بیان بین الصلاتین
احکام اجتماعی (نهی از منکر بدحجابی) 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امام محمد باقر علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَرِیضَةٌ عَظِیمَةٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِضُ
امر به معروف و نهى از منکر دو واجب بزرگ الهى مى باشند که سایر واجبات با آنها بر پا مى مانند. (وسایل‌الشیعه ج16،ص 119،ح21132)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره امر به معروف و نهی از منکر:
1. امر به معروف و نهی از منکر به تناسب مخاطب و مقتضای زمان، مکان و حالات؛ مراحل و روشهای گوناگونی دارد مثلا یکی از روشها این است که خود آمر و ناهی عدم ارتکاب خودش را علنی کند مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد. (1)
2. در هنگام نهی از منکر باید به گونه ای عمل شود که از کار و عمل بد شخص انتقاد شود، نه اینکه خود شخص زیر سوال و اشکال گردد (و این سیره ائمه بوده است که وقتی کسی خطایی می کرده می فرمودند ما از این خطای تو بیزاریم) بنابر این اگر مثلا کسی حجاب شرعی را رعایت نکرده است از بدحجابی او بیزاری بجوییم نه از خودش.
3. واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛ چراکه اگر هر کس خانواده اش را اصلاح کند جامعه اصلاح می شود. همین خانمهایی که حجاب مناسب شأن مسلمان و محب امام رضا ندارند و در کوچه و خیابان هستند بعضا آشنایان ما هستند و اگر مثلا شخصی از نهی افراد بیگانه ناتوان است به خانواده خود که می تواند تذکر دهد. مثلا مرد نباید نسبت به بدحجابی ناموسش بی تفاوت باشد و لازم است غیرت ورزی کند؛ بنابراین یکی از عوامل مهم رواج بدحجابی بی غیرتی مردان است. (2)
خداوند متعال به مردان ما غیرت علوی و به زنان عفت فاطمی مرحمت کند به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) رساله آموزشی، ج1 درس 76 ، ص: 328 و ص: 331.
(2) (توضیح المسائل جامع م 2218)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قران یکی از عوامل اسراف را روحیه برتری جویی و استکبار میداند و میفرماید: می فرماید«إِنَّهُ کانَ عالِیاً مِنَ الْمُسْرِفینَ» همانا فرعون برتری جو وازاسرافگرانبود.(آیه 30 دخان)
عوامل اسراف کردن عبارتند از:
1- جهل و نادانی: یکی از عوامل اسراف نادانی به اثار سوء آن است .امام کاظم(علیه السلام) پیرامون جنود عقل وجهل فرمود: اعتدال و میانه روی از جنود عقل و اسراف و زیاده روی از افرادجهل ونادانی است(تحف العقول، ص300)
2- خودنمایی: یکی از چیز های که ممکن است انسان را در دوران زندگی همواره به خود مشغول دارد خود نمایی است، بویژه اگر در این مدت با محرومیت ها دست به گریبان باشد مثلا برای دفع عقده محرومیت،اسراف نمایی کند.
یپامبر اسلام (صلی الله علیه واله) فخر فروشی و خو د نمایی را یکی از علائم افراد اسرافکار معرفی می نماید:برای مسرف چهار علامت است:فخر به باطل،خریدن، پوشیدن و خوردن چیزی که در شأنش نیست .( بحار، ج1، ص106)
3- تقلید: از چند دهه تا کنون کشور های اسلامی از الگوی مصرفی که از فرهنگ مصرفی غرب گرفته شده پیروی می کنند ، فرهنگی که ارزش انسان را تجملات زندگی اش به مقدار چیزی که میخرد می سنجد . همچنین سبک زندگی گران بصورت که حتی برخی کشور های صنعتی نیز نمیتواند آن را تحمل کند ، در کشور های اسلامی که فقیرند الگوی فخر فروشی شده است .
4- وسواس: شخصی که دروضو یا غسل گرفتار وسواس است،به خیال این که وضو و غسلش بهتر و کامل تر انجام می گیرد چند برابر افراد معمولی آب مصرف مینماید
5- عادت ها و سنّت های غلط: در جامعه معاصر به افرادی که در بعضی از چیزها مثل ولیمه عروسی، سفرهای زیارتی، تولد فرزندان ،بیش از حد ولخرجی و زیاده روی می کنند، تذکر داده می شود که چرا این قدر اسراف و زیاده روی می کنید، جواب می دهند، سنّت و عادت، اجازه نمی دهد، کمتر از این هزینه کنیم. با این که در همین جامعه، انسان های زیادی هستند که زیر خط فقر زندگی می کنند و محتاج به نان شبشان هستند.
خداوند ما را از شر اسراف کاری نجات بفرماید به برکت صلوات برمحمد و ال محمد
احکام اجتماعی (منابع یادگیری احکام)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام
جابر بن عبد اللّه انصاری در مسجد النبی حضرت را به لقب شکافنده علم می خواندند، مردم میگفتند: او هذیان میگوید، جابر جواب می داد نه به خدا! از رسول خدا پیوسته می شنیدم که می فرمود: إِنَّکَ سَتُدْرِکُ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَیْتِیَ اِسْمُهُ اِسْمِی وَ شَمَائِلُهُ شَمَائِلِی یَبْقُرُ اَلْعِلْمَ بَقْراً
بزودى یکى از فرزندان مرا خواهى دید که نامش هم نام من است و رخسارش رخسار من، که ابواب علم را از هم خواهد شکافت. (اعلام الوری ج۱ ص۵۰۵)
توضیحات
اما مسئله شرعی:
در توضیح المسائل آمده است هر کسی باید مسائل شرعی را که معمولا مورد احتیاجش است یاد بگیرد؛ و احکام شرعی منحصر در مسائل عبادی مثل نماز یا روزه و ... نیست و شوون مختلف زندگی ما را در برمی گیرد مانند: معاملات، ازدواج، طلاق، وصیت و ارث و ... . (1)
سوال این است که مسیر صحیح تشخیص وظیفه شرعی کجاست؟ آیا از هر کسی که حکم شرعی شنیدیم یا اینترنت حکمی را مشاهده کردیم شرعا می توانیم به آن عمل کنیم یا ضابطه خاصی دارد؟
پاسخ این است که مسئله شرعی را فقط باید از محل معتبر و مورد اطمینان بدست آورد؛ مثلا:
1. پاسخ را از خود مرجع تقلید و یا شخص یا مرکزی که به گفته اش اطمینان دارد، بشنود. یا اینکه پاسخ را از دو نفر عادل مسئله دان بشنود. (2)
2. پاسخ مساله را در رساله (مورد تایید) مرجع تقلید یا استفتاء کتبی که انسان به درستی آن استفتاء اطمینان دارد، ببیند. و یا از سایت به روز شده خود مرجع تقلید مسئله را ببیند.
بنابر این چنانچه انسان پاسخ سوال شرعیش را از غیر موارد گفته شده، بدست آورد مثلا از افراد غیر متخصص، سایتهای غیر موثق یا وبلاگهای متفرقه در اینترنت جستجو کند شرعا اعتباری ندارد. (3)
خداوند متعال به آبروی امام باقر علیه السلام با نابودی آل سعود تذکره زیارتشان را نصیبمان گرداند به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: مسائلی را که احتمال می دهد به واسطه یاد نگرفتن در معصیت واقع می شود، یاد بگیرد. (رساله مراجع م11)
(2) معنای عادل اختلافی است اکثر فقها می گویند کسی است که گناه صغیره و کبیره نمی کند و اگر گناه کرده توبه کرده است.
(3) (رساله مراجع تقلید م 5)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم تسلیت ایام
جابر؛ علت باقر نامیدن امام محمدباقر علیه السلام را از پیامبر این گونه نقل میکند که پیامبر فرمود: و یبقرالعلم بقراً:شکافت علم را شکافتنی و آشکار ساخت آن را. (کافی،ج ١ ،ص ٤٦٩)
برخی از فضایل امام باقر علیه السلام را خدمت شما عرض میکنیم:
1. حلم امام: روزی شخصی نصرانی رو به امام کرد و با وقاحت تمام گفت: «انت بقر» ولی امام علیه السلام با کمال آرامش فرمود: « نه، من باقر هستم .» نصرانی گفت: «تو فرزند آن مادری هستی که آشپز بود .» امام علیه السلام در جواب فرمود: آشپزی حرفه ایشان بوده است .» سپس آن نصرانی با کمال بی شرمی گفت: تو فرزند کنیز سیاه بدزبان هستی . امام علیه السلام فرمود: « اگر تو راست می گویی خداوند او را ببخشد و اگر دروغ می گویی خداوند تو را ببخشد .» آن نصرانی وقتی چنین برخوردی را از امام دید از رفتار خود پشیمان شده و مسلمان شد .( بحار،ج 46، ص 289 )
2. زحمت در طلب رزق: در گرماى شدید تابستان محمدبن منکدر که خود را از زهاد و عباد و تارک دنیا مى دانست امام را در حال خستگى شدید در انجام کارى مى بیند گمان مى کند امام خود را براى طلب دنیا این گونه به زحمت انداخته، لذا به نصیحت مىپردازد و مى گوید آیا سزاوار است مرد شریفى مثل شما در این گرماى طاقت فرسا در طلب دنیا بیرون بیاید، اگر خداى نخواسته در این حال مرگ شما را فرا رسد چه وضعى براى شما پدید خواهد آمد؟ شایسته نیست شما به دنبال دنیا بروید و خود را به رنج و زحمت بیندازید.
امام علیه السلام می فرمودند: اگر مرگ من در همین حال برسد و من بمیرم، در حال عبادت و انجام وظیفه از دنیا رفته ام، زیرا این کار، عین طاعت و بندگى خدا است. تو خیال کرده اى که عبادت منحصر به ذکر و نماز و دعاست من زندگى و خرج دارم اگر کار نکنم باید دست حاجت به سوى تو و امثال تو دراز کنم.(منتهى الآمال،ج 2،ص 91)
3. صدقات فراوان : امام صادق (علیه السلام) فرمود: « خدمت پدرم رسیدم. آن حضرت مشغول صدقه دادن به فقرا بود و هشت هزار دینار طلا به آنها صدقه داد و خانواده ای یازده نفری را خرید و آزاد کرد.( بحار، ج 46، ص 286 -305)
خداوند ما را جزء شیعیان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و ال محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
علمای اخلاق به دنبال بحث توبه بحث ماندگاری توبه را هم مطرح نموده اند. کسانی که به توبه دست یافته اند نگران هستند که مبادا باز به گناه برگردند. برای ماندگاری توبه چند راهکار را خدمت شما عرض می کنیم:
1. دوری از عوامل گناه: مهمترین راه دوری انسان از گناه دوری اور از مقدماتی است که او را به گناه تشویق می کند.پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هرکس توبه کند اما دوستان بد خود را تغییر ندهد توبه نکرده است ( بحار،ج۶ ،ص ۲۱).
اگر کسی می خواهد توبه اش واقعی باشد باید دوستان و جلساتش را عوض بکند. در واقع مقدمات گناه را ترک کند.
2. رفتن به جلسات موعظه: انسان نیاز به موعظه دارد و باید معلم اخلاقی داشته باشد؛ در شنیدن اثری است که در دانستن نیست. سیره بزرگان و علما نیز همیشه بر این بوده است که بیش از آنکه موعظه کنند به تأسی از رسول گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) که به جبرئیل فرمود «عظنی یا جبرئیل» خود را در معرض موعظه اهل معنا قرار می‌دادند(من لا یحضره الفقیه، ج1، ص471)
3. مشارطه و مراقبه: براى استمرار توبه، برنامه زمانبندى شده براى مبارزه با گناه لازم است. این برنامه باید در ابتدا سبک و قابل اجرا و به تدریج جدى تر و سنگینتر باشد. براى پایبندى به استمرار توبه، باز خواست از نفس و تعیین جریمه و اداى آن مثل دادن صدقه یا گرفتن روزه مؤثر است.
خداوند توفیق توبه حقیقی به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شب شهادت حضرت باقرالعلوم علیه السلام
نقل است شخصی مسیحی با حضرت باقرالعلوم علیه السلام روبرو شد و شروع به توهین کرد و در آن بین جسارتی نیز به مادر بزرگوارشان داشت، حضرت با آرامش فرمودند: إِنْ کُنْتَ صَدَقْتَ غَفَرَ اَللَّهُ لَهَا وَ إِنْ کُنْتَ کَذَبْتَ غَفَرَ اَللَّهُ لَکَ
اگر راست می گویی خدا او را مورد مغفرتش قرار دهد و اگر دروغ میگوئى خدا از تو بگذرد. که در نتیجه آن شخص مسلمان شد. (بحار الأنوار ج۴۶ ص۲۸۹)
توضیحات
دو نکته شرعی راجع به گناه توهین:
1. یکی از گناهان بزرگ توهین به مومنین است و مصادیق مختلفی دارد؛ از مصادیق توهین و اهانت همین القاب زشتی است که گاهی اوقات به دیگران نسبت داده می شود و در گناه بودن این عمل فرقی ندارد به صورت شوخی باشد یا جدی؛ به زبان گفته شود یا نوشته شود یا از طریق پیامک یا سایر فضاهای مجازی منتقل شود. (1)
2. کسی که توهین کرده علاوه بر توبه از گناه به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای اگر امکان طلب حلالیت بدون مفسده باشد باید حلالیت بطلبد و در غیر این صورت برای آن شخص استغفار کند. (2)
3. یکی از صفات مومن عفو و بخشش نسبت به کسی است که به او بدی کرده است بنابر این اگر در جایی مورد اهانت قرار گرفتیم مقابله به مثل نکنیم و با تمسک به رفتار ائمه علیهم السلام با کرامت با ایشان رفتار کنیم.
خداوند متعال به همه ما توفیق رهروی مکتب نورانی معصومین علیهم السلام را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سایت ادمین امام خامنه ای، سوالات سامانه جامع گناهان سوال شماره 260458
(2) منهاج الصالحین ج1 ص17 م29 ؛ سایت ادمین امام خامنه ای، استفتاء خصوصی شماره 657284.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
بیکاری در اسلام مردود است و کار به عنوان یک امر مقدّس شناخته شده است و خدای متعال کارکنان را دوست دارد که حضرت علی ( علیه السلام ) در این باب میفرماید: «اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُحْتَرِفَ الأَمِینَ: خداوند کسی را که دارای یک حرفه است و بدان اشتغال دارد و امانتدار است، دوست دارد» (کافى، ج 5، ص 113).
در روایات اهمیت زیادی به کار شده است که ذکر میشود:
1. مجاهد در راه خدا: از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که کسی که خود را برای زندگی خویش به مشقّت می‌اندازد، مانند کسی دانسته شده که در راه خدا جهاد میکند (کافی، ج 5 ،ص 88)
2. ملعون بودن بیکار: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) کسی را که سنگینی [معاش] خود را بر دوش مردم بیندازد، ملعون دانسته است (کافی، 5، 72).
3. کار شعار مومن: امام علی (علیه السلام ) نیز بر این اساس، کار را شعار مؤمن دانسته، میفرماید: «العَمَلُ شِعارُ المُؤمِنِ» (غررالحکم: 408) پس بدین روی است که ارزش مؤمن بستگی به کارش دارد، همچنان‌که علی (علیه السلام ) متذکّر آن شده، میفرماید: «المُؤمِنُ بِعَمَلِهِ» (غررالحکم؛288) یعنی ارزش مؤمن بر اساس عملکرد اوست.
4. بالاترین عبادت: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کنند: (العِبَادَةُ سَبعُونَ جُزءاً أفضَلُهَا طَلَبُ الحَلَالِ) (تهذیب، ج 6، ص 324. )یعنی: عبادت، هفتاد جزء دارد که بهترین قسمت آن کسب روزی حلال است.
مردی به حضور امام صادق (علیه السلام) آمد و عرض کرد: دست سالمی ندارم که با آن کار کنم، سرمایه ندارم تا با آن تجارت نمایم، مرد محروم و مستمندی هستم، چه کنم؟ امام (علیه السلام) فرمود: با سرت باربری کن و خود را از مردم مستغنی و بی نیاز بدار.( کافى، ج 5، صص 76)
خداوند توفیق انجام کارحلال به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در سوره مبارکه مائده آیه2 می فرماید: تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ
به یکدیگر در کارهای نیک و تقوا یاری رسانید و در گناه و عبور از حدود الهی با معصیتکار همکاری نکنید.
توضیحات
گاهی اوقات انسان در معرض انجام کار خیری قرار می گیرد که به تنهایی توان انجام آن را ندارد؛ در این موارد می تواند با افراد دیگری در آن عمل خیر مشارکت کند که به مواردی از آن اشاره می کنیم:
1- مورد اول سنت حسنه وقف است که در احکام اینگونه آمده است کسانی که توانایی مالی ندارند که به تنهایی مالی را وقف کنند می توانند به طور مشارکتی در این امر خیر سهیم شوند مثلا مشارکت چند نفر در وقف زمینی برای مسجد. (1)
2- مورد دوم در باب قربانی عید قربان است که حتی برای کسانی که به حج مشرف نشده اند نیز مستحب موکد است؛ البته اگر کسی توانایی تهیه قربانی به تنهایی را ندارد می تواند با دیگران در این عمل پر ثواب شراکت کند. (2)
3- مورد دیگر از این موارد؛ رسیدگی به نیازمندان در نیازهای قابل توجه ایشان است مانند مسکن، جهیزیه، ازدواج، هزینه های سنگین درمان، تحصیل و ... به این صورت که گروهی از خیرین با کمک یکدیگر گره از کار ایشان باز کنند.
4- مثال دیگر از این مشارکتهای خیر و پرثواب کمک در برگزاری مجالس اهل البیت علیهم السلام و احیای امر ایشان می باشد مانند شرکت و کمک مالی در هر چه باشکوهتر برگزار نمودن عید الله الاکبر عید غدیر، و یا برگزاری مجالس روضه و عزای معصومین علیهم السلام.
خداوند به همه ما توفیق در تعاون بر امور خیر را عنایت فرماید؛ در آستانه شب شهادت حضرت باقر العلوم علیه السلام به روح بلند ایشان هدیه کنیم صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (امام خامنه ای لیدر احکام وقف س67و69)
(2) سایت ادمین امام خامنه ای، سوالات سامانه جامع مسائل متفرقه سوال شماره 578352؛ https://www.sistani.org/persian/qa/02823/مناسک حج (سیستانی)، مبحث قربانی، احکام قربانی مستحبی؛ استفتاء خصوصی (صافی)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
دعبل خزاعی از امام رضا علیه السلام نقل میکند: لاَ تَنْقَضِی اَلْأَیَّامُ وَ اَللَّیَالِی حَتَّى تَصِیرَ طُوسُ مُخْتَلَفَ شِیعَتِی وَ زُوَّارِی أَلاَ فَمَنْ زَارَنِی فِی غُرْبَتِی بِطُوسَ، کَانَ مَعِی فِی دَرَجَتِی یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ مَغْفُوراً لَهُ.
. روزها و شبها نمیگذرد تا این که طوس جایگاه رفت و آمد شیعیان و زائرانم میشود؛ بدانید کسی که مرا در غربتم در طوس زیارت کند، روز قیامت با گناهان آمرزیده هم درجهی من خواهد بود. (وسائل الشیعة، 438 /10)
توضیحات
چند نکته شرعی در باب زیارت:
1. آداب زیارت متعدد است، مثل وضو، پوشیدن لباس تمیز و مرتب با پوشش کامل شرعی، مشغول ذکر بودن، خواندن زیارتنامه های مستند (مثل زیارت امین الله و زیارت جامعه کبیره) و نماز زیارت.
2. یکی از آداب زیارت، غسل زیارت است (1) که به فتوای بسیاری از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای این غسل مستحب است ولی کفایت از وضو نمی کند. (2)
3. تمامی غسل های واجب و مستحب به یک شکل انجام می‌شوند و تفاوت غسل ها فقط در نیت آنها است البته به زبان آوردن نیت لازم نیست و چنانچه انسان چند غسل به گردن داشته باشد، می تواند همه غسل ها را نیت کند و یک غسل انجام دهد و غسل را می توان به دو روش ترتیبی و ارتماسی انجام داد. (3)
4. اگر کسی غسل زیارت کند و بعد از آن از اموری که وضو را باطل می کند از او سر بزند غسل زیارتش باطل است چنانچه بخواهد زیارتش با غسل محسوب شود باید مجددا غسل کند. (4)
خداوند متعال به آبروی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را قبول کند به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: اما غسل برای ورود به حرم امامان معصوم علیهم السلام به فتوای اکثر مراجع تقلید مستحب نیست. آیات عظام صافی، بهجت، فاضل: غسل ورود به حرم مستحب است. (رساله مراجع م 645)
(2) سیستانی، زنجانی: غسل زیارت باید رجاءً انجام شود. (رساله مراجع م 646 ؛ تحریر الوسیله، غسل های مستحبی، غسل های فعلیه ؛ رهبری، سایت ادمین، شماره استفتاء 750647 ، تاریخ 2/1/1396 ؛ رساله جامع مساله 464 ؛ توضیح المسائل مکارم م609 و استفتائات سایت مکارم، غسل های مستحب)
(3) سیستانی: در غسل هایی که به سبب کاری که مکلف انجام داده بر او مستحب شده، مثل غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میتی که غسل داده شده رسانده باشد که در این گونه غسل ها احتیاط واجب آن است که برای چند سبب مختلف به یک غسل اکتفا نکند. (رساله مراجع م 389 و م 360 ؛ توضیح المسائل جامع م 466)
(4) عروه الوثقی، فصل فی اغسال المندوبه، فصل فی اغسال الفعلیه، م 3)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: «خُذْ مِنْ أمْوالِهِم صَدَقة تُطَهِّرُهُم وَ تُزَّکیهم بِها...»(توبه/ 103) «از اموال آنها صدقه‌ای بگیر تا به وسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی.
در روایات آثار دنیوی فراوانی برای صدقه دادن نقل شده است که به برخی اشاره میکنیم:
1. دفع بلا و دوری از مرگ بد: امام باقر (علیه السلام ) میفرماید: «صدقه هفتاد بلا را از انسان دور میکند و نیز مرگ سوء را از انسان دور مینماید؛ چرا که صاحب صدقه هرگز با مرگ سوء از دنیا نمی‌رود. (بحار،ج96،ص132)
2. بخشش گناهان: امام على علیه السلام : فرمود: با صدقه و صله رحم، گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید.(تصنیف غررالحکم ، ص 395 )
3. شفای مریض: از دیگر آثار مهم صدقه و انفاق، شفای مریض است. در روایات آمده است: «بیمارانِ خود را به وسیله صدقه درمان کنید..(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 ) و در حدیث دیگری می‌خوانیم که مستحب است مریض با دست خود صدقه بدهد.(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 )
4. دورکننده فقر: امام باقر علیه السلام فرمودند: کار خیر و صدقه، فقر را مى بَرند، بر عمر مى افزایند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور مى کنند..(من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 66 )
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
دین مقدس اسلام تاکید زیادی نسبت به امانتداری کرده است، از حضرت امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: ... ألا فَمَن کان مِنّا فَلیَقتَدِ بنا و إنَّ مِن شَأنِنا أداءَ الأمانة ...
آگاه باشید که هر کس می خواهد از ما اهل بیت باشد باید در رفتار و کردار به ما اقتدا کند و یکی از خصلتهای ما أمانتداری است. (شیخ مفید، الاختصاص، ص 241)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره امانتداری:
1. اگر مالی برای حفظ و نگهداری به کسی سپرده شود شرعا امانت محسوب شده و امانتدار نمی تواند از آن استفاده کند؛ مثلا اگر پولی به شخصی داده شده تا آن را برای صاحبش نگهداری کند حق خرج کردن آن را ندارد یا نمی تواند از آن قرضی بردارد مگر آنکه از مالکش اجازه بگیرد یا بداند مالک راضی است.
2. کسى که امانت را قبول مىکند، اگر براى آن، جاى مناسبى ندارد، باید جاى مناسب تهیه نماید و طورى آن را نگهدارى کند که مردم نگویند در امانت خیانت کرده و در نگهدارى آن کوتاهى نموده است و اگر در جایى که مناسب نیست بگذارد و که از بین برود یا خسارت ببیند مدیون است. (1)
3. اگر امانت دهنده و صاحب مال فوت کند، امانت دار باید مال را فورا به وراث او برساند، یا به ایشان خبر دهد و چنانچه کوتاهى کند و آن مال از بین رود علاوه بر اینکه گنهکار است، ضامن نیز می باشد. (2)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2334)
(2) (رساله مراجع م 2339)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
1. در قرآن ، فرزند یک «نعمت الهی» است که انبیای الهی آن را عاجزانه از خداوند درخواست کرده‌اند، و فرموده اند: رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً : «خداوندا! از طرف خود، فرزند پاکیزه‌ای به من عطا بفرما(آیه 38 آل عمران)
2. در روایات نیز توصیه به فرزندآوری شده است؛ مثلاً پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «فرزند زیاد داشته باشید که من فردا [ى قیامت] به زیادى شما بر امتهای دیگر، مباهات مىکنم»( منلایحضرهالفقیه، ج3، ص 481)
3. در نگاه توحیدی، همه چیز دست خداست، همان خدایی که یک نفر را روزی می‌دهد، روزی چند نفر را هم می‌رساند. بنابراین، کسی که بخاطر ترس از فقر، ازدواج نمی‌کند یا بیش از این بچه نمی‌آورد، در حقیقت، در رزاقیت و قدرت خدا شک دارد.
در جاهیلت، برخی به بهانه ترس فقر، فرزندان خود را می‌کشتند که امروزه به شکل سقط جنین درآمده است. قرآن با این کار مخالفت نموده و فرموده: «فرزندان خود را بخاطر ترس از افتادن به فقر، نکشید، این ما هستیم که هم آنها و هم شما را روزی می‌دهیم؛ کشتن آنها، گناه بزرگی است».(آیه 31 اسراء)
شخصی به امام کاظم (علیه السلام) نوشت که: پنج سال است بخاطر ترس از فقر، بچه‌دار نشده‌ام؛ حضرت فرمودند: «بچه بخواه، چرا که خداوند به آنها روزی می‌دهد»( کافی،ج6،ص3)
4. باید سبک زندگی را تغییر داد؛ و از اسراف و راحت طلبی اجتناب کنیم و بجای آن، فرهنگ قناعت و تلاش را جایگزین کنیم.
البته اینها به این معنا نیست که در خانه بنشینیم تا از آسمان، روزی برسد؛ خیر، باید تلاش کرد. بلکه خود حرکت و فعالیت ما نیز یک روزی و نعمتی از جانب خداست.
خداوند فرزند صالح به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: أن خَلَقَ لکُم مِن أنفسکُم أزواجاً لتسکُنُوا إلیها وَ جَعَل بینَکُم مَوَدَّه وَ رَحمَهً : از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان سکون و آرامش یابید و بین شما رحمت و صمیمیت قرار داد(آیه 21 روم)
یکی از اهداف اصلی اسلام سلامت جامعه است، و ازدواج فواید فردی و اجتماعی زیادی دارد که به برخی اشاره میشود:
1. ایجاد سکون و آرامش واقعی: امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند: «حق همسر، این است که بدانی خدا، او را مایه آرامش و انس تو قرار داده و بدانی که این خود نعمتی است از جانب خداوند به تو است. پس او را گرامی بدار و با او مهربان باش.» (بحار، ج 74، ص 5)
2. افزایش ایمان: به عقیده بزرگان دین، کسی که ازدواج می کند ایمانش افزایش می یابد. امام صادق (علیه السلام): دو رکعت نمازی که متأهل بخواند برتر از هفتاد رکعتی است که فرد بی‌همسر اقامه کند. (تهذیب، ج7، ص239)
3. تکامل فرد و تکمیل دین : پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: « هر کس در ابتدای جوانی ازدواج کند شیطان فریاد میزند: فریاد از او، فریاد از او، دو سوم دینش را از دستبرد من نگاه داشت.» (وسائل، ج 20، ص 17)
زمانی که افراد ازدواج می کنند از بسیاری از انحرافات و فسادهای اخلاقی در امان می مانند. همین امر آنها را در رسیدن به تکامل روحی و حفظ دین یاری می رساند.
4. افزایش روزی : پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «هرکس ازدواج را از ترس فقر و تنگدستی ترک کند به خدا سوءظن برده است، زیرا خداوند می فرماید: اگر(زن و شوهر) فقیر باشند، خدا هرکدام را از کرم خود بی نیاز می کند. » ( وسائل، ج20، ص28)
5. تداوم نسل: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «ازدواج کنید که فردای قیامت به فراوانی شما بر دیگر امت ها افتخار کنم.» (مستدرک الوسایل، ج 14، ص149)
خدواند اسباب ازدواج را برای جوانان فراهم نماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت به مسافر فضیلت بسیار زیادی دارد تا آنجا که نقل شده است:
امام سجاد علیه السلام برای اینکه راحتتر بتوانند به همسفران خدمت کنند (و کسی معذّب نباشد) با گروهی سفر می کردند که ایشان را نمی شناختند و یَشتَرِطُ عَلَیهم أَن یَکونَ مِن خُداّمِ الرِّفقَةِ فیما یحتاجونَ اِلیه
و با ایشان شرط می کردند که در نیازمندی های افراد خدمتگزار کاروان باشند. (وسائل، ج ٨، ص ٣١٥)
توضیحات
چند نکته درباره نماز و روزه مسافر:
1. مسافری‌که نمازش شکسته است اگر تصمیم قطعی داشته باشد یا اینکه بداند حداقل 10 روز کامل در شهر یا روستایی می ماند باید نمازش را کامل بخواند و روزه اش نیز در آنجا صحیح است؛ البته اگر اقامتش قطعی نیست و در تردید است که ده روز کامل بماند یا نه نمازش شکسته بوده و روزه صحیح نیست. (1)
2. اما کیفیت محاسبه ده روز: اگر کسی در بین روز وارد شهر یا روستای محل اقامت شود چنانچه بتواند حداقل ده شبانه روز کامل یعنی240 ساعت در آنجا بماند نمازش تمام است مثلا اگر کسی ساعت10 صبح وارد مشهد شود در صورتی که حداقل تا ساعت10روز یازدهم در مشهد می ماند نمازش کامل است. اما اگر کسی شب وارد شهر یا روستای محل اقامت شود و حداقل تا غروب روز دهم آنجا بماند قصد ده روز او صحیح است مثلا اگر کسی ساعت 12 شب وارد شهر مشهد شده همین که قصد ماندن تا غروب روز دهم را داشته باشد کافی است هر چند که کمتر از 240 ساعت می شود.
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام بویژه زائرین حضرت رضا علیه السلام را بی‌‌خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 1335)
(2) (رساله مراجع م 1336 ؛ عروه الوثقی، فصل فی صلاه المسافر، فصل فی قواطع السفر، الثانی)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند درقرآن یکی از ویژگی‌های برجسته پیامبران را یاد مرگ میداند و میفرماید:«إِنَّا أَخْلَصْنَاهُمْ بِخَالِصَةٍ ذِکْرَى الدَّارِ»«ما آنها را با خلوص ویژه‌ای خالص کردیم و آن یادآوری سرای آخرت بود( آیه 46 سوره ص)
در روایات اثرات فراوانی برای یادآوری مرگ و قیامت ذکر شده است که به برخی اشاره می کنیم:
1- مانع انجام دادن کارهاى زشت میشود: «مرگ برهم زننده لذت ها، تیره کننده شهوت ها و نابودکننده آرزوها را به یاد آرید؛ آن گاه که به کارهاى زشت شتاب مى آرید»(نهج البلاغه ،خطبه ۹۹)
2- موجب انجام دادن اعمال و کردار نیک مى شود: «آن که مرگ را چشم داشت، در کارهاى نیک پاى پیش گذاشت(نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۱)
3-کاهش دوستی دنیا: پیامبر:« مرگ را بسیار یاد کنید؛ زیرا یاد مرگ از میل و رغبت به دنیا می کاهد».
4-رضایت به مقدار کم دنیا: امام علی: کسی که بسیار یاد مرگ کند، به مقدار کمی از دنیا راضی می شود(نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۴۹)
چون حکایت دنیابه فرموده حضرت عیسی مثل : حکایت کسی است که از آب دریا می نوشد. هر چه بیشتر بنوشد، بر عطش او افزوده شود تا او را بکشد».
خداوند حب و دوستی دنیا را از دلهای همه برطرف بفرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده: یَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَیْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوء
. فردای قیامت خدای متعال امّت منِ را بین بقیّه ی امّت ها در حالی محشور می کند که به خاطر وضویی که در دنیا گرفتند روسپیدند و نورانی اند. (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج 1 ص 357)
توضیحات
وضو و غسل در پاره ای از احکام با یکدیگر مشترکند مثلا در هر دو مورد نبودن مانع در اعضاء شرط است؛ در عین حال این دو طهارت تفاوتهایی نیز با هم دارند که به برخی موارد اشاره می کنیم:
1. در وضو صورت و دستها را باید از بالا به پایین شست ولی در غسل لازم نیست اعضای غسل را از بالا به پایین بشوییم بلکه می توان مثلا سمت راست بدن را از پایین به بالا شست. (1)
2. در وضو محل مسح سر و پا باید خشک باشد البته اگر محل مسح مانند سر به حد کمی مرطوب باشد که رطوبت دست هنگام مسح بر آن غلبه کند اشکالی ندارد اما در غسل خشک بودن هیچ یک از اعضاء قبل از غسل لازم نیست. (2)
3. در وضو واجب است که کارهای وضو را با رعایت موالات (یعنی پی در پی) انجام دهد اما رعایت موالات در غسل شرط نیست. این تفاوت دو ثمره دارد:
الف) اگر بعد از شستن سر و گردن را به نیت غسل آب قطع شود و به همین دلیل یک ساعت بعد سمت راست بدن را بشوید مانعی ندارد ولی اگر در بین وضو آب قطع شود به نحوی که موالات به هم بخورد باید وضو را از سر گیرد.
ب) اگر مکلف بعد از وضو مثلا مانعی در دست چپش ببیند وضویش باطل بوده و لازم است دو مرتبه وضو بگیرد ولی در غسل اینگونه نیست و در فرض مذکور که مانع در سمت چپ بدن است به نظر همه مراجع با برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت به نیت غسل به تکلیفش عمل کرده است؛ البته اگر با این حالت نمازی خوانده است باید اعاده یا قضا کند.(3)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) بهجت: در غسل ترتیبی بنابر احتیاط بدن را از بالا به پایین بشوید. (مشهور م380)
(2) (رساله مراجع ج1 م 256)
(3) سیستانی: اگر از غسل ترتیبی به غسل ارتماسی یا از غسل ارتماسی به ترتیبی عدول کند لازم نیست وضو بگیرد. خوئی: غسل باطل است و باید غسل دیگری انجام دهد. بهجت: بنابر احتیاط واجب به قصد وظیفه واقعیه غسل را دوباره از سر شروع کند و بنابر احتیاط برای نماز و کاری که وضو لازم دارد وضو بگیرد. وحید: بنابر احتیاط واجب غسل را تمام کند و اعاده نماید و وضو هم ضمیمه نماید مگر اینکه از غسل ترتیبی به غسل ارتماسی عدول کند.) (توضیح المسائل مراجع، م 283 و م 380 و م 386)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
چرا برخی از مرگ می ترسند؟
1-جهل :از امام جواد(علیه السلام)، سوال شد چرا مردم مرگ را دوست ندارند؟ حضرت فرمود :زیرا به حقیقت مرگ جاهل اند، اگر بدانند مرگ چیست و از دوستان خدا باشند مرگ را دوست خواهند داشت . سپس حضرت رو به سوال کننده کرد و فرمود: چرا کودک از خوردن دارو امتناع مى کند با اینکه دارو درد او را کاهش مى دهد و او را از بیمارى مى رهاند؟ آن شخص جواب داد: زیرا کودک فایده خوردن دارو را نمى داند. امام فرمود: به خدا سوگند! مرگ براى کسى که آمادگى دارد از آن داروى شفا دهنده مفیدتر است ... (معانی الاخبار، ص290)
2.ترس از حسابرسی اعمال:یکی دیگر از علل ترس از مرگ، بیم از حسابرسی اعمال است.این عامل به آن گروه از انسانها اختصاص دارد که از یک سو به معاد اعتقاد دارند و از سوی دیگر از اعمال خویش راضی نیستند.بدیهی است که این دسته از گنهکاران به شدت از مرگ می‌ترسند، شخصی از امام مجتبی(علیه السلام) پرسید: به چه دلیل ما مرگ را ناخوشایند می‌دانیم؟ امام(علیه السلام) پاسخ دادند:«زیرا شما آخرت خویش را (به دلیل گناهان و اعمال زشت) ویران ساختید و دنیای خود را آباد کردید و دوست نمی‌دارید که از آبادی به ویرانی روید.»( بحارالانوار، ج6، ص129)
3- .دلبستگی شدید به دنیا:یکی دیگر از عوامل مهم ترس از مرگ، دلبستگی شدید به دنیاست به گونه‌ای که از آخرت خویش کاملا غافل گردد و حیات دنیوی را هدف نهایی خود قرار دهد
امیرالمومنین على(علیه السلام) مى فرماید: مَنْ کانَتِ الدُّنْیا هِمَّتَهُ اِشْتَدَّ حَسْرَتُهُ عِنْدَ فِراقِها ... هر کس دنیا نهایت همتش شود هنگام جدایى از آن سخت حسرت مى خورد(من لا یحضره الفقیه، ج۴ ،ص ۳۸۲)
4- فراهم نساختن ره توشه آخرت: حضرت على (علیه السلام) در یکى از فرمایشات حکمت آمیزشان مى فرماید: (آه مِنْ قِلَّةِ الزّادِ وَ طُولِ الطَّریقِ وَ بُعْدِ السَّفَرِ وَ عَظیمِ الْمُورِدِ(نهج البلاغة صبحی صالح ،ص 481)آه از کـمـى تـوشـه [ى راه آخرت ] و طولانى بودن راه و دور بودن سفر و بزرگ بودن مقصد و محلّ ورود.
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از مسائل مهم در روابط اجتماعی رعایت احکام محرم و نامحرم است که رعایت آن موجب امنیت اخلاقی در جامعه و همچنین تحکیم نظام خانواده است و از آثار بی اهمیتی به آن سستی بنیان خانواده و انحطاط اخلاقی در جامعه اسلامی خواهد بود.
اما مسأله شرعی:
یک مسلمان در ارتباط گیری با نامحرم به صورت حضوری و همچنین غیرحضوری از قبیل گفتگوی تلفنی و پیامکی و یا چت صوتی یا تصویری اینترنتی باید حدود شرعی را رعایت کند که به مواردی از آن اشاره می شود:
الف) ارتباط نباید همراه با عمل حرامی باشد (مانند نگاه و لمس حرام) بنابراین دست دادن به نامحرم شرعا حرام است هر چند در برخی شهرها حین احوال پرسی مرسوم باشد و ترک آن موجب ناراحتی طرف مقابل شود. چراکه از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده: مَنْ صَافَحَ امْرَأَةً حراماً جَاءَ یَوْمَ الْقیَامَة مَغْلُولًا ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّارِ... . هر کس با زن نامحرمی دست دهد، روز قیامت در حالی که در غل و زنجیر است محشور می شود. (1)
ب) نباید با قصد لذت باشد (مثلا به بهانه خریدکردن یا پرسیدن سوال از نامحرم صرفا قصدش ارتباط گیری است)
ج) ترس افتادن در گناه در بین نباشد (مثلا شروع ارتباط و گفتگو در مغازه، اداره و ... عادی بوده است ولی در ادامه احتمال گناه می دهد).
د) در صحبت و همچنین چت باید در استخدام کلمات دقت شود و از به کاربردن اصطلاحات و کلمات نامناسب بین دو نامحرم جدا پرهیز شود (مثل اینکه به نامحرم ابراز علاقه کند و یا از کلمات تحریک آمیز استفاده کند)، و در همین زمینه از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل است که: ... کسی که با زن نامحرمی شوخی و مزاح کند، خداوند به ازای هر کلمه ای که در دنیا با او تکلم نموده است، هزار سال او را حبس می کند. (2)
خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) العروه الوثقی، ج2، کتاب نکاح، م40. (وسائل الشیعه، ج 20، ص 198)
(2) (تحریرالوسیله، کتاب النکاح م29 ؛ سایت لیدر، احکام حجاب و عفاف؛ منهاج الصالحین ج3 م29 ؛ استفتائات سیستانی س 226 ؛ سایت مکارم، استفتائات، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم ؛ توضیح المسائل مکارم م2092) (وسائل الشیعه، ج 20، ص 198)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
احتکار به معنای ذخیره و نگهداری کالای کمیاب در بازار و مورد نیاز مردم، به انتظار گران شدن بهای آن است.( لسان العرب،ذیل مادهٔ حکر)
در روایات احتکار به شدت نهی شده است که به برخی اشاره میشود:
1- پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:هر کس بیش از چهل روز احتکار کند، بوى بهشت ، که از مسافت پانصد سال به مشام مى رسد ، بى تردید بر او حرام است(میزان الحکمه،ج3،ص172)و محتکر ملعون است (کافی، ج 10، ص 60)
2-بدتر از دزدی: امام موسی کاظم(علیه السلام) از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) روایت می کند: «... اگر بنده ای به عنوان دزد، به نزد خدا رود، در نظر من بهتر است تا به عنوان «محتکر»، که چهل روز ارزاق را احتکار کرده باشد(من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 159)
3-بدترین مکانهای جهنم :پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: «نگاهی به دوزخ افکندم، درّه ای دیدم که می جوشید، (به مالک دوزخ) گفتم: ای مالک! این درّه جای کیست؟ گفت: جای سه گروه: محتکران، اشخاص دایم الخمر، و دلّالان زنا(وسائل الشیعة، ج 17، ص 426)
4-منکر کتاب خدا شدن:پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: آنانکه به بازار ما چیزی وارد می‌کنند، مانند کسی است که در راه خدا جهاد میکند و آنکه در بازار احتکار مینماید، مانند کسی است که در کتاب خدا کافر به شمار می‌آید.( نهج الفصاحه، ص 278)
5-بیزاری خدا از محتکر: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: هر کس ارزاق عمومی را به مدت چهل روز احتکار نماید، از خداوند بیزاری جسته و خداوند هم از وی بیزار است.( طب النبی صلّی الله علیه و آله ؛ ج 1 , ص 22)
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایات نسبت به صدقه دادن بسیار سفارش شده؛ از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده: الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ الْمُبْرَمَ فَدَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ
صدقه بلای قطعی را دفع میکند، پس بیمارانتان را با صدقه درمان کنید. (وسائل الشیعة ؛ ج2 ؛ ص433)
توضیحات
برخی سوال می کنند آیا می توان به جای پرداخت خمس به فقرا کمک کنیم؟ و به صورت دقیق محاسبه خمس نداشته باشیم؟
در پاسخ به دو نکته اشاره می کنیم:
1. درست است که صدقه و انفاق مستحبی ثواب زیادی دارد لکن هیچ گاه این کمکهای مالی مستحبی جای واجبات مالی را نمی گیرند بنابراین اگر بر عهده کسی خمس واجب باشد هر مقدار که اطعام و رسیدگی به فقرا داشته باشد کفایت از خمس نمی کند. (1)
2. نکته دوم مربوط به محل مصرف هر کدام از دستورات مالی است که در شریعت اسلام برای مصرف هر کدام از آنها (خمس، زکات، کفاره، و ...) شرایط و جزئیات دقیقی مطرح است که لازم است در پرداخت و هزینه کردن آن مورد توجه باشد و الا کفایت نمی کند. به عنوان نمونه نسبت به مصرف خمس که موضوع سوال است مراجع تقلید فتوا داده اند: خمس دو قسم می شود: یک قسمت آن سهم سادات فقیر است و نصف دیگر، سهم امام زمان علیه السلام؛ که در دوران غیبت حضرتش باید آن را به دفتر مرجع تقلید تحویل داد یا به مصرفی رساند که او اجازه می‌دهد. (2)
بنابراین در جواب سوال باید گفت صدقات مستحبی جای خمس را نمی گیرد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) اقتباس از مساله 820 رساله مراجع تقلید
(2) توضیح المسائل مراجع، م۱۸۳۴؛ امام خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س۱۰۰۵؛ سیدعلی سیستانی، منهاج الصالحین، م۱۲۵۹ و ۱۲۶۴ و ۱۲۶۵.
برخی سوال می کنند آیا می توان به جای پرداخت خمس به فقرا کمک کنیم؟ و به صورت دقیق محاسبه خمس نداشته باشیم؟
در پاسخ به دو نکته اشاره می کنیم:
1. درست است که صدقه و انفاق مستحبی ثواب زیادی دارد لکن هیچ گاه این کمکهای مالی مستحبی جای واجبات مالی را نمی گیرند بنابراین اگر بر عهده کسی خمس واجب باشد هر مقدار که اطعام و رسیدگی به فقرا داشته باشد کفایت از خمس نمی کند. (1)
2. نکته دوم مربوط به محل مصرف هر کدام از دستورات مالی است که در شریعت اسلام برای مصرف هر کدام از آنها (خمس، زکات، کفاره، و ...) شرایط و جزئیات دقیقی مطرح است که لازم است در پرداخت و هزینه کردن آن مورد توجه باشد و الا کفایت نمی کند. به عنوان نمونه نسبت به مصرف خمس که موضوع سوال است مراجع تقلید فتوا داده اند: خمس دو قسم می شود: یک قسمت آن سهم سادات فقیر است و نصف دیگر، سهم امام زمان علیه السلام؛ که در دوران غیبت حضرتش باید آن را به دفتر مرجع تقلید تحویل داد یا به مصرفی رساند که او اجازه می‌دهد. (2)
بنابراین در جواب سوال باید گفت صدقات مستحبی جای خمس را نمی گیرد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) اقتباس از مساله 820 رساله مراجع تقلید
(2) توضیح المسائل مراجع، م۱۸۳۴؛ امام خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، س۱۰۰۵؛ سیدعلی سیستانی، منهاج الصالحین، م۱۲۵۹ و ۱۲۶۴ و ۱۲۶۵.
