از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که فرمودند: فَمَا مِنْ مُؤْمِنٍ مَشَى إِلَى الْجَمَاعَةِ إِلَّا خَفَّفَ اللَّهُ عَلَیْهِ أَهْوَالَ یَوْمِ الْقِیَامَة
هیچ مؤمنی نیست که در مسیر نماز جماعت، قدم بردارد مگر این که خدای رحمان، ترس و هراسِ روز قیامت را برای او سبک میگیرد. (وسائل الشیعه، ج 8 ص: 288)
در کتاب توضیح المسائل، برای صحیح بودن نماز جماعت شرایطی ذکر شده که یکی از آنها نبودن حائل [و مانع] در صف نماز جماعت است (1) که در این باره چند نکته خدمت شما زائرین گرامی بیان میکنم:
1. در نماز جماعت نباید بین مأموم و امام، یا بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متصل شده است، پرده و ستون و مانند آن فاصله باشد. مثلا نباید در صف اول جماعت ستون باشد چرا که افرادی که بعد از ستون هستند جماعتشان باطل است. اما اگر امام جماعت مَرد و مأموم زن باشد یا بین زن و مأموم دیگری که مرد است و زن بواسطه او به امام متصل شده، پرده و مانند آن باشد، اشکالی ندارد. (2)
2. اتصال در جماعت اگر از یک طرف (یعنی از روبرو، راست یا چپ) هم باشد کافی است. مثلا اگر در جلو و سمت راستِ نمازگزار در صف جماعت حائل وجود داشت اما از سمت چپ حائل وجود نداشت [و به امام متصل بود] برای اتصال در صف نماز جماعت، کافی است. (3)
3. اگر نمازگزار بعد از نماز متوجه شد که به واسطه وجود حائل در صف، اتصال تا امام جماعت وجود نداشته، در این صورت نماز جماعتش باطل است. اما در صورتی که رُکنی در نماز مثل رکوع، اضافه نکرده باشد، نمازش به صورت فردا صحیح است و لازم نیست نمازش را دوباره بخواند. (4)
زائرین و مجاورین محترم میتوانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدا توفیق نماز با توجه و عمل صالح به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) تعریف حائل: حضرت امام، آیت الله مکارم: حائل چیزی است که مانع مشاهده باشد. آیت الله سیستانی: هر چیزی که تفرق و جدایی ایجاد کند بنابر این فرقی نیست بین اینکه مانعِ مشاهده باشد یا نباشد. (تحریر الوسیله، القول فی شرائط الجماعه، الشرط الاول ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، شرایط نماز جماعت، نبودن حائل بین امام و ماموم ؛ منهاج الصالحین، ج 1 م 795)
(2) نکته: اما احکام مربوط به وجود حائل بین صفوف خود بانوان و همچنین در موردی که امام جماعت و مأموم هر دو زن هستند، همانند احکام وجود حائل در نماز جماعت مردان میباشد. (توضیح المسائل مراجع م 1411 و 1433 ؛ عروه الوثقی، شرائط الجماعه، شرط اول ؛ سایت ادمین، شماره استفتاء 574042 تاریخ استفتاء 24/5/1394)
(3) (توضیح المسائل مراجع اقتباس از مساله 1414)
(4) (عروه الوثقی، شرائط الجماعه، م 11 ؛ منهاج الصالحین، ج1 م 802)