بیان بین الصلاتین
تبرک در قرآن 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: « إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا :نخستین خانه‌ای که برای مردم قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت است (آیه 96 آل عمران)
همانطور که اثرات فیزیکی واقعیت دارد(مثل اثر نمک بر فشارخون)، اثرات خبر بد و جوش و ناراحتی نیز باعث افزایش فشار خون میشود وهمانطور که کلمات محبت آمیز و خوب( مثل دوستت دارم) باعث اثرات مثبت بر قلب و روح و جسم فرد میشود،کلمات بد مثل توهین و فحش نیز اثر منفی میگذارد
همانطور که اثرات فیزیکی یک میکرب و ویروس باعث آلودگی آب میشود، اثرات کلمات خوب مثل دعا نیز بر آب اثر مگیذارد و این قضیه توسط دانشمندان خارجی و ایرانی کشف شده است(قضیه شهادت آب)
در اصطلاح دینی، تبرک عبارت است از طلب برکت و خیر از خدا یا انسان و شیئی که خدا امتیاز ویژه‌ای به او بخشیده است؛ خواه برکت دنیوی باشد، مانند افزایش روزی، خواه اخروی، مانند علوّ درجات در آن دنیا؛ همچنین برکت می‌تواند مادی باشد یا معنوی. مؤمن در عملِ برکت سعی دارد به واسطه آثار برکت بخش، از فیض و قدرت الاهی بهره‌مند شود.
در قرآن 4 نوع تبرک آمده است:
1-تبرک مکان: مثل مکه و مثل مسجد الاقصی: (.الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذی بارَکنا حَوْلَهُ: (آیه 1 اسراء)
2- تبرک زمان: خدا شب قدر را مبارک میداند( لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ)(:آیه 3 دخان)
3- تبرک به شخص: حضرت عیسی خودش را متبرک میداند: (و جَعَلَنی مُبارکا:آیه 31 مریم) ویا خاندان حضرت ابراهیم را با برکت میداند: (بَرَکاتُهُ عَلَیکمْ أَهْلَ الْبَیت:آیه 73 هود)
4-تبرک وسیله:مثل تبرک حضرت یعقوب به پیراهن فرزندش یوسف: که پیراهنش را بر چشمان حضرت یعقوب انداختند ورحمت خدا توسط پیراهن حضرت یوسف جاری شد و حضرت یعقوب بینا شد(أَلْقاهُ عَلى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِیراً « آن پیراهن را بر چهره احضزت یعقوب انداخت؛ پس بینا گردید.(آیه 96 یوسف)
تبرک به حرم و ضریح امام رضا ( علیه السلام ) نیز از این بابت است.
خداوند برکت به زندگی ما عطا بفرماید به ببرکت صلوات برمحمد و آل محمد
صله رحم
گفتار روز
در روایتی امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُزَکِّی الْأَعْمَالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى...
صله رحم و رسیدگی به اقوام و بستگان، گناهان را پاک می‌کند و بلا را دور می‌کند. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص152)
توضیحات
ممکن است برای بزرگواران سوال به وجود بیاد که انجام صله رحم واجب است و قطع صله رحم حرام است، الآن با وضعیت به وجود آمده برای انجام صله رحم، تکلیف چیست؟
در پاسخ به سه نکته اشاره کنم:
1. حدّاقل صله رحم آن است که در عرف گفته شود: «فلان کس با خویشاوندانش ارتباط دارد»، و اگر طورى رفتار کند که بگویند: «قطع رابطه کرده» قطع رحم محسوب مى‌شود و این کار جایز نیست. و بستگان در این رابطه با هم متفاوت هستند: نسبت به پدر و مادر، فرزند، برادر و خواهر توجه بیشتری باید کرد. (1)
2. یکی از شیوه‌های صله رحم، حاضر شدن در منزل ارحام است اما صله رحم منحصر به دیدار حضوری در منزل فرد نیست و ایشان می‌تواند با تماس تلفنی، پیامک، جویا شدن از احوال او با واسطه؛ یا با احسان به او هر چند از طریق ارسالِ کمک مالی برایش، در مواردی که احتیاج به کمک مالی دارد و مانند آن، این وظیفه الهی را انجام دهد.
3. اگر نوع خاصی از صله رحم با خویشاوند مثلا ملاقات حضوری موجب تأیید کار حرام کسی، یا تشویق بر ارتکاب گناه باشد یا موجب ابتلای خود فرد یا خانواده و فرزندان به گناه شود، یا مثل وضعیت کنونی که برای رعایت مسائل بهداشتی نمی‌توان ملاقات حضوری داشت، آن نوع صله رحم جایز نیست و فرد موظّف است به شیوه دیگری مثلا از طریق تلفن یا راه دیگری صله رحم را انجام دهد. (2)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانند سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدا توفیق انجام واجبات را به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (مکارم، سایت، استفتائات معاشرت و صله رحم)
(2) (سایت لیدر، احکام مناسبتی ویژه آغاز سال جدید، توضیح المسائل جامع مساله 2287 و 2288 و 2289)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در قرآن، قداست مسجد تا آنجاست که هر کسی حق ساخت و تعمیر مسجد را ندارد. «ما کان للمشرکین ان یعمروا مساجد اللّه(17 توبه) و این امر، مخصوص مؤمنین متقی و شجاعی است که جز از خدا از هیچ کس دیگری نترسند. «انما یعمر مساجد اللّه من آمن باللّه... ولم یخش الاّ اللّه(18 توبه)
بیش از ده مرتبه نام مسجدالحرام در قرآن آمده است.
1. اول بنای روی کره زمین مسجد بود. «انّ اول بیت وضع للناس للذی ببکّه مبارکا(96 آل عمران)
2. اولین کار پیامبر در مدینه، ساختن مسجد بود. «لمسجد اسّس علی التقوی من اوّل یوم(108 توبه)
3. خداوند، مسجد را خانه خود دانسته و برترین مردم، یعنی ابراهیم و اسماعیل، دو پیامبر بزرگ را خادم آن قرار داده است. «طهّرا بیتی(125 بقره)
4. برای حضور در مسجد، سفارش زینت شده است. «خذوا زینتکم عند کلّ مسجد(31 اعراف)
5. جایگاه مسجد باید از قداستی خاص برخوردار باشد. چنانکه مؤمنان گفتند: بر مزار اصحاب کهف که به خاطر حفظ ایمان خود از رفاه و آسایش شهر و شهرنشینی گذشتند و به بیابان و غار پناه بردند، مسجدی بنا می کنیم: «لنتّخذن علیهم مسجداً(21 کهف)
خداوند ما را جزء خادمین دینش قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: الْمَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهِیرٌ وَ رَحْمَةٌ وَ لِلْکَافِرِ تَعْذِیبٌ وَ لَعْنَةٌ وَ إِنَّ الْمَرَضَ لَا یَزَالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى لَا یَکُونَ عَلَیْهِ ذَنْبٌ.
بیماری برای مومن، پاک شدن از گناهان و رحمت خداوند متعال است، و برای کافر عذاب و لعنت است. بیماری از مومن زدوده نشود تا آنگاه که همه گناهانش پاک شود و گناهی بر او باقی نماند. (وسائل الشیعة، ج2، ص: 401)
توضیحات
خدا انسانها را طوری خلق کرده که اجتماعی زندگی می‌کنند، لذا دین مقدس اسلام برای مسائل اجتماعی هم مسائل فقهی و احکامی دارد. به چند نکته کوتاه درباره بیماری واگیردار (کرونا) اشاره می‌کنم:
1. در زمان فعلی، چنانچه برای حضور در تجمعات، از طرف نهادهای مسئول، منعی اعلام نشده با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی فی‌نفسه [به خودیِ خود] اشکال ندارد.
2. کسی که دارای بیماری واگیردار هست، اگر بداند حضورش باعث سرایت بیماری به دیگران خواهد شد، حضور او جایز نیست ولی در صورت معلوم نبودن سرایت بیماری، ایشان تکلیفی ندارد.
3. کسی که دچار بیماری واگیردار هست چنانچه بیماریش به دیگران سرایت کند و باعث فوت یا نقص عضوی و مانند آن شود، ضامن است. (1)
در پایان عرض کنم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی مسیرها در اماکن متبرکه، میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین محترم می‌توانید سوالات دینی‌تان را مطرح کنید.
خدای متعال، بلاها را از کشورهای اسلامی، خاصه کشور عزیزمان ایران دفع کند و همه بیماران را به حق حضرت رضا علیه السلام شفای عاجل عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (مقام معظم رهبری، ادمین، سوالات سامانه جامع، مسائل فرهنگی و اجتماعی، شماره 1065159 ؛ سیستانی، استفتائات، س: 463 ؛ مکارم، استفتائات سایت، پزشکی، فصل دوم: احکام پزشک، خسارت ناشی از از کوتاهی یا کمبود اطلاعات پزشک ؛ احکام حج بیماران، روشهای پیشگیری از بیماری ؛ سایت شبیری زنجانی، پاسخ های آیت الله شبیری زنجانی به چند پرسش شرعی درباره بیماری کرونا، تاریخ 12/12/ 1398)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلى هؤُلاءِ : روزی را که در هر امتی، گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم، و تو را هم بر این امت گواه آوریم (آیه 38 نمل)
«شاهد» و «شهید» معنی حضور را می دهد.در زبان عربی به «گواه » از آن جهت «شاهد» می گویند که کسی حق دارد در مورد واقعه ای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد، یعنی انسان در مورد واقعه ای که در آن حضور دارد و احساس می کند و بالعیان آن را می بیند حق دارد شهادت بدهد.این مساله ای است در باب «قضاء» (قضاوت)، می گویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است، یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیده اید، مثلا یقین دارید همسایه شما دزدی کرده است و از یک احتمال هم نمی دهید که دزدی نکرده، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمی دهید،و یقین دارید؛ولی باز هم تا به چشمتان ندیدید،حق ندارید بگویید.
در این باره که امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احادیث متعددی آمده است. امام صادق علیه السلام فرمود: « روز پنجشنبه اعمال مردم به رسول خدا و ائمه علیهم السلام عرضه میشود». (بحار، ج23، ص 345)
در روایت دیگر آمده: در هر عصر و زمانی، امامی از ما اهل بیت، شاهد و ناظر اعمال مردم است. رسول خدا شاهد بر اعمال ما است».(بحار، ج23، ص 347)
در توقیعی از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده: به اخبار شما علم داریم. هیچ چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از لغزش و کاستی‌‌های عملکرد شما آگاه هستیم. چیزی بر ما پوشیده نمی‌ماند».(بحار،ج53، ص 175)
خداوند توفیق ترک گناهان را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محم
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در حدیثی امام رضا علیه السلام نسبت به فضیلت زیارت ائمه معصومین می‌فرمایند: ... مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ، کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَة
هر کس با رغبت و علاقه، ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، ایشان در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره زیارت از راه دور:
1. یکی از مستحباتی که بسیار سفارش شده زیارت قبور مطهر معصومین علیهم السلام است. زیارت قبور معصومین به عنوان یک عمل مستحب است که دارای اجر و پاداش فراوان می‌باشد و زیارت قبورشان یک عمل مستحب است، چه امام معصوم، حاجت زیارت کننده را بدهد یا ندهد.
2. همانطور که زیارت قبر امام معصوم علیه السلام از نزدیک، استحبابش ثابت شده، زیارت از راه دور قبور معصومین خصوصا سید الشهدا علیه السلام به نظر بعضی مراجع از جمله امام خامنه‌ای ثابت شده است و برای زیارت از راه دور خصوصا برای زیارت قبر سید الشهداء آدابی وارد شده است. مثلا در روایتی وارد شده که از راه دور به نیت زیارت حضرت سید الشهدا سه مرتبه بگوید: «صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِالله». (1)
3. نکته ای که قابل توجه است این است که زیارت امری مستحب است. چنانچه این عمل مستحبی با عملِ واجبی مزاحمت کند، دیگر نوبت به عمل مستحب نمی‌رسد؛ بنابراین حفظ جان واجب است و چنانچه کسی با انجام زیارتِ مستحبی، جانش را به خطر بیندازد، در بسیاری از موارد جایز نیست. (2)
عزیزان توجه داشته باشند، در برخی مسیرها در اماکن متبرکه، میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین محترم می‌توانید سوالات دینی‌تان را مطرح کنید.
خداوند توفیق زیارت اهل بیت علیهم السلام در دنیا و شفاعتشان در آخرت را به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رهبری، استفتاء خصوصی، شماره استفتاء: 612641 تاریخ استفتاء: 03/10/1394 ؛ مکارم، سایت، مفاتیح نوین، پاداش زیارت امام حسین از راه دور)
(2) (مکارم، استفتائات سایت، مسائل متفرقه، احکام پیاده روی اربعین، احکام زیارت، رفتن به زیارت با وجود خوف جانی و مالی)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید : الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ:
آنان که در توانگری و تنگدستی، انفاق می کنند و خشم خود را فرو می برند و از خطای مردم در می گذرند. و خدا نیکوکاران را دوست دارد.(آیه 134 آل عمران)
برخی از آثار احسان و نیکوکاری عبارتند از:
1. آرامش روحی: از آثار ارزشمند احسان و نیکوکاری، آرامش روحی است. این کلام الهی است که می فرماید: «الذین ینفقون امولهم بالیل و النهار سرا و علانیه فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم ولا هم یحزنون؛ آنها که اموال خود را شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند.»
2. جذب دل ها: امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: هر که احسان و نیکی کند، دل ها به سوی وی گرایش یابند(غرر الحکم، ص۴۴۹)
3. آمرزش گناهان: اکثرانسان ها گناهان کوچک و بزرگی را مرتکب می شوند. از جمله ابزاری که باعث می شود انسان آثار گناه و خطاهایش از بین برود و حتی آن را تبدیل به حسنات نماید، احسان و نیکوکاری در حق بندگان خدا و خدمت به مخلوقات الهی است. خدای سبحان می فرماید: ان الحسنات یذهبن السیئات
4. جلوگیری از مرگ بد: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: نیکوکاری از مرگ بد پیشگیری می کندعائم الاسلام، ج۲، ص۳۳۱)
5. تعدیل اقتصادی: بخش زیادی از جرم و جنایت، ناشی از فقر و تنگدستی است؛ چرا که فقر و تنگ دستی، به دین و ایمان انسان لطمه می زند، عقل را از کار انداخته، قوت و قدرت تشخیص درست را از او می گیرد و باعث کدورت و دشمنی می شود. احسان و نیکوکاری، اگر به صورت یک فرهنگ، جلوه نموده و در بین اقشار مختلف جامعه، توسعه و گسترش پیدا کند، به طور قطع، بخش عمده ای از مشکلات جامعه را که زایده فقر و محرومیت است، از بین برده و ریشه کن می سازد.
خداوند توفیق انجام عمل خیر به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
در روایتی امام رضا علیه السلام درباره‌ی آثار و فوائد پرداخت خمس میفرماید: ... فَإِنَّ إِخْرَاجَهُ ... تَمْحِیصُ ذُنُوبِکُمْ وَ ما تَمْهَدُونَ لِأَنْفُسِکُمْ لِیَوْمِ فَاقَتِکُم
. پرداخت خمس باعث پاک شدن گناهان و ذخیره‌ای برای روز قیامت شماست. (الکافی(ط-الاسلامیه) ج1 ص548)
توضیحات
یکی از واجباتِ مالی که با وجود شرایطی بر عهده مکلف می‌آید، خمس است که امروز دو نکته کوتاه درباره آن بیان می‌کنم:
1. فردی که دارای درآمدی است، هر مقداری از درآمدش که در بین سالِ خمسی صرف نیازهای زندگی شده که مطابق شأن او بوده، مانند خوراک، پوشاک، مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر رسید سالِ خمسی باقی می‌ماند باید یک پنجمش را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمی کند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده و یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2. یکی از اموالی که پرداخت خمس آن واجب نیست ارثیه است. اما اگر ورثه بدانند که میت، خمس مالی را پرداخت نکرده، به نظر بیشتر مراجع از جمله امام خامنه‌ای، ورثه ابتدا باید خمس را پرداخت کنند، سپس در اموال تصرف کنند. (1)
در پایان خدمت زائرین محترم عرض کنم؛ یکی از خدمات فرهنگی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می‌توانند با مراجعه، پاسخ سوالاتشان را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمناً خواهران می‌توانند با مُراجعه به دفاتر مخصوص خواهران، سوالاتشان را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند توفیق بندگی و برکت در زندگی به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (توضیح المسائل مراجع 1755) (آیت الله سیستانی: اگر اهل خمس نیست و وصیت به خمس هم نکرده بر عهده ورثه چیزی نیست.)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
برخی گویند: امور معنوی مثل دعا و صدقه و توسل و امام، و... چرا میگذارند بلا و بیماری برای آنها و مومنین پیش آید؟
در جواب باید گفت:
اولا: زمانی توسل کردن به اهل بیت علیهم السلام و دعا و تضرع برای رفع مشکل تاثیر گذار است که انسان سعی و تلاش خود را برای رفع مشکل بکند(مثلا امور بهداشتی را رعایت کند) و از خداوند و اهل بیت علیهم السلامبخواهد سعی و تلاشش موثر واقع شود و در آنجا که رفع مشکل از قدرت او خارج است ، آنان یاریش کنند .علی علیه السلام فرمود ؛«دعا کننده بدون عمل و تلاش مانند تیر انداز بدون « زه» است»(نهج البلاغه حکمت337)
از آنجایی که زه عامل حرکت و وسیله پیش راندن تیر به سوی هدف است روشن می شود که تلاش و کوشش نیز جزو شرایط اساسی برای استجابت دعا است .
یعنی همانطوری که دارو بدون شرایط اثر نمیکند(چقدر مریضها که دارو اثر نمیکند و خوب نمیشوند) دعا نیز بدون شرایط اثر نمیکند؛ مثلا بشرطی آتش چوب را میسوزاند که (چوب کنار آتش باشد-اکسیژن باشد-مانعی نباشد-)،پس دعا نیز بشرطی موثر است که به وظیفه عقلی و دینی خود( مثل رعایت امورعقلانی حفاظتی مثل رعایت سرعت مطمئنه در رانندگی؛ رعایت امور بهداشتی در بیماری) عمل کرده باشد.
در موضوع بیماری(کرونا) هم ما موظفیم ، نهایت تلاش خود را جهت مقابله با آن انجام دهیم و حتی اگر نیاز باشد ، زیارت اماکن مقدسه را محدود کنیم تا بیماری شیوع پیدا نکند و آنجا که قدرت کنترل نداریم ، به درگاه خداوند و با توسل به اهل بیت و فاطمه معصومه علیهم السلام ، دعا و تضرع کنیم تا یاری خداوند نصیب ما شود .
ثانیا: اراده خداوند در دنیا بر این تعلق گرفته است که در این عالم همه چیز به طور طبیعی خود پیش برود و وقتی علت های مادی یک پدیده حاصل شد معلول آن نیز محقق شود تا اسباب رشد و امتحان و ابتلاء در دنیا مختل نشود .امام صادق علیه السلام فرمود :« خدا خواسته است که همه کارها از طریق اسباب آن جاری باشد»(الکافی، ج1،ص357)
ثالثا: این که مثلا ازدحام جمعیت در حرم ، موجب شیوع بیشتر بیماری کرونا شود ، منافاتی با تقدس و توسل به ایشان ندارد چرا که این نوع شیوع بیماری مثلا ، طبق قوانین حاکم بر جهان است که یکی از این قوانین تاثیر گذاری علت ها و محقق شدن معلول هاست، و گفتیم اراده خداوند بر این تعلق گرفته است که در دنیا امور از طریق اسباب طبیعی خود جریان یابد .
وقتی اراده خداوندی چنین بوده است ، امامان نمی توانند اراده ای بر خلاف اراده خداوندی داشته باشند چنان که امام کاظم علیه السلام فرمود:«خداوند قلوب امامان را محل اراده خودش قرار داده است ، زمانی که خداوند چیزی را بخواهد و اراده کند ، امامان هم آن را انجام می دهند و آنها بدون اذن الهی کاری نمی کنند »(بحار؛ ج5 ؛ص114)
رابعا: مسئولین حرم قصد محدودیت ندارند بلکه اراده خود خدا واهل بیت همین است که از طریق اسباب و علل کارها را انجام دهند واز طرفی حفظ جان مومنین واجب است که اگر بخاطر رعایت نکردن به خطر بیفتد گناه بزرگی است
خامسا:باید افرادی که بیماری واگیر دارند به محلهای عمومی نروند و بقیه نیز باید نزدیکشان نشوند، چنانکه امام صادق علیه السلام فرمود:« از مجذوم فرار کن چنان که از شیر فرا می کنی »(الفقیه ج 3 ص 557) وپیامبر فرمود:« آنکه دارای آفت ( و بیماری مسری ) است بر فرد سالم وارد نشود »(وسائل الشیعه ج 11 ص 507)
بنابراین باید تمام مراقبت های لازم اجرایی شود و آنگاه که خارج از توان انسان است ، امور به خداوند واگذار شود
خداوند همه مومنین را از بلاهای آخرالزمانی حفظ فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنْ آفَاتِ الدُّنْیَا وَ حِجَابٌ مِنْ عَذَابِ الْآخِرَة...
روزه سپری است از آفات دنیا و پرده‌ای است از عذاب آخرت (آتش جهنم). (مصباح الشریعة ؛ ص135)
توضیحات
اگر کسی روزه‌ی قضا دارد، یکی از بهترین فرصتها برای انجام آن، زمستان است که روزهایش خنک و کوتاه است؛ لذا چند نکته درباره روزه قضا تقدیم کنم:
1. به فتوای بیشتر مراجع عظام تقلید، وقت نیت روزه‌ی قضا تا قبل از اذان ظهر است، به‌شرط اینکه تا آن موقع چیزی که روزه را باطل می‌کند مرتکب نشده باشد، مثلاً چیزی نخورده باشد. (1)
2. کسی که میداند روزه‌ی قضا دارد اما تعدادش را نمی‌داند اگر همان مقدار حداقل یقینی را بجا بیاورد کافی است. مثلا فردی میداند روزه قضا دارد اما نمی داند پنج روز است یا هفت روز، همان پنج روز یقینی را بجا آورد، کافی است. (2)
3. اگر کسی عمداً و از روی اختیار، کاری که روزه را باطل می‌کند، مثل خوردن و آشامیدن، روزه‌اش باطل میشود. اما اگر به سبب فراموشی و غفلت باشد روزه باطل نمی‌شود و فرقی بین روزه‌ی اداء و قضا، یا روزه‌ی واجب و مستحب نیست. (3)
4. کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و همچنین کسی که مسافر است و نمازش شکسته است، نمی تواند روزه قضا بگیرد. (4)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدای رحمان، توفیق لذت عبادت و بندگی را نصیب همه ما بفرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) آیت الله شبیری زنجانی: بعد از ظهر هم میشود نیت روزه قضا کرد. آیات عظام سیستانی و وحید: بنابر احتیاط واجب بعد از ظهر نیت روزه قضا نکند. (عروه الوثقی، کتاب الصوم، فصل فی النیه، م 12 ؛ توضیح المسائل مراجع، م 1565 ؛ امام خامنه‌ای، سایت، احکام روزه، نیت، سوال: 57 ؛ منهاج الصالحین، ج1 م 976)
(2) نکته: امام خامنه‌ای، آیات عظام شبیری زنجانی، فاضل، وحید: در صورتی که هنگام شروع عذر را میداند ولی نسبت به پایان عذر علم ندارد، احتیاط واجب آن است که مقدار بیشتر را قضا کند. (رساله مراجع، م 1697)
(3) (رساله مراجع م 1575)
(4) (رساله مراجع م 1563)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی علیه السلام درباره منابع زیاد عبرت گیری می فرماید: اَکْثَرُ العِبَرُ وَ اَقَلُّ الاِعْتِبَارُ:عبرتها چه بسیارند و عبرت گیرچه کم!(حکمت 289 نهج البلاغه)
برخی از منابع عبرت گیری عبارتند از:
1. دنیا، سرای عبرت: یک نگاه عموعی به دنیا و ویژگیها و سنتهای حاکم بر آن، جدای از وقایع تاریخی، پندهای فراوانی به انسان می دهد. قوانینی بر دنیا حاکم است که هر یک می تواند درس عبرتی برای انسان باشد
امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام فرمود: پسر عزیزم! من تورا از دنیا و تحولات گوناگونش و نابودی ودست به دست گردیدنش آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسانها در آنجا فراهم است اطلاع دادم و برای تو از هر دو مثال زدم تا به آن پندپذیری و براساس آن در زندگی گام برداری.( نامه 31 نهج البلاغه)
2. تاریخ مدرسه عبرت آموزی: بخش عظیمی از آیات قرآن، ذکر مباحث تاریخی در قالب داستان، قصه و خاطره تاریخی است و همه اینها با هدف پندآموزی و عبرت دهی به مخاطبان صورت گرفته است. زیرا غالبا پس از ذکر هر قصه یا جریان تاریخی، به این هدف اشاره شده است لَقَدْ کَانَ فِی قِصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لاِولِی الاَلْبَابِ: در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود(حکمت 297 نهج البلاغه)
3. مسافرت و عبرت آموزی: در بیش از ده آیه قرآن، مردم را تشویق و ترغیب به مسافرت (سیر فی الارض) نموده است. مسافرت و سیر در زمین در فرهنگ قرآن، به معنای جهان گردی بی هدف نیست. بلکه به معنای پندگیری و عبرت آموزی و شناخت نشانه های خداوند و آگاهی از قدرت او و بررسی حوادث تاریخی گذشتگان است.
سِیرُوا فِی الاَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ: در روی زمین سیر کنید و ببینید عاقبت کار مجرمان به کجا رسید!( سوره نمل، آیه 69)
خداوند بصیرت وعبرت گیری از حقایق را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است‌که می‌فرمایند: مَنْ أَکَلَ الرِّبَا... لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَةِ اللَّهِ وَ الْمَلَائِکَةِ مَا کَانَ عِنْدَهُ قِیرَاطٌ
. هر کس ربا بخورد تا زمانی که قیراطی (مقدار کمی) از مالِ ربا نزد او باشد، پیوسته در لعنت و نفرین خدا و فرشتگان خواهد بود. (وسائل الشیعة؛ ج18، ص: 122)
توضیحات
یکی از گناهان بزرگ که در قرآن به نوعی جنگ با خدا از آن تعبیر شده است گناهِ ربا است.
در این باره چند نکته کوتاه عرض کنم:
1. ربا از گناهان کبیره است و به معنای زیاده گرفتن از اصل مال است، که در متون دینی به شدت از آن نهی شده و به عنوان جنگ با خدا معرفی شده است.
2. از جهتِ شرعی به هر زیاده گرفتن یا سود یا درصد، ربا گفته نمی شود بلکه از جهت شرعی ربا به سه قسم است و در غیر این سه مورد ربا وجود ندارد:
مورد اول: ربای قرضی یعنی شخص، مالی را به عنوان قرض بدهد و شرطِ سود کند. (1)
مورد دوم: ربای معاملی یعنی شخص، جنسی را که در بازار به کیل و وزن خرید و فروش میشود، با مثلِ خودش ولی با زیاده، خرید و فروش کند. مثلا 10 کیلو برنج ایرانی را در مقابل 12 کیلو برنج پاکستانی معاوضه کند. البته اگر دو معامله مستقل و جُدا از هم انجام شود اشکالی ندارد. یعنی 10 کیلو برنج ایرانی در برابر پول، بفروشد، سپس 12 کیلو برنچ پاکسانی در برابر پول، خریداری کند. (2)
مورد سوم: ربای جاهلی یعنی اینکه طلبکار به بدهکار برای ادای دینش مهلت بدهد و در مقابل مهلت داده شده، زیادی از او بگیرد. (3)
3. به نظر بیشتر مراجع معظم تقلید در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست: اول: ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، فرقی بین پسر و دختر نیست؛ اما بین مادر و فرزند یا بین خواهر و برادر جایز نیست. دوم: ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر. (4)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدای رحمان، توفیق کسب حلال و نسل صالح به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (جهت اطلاع: فتوای امام خامنه‌ای نسبت به دریافت دین به نرخ روز مورد توجه بیان کننده باشد.) (تحریر کتاب قرض م9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1011)
(2) (تحریر کتاب البیع، ربا قبل از مساله 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 ص72)
(3) (تحریر کتاب الدین م8 ؛ منهاج الصالحین ج2 م992)
(4) (مخالفین: زنجانی: ربا گرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنابر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد. خوئی، تبریزی: ربا گرفتن بنابر احتیاط واجب در موارد فوق جایز نیست. نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت اختلافی است.) (رساله مراجع م 2080 ؛ رساله آیه الله وحید 2108)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره جهاد کبیر میفرماید: «فَلَاتُطِعِ الْکَافِرِینَ وَ جَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا کَبِیرًا» «ای پیامبر! پس از کافران پیروی نکن و به‌وسیله آن با آنها به جهادی بزرگ بپرداز»(آیه 52 فرقان)
«جهاد کبیر» یعنی چه؟ یعنی اطاعت نکردن از دشمن در میدان‌های مختلف؛ مثل میدان سیاست، میدان اقتصاد، میدان فرهنگ و هنر. جهاد کبیر به معنای قطع رابطه با دنیا نیست؛ بلکه هویّت و شخصیّت اصلی خودشان را از یاد نبرند؛ و مثل نماینده نظام اسلامی حرکت بکنندو سخن بگویند وهضم قدرتها (فرهنگی،اقتصادی، هنر و...) نشوند.
وقتی از دشمن تبعیت نشود ممکن است هزینه هایی داشته باشد، اما وظیفه این است که:وَ تَوَکَّل عَلَی اللهِ وَ کَفی بِاللهِ وَکیلا؛ در مقابل همه این فشارها به خدا تکیه کن؛ توکّل معنایش این نیست که کار را رها کنید بنشینید تا خدا بیاید عوض شما کار را انجام بدهد؛ بلکه توکّل این است که شما راه بیفتیدو تلاش کنید، آن‌وقت یقین داشته باشیم که خدای متعال ما را کمک خواهد کردو یقینا پیروزیم وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنین.(آیه 69 عنکبوت)
بر اساس معارف قرآن کریم، دشمنان اسلام هرگز از مسلمانان راضی نخواهند شد مگر آنکه مسلمین اسلام را رها کنند و پیرو کافران شوند؛ در نتیجه فرمان الهی این است که هرگز نباید در برابر آنان کوچکترین نرمشی انجام دهید و باید در برابرشان محکم و استوار همچون کوه باشید و مقاومت کنید و تسلیم ناپذیر باشید. در قرآن کریم آمده است«وَ لَنْ تَرْضی عَنْک الْیهُودُ وَ لا النَّصاری حَتَّی تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ (آیه 120 بقره)
نتیجه اینکه توافقات ومعاهداتی مثل سند 2030؛FATA و... را قبول کنیم به این امید که دشمن از دست ما بردارد؛غلط و خلاف قرآن است.
خداوند توفیق جهاد در راه خدا به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ تَعَدَّى فِی طَهُورِهِ کَانَ کَنَاقِضِه.
. کسی که در تطهیر خود از حد اعتدال خارج شود، مثل این است که طهارت خود را باطل کرده است. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج75 ؛ ص374)
توضیحات
یکی از مسائل شرعی که مورد ابتلا هم هست، مساله طهارت و نجاست است که چند نکته درباره آن بیان می‌کنم:
1. در طهارت و نجاست اصل بر پاک بودنِ هر چیزی است، مگر آنکه یقین کند آن چیز، نجس است. مثلا داخل سرویس بهداشتی پاک است [گرچه شاید کثیف باشد اما هر کثیفی نجس نیست]. یا وسائل هتل و مسافرخانه مانند فرش، ملافه یا اتومبیل‌هاى عمومى، صندلی و دسته‌ی دربهاى آنها، پاک هستند، مگر شخص، به نجاست آن یقین داشته باشد. (1)
2. وقتی شک در نجاست باشد، حتی اگر بتوان نجس بودن یا پاک بودن را فهمید، لازم نیست بررسی شود و حکم به پاکی میشود، و «یقین پیدا کردن به طهارت» لازم نیست. مثلا بعد از پخت برنج، چیز سیاهی شبیه فضله موش می‌بیند، اما نمی‌داند فضله موش است یا نه؟ لازم نیست بررسی کند و غذا پاک است و خوردن اشکالی ندارد. (2)
3. [یک نکته هم برای شخص وسواسی] شخصِ وسواسی در طهارت و نجاست، باید ذوق و سلیقه خودش را کنار بگذارد و نباید به علم و یقین خودش در طهارت و نجاست توجّه کند، بلکه باید ببیند افراد معمولى در چه مورد یقین به طهارت یا نجاست پیدا مىکنند و به همان ترتیب عمل کند. براى ترک وسواس، بهترین راه، بىاعتنایى است. (3)
در پایان خدمت زائرین محترم عرض کنم؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می‌توانند با مراجعه، پاسخ سوالاتشان را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمناً خواهران می‌توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالاتشان را از کارشناس خانم بپرسند.
خدای مهربان، توفیق بندگی و خدمت به مردم به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 121)
(2) (رساله مراجع م 123)
(3) (عروه الوثقی، فصل فی طرق ثبوت النجاسه أو التنجس، م 1 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 311 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، س 22 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، راه های اثبات نجاست)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
چرا به امام رضا ( علیه السلام ) غریب می‌گویند؟اولا :لقب غریب الغرباء در ادعیه برای امام حسین ( علیه السلام ) نقل شده است(اقبال الاعمال، ج۳، ص۳۴۷) نه برای امام رضا ( علیه السلام )؛ البته لقب غریب برای امام رضا ( علیه السلام ) توسط امام علی و امام صادق و خود امام رضا ( علیه السلام ) نقل شده است(کافی، ج4، ص147 و ج4، ص581)
علت غربت امام رضا ( علیه السلام ) چیست؟
1-جدایی از خانواده و قبر پیامبر وشهادت در غربت:همانطور که در حدیث بالا نقل شد، امام موقع خداحافظی گریه می کرد و خودش را غریب نامید واین غربت به زور توسط مامون انجام شد.
2-دفن کنار هارون: یکی دیگر از دلایل غربت امام رضا ( علیه السلام ) دفن شدن او در کنار هارون الرشید است. مسلماً هیچ مؤمنی دوست ندارد در کنار قاتل پدر خود دفن شود(حدیث بالا)
3- انکار امامت حضرت توسط شیعیان و نمایندگان پدر بزرگوارش:وکلای امام کاظم ( علیه السلام ) امامت امام رضا ( علیه السلام ) را انکار کرده ،و به خاطر اینکه اموال را به صاحب اصلی ندهند، ادعا کردند که موسی بن جعفر ( علیه السلام ) زنده است و غایب شده و روزی برای برپا ساختن عدل به روی زمین باز خواهد گشت(کافی، ج۴، ص۱۴۷ و ج۴، ص۵۸۱)
4- انکار امام جواد علیه‌السلام به عنوان فرزند حضرت:برخی از مردم و حتی نزدیکان امام گفتند:تو امام نیستی چون فرزند نداری،با اینکه امام،حضرت جواد را به عنوان جانشین معرفی کرده بود وجواد الائمه را به عنوان فرزند ایشان قبول نکردند و برخلاف میل امام، نسب شناسی آوردند و او تایید کرد و با این قضیه امام را گریاندند.( کافی، ج ۱، ص ۳۲۲)
5- تحمیل ولایت عهدی بر امام رضا علیه‌السلام:بدون شک امام رضا علیه‌السلام، با خواست و اجبار مامون از مدینه خارج و به مرو آمد. (عیون ، ج ۲، ص ۲۱۷) و ولایت عهدی، بر امام تحمیل شد تا امام را دوستدار دنیا معرفی کند
6- مامون ادعای محبت امام را میکرد و حتی ادعای شیعه بودن داشت و خودش امام را شهید کرد،ولی مردم با دیدن تظاهر و ریاکاری های مأمون فریفته رفتار او شده و گمان داشتند که امام در آسودگی بوده و به مرگ طبیعی از دنیا رفته است و مامون با ظاهرسازی در شهادت امام گریه میکرد(عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 241)
خداوند توفیق زیارت با معرفت به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت شده که حضرت فرمودند: أَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِدِ اللَّهُ فِی عُمُرِک
. زیاد وضو بگیر تا خدای رحمان، بر عمرت بیفزاید (و عمرت را زیاد کند). (امالی مفید ص60 ح5)
توضیحات
مسأله‌ای راجع به وضوی افراد معذور عرض کنم.
سوال شده: کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا دستش زخم شده و باند پیچی است و امکان باز کردن ندارد، چطور وضو بگیرد؟
دو نکته در جواب عرض کنم:
1. کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا زخم شده و باند پیچی است، باید وضوی جبیره بگیرد و اگر تمام دست یا صورت بسته باشد، اگر علاوه بر وضوی جبیره تیمم هم انجام دهد به فتوای همه مراجع تقلید به وظیفه‌اش عمل کرده. (1)
2. وضوی جبیره به این شکل است که مثلا کسی که دستِ راستش شکسته و داخل گچ هست، اول صورت را (با دست چپ یا با گرفتن زیر شیر یا فرو بردن در آب) بشوید و سپس دست راست را وضوی جبیره دهد. یعنی با دستِ مرطوب بر روی باند یا گچ مسح کند، بعد دستِ چپ را مانند صورت بشوید. سپس با رطوبت آن، سر و روی پاها را مسح کند. (2)
نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید.
خدا توفیق طهارت ظاهر و طهارت باطن به همه‌ی ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (بنابر احتیاط تیمم هم نماید. مکارم، صافی، گلپایگانی، وحید، بهجت، خوئی، تبریزی)
(2) (مشهور. مکارم: احتیاط مستحب روی جبیره را مسح کند.) (رساله مراجع م329 و 330 ؛ عروه الوثقی احکام الجبائرم2 و توضیح المسائل مکارم م348)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ:اى کسانى که ایمان آورده‌اید! چرا چیزى مى‌گویید که عمل نمى‌کنید؟ (آیه 2 صف)
در اسلام علم اهمیت بسیار دارد اما این مطلب مهم دارای نکاتی در اسلام است که خدمت شما عرض میشود:
1. علم همراه با عمل باشد. امام صادق ( علیه السلام ) می فرماید: «هر کس که علم بیاموزد و به آن عمل کند و برای خدا آن را به دیگران تعلیم دهد, در ملکوت آسمان ها او را عظیم می خوانند و می گویند برای خدا آموخت برای خدا عمل کرد و برای خدا به دیگران تعلیم داد». (الحیاه، ج 2, ص 336)
2. علم و دانش برای رضای خدا باشد و گرنه علم باعث حجاب اکبر میشود و چنین علمی آدمی را به کمال نمی رساند ولو آن که علم دینی باشد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرماید: «هر کس برای دنیا و مقام پیدا کردن در چشم مردمان و مورد توجه قدرت ها شدن به جستجوی علم برآید به بابی از آن نمی رسد مگر آن که عظمت و کبریایی او در نزد خودش افزون می شود و زبان و دست درازی او بر مردمان افزایش پیدا می کند و بی توجهی او به خدا و دوری او از دین بیشتر می شود»(الحیاه، ج 2, ص 343 )
3. در فرهنگ دینی علم باید برای فهمیدن باشد نه برای جدال کردن، فخرفروشی و فریب دادن دیگران،(الحیاه، ج 2, ص 332)
4. هر چند در روایات افضل علوم، علم به خدا (و علم معرفت نفس ) دانسته شده است اما در عین حال افضل دانش ها, علمی دانسته شده که در آن خلوص باشد و نافع ترین علم، علمی تلقی گشته است که به آن عمل شود. (میزان الحکمه، ج 6, ص 529)
خداوند ما را جزء عالمان و عاملان به دین قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از امام صادق علیه السلام روایت است که می‌فرمایند: مَنْ تَعلَّم ِلِلّه و عَمِلَ ِلله وَ عَلَّم ِلله دُعِیَ فی مَلکوتِ السّماواتِ عظیماً
. کسیکه برای خدا علم را بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران هم یاد بدهد، در آسمان‌ها از او به بزرگی یاد میشود. (امالی طوسی: ص:167)
توضیحات
قصد دارم به مناسبت روز دانشجو چند نکته کوتاه درباره یادگیری مسائل دین عرض کنم:
1. مسائلى که ما غالبا به آنها احتیاج داریم، واجب است یاد بگیریم تا هنگام عمل بر خلاف وظیفه شرعی رفتار نکنیم. مثل احکام نماز، روزه و یا احکام معاملات مثل احکام خرید و فروش یا گرفتن وام و تسهیلات برای کسانی که مورد احتیاجشان هست. (1)
2. در بسیاری از احکام و مسائل دینی «ندانستن و جهل» عذر محسوب نمی شود. مثلا اگر کسی به خاطر ندانستن و جهل به مساله، وضو یا غسل باطلی انجام دهد یا ارکان نماز را کم یا زیاد کند، نمازی که با وضو یا غسل باطل انجام داده باطل است و باید نماز را دوباره بخواند. یا کسی که مثلا توانایی ایستادن دارد هر چند به کمک تکیه بر دیوار یا صندلی، ولی نماز را نشسته می‌خواند، نمازهایی که به این صورت خوانده باید دوباره بخواند؛ هر چند از مساله آگاه نبوده. (2)
3. در معاملات و قراردادهای شرعی مثل قرارداد وام‌های بانکی، اگر کسی نداند قراردادش صحیح است یا نه؟ نمی‌تواند در مالی که از چنین معامله‌ی مشکوکی به‌دست آورده تصرف کند. (3)
در پایان عرض کنم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی مسیرها در اماکن متبرکه، میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین محترم می‌توانید سوالات دینی‌تان را مطرح کنید.
خدا توفیق بندگی در زندگی، به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل پاک محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (توضیح المسائل مراجع م 11)
(2) (توضیح المسائل مراجع م 942 و 1264 و 1265)
(3) (توضیح المسائل مراجع م 2052)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره اهمیت و عظمت مقام علم؛ می فرماید: « قل هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون... ؛
[ای پیامبر!] بگو: آیا کسی که عالم است با کسی که نمی داند برابر است». ( زمر ، آیه 9 )
از آنجا که دین اسلام آخرین و کامل ترین دین است و یکی از ارزشها کسب علم است , در باره علم بسیار سفارش کرده است که نکاتی در این زمینه عرض میشود:
1. معجزه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم قرآن است که کتابی سراسر معارف و حکمت است و این خودنشان از اهمیت علم در اسلام دارد زیرا می دانید که معجزه دیگر انبیاء کتاب نبوده است و معجزاتی داشته اند که مشاهده ای و تجربی بوده است.
2. قرآن هم سخن خود را با (اقرا)« خواندن » ، « علم » و « کتابت » آغاز کرد و پیوسته مسلمانان را به تفکر و تدبر درهر چه آفریده شده است ، فرا خوانده است.
3. علم اموزی از گهواره تا گور سفارش شده است (اطلبواالعلم من المهد الی اللحد)
4. بخاطر آموختن علم، سفر و مهاجرت به دورترین نقاط سفارش شده است (اطلبواالعلم ولو بالسین)
5. علم آموزی برای همه اعم از زن و مرد است(طلب علم فریضه علی کل مسلم و مسلمه)
خداوند ما را جزء عالمان دین قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام باقر علیه السلام درباره کسی که برای حفظ آبروی خود و رفاه خانواده و کمک کردن به همسایه‌اش کار می‌کند و دنبال امور دنیوی می‌رود، می‌فرمایند: لَقَی اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیامَـﺔِ وَ وَجْهُهُ مِثلُ القَمَرِ لَیْلَـﺔَ الْبَدْرِ
. روز قیامت خداوند را ملاقات می‌کند، در حالی که چهره‌اش همانند ماه شب چهارده می‌درخشد. (تهذیب الاحکام (تحقیق خرسان) ج6 ص324)
توضیحات
پول و سودی که انسان می‌خواهد دریافت کند باید در قالب یکی از قراردادهای شرعی قرار بگیرد، یکی از قراردادهای شرعی قرارداد اجاره است که چند نکته کوتاه در این باره بیان می‌کنم:
1. قرارداد اجاره شرایطی دارد از جمله اینکه باید در موقع قرارداد، مدت اجاره و مبلغ اجاره کاملا مشخص باشد و چنانچه شرایطِ اجاره رعایت نشود، اجاره باطل است و سکونت در آن مکان که اجاره اش بر طبق موازین شرعی باطل بوده، فقط با اجازه‌ی مالکِ خانه صحیح است.
2. قراردادِ اجاره صحیح، یک‌طرفه قابل فسخ نیست. بنابراین چنانچه مستأجر بخواهد یک‌طرفه بدون توافق با صاحبخانه قرارداد را فسخ کند و مَسکن را تخلیه کند، باید اجاره باقی‌مانده مدت را بپردازد. همانطور که صاحبخانه حق ندارد به بهانه‌ی اینکه مثلا فرزندم می‌خواهد آنجا سکونت کند، مستاجر را زودتر از زمان قرارداد بیرون کند.
3. بعد از تمام شدن مدت اجاره، مستأجر حق ندارد بدون رضایت صاحبخانه در آن خانه توقف و سکونت کند و چنانچه بدونِ رضایت مالک سکونت کند، کارش گناه و نمازش در آن مکان باطل و ضامن اجاره‌ی مدت سکونت می‌باشد. (1)
نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید.
خدای مهربان، موجبات خانه‌دار شدن مستاجرین را تسهیل کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 2190 و 2191 و2193 و 2195 و 2196 و 2211)
