سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم- باتبریک ایام
امام صادق (علیه السلام) در مورد جوانان فرمودند: لَسْتُ اُحِبُّ اَنْ اَرَى الشّابَّ مِنْـکُمْ اِلاّ غادیاً فى حالَیْنِ : اِمّا عالِماً اَوْمُتَعَلِّما ...
دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببینم: دانشمند یا دانش اندوز،(و در ادامه فرمودند:) اگر جوانى چنین نکند، کوتاهى و گناه کرده و دوزخ نشین خواهد شد. (امالی طوسی، ص303)
خصوصیات جوانان در روایات عبارتند از:
1-تغییرپذیری: جوانی زمان تغییرگرایی است و جوان دوستدار تغییرات است؛ و هنوز چیزی در آن شکل نگرفته تا تثبیت شده باشد. ازینرو امام علی(علیه السلام) میفرماید: دل جوان، مانند زمین کشت ناشده است. آنچه در آن افکنده شود، میپذیرد. از اینرو، پیش از آنکه دلت سخت گردد و عقل و خردت سرگرم شود، به تربیت تو همت گماشتم. (نهجالبلاغه، نامه31)
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز در تحلیل گرایش جوانان به اسلام نسبت به پیران میفرماید: شما را به نیکی با جوانان سفارش میکنم، چرا که آنان، دلهای رقیقتری دارند، به راستی که خداوند، مرا بشارت دهنده و هشدار دهنده برانگیخت، جوانان با من همپیمان شدند و پیران با من به مخالفت برخاستند. (سفینه البحار، ج2، ص176)
2- ماندگاری آموزش و تربیت: آموزش و پرورش در جوانی و بویژه در نوجوانی، بهتر و مفیدتر است؛ زیرا ماندگارتر است. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: هر کس در جوانیاش بیاموزد، آموختهاش مانند نقش بر سنگ است و هر کس در بزرگسالی بیاموزد، مانند نوشتن بر روی آب است. (نوادر راوندی، ص132، ح169)
3- اسرع در خیر: امام صادق(علیه السلام) در اینباره میفرماید: جوانان را دریاب، زیرا که آنان سریع تر به کارهای خیر روی میآورند. (کافی، ج8، ص93، ح66)
4- تیزهوشی و تیزحدسی: امام علی(علیه السلام) میفرماید: هرگاه به مشورت نیازمند شدی، نخست به جوانان مراجعه کن، زیرا آنان ذهنی تیزتر و حدسی سریعتر دارند. سپس (نتیجه) آن را به نظر میانسالان و پیران برسان تا پیگیری نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب کنند، چرا که تجربه آنان بیشتر است. (شرح نهجالبلاغه ابنابی الحدید، ج20، ص337، ح866)
خداوند توفیق عفت و غیرت به جوانان ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام و روز جوان
در روایت است از حضرت صادق علیه السلام که میفرمایند: بَادِرُوا أَحْدَاثَکُمْ بِالْحَدِیثِ قَبْلَ أَنْ تَسْبِقَکُمْ إِلَیْهِمُ الْمُرْجِئَةُ
به آموختن حدیث (مطالب صحیح که از طریق وحی و امامان معصوم علیهم السلام به ما رسیده است) به نوجوانانتان پیش از آن که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمائید. (تهذیب الاحکام (تحقیق خرسان) ج8، ص111، ح30)
از آنجایی که امروز، روز جوان نامگذاری شده است؛ لذا چند نکته درباره احکام مورد نیاز جوانان بیان می شود:
1. یکی از مسائلی که جوانان با آن در ارتباط هستند موبایل و اینترنت و فضای مجازی است که اگر این امکانات در مسائل حرام استفاده شود مثلا عکسها و فیلمهایی که در آن مسائل پوشش شرعی رعایت نشده و فیلم و عکس مبتذل است یا انسان بترسد که به گناه بیفتد، استفاده از این وسایل جایز نیست. (1)
2. یکی دیگر از مسائلی که جوانان با آن در ارتباط هستند، دوست و رفیق است که اگر دوست انسان، انسان را دعوت به گناه کند، نباید از او اطاعت کند و همچنین اگر انسان ترس این را دارد که دوستش او را به گناه آلوده کند یا باعث فساد عقیده یا اخلاق او شود، نباید با او رفاقت کند و باید ارتباطش را با او قطع کند. و چه خوب است که انسان با شخصی دوستی کند که انسان را به خداوند متعال و بندگی او نزدیک کند.
3. اگر جوانی به سبب ازدواج نکردن به گناه آلوده میشود واجب است که ازدواج کند چنانچه شرایط ازدواج مهیا نباشد تا زمان مهیا شدن شرایط با استمداد از خدای متعال صبر کند و یکی از مستحباتی که برای اطرافیان سفارش شده و ثواب فراوانی برای آن نقل شده واسطه شدن در امر ازدواج میباشد. (2)
خداوند متعال جوانان را از تهاجم فرهنگی حفظ کند به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) رساله آموزشی، ج 2 ص: 18 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10 ؛ استفتائات سایت مکارم، رسانه ها، اینترنت
(2) (رساله مراجع م 2443)
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام صادق علیه السلام در مورد فلسفه غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) فرمود: اِنَّ لِلْقائِمِ غَیْبَةً قَبْلَ اَنْ یَقُومَ اِنَّهُ یَخافُ (وَ اَوْمَأَ اِلی بَطْنِهِ یَعنی القَتْل):همانا برای قائم، پیش از آنکه قیام فرماید، غیبتی است؛ چرا که در هراس است، و حضرت اشاره به شکم خود کرد؛ یعنی بیم کشته شدن دارد.»( کافی، ج 1، ص 340)
چون آخرین ذخیره الهی در زمین است و آن حاکمیت فراگیر و جهانی که در تمام ادیان وعده داده شده است، فقط به دست او تحقق مییابد؛ بنابراین بر خداوند است که به هر وسیله ممکن، او را تا روز موعود حفاظت نماید و حکمت الهی نیز بر پنهان زیستی او تعلق گرفته است.
دلایل دیگری نیز به عنوان فلسفه غیبت ذکر شده است که بیان میشود:
1-تأدیب مسلمانان و آمادهسازی ایشان برای پذیرش ولایت امام معصوم:
امیرمؤمنان (علیه السلام) فرمودند: بدانید که زمین هرگز از حجت الهى خالى نمىماند، امّا خداوند مردم را بخاطر ظلم و جور و نیز زیادهرویهایى که در حق خود انجام مىدهند، به زودى از دیدن حجت خودش [امام مهدى (علیه السلام)]، محروم خواهد ساخت»(بحار، ج51، صص 112-113). پس غیبت امام عصر(علیه السلام) یک نوع توبیخ و تنبیه مسلمانان است و بخاطر ظلم و نافرمانی خود آنان و عدم ولایتپذیریشان رخ داده است. تا زمانی که جامعه ظرفیت بهرهمندی از وجود مقدس انسان کامل و حجت خدا را در خود ایجاد نکند، از ظهور خبری نیست؛بنابراین، یکی از مهمترین راههایی که میتواند غیبت را برطرف و ظهور را نزدیک سازد، آن است که با تغییر و اصلاح باورها و رفتارهای خود و جامعه، زمینه بهرهمندی از فیض وجود امام را فراهم سازیم.
2- آزادی از بیعت طاغوت های زمان: امام مجتبی (علیه السلام) فرمود:هر کدام از ما امامان در زمان خود، بیعت حاکمان و طاغوت های زمان را از روی تقیه بر عهده گرفته ایم، مگر امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) که عیسی بن مریم به امامت آن حضرت نماز می گزارد. خداوند ولادت او را مخفی نگه داشت و برای او غیبتی در نظر گرفت، تا زمانی که قیام می کند بیعت حاکمی بر گردنش نباشد(بحار ، ج 51، ص 132)
خداوند در فرج امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تعجیل بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک شب میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام
در روایت است از حضرت صادق علیه السلام که فرمودند: مَنْ زَوَّجَ أَعْزَباً کَانَ مِمَّنْ یَنْظُرُ اللَّهُ عز و جل إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ
کسى که مجردى را تزویج کند (امکان ازدواج او را فراهم نماید) از کسانى است که در قیامت خداوند به آنان نظر لطف مى کند. (وسائل الشیعه، ج20، ص: 45)
یکی از مسائل مهم حال کنونی جوانان ما مساله ازدواج است و در این برهه از زمان موانع زیادی برای ازدواج آسان جوانان وجود دارد؛ لذا بنا داریم چند نکته شرعی و فقهی از دیدگاه دین مقدس اسلام در این رابطه خدمت شما زائرین و مجاورین گرامی تقدیم کنیم:
1. امر ازدواج به خودی خود مستحب است و سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله می باشد؛ اما اگر جوانی به سبب ازدواج نکردن به گناه آلوده میشود واجب است که ازدواج کند. و بر اساس آموزه های دین، انسان نباید به خاطر مشکل مالی و اقتصادی از ازدواج منصرف شود زیرا در روایات متعددی که وجود دارد و نیز حتی قرآن کریم، امر ازدواج، باعث وسعت رزق و روزی انسان می شود. البته چنانچه شرایط ازدواج برای شخصی مهیا نباشد باید در مقابل گناه صبر کرد و هیچ عذری برای انجام نافرمانی پروردگار پذیرفته نیست. (1)
2. شایسته است بزرگترها نسبت به امر ازدواج آسان گیری کنند و چنانچه با تحقیق از تدین و اخلاق دختر و پسر مطمئن شدند نسبت به تشریفات ازدواج و مهریه سخت گیری نکنند. (2)
3. خانمی که دوشیزه است چنانچه بخواهد ازدواج کند برای صحیح بودن عقدش به نظر اکثر فقهای شیعه نیاز به اجازه پدر یا پدر بزرگ پدری دارد و اجازه برادر یا مادر کافی نیست. (3)
4. جوانان عزیز باید دقت کنند که تا قبل از خوانده شدن صیغه عقد ازدواج، دختر و پسر با یکدیگر نامحرم هستند و اینکه در برخی از مناطق کشور زمانی را قبل از عقد محرمیت به عنوان نامزد با هم ارتباط صمیمی و عاطفی دارند عمل صحیحی نبوده و منجر به امور حرام می شود و قصد ازدواج نمی تواند حکم این ارتباط نامشروع را تغییر دهد.
خداوند متعال شرایط ازدواج آسان همه جوانان را مهیا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (عروه الوثقی، ابتدای کتاب نکاح و م 4 ؛ رساله مراجع م 2443) عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ «وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لا یَجِدُونَ نِکاحاً حَتَّى یُغْنِییَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» قَالَ یَتَزَوَّجُوا حَتَّى یُغْنِیَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ. (عروه الوثقی، ابتدای کتاب النکاح ؛ سوره مبارکه نور، آیه 33 ؛ وسائل الشیعه، ج20 ص: 43 )
(2) (عروه الوثقی، ابتدای کتاب النکاح م17)
(3) (توضیح المسائل مراجع، ج2 م 2376)
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام صادق(علیه السلام) در اوصاف یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) می فرمایند: هُمْ أَطْوَعُ لَهُ مِنَ اَلْأَمَةِ لِسَیِّدِهَا وَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ اَللَّهِ مُشْفِقُونَ یَدْعُونَ بِالشَّهَادَة :آنها در برابر فرمان امامشان از بردهی مطیع، مطیعترند.و از ترس خدا نگرانند؛ آرزوی آنها کشته شدن در راه خداست. (بحار؛ ج52، ص 307)
برخی از خصوصیات یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) عبارتند از:
1- بصیرت و آگاهی: یکی از ویژگی ها بصیرت و آگاهی است. آنان در فرمانبری از امام و شناخت او و تشخیص حق و باطل دچار مشکل نشده و در فتنه ها هوشیارانه راه جویند. بصیرت آنان سبب می شود که در احیای سنت و مبارزه با بدعت درنگ نکنند(کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۸)
2-فرمانبری و ولایت پذیری: عاشقان مولای خود و فرمانبرترین انسانها هستند و در انجام دستورهای امام خویش بر یکدیگر پیشی می گیرند.پیامبر فرمود;کدّادون مجدّون فی طاعته؛: تلاشگر و کوشا در پیروی از او هستند;.(بحار، ج ۵۳، ص ۳۱۰)
3-شجاعت: شجاعت بی بدیلشان، ترس را بر دلهای مستکبران چیره ساخته و جانهاشان از سنگ خارا محکمتر است.
امام باقر(علیه السلام) فرمود: گویا آنان را می نگرم... سیصد و اندی مرد بلند بر بلندای نجف و کوفه ایستادهاند، دلهایی چون پولاد دارند(بحار، ج ۵۳، ص ۷)
4- از خود گذشتگی و برابری
از خصوصیات بارز یاران امام ایثار و برابری است. وحدت هدف و اخلاص نیّت، دلهایشان را به هم پیوند داده وغمخوار یکدیگرند. در برخی از روایات از یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به «رفقا» یاد شده که به معنای دوستان همدل، همراز، با لطف و صفا است، گویا برادران تنیاند:( عیون اخبار الرضا، ص ۶۳)
خداوند ما را جزء یاران حقیقی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
نقل شده است که حضرت صادق علیه السلام در روایتی درباره نوروز فرموده اند: إِذَا کَانَ یَوْمُ النَّیْرُوزِ ... الْبَسْ أنْظَفَ ثِیَابِکَ وَ تَطَیَّبْ بِأَطْیَبِ طِیبِک ...
هنگامی که نوروز شد، ... لباس پاکیزه بپوش و خودت را خوشبو ساز. (وسائل الشیعه، ج 8 ص: 172)
همانطور که به ترجمه حدیث دقت فرمودید این نکته بسیار مهم است که امام نفرموده اند که حتما در نوروز لباس نو و جدید پوشیده شود بلکه ادب آن است که مومن در تمیزی لباس و پوشش خویش کوشش کند.
البته در این ایام برخی از مومنین هم خرید لباس جدید دارند و از آنجایی که پوشش دارای احکام شرعی است چند مساله کوتاه نسبت به لباس و پوشش مورد تایید اسلام در مقابل نامحرم بیان می شود:
1. رعایت پوشش در برابر نامحرم واجب است و تفاوتی میان فامیل یا غیرفامیل یا نزد پزشک نیست و همچنین تفاوتی میان مکان های زیارتی و مجالس عروسی یا مجالس عزاداری نمی باشد.
2. مومنین در خرید لباس (چه مردانه و چه زنانه) باید به احکام آن دقت داشته باشند و لباسی برای خود یا خانواده تهیه نشود که از لحاظ شرعی پوشش لازم را نداشته باشد.
به عنوان نمونه نسبت به پوشش شرعی بانوان موارد ذیل باید دقت گردد:
الف. لباس اسلامی باید اندام بدن را به مقداری که شرعاً پوشش آن واجب است کاملاً بپوشاند؛ لذا استفاده از لباسهای کوتاه که اندام بدن را به مقدار واجب نمیپوشاند یا لباسهای بدن نما که از زیر آن پوست بدن نمایان است در برابر نامحرم جایز نیست و حرام میباشد. مثلا پوشیدن جوراب های نازک و بدن نما که از زیر آن پوست پا نمایان است در حضور نامحرم جایز نیست.
ب. لباس مسلمان نباید تنگ و چسبان باشد؛ لذا لباسهایی که برجستگی های بدن را مشخّص می کند و موجب فساد می شود در برابر نامحرم جایز نیست.
ج. پوشش یک خانم دیندار نباید زینتی باشد؛ مثلا اگر رنگ روسری یا مانتو طوری است که توجه نامحرم را جلب می کند، باید آن را از نامحرم بپوشاند و همچنین زنی که صورت خود را آرایشکرده یا به ناخن دستهایش لاک زده باید از نامحرم پوشانده شود. (1)
خداوند متعال به مردان ما غیرت علوی و به زنان ما عفت فاطمی عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات س1363 و 1364 و 1363 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی س223 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، ازدواج، احکام حجاب، حجاب بانوان)
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام صادق(علیه السلام) در روایتی ویژگیهای کلی و برنامههای کسانی را که میخواهند از یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشند، چنین بیان کردهاند: « مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ»؛(الغیبة نعمانی، ترجمه غفارى،ص 200 )
هر کس خوشحال میشود و دوست دارد که در شمارِ یاران حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشد، باید سه ویژگی داشته باشد:
1- منتظر بودن: انتظار فرج ویژگی نخست یاران امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. البته انتظار به معنای حقیقی آن.
2- با ورع بودن: دومین ویژگی یاران امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تهذیب نفس و خودسازی است. دوری از گناه، تقوا و دوری از مکروهات و شبهات.
3- داشتن اخلاق نیکو: اخلاق نیکو و کریمانه از دیگر ویژگیهای یاران و سربازان امام زمان است. این صفاتی که فطرت، به خوبی آنها شهادت میدهد و امامان معصوم(علیهم السلام) از آنها مدح و تمجید کردهاند، باید در سربازان امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) وجود داشته باشد.
در روایتی دیگرمیفرمایند: مـردانـی کـه خـدا را بـه حقّ شناختهاند، آنها یاوران حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) در آخرالزمان هستند: «... رِجـالٌ عـَرَفـُوا اللّهَ حـَقَّ مـَعـْرِفـَتـِهِ، وَ هـُمْ اَنْصارُ المَهْدِیِّ فی آخِرِ الزَّمانِ»( بحار، ج ۵۷، ص ۲۲۹)
خداوند ما را جزء یاران حقیقی امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایتی نقل شده که پیامبر اسلام (صلّیاللهعلیهوآله) فرموده اند: (در شناخت افراد پاک) به کثرت نماز و حج و کار خیر و ناله هاى شبانه آنان نگاه نکنید، بلکه به راستگوئى و امانت دارى آنان توجه نمائید. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 51.
یکی از سوالاتی که این روزهای پایانی سال بیشتر پرسیده می شود این است که مثلا شخصی می گوید من پارچه ای را به خیاط دادم برای دوخت ولی متاسفانه پارچه را اشتباهی برش زده و دیگر به درد من نمی خورد؛ یا کسی می گوید لباسی که به اتوشویی دادم ولی بخشی از لباس گویا سوخته و رنگش تغییر کرده و یا مثال دیگر اینکه قالی را به قالیشویی دادم و حین نقل و انتقال آسیب دیده یا مواد شوینده ای که استفاده کرده رنگ و نقش قالی را خراب کرده، و موارد مشابه ...
سوال این است که در موارد اینچنینی آیا می توانیم از طرف مقابل خسارت بگیریم یا خیر؟
اما پاسخ سوال: بزرگواران! در این مثالهایی که بیان شد اگر دقت کرده باشید می بینید در تمام این موارد، آسیب و خسارت در حین انجام کار ایجاد شده است یعنی لحظه ای که شخص کارگر مشغول کارش بوده خسارت وارد شده که در این حالت نظر اکثر مراجع تقلید این است که این خسارت را باید این خیاط، یا کارگر .... به مشتری بپردازد و ضامن است ولو اینکه حتی در انجام کارش مهارت داشته و دقت لازم را هم بکار برده . (1)
اگر مشابه این اتفاق در امور مشابه مثل تعمیر وسایل برقی، ماشین، پرده و ... هم بیفتد مشتری می تواند مطالبه خسارت کند.
البته عزیزان دقت داشته باشند مسئله صورتهای دیگری نیز دارد که لازم است افراد در صورت ابتلاء مسئله پیگیر پاسخ دقیق آن باشند.
خداوند متعال توفیق رزق و روزی حلال به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع م 2199 و2200) آیت الله شبیری زنجانی: اگر بر طبق قواعد آن صنعت، که شناخته شده است، رفتار نکند ضامن است.
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
خداوند متعال، خطاب به حضرت یحیی می فرماید: یَا یَحْیَى خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا «ای یحیی! تو کتاب آسمانی ما را به قوت فراگیر . و به او در همان سن کودکی مقام نبوت دادیم (آیه 12 مریم)
اثبات امامت در کودکی:
۱- امامت و نبوت کودک در قرآن : امامت، نبوت و ولایت در کودکی نه تنها امری ناممکن نیست، بلکه قرآن آشکارا به اعطا کردن امامت و ولایت در سنین کودکی به برخی تصریح دارد مانند حضرت یحیی و عیسی بن مریم(آیه 30مریم)
۲- امامت کودک از دیدگاه تاریخی: که به دو نمونه از امامت و رهبری کودک، اشاره شده است: خلافت و وزارت امام علی علیهالسّلام و جریان مباهله پیامبر همراه حسنین علیهالسّلام (فصول المختارة، ص ۳۱۶.)
۳- گسترش قدرت خداوند؛ خداوند قادر است در یک کودک، تمام شرایط رسالت و امامت را قرار دهد.
۴- رشد عقلی کودک؛ برای رشد عقلی، سن معینی وجود ندارد.
۵-- اعتراف دشمنان و خلفای معاصر به فضایل اخلاقی و کمالات معنوی امامان علیهالسّلام در سنین کودکی.
6- امامت کودک و نوجوان، امری تازه و غیر مترقبه در جامعه شیعی نیست; بلکه به اتفاق شیعه و سنی، این امر قبل از امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در مورد امام نهم و دهم نیز بوده است:( ارشاد شیخ مفید، ص 316 و صواعق المحرقة، ص 123)
خداوند توفیق فهم معارف دین را به ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امروز چند نکته کوتاه درباره فراموشی تشهد نماز خدمت شما نمازگزاران تقدیم می کنم:
سوال: کسی که تشهد را فراموش کند تکلیف نمازش چیست؟ مثلا انسان در نماز ظهر در رکعت دوم تشهد را فراموش کند و نخواند وظیفه اش به چه صورت است؟
اگر انسان تشهد نماز را فراموش کند و بایستد و قبل از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و نماز را ادامه دهد. و به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید در این مورد بعد از اتمام نماز سجده سهو لازم نیست. (1) و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز، به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای تشهد را قضا کند، و بعد از آن (به فتوی یا احتیاط واجب) دو سجده سهو بجا آورد. (2)
این که توضیح دادیم مربوط به زمانی است که شخص یقین دارد اما در صورت شک چطور؟ شک کند تشهد را انجام داده است یا نه؟
پاسخ این است که اگر انسان کثیرالشک نباشد یا این شک؛ الف: در حالی که نشسته است برایش پیش می آید، که باید تشهد را بخواند. ب: و یا در حالی که ایستاده است شک می کند که تشهد را در رکعت قبل خوانده یا نه؛ که در این صورت نباید به شک خود اعتنا کند و نماز را ادامه می دهد و نمازش صحیح است. (3)
خداوند متعال توفیق یادگیری و عمل به مسائل دین را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) خوئی، تبریزی، صافی،وحید: بنابر احتیاط واجب بعد از نماز برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد. بهجت: بعد از اتمام نماز دو سجده سهو برای ایستادن بیجا و دو سجده سهو برای قرائت یا تسبیحات زیادی در صورتی که خوانده باشد نیز بجا آورد.
(2) سیستانی، مکارم، زنجانی، وحید: قضای تشهد واجب نیست. (رساله مراجع تقلید م 1102)
(3) (رساله مراجع تقلید م 1168 و م 1172 و م 1234 ؛ توضیح المسائل جامع م 1488)
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
فردی به امام کاظم علیه السّلام نامه نوشت که من پنج سال است که از بچّه دار شدن جلوگیری می کنم؛ چرا که همسرم از بچّه دار شدن کراهت دارد و میگوید که به خاطر بی چیزی، تربیت آنها بر من سخت است. امام علیه السّلام به او نوشتند: اُطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَرْزُقُهُمْ
بچّه دار شو که خداوند روزی آنها را خواهد داد. (الکافی (ط-الاسلامیه) ج6 ص: 3)
چند نکته درباره سقط جنین بیان می کنیم:
1. سقط جنین به هر روشی که باشد، در هر مرحله ای، حتی نطفهای که تازه منعقد (بسته) شده باشد حرام است و از گناهان بزرگ میباشد، توجیهاتی نظـیر باردار شـدن در دوران عقـد، زیاد بودن فـرزندان، مهمتر بودن تربیت، مشکلات مالی، پشت سر هم بودن بچه؛ مجوزی برای سقط جنین نمیشود، حتی اگر در حد نطفه و روزهای اولیه باشد. البته اگر جان مادر به تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان در خطر باشد آن هم قبل از دمیده شدن روح که حدود چهار ماهگی است اشکالی ندارد. (1)
2. کسی که سقط جنین را انجام داده باید توبه کرده و دیه پرداخت نماید؛ مثلا دیه نطفه به نظر اکثر مراجع 20 مثقال شرعی طلاست که معادل تقریبا 72 گرم طلا میشود که باید به وارث جنین پرداخت نماید. سقط جنین در برخی موارد کفاره قتل عمد نیز دارد. (یعنی 60 روز روزه گرفتن و 60 فقیر را طعام دادن) (2)
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندان صالح به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات س 1266 ؛ سایت مکارم، استفتائات، موارد جواز سقط جنین ؛ سیستانی، استفتائات س 446 ؛ جامع المسائل ج1 س 1752 و س 1754 ؛ صافی جامع الاحکام ج1 س 1408 ؛ بهجت استفتائات ج 4 س 6279 و س 6284)
(2) سیستانی: دیه نطفه 105 مثقال نقره است. سقط در هر سنی که باشد مباشر باید کفاره بدهد البته اگر روح دمیده نشده باشد احتیاط واجب.
مکارم: سوال: با توجّه به اینکه افراد زیادى (از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین) در سقط به وسیله دارو نقش دارند، دیه سقط بر عهده کیست؟ جواب: دیه جنین بر عهده کسانی است که مباشر در سقط بوده اند، و چنانچه مادر با میل و اختیار، خود را در اختیار طبیب قرار داده که سقط کند نیمی از دیه بر عهده اوست، و باید علاوه بر پرداخت دیه از گناه بزرگی که مرتکب شده اند بطور جدی توبه کنند و با اعمال نیک آینده، گذشته را جبران نمایند.
سوال: دیه جنین چه مقدار است؟ جواب: دیه جنین بنا بر احتیاط واجب به شرح زیر است: در بیست روز اوّل (که نطفه است) 15 مثقال معمولی طلا، و در بیست روز دوّم (که علقه است) 30مثقال، و در بیست روز سوّم (که مضغه است) 45 مثقال، و در بیست روز چهارم (که عظام است) 60 مثقال، و در بیست روز پنجم ( که لحم است) تا زمانی که اعضاء کامل شود و قبل از آن که جنین در شکم مادر به حرکت درآید 75 مثقال، و پس از دمیدن روح در پسر دیه کامل، و در دختر نصف دیه کامل تعلّق می گیرد.
(سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، مسائل قضایی، سوال شماره 1176047 ؛ استفتائات حضرت امام ج 3 ص: 477 س 41 و س 43 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1268 ؛ سیستانی، استفتائات س 446 ؛ مکارم، استفتائات سایت، دیه جنین ؛ بهجت استفتائات ج 4 س 6281 ؛ صافی جامع الاحکام ج 1 س 1410)
سلام علیکم –بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن در اهمیت دعا می فرماید: قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ: بگو: «اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هیچ اعتنایى به شما نمىکند.(آیه 77 فرقان)
دعا در اسلام اهمیت زیادی دارد که برخی نقل میشود:
1-محبوبترین کارها: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: محبوبترین کارها به سوى خدا در همه روى زمین دعاست» (مکارم الأخلاق 2 / 9 / 1985.)
2- مغز عبادت: الدعا مخ العباده؛ دعا مغز عبادت است (بحار، ج 93، ص 300)
3-درمان هر دردی: بر تو باد به دعا، زیرا دعا درمان از هر دردى است(کافی، ج2، ص470)
4-برگرداندن قضای حتمی توسط دعا: قضای الهی را چیزی جز دعا برنمی گرداند.( بحار، ج 90، ص 296)
5-سلاح مومن: پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:الدعاء سلاح المومن؛دعا، اسلحه مؤمن است.( کافی، ج 2، ص 864)
6-افزایش روزی و دفع بلا: امام صادق (علیه السلام) فرمودند: دعای مؤمن در حق برادر دینی غایب خود مستجاب میشود و باعث زیاد شدن روزی و دفع ناگواریها خواهد بود.( وسائل، ج ٤، ص ١١٤٧)
خداوند دعاهای ما را برآورده به خیر کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم –بسم الله الرحمن الرحیم
امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده است: اَلْمَوَاعِظُ صِقَالُ اَلنُّفُوسِ وَ جِلاَءُ اَلْقُلُوبِ : اندرزها صیقل بخش جان ها و جلا دهنده دل هاست(تصنیف غررالحکم ،ص 224، ح 4524)
در روایات راه هایی برای حفاظت و مراقبت از سلامت قلب بیان شده که عبارتند از:
1- موعظه و نصیحت: یکی از راه های حفظ سلامت قلب بهره مندی از مواعظ و نصایح است. مواعظ، کلی گویی و در ارتباط با مسایل عمومی و فراگیر است، اما نصایح درباره شخص و مشکل خاص است. پس گاهی در مقام موعظه گفته می شود که از غیبت کناره گیرید تا قلب نمیرد؛ و گاه در مقام نصیحت به شخص می گویند شما در حال غیبت کردن هستید و توبه کنید. امیرمومنان(علیه السلام) درباره موعظه فرموده است: دلت را با موعظه زنده گردان.( نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه 31، ص 392)
2- محافظت بر تقوا و ترک گناه: امیرمومنان درباره نشانه قساوت قلب به خشک شدن چشم از اشک به سبب زیادی گناه اشاره می کند و می فرماید: چشمها خشک نمی شود مگر به خاطر قساوت قلب و دلها قساوت پیدا نمی کند مگر به سبب زیادی گناه(وسائل الشیعه، ج 16، ص 45)
3-حکمت آموزی: پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم ) نابودی قلب و سلامت آن را به ترک دانش حکمت دانسته است. ایشان می فرماید: دلی که در آن حکمتی نیست، مانند خانه ویران است پس بیاموزید و آموزش دهید، بفهمید و نادان نمیرید. براستی که خداوند، بهانه ای را برای نادانی نمی پذیرد. (نهج الفصاحه، ص 600، ح 2095)
4.ترک محبت دنیا و مال دوستی: محبت به مال و نه بهره گیری از مال از مهمترین آفات و آسیب هایی است که در روایات به آن توجه داده شده است. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: و خدای عزوجل به موسی(علیه السلام) وحی کرد: ای موسی! به زیادی ثروت شاد مشو و در هیچ حالی مرا فراموش مکن، زیرا با زیادی ثروت گناهان فراموش می شود و از یاد بردن من قساوت قلب می آورد(کافی، ج2، ص 497)
در روایات راه های دیگری برای سلامت قلب یا همان روح آدمی از قبیل صمت و سکوت، روزه، شب بیداری و نماز شب و عمل به مستحبات و ترک متشابهات و شبهات و مانند آنها بیان شده که برای جلوگیری از اطاله کلام به همین میزان بسنده می شود.
خداوند قلب ما را از گناهان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در سوره نور آیه 19 میفرماید: إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِیالدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ
آنان که دوست دارند در میان اهل ایمان کار منکری ترویج پیدا کند، در دنیا و آخرت در عذاب و سختیخواهند بود.
یکی از گناهان کبیره اشاعه فحشاء می باشد و در آیات قرآن، موضوع اشاعه فحشاء با لحنى بسیار شدید و فوق العاده کوبنده محکوم شده است زیرا از گناهانی است که جو جامعه را آلوده و فاسد میکند و گناه را در نظر مردم کوچک و آلودگی به گناه را آسان میکند. اشاعه فحشا یعنی نشر دادن گناه و معصیت که به شکلهای مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد که به چند مورد اشاره می کنم:
1. تشویق مردم به گناه مثل اینکه شخصی دوستش را به گوش کردن آهنگهای حرام یا مصرف مواد مخدر یا شرکت در مجالس گناه تشویق کند.
2. ارتکاب گناه در ملأ عام و آشکارا مثل اینکه خانمی بطور علنی با زینت و آرایش و پوشش غیر شرعی در جامعه حاضر شود.
3. نشر دادن گناه در جامعه مثل اینکه دروغ یا تهمتی یا رابطه خلاف عفت و حیا را در فضای مجازی پخش کند. (1)
خداوند متعال توفیق نشر معنویت و فرهنگ صحیح را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (سیستانی، فقه برای غرب نشینان، معاملات، فصل 4 م 264 و فصل 9 م 518 ؛ مکارم، استفتائات سایت، ازدواج های حرام، احکام نگاه کردن، حکم مشاهده تصاویر مبتذل)
سلام علیکم –بسم الله الرحمن الرحیم
رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید: «مَنْ غَرْسَ غَرْساً فَأَثْمَرَ أَعْطَاهُ اللَّهُ مِنَ الْأَجْرِ قَدْرَ مَا یَخْرُجُ مِنَ الثَّمَرَةِ؛ هر کس درختى بنشاند و به ثمر بنشیند، خدا به اندازه اى که میوه از آن فراهم آید به او پاداش مى دهد.»( مستدرک الوسائل، ج 13، ص460)
در اسلام درختکاری اهمیت زیادی دارد که به برخی از روایات اشاره میشود:
1- صدقه بودن محصول آن:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: « اگر مسلمانی درختی بکارد و پرنده، انسان یا حیوانی از میوه آن بخورد برایش صدقه به شمار می آید.»( مستدرک ، ج۱۳ ،ص۲۶)
2- پاکترین اعمال :امام صادق علیه السلام: اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللّه ِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً اَجَلَّ و لاأطیَبَ مِنهُ؛ (بحارالأنوار ، ج 103 ، ص 68) کشت کنید و درخت بنشانید؛ به خدا قسم آدمیان کارى برتر و پاک تر از این نکرده اند.
3-جدیت در درختکاری: پیامبر صلی الله علیه و آله: اگر قیامت فرا رسد و در دست یکى از شما نهالى باشد، چنانچه بتواند برنخیزد تا آن را بکارد، باید آن را بکارد(مستدرک الوسائل، ج13، ص460، ح15894)؛
4- خشم خداوند از قطع کردن درختان :امام صادق علیه السلام: درختان میوه تازمانی که میوه می دهد، را قطع نکنید که خداوند بر شما عذاب فرو مى ریزد. (الکافى ، ج 5 ، ص 294 )
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده کسی که علمی را برای خدا بگیرد و به آن عمل کند و به دیگران هم یاد بدهد، در آسمانها از او به بزرگی یاد میشود. (الامالی (للطوسی)، النص، ص: 47) لذا
لذا اجمالا به این نتیجه می رسیم که ما نسبت به اطرافیانمان در آموزش احکام شرعی بی تکلیف نیستیم.
اما مسئله شرعی در این رابطه به چه صورت است:
گاهی اوقات است که پیش می آید کسی جلوی ما وضویش را اشتباه میگیرد یا جهت قبله را اشتباه می کند؛ سوال این است که آیا واجب است به او تذکر دهیم؟
باید عرض کنیم که مساله دو صورت دارد:
الف: اگر فردی در مسئله ای بیاطّلاع از حکم شرعی باشد اگر در صدد تعلّم و فراگیری است و احتمال تأثیر هم هست، یاد دادن مسألهی شرعی به او واجب است؛ در اصطلاح فقهی به این تذکرِ واجب «ارشاد جاهل» گفته میشود. مثلا کسی که نمیداند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا نمی داند ارائه اسناد و فاکتور صوری و دروغی حرام است یا نمیداند سقط جنین حتی قبل از دمیده شدن روح حرام است، یا نمیداند کاشت ناخن مصنوعی حرام است و به علّت ندانستن حکم شرعی، این موارد را رعایت نمیکند، اینجا فرموده اند یاد دادن و تذکر حکم شرعی با وجودِ شرایط به او واجب است. (1)
ب: اما یک موقع هست که مکلف حکم شرعی را میداند، ولی از روی اشتباه و فراموشی مرتکب خلاف شده، در این صورت فرمودند تذکر دادن واجب نیست. مثلا کسی که میداند خوردن و آشامیدن، روزه را باطل میکند ولی از روی فراموشی اقدام به خوردن کرده؛ در این مورد تذکر دادن به او واجب نیست. یا اینکه می داند باید نماز رو به قبله باشد ولی الان اشتباها، قبله را رعایت نکرده، اینجا هم تذکر دادن واجب نیست. (که در این مثالها متخلف حکم را می داند) البته اگر موضوع از موضوعات بسیار مهم باشد تذکر دادن لازم است مثل کسی که ندانسته می خواهد مایعی سمی بخورد. (2)
خداوند متعال به همه ما توفیق علم و عمل نسبت به مسائل دینی عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، ج۱، کتاب امربهمعروف، القول فی شرائط وجوبهما، م 23 و 24 ؛ سایت ادمین، سوالات سامانه جامع امر به معروف و نهی از منکر، سوال شماره 1110130؛ توضیح المسائل جامع، م 2222 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، شرایط امر به معروف و نهی از منکر، ارشاد جاهل به حکم یا موضوع)
(2) (سایت ادمین، سوالات سامانه جامع امر به معروف و نهی از منکر، سوال شماره 1163165؛ توضیح المسائل جامع، م 2221)
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: اَلغیبةُ حرامٌ علی کُلِّ مسلمٍ وَ إنّها لَتَأکُلُ الحَسَناتِ کَما تأکُلُ النّارُ الحَطَبَ
. غیبت کردن بر هر مسلمانی حرام است. غیبت کردن، حسنات ( خوبی ها و نیکی ها ) را از بین می برد همانطور که آتش هیزم را از بین می برد. (کشف الریبه، بعض الاخبار الوارده فی حرمه الغیبه، ص: 9)
یکی از گناهان بزرگ، غیبت کردن است. و از آنجایی که در غیبت کردن دو طرف وجود دارد، غیبت کننده و شنونده غیبت؛ لذا دو نکته درباره وظیفه شنونده غیبت بیان می شود:
1. به نظر اکثر مراجع از جمله امام خامنه ای استماع و شنیدن غیبت حرام است. (1)
2. بنابه نظر اکثر مراجع تقلید مکلف اگر غیبتی را بشنود در برابر آن دو وظیفه دارد:
اول: اینکه غیبت را رد کند یعنی آن نسبت و عیبی را که غیبت کننده به غیبت شونده می دهد، نفی کند مثلاً وقتی گفته میشود: "فلانی مال ناحق خورده"، بگوییم: "از کجا معلوم، شاید معامله کرده یا شاید حلال بوده است." اگر هم به گونهای است که نمیشود آن را توجیه کرد، مثلاً بگوید: "بشر جایز الخطاست یا ممکن است تا کنون توبه و استغفار کرده باشد. نکته اساسی این کار در این است که چون زندگی، بر پایه روابط اجتماعی است، بدبینی و بدگمانیهای افراد باعث تیره و تار شدن فضای جامعه میشود. از این رو باید رد غیبت کرد و اصل را بر صحت عمل افراد گذاشت.
دوم: اینکه واجب است از غیبت نهی کند. (2)
خداوند متعال ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیت الله سیستانی: شنیدن غیبت، اشکالی ندارد. و احتیاط مستحب رد غیبت کند.
(2) (رساله آموزشی ج2 درس 19 ؛ استفتائات سایت مکارم، غیبت ؛ وحید، تبریزی، منهاج الصالحین، ج1 مساله 29 ؛ بهجت، جامع الاحکام ج2 ص: 470 ؛ تبریزی، استفتائات جدید، سوال1003)
سلام علیکم –بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: «خُذْ مِنْ أمْوالِهِم صَدَقة تُطَهِّرُهُم وَ تُزَّکیهم بِها: از اموال آنها صدقهای بگیر تا به وسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی. ... (توبه/ 103)
از آیات قرآن استفاده میشود صدقه دارای شرایطی میباشد که خدمت شما عرض میکنیم:
1-صدقه باید از اموال حلال و خوب و سالم باشد: أنْفِقُوا مِنْ طَیّباتِ ما کَسَبْتُمْ : از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت حلال) به دست آوردید، انفاق کنید!» (آیه267 بقره)
2-بهتر است که صدقه و انفاق مخفی باشد. «وَاِنْ تُخْفُوها وَ تُؤتُوها الفُقَراءَ فَهُوَ خَیرٌ لَکُمْ » «هر گاه آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید برای شما بهتر است.»(آیه271 بقره)
.3-صدقه و انفاق همراه با آزار و منّت نباشد: لاتُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ بِالمَنِّ و الاذی:بخششهای خودرابامنّت و آزار باطل نسازید (آیه264 بقره)
4-انفاق و صدقه باید با اخلاص باشد. «یُنْفِقُونَ أموالَهُمْ ابتِغاءَ مَرضاتِ اللهِ» «کسانی که اموالشان را برای جلب خوشنودی خدا انفاق میکنند» (آیه265 بقره)
5-انفاق و صدقه از اموالی باشد که آنها را دوست داریم و مورد علاقه ماست. «لَنْ تَنالُوا البِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ...» «هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمیرسید مگر این که از آن چه دوست میدارید (در راه خدا) انفاق کنید(آیه92 آل عمران)
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه
هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، امامان آنها در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. ( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم؛ یکی از آداب زیارت، توبه و استغفار از گناهان است. دو نکته در این رابطه عرض کنیم:
1. توبه یعنی شخص از گناهِ گذشتهاش پشیمان باشد و تصمیم جِدّی بر ترک گناه در آینده داشته باشد، ولی اگر حق مالی مردم به گردنش باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کند و با توبه از گناه، حق مالی مردم از بین نمی رود. بنابر این اگر کسی خسارت مالی به مال کسی وارد کرده یا بدهکاری به مردم دارد، باید بدهیش را در صورت توانایی، فوراً برگرداند. (1)
2. اگر شخص بخواهد بدهی خود را پرداخت کند، چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود او بدهد و اگر فرد از دنیا رفته باشد باید به ورثه اش بپردازد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی باشد یا مانع شرعی دیگری در میان باشد، میتواند به صورت غیر مستقیم مثلاً به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند، و انجام کارهای خیر از طرفِ طلبکار به جای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار ناامید شود باید (به فتوای یا احتیاط) با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی صدقه بدهد. (2)
عزیزان توجه داشته باشند به هدف امکان مراجعه حضوری و پرسش مستقیم از کارشناس؛ در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین محترم میتوانند سوالات دینی خود را بپرسند.
خداوند متعال به حق حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را قبول درگاهش قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الغصب، مساله 4 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 ، م 809)
(2) نکته: طبق فتوای امام خامنهای برای اجازه در پرداخت رد مظالم احتیاط مستحب است. (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
سلام علیکم –بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: «خُذْ مِنْ أمْوالِهِم صَدَقة تُطَهِّرُهُم وَ تُزَّکیهم بِها: از اموال آنها صدقهای بگیر تا به وسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی. ... (توبه/ 103)
درروایات آثار دنیوی فراوانی برای صدقه دادن نقل شده است که به برخی اشاره میکنیم:
1-دفع بلا و دوری از مرگ بد: امام باقر(ع) میفرماید: «صدقه هفتاد بلا را از انسان دور میکند و نیز مرگ سوء را از انسان دور مینماید؛ چرا که صاحب صدقه هرگز با مرگ سوء از دنیا نمیرود(بحار،ج96،ص132)
2-بخشش گناهان: امام على علیه السلام :فرمود:با صدقه و صله رحم، گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید.(تصنیف غررالحکم ، ص 395 )
3-شفای مریض:از دیگر آثار مهم صدقه و انفاق، شفای مریض است. در روایات آمده است: «بیمارانِ خود را به وسیله صدقه درمان کنید..(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 ) و در حدیث دیگری میخوانیم که مستحب است مریض با دست خود صدقه بدهد.(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 )
4-دورکننده فقر: امام باقر علیه السلام فرمودند: کار خیر و صدقه، فقر را مى بَرند، بر عمر مى افزایند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور مى کنند..(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 )
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد