ص 529)
توضیحات
در چند مورد باید نماز را کامل بخوانیم و روزه صحیح است:
1. مورد اول نماز در وطن است البته تا وقتی اعراض نکرده باشد؛ اما اگر اعراض و ترک وطن کند یعنی بعد از خروج تصمیم بگیرد که دیگر برای زندگی به آنجا بر نگردد (یا به نظر تعدادی از مراجع بداند که دیگر نمی تواند به آنجا برگردد) در این صورت نماز و روزه در آنجا کامل نیست، اما اگر چنین تصمیمی نگرفته و احتمال بازگشت برای زندگی می دهد نماز و روزه‌اش کامل است. (1)
2. کسی که می داند یا تصمیم جدی دارد حداقل ده روز یا بیشتر در یک مکان بماند. محاسبه ده روز به این صورت است که اگر کسی شب و قبل از اذان صبح (2) برسد، 10 روز او غروب آفتاب روز دهم (به پایان می‌رسد، ولی اگر بین روز برسد باید 240 ساعت در مقصد بماند یعنی اتمام ده روز اقامت او روز یازدهم و همان ساعتِ ورودش است. مثلا: بنده ساعت 12 شب وارد مشهد شده ام، 10 روز من، غروب آفتاب روز دهم تمام می شود ولی اگر ساعت 9 صبح وارد مشهد شده باشم برای کامل خواندن نماز، باید قصد ماندن تا ساعت 9 روز یازدهم را داشته باشم. (3)
3. اگر بعد از یک نماز چهار رکعتی ادائی، از قصد خودش برگردد نمازهای قبلی او صحیح است و تا زمانی هم که در این مکان قرار دارد نمازش کامل است. (4)
زائرین و مجاورین گرامی می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع، م 1334 و 1329 ؛ امام خامنه‌ای، جزوه نماز مسافر، مساله 200 ؛ توضیح المسائل جامع، م 1609 ؛ جامع الاحکام، صافی، ج1، ص: 107، س: 383 ؛ مکارم، استفتائات، ج1، ص: 76، س: 210 ؛ وحید، احکام مسافر، ص: 41، م36 ؛ تبریزی، استفتائات جدید، ج2، ص: 88، س: 397)
(2) امام خامنه‌ای، خوئی، تبریزی: قبل از طلوع آفتاب)
(3) (رساله مراجع، مساله 1335 و 1336 ؛ سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، احکام بانوان سوال شماره 1133743)
(4) صرفا جهت اطلاع: اگر چهار رکعت نماز قضا خوانده باشد و از قصد دهه منصرف شود، تفاوت فتوا وجود دارد. (توضیح المسائل مراجع، م 1342)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره ساخت بارگاه بر مدفن اصحاب کهف می فرماید: فَقَالُوا ابْنُوا عَلَیْهِمُ بُنْیَاناً رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الذَّینَ غَلَبُوا عَلی أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذنَّ عَلَیْهِمْ مَسْجِداً”: هنگامى که میان خود در کارشان با یکدیگر نزاع مى‌کردند، پس [عده‌اى ]گفتند: «بر روى آنها ساختمانى بنا کنید، پروردگارشان به [حال] آنان داناتر است.» [سرانجام] کسانى که بر کارشان غلبه یافتند گفتند: «حتماً بر ایشان معبدى بنا خواهیم کرد.»(آیه 21 کهف)
برای ساخت بارگاه بر قبور بزرگان دلایلی نقل شده است ک به برخی اشاره میشود:
1-طبق آیه تلاوت شده، قرآن، ساخت بنا بر مدفن اصحاب کهف را از زبان گروهی نقل می کند، بدون اینکه آن را نقد کند، و این خود نشانه مشروع بودن آن است، زیرا در غیر این صورت، آن را نقد می کرد و این فرهنگ قطعى است.
2- دوستی پیامبر خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و خاندان او از اصول سفارش شده اسلام است(لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی) و این مهر ورزیدن با روش های گوناگونی محقق مى شود؛ بنای یادبود بر قبور آنان یکى از جلوه هاى مهرورزى است .
3- حرم و بارگاه امام، نشانه دین خدا است و هر انسانى در آن مکان، احساس نزدیکى و قرب به خدا خواهد داشت و بدیهى است بزرگداشت و تعظیم آن مکان، نشانه تقواى الهى است. از این رو مىتوان این توجه به بنا و احترام به آن را مصداق این آیه دانست “ومن یعظم شعائر الله فهى من تقوى القلوب.”
4-سیره مسلمین نیز این بوده است که بارگاه بر قبور بزرگانشان می ساختند و بزرگان شیعه واهل سنت نیز این بوده است(مثل قبر ابوحنیفه و شافعی و یا قبوراهل بیت )
خداوند ما را با معارف حقیقی آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام رضا علیه السلام در روایتی میفرمایند: لَا یَسْتَحْیِی أَحَدُکُمْ إِذَا لَمْ یَعْلَمْ أَنْ یَتَعَلَّمَ... .
هیچ یک از شما از یادگیری و آموزش دیدن در اموری که نمی‌داند، شرم و حیا نکند. (عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج2 ؛ ص44)
توضیحات
در دین مقدس اسلام چند چیز نجس است، که یکی از آنها، خون است لذا چند مساله شرعی درباره احکام آن بیان می‌کنم:
1. خونی که از انسان و هر حیوانى که خون جهنده دارد، یعنى حیوانى که اگر رگِ آن را بِبرند، خون از آن جُستن مىکند، نجس است. پس خونِ حیواناتی مانند ماهى و پشه که خون جهنده ندارند، پاک است. (1)
2. اگر حیوان حلال گوشت را به دستورى که در شرع معین شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بیرون بیاید، خونى که در بدنش مىماند پاک است. بنابراین خونی که در هنگام خرید گوشتِ مرغ یا گوسفند مشاهده می شود پاک است. (2)
3. خون که از لثه و لای دندانها می آید اگر به واسطه‌ی مخلوط شدن در آب دهان از بین برود به فتوای مشهور مراجع تقلید پاک است و فرو بردن آبِ دهان در این صورت اشکال ندارد. (3)
عزیزان توجه داشته باشند به هدف امکان مراجعه حضوری و پرسش مستقیم از کارشناس؛ در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین می‌توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
خدا توفیق ترک گناه را به همه عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع، م 96)
(2) (توضیح المسائل مراجع، م 97)
(3) (مکارم: عمداً خون را در آب دهان حل نکند. زنجانی، نوری: احتیاطا فرو ندهند.) (توضیح المسائل مراجع، م 100)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن در مورد مشاوره می فرماید: شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ :در کارها ، با آنان مشورت کن!(آیه 159 آل عمران)
اگر چه مشورت در امور راه گشای مشکلات بسیاری است؛ اما اگر مشاور صلاحیت‌های لازم را دارا نباشد، نه تنها مشورت کننده بهره‌ای از آن نخواهد برد، بلکه زیان‌های آن بیش از منفعتش خواهد بود.
از این‌رو اسلام، ویژگی‌هایی برای مشاور برمی‌شمرد تا مشورت ثمربخش باشد:
1- خدا ترسی: وجود این خصلت در مشاور او را مورد اعتماد قرار داده و از طرح راه‌هایی که خشنودی خدا در آن نیست و یا در نظر گرفتن منافع خویش برحذر باشد و از سر نیک اندیشی و خیرخواهی او را راهنمایی کند.
امام صادق ( علیه السلام ) در این باره می‌فرماید: «در کار خویش با کسانی مشورت کن که پروای الهی دارند(بحار،ج 75، ص 98)
2- تجربه: مشاور می‌بایست در زمینه مورد مشورت، تجربه کافی، توانایی درک و تحلیل مشکل را داشته و با استفاده از تجارب گذشتگان، راه حل‌های مناسب با شرایط زمانی و مکانی مشورت کننده به او ارائه دهد و به فرموده علی ( علیه السلام )؛ خداوندان اندیشه و خرد و تجربه و دوراندیشی بهترین افراد برای مشورت‌اند.( غرر الحکم، ج 1، ص 407)
3- علم و دانش داشتن: ژرف اندیش و واقع‌نگر و با روحیات مشورت کننده آشنا باشد و با احاطه کافی بر ابعاد گوناگون مشکلات وی و ارائه آگاهی‌های نظری و عملی، بهترین راه حل را به مشورت کننده پیشنهاد کند.
امام علی ( علیه السلام ) فرمود: هر که استبداد ورزد نابود شود و هر که با بزرگان مشورت کند، در عقلشان شریک گردد (نهج البلاغه، ص۳۴۲، حکمت۱۶۱)
4- مشاور باید عاقل و آزاد اندیش باشد. همچنان که پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌فرماید: با انسان عاقل مشورت کنید و از نظرش سرپیچی نکنید که پشیمان خواهید شد(بحار ، ج 75، ص 100)
البته از مشاوره با افراد ترسو،بخیل وحریص نهی شده است(نهج البلاغه؛ نامه 53، ص427.)
خداوند ما را از مشاوران واقعی بهره مند بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
