بیان بین الصلاتین
نماز قضا 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام که می فرمایند: إذَا صَلَّیتَ صَلَاةَ فَرِیضَةٍ فَصَلِّهَا لِوَقتِهَا صَلَاةَ مُوَدِّعٍ
وقتی نماز واجب می‌خوانی آن را در وقتش بخوان، مانند کسی که می‌خواهد آخرین نماز عمرش را بخواند. (امالی صدوق، ص212)
توضیحات
دربیان معصومین علیهم السلام نماز رکن دین است که دیگر امور با آن سنجیده می شود (ان قبلت قبلت ما سواها ) در بیان دیگر میفرمایند نماز معراج مومن است؛ بهترین حالتی که انسان می تواند در آن حال به خدا توجه کند و تقرب بجوید حال نماز است؛ اگر نماز با آداب و شرایط اقامه شود طبق بیان قرآن مجید (ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر) انسان را از گناهان و بدی ها دور می کند و موجب سعادت انسان است.
اما چند نکته درباره احکام نماز قضا:
1. اگر کسی عمدا حتی یک رکعت نمازش را د ر‌وقت نخواند و یا کوتاهی کند تا نمازش قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و در خواندن نماز قضا کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا بیاورد .
2. کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند نمازهای مستحبی بخواند و همچنین می تواند نماز قضا به نیابت از میت بخواند مانند نماز قضای پدر یا مادر مرحومش را.
3. کسی که نماز قضا بر عهده اش است ولی تعدادش را نمی داند مثلا چند نماز صبح از او قضا شده، نمی داند سه یا چهار یا پنج نماز بوده است، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است.
4. خواندن نماز های قضا در هر ساعتی از شبانه روز صحیح است و کسی هم که مسافر است می تواند نمازی که در وطن قضا شده، در سفر بخواند البته نمازی که به صورت کامل فوت شده، در سفر هم باید به صورت کامل قضا شود.
5. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی‌شود حتی اگر انسان در حال مریضی است یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را با رعایت شرائطی که مقدور است، بخواند و امثال این موارد بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود.( اگر همه مستمعین بانوان هستند این نکته بیان شود: نماز از بانوان در ایام عادت ماهانه ساقط است)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف و دستورات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وال محمد.
حقوق زوجین
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: حَسِّنوا أَخلاقَکُم وَ الطُفوا بِجیرانِکُم وَ أکرِموا نِساءَکُم تَدخُلُوا الجَنَّةَ بِغَیرِحِسابٍ
اخلاق خود را نیکو کنید و با همسایگان خود مهربان باشید و زنان خود را گرامى بدارید تا بى حساب وارد بهشت شوید. (التوحید، ص ۱۲۷)
توضیحات
چند نکته درباره حقوق زن و شوهر:
1. حرام است که خانم بدون اجازه شوهر از منزل‌خارج شود لذا چنانچه میان و زن شوهر ناراحتی وجود داشته باشد زن شرعا مجاز نیست که بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود، مگر اینکه ضرورتى مانند سفر حج واجب یا خطر‌جانی ایجاب کند یا در ضمن عقد ازدواج خانم شرط کرده باشد که در مواردی مثل کار و تحصیل بدون اجازه از منزل خارج شود، ولی در هر صورت شایسته است شوهر به همسرش برای ملاقات خویشان خصوصا پدر‌و مادر همسرش اجازه بدهد.
2. زن نسبت به همسرش در مسائل خصوصی تمکین داشته باشد و بدون عذر شرعى جلوگیرى نکند و مستحب است که زن امور منزل را به عهده بگیرد که‌دارای اجر و ثواب فراوانی است؛ در مقابل بر مرد واجب است نفقه خانم را که شامل تهیه غذا و لباس و مسکن و سایر احتیاجات را در حد متعارف و شان زن تامین کند و گرنه مدیون زن است.
3. یکی از حقوق مشترک زن و شوهر این است که زن و شوهر چه با گفتار و چه رفتار یکدیگر را مورد اذیت و آزار قرار ندهند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ.
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص: 84 چاپ قم مؤسسه آل البیت علیهم السلام )
توضیحات
دعا کردن آدابی دارد مثل اینکه انسان در دعا فقط خداوند متعال را اثرگذار بداند و غیر خدا را وسیله بداند، در دعا اصرار و پافشاری داشته باشد یا اینکه دعا کردن با حالت‌گریه و ابتهال باشد و همچنین از آنچه که مانع استجابت دعاست دوری کند مثل گناهان و رعایت نکردن حق الناس.
اما چند نکته در مورد احکام حق الناس:
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و تنها با توبه از گناه حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
2. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است میتواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
3. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم .خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشتهاید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مىبخشد، که او آمرزگار مهربان است (سوره زمر آیه 53)
توضیحات
چند نکته درباره احکام توبه:
1. توبه کردن از گناهان، واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست. توبه زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ هر چند در بعضی از مکانها مثل حرمهای معصومین علیهم السلام زمینه برگشت به سمت خداوند متعال بیشتر است.لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2. حقیقت توبه این است که قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3. نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند.(عروه اول احکام اموات؛ مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
پوشش
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید میفرماید: یَا أیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِأزوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ المُؤمِنِینَ یُدنِینَ عَلَیهِنَّ مِنجَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أدنَی أن یُعرَفنَ فَلَا یُؤذَینَ.
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [= روسری‌های بلند] خود را بر خویش فرو افکنند، این کار برای اینکه (به عفت) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است. (سوره احزاب آیه 59)
توضیحات
از نظر شرع مقدس اسلام، پوششی که بر زن در برابر نامحرم واجب است شرایطی دارد:
الف. اندام بدن را به مقداری که شرعاً پوشش آن واجب است کاملاً بپوشاند لذا استفاده از لباسهای کوتاه که اندام بدن را به مقدار واجب نمی پوشاند یا لباسهای بدن نما که از زیر آن پوست بدن نمایان است در برابر نامحرم جایز نیست و حرام می باشد. (مانند جوراب نازک، آستین کوتاه، پیدا بودن زیر گلو در برخی پوشش ها) ب. تنگ و چسبان نباشد لذا لباسهایی که برجستگیهای اندام زن را مشخّص می کند در برابر نامحرم جایز نیست.
ج. زینتی نباشد بنابراین زنی که صورت خود را آرایش کرده یا به ناخن دستهایش لاک زده یا از لنزهای رنگی زینتی استفاده کرده باید آن را از نامحرم بپوشاند.(رساله جامع م 1460)
خداوند متعال به مردان ما غیرت و به زنان عفت و حیا عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: یَا أیُّهَا‌النَّبِیُّ قُل لِأزوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ المُؤمِنِینَ یُدنِینَ عَلَیهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أدنَی أن یُعرَفنَ فَلَا یُؤذَینَ.
ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلبابها [روسری‌های بلند] خود را بر خویش فروافکنند، این کار برای اینکه (به عفت)شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند بهتر است. (سوره احزاب آیه 59)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره پوشش و لباس یک فرد مسلمان:
1. حفظ پوشش شرعی یکی از مسلمات و ضروریات دینی می باشد ؛که هدف از حجاب و پوشش، گسترش حیا و عفت در جامعه و جلوگیری از فساد، استحکام و‌گرم شدن کانون خانواده است و فقدان حجاب سبب معاشرت‌های نادرست میان زن و مرد و سست شدن کانون خانواده میشود لذا هم بر مردان و هم بر زنان واجب است حجاب شرعی را رعایت کنند و مردان مراقب حجاب دختران و همسرانشان باشند و عموم مردم هم نسبت به نهی از منکر در صورت وجود شرایط نهیازمنکر نسبت به افراد متخلف، کوتاهی نکنند.
2.لباس از عوامل فرهنگ ساز است لذا نباید کیفیت پوشش و لباس سبب ترویج فرهنگ ضد دینی باشد مثلا نباید روی لباس تصاویر یا نوشته هایی باشد که تبلیغ فرقه های منحرف و ضد دینی باشد.
3.رعایت پوشش شرعی در برابر هر نامحرمی واجب است، فرقی بین فامیل و همکار و دکتر و بیگانه ندارد و همچنین تفاوتی میان مکانهای زیارتی و مجالس عروسی یا عزاداری نمی‌باشد.
خداوند متعال به مردان ما غیرت و به زنان ما عفت عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به همسران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: فَلَا‌تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاًمَعرُوفاً
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی‌یک زن مومنه) سخن بگویید. (احزاب، آیه 32)
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله گفتگو با نامحرم است فرقی ندارد که درفضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مومنی در هنگام گفتگو با نامحرم برای کسب رضای‌خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید شرایطی را رعایت کند که به برخی از آنها اشاره می شود:
1. در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکاربردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز جایز نیست.
2. به قصد لذت شهوانی نباشد بنابراین چنانچه هنگام گفتگو با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است؛ شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3. اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند ،آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت کند و ارتباط برقرار کند. (سیستانی رساله جامع مساله1476و 1477 و1478)
خداوند متعال توفیق ارتباط صحیح با بندگانش را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت است که میفرمایند: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ‌جَلَّ لَعَنَ آکِلَ الرِّبَا وَ مُؤْکِلَهُ وَ کَاتِبَهُ وَ شَاهِدَیْهِ
خداى عز‌و‌جل ربا خوار و ربا دهنده و نویسنده و شاهد بر آن را لعنت کرده است. (من لا یحضره الفقیه‌ج4،ص8 ،ح4968)
توضیحات
چند نکته کوتاه در مورد ربا:
1. یکی از گناهانی که در قرآن به عنوان جنگ با خدا معرفی شده ربا است و از گناهان بزرگ به شمار می رود.
2. یکی از قراردادهایی که در آن ربا وجود دارد این است که انسان به کسی قرض بدهد و شرط سود کند حتی اگر مقدار سود را معین نکند و بگوید هرچه دوست‌داری پرداخت کن، باز هم ربا محسوب می شود؛ و فرق ندارد سود نقدی باشد یا غیر نقدی، مانند اینکه قرض بدهد و به شرط اینکه وسیله نقلیه اش را تعمیر کند باز هم ربا محسوب می شود و حرام است.(استفتائات بهجت ج3 سوال 4381؛ مراجع م2283؛ اجوبه الاستفتاآت سوال 1630 )
3. به نظر اکثر مراجع عظام تقلید در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست،از جمله : ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، که فرقی بین پسر و دختر نیست و همچنین ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر .(زنجانی: ربا گرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنا بر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد)؛ خوئی و تبریزی: ربا گرفتن بنا براحتیاط واجب در موارد فوق جایز نیست)؛ نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت اختلافی است. مسأله مراجع 2080؛ رساله آیه الله وحید 2108)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی‌مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که می فرمایند: إذَا وَعَدتُم الصِّبیَانَ فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم یَرَونَ أنَّکُم تَرزُقُونَهُم
چون به کودکان وعده‌ای می‌دهید وفا کنید چرا که به گمان آنها شما روزی ده آنها هستید. ( الکافی، ج 6، ص 50.)
توضیحات
فرزندان ادامه حیات پدر و مادر محسوب می شوند؛ در روایات معصومین علیهم السلام فرزندان را یکی از باقیات الصالحات و چیزهایی که باعث می شود بعد از فوت همچنان پرونده انسان باز بماند و امور خوب و نیک برایشان ثبت شود،معرفی و بیان فرموده اند.
اما چند نکته در مورد کودکان:
1. شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و احترام به والدین و حقوق دیگران را تعلیم دهند تا تربیت دینی شوند لذا تمرین دادن کودکی که خوب و بد را میفهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. ( عروه الوثقی شرائط صحت صوم مساله2)
2. بر ولیَ کودک واجب است که او را از آنچه موجب فساد اخلاق و عقائدش میشود حفظ نماید مانند دیدن فیلم و کتابهای گمراه کننده یا مدارسی که در آنها معلمان فاسدی میباشند و همچنین والدین موظّف‌اند دختر را از کودکی به رعایت حجاب و دوری از نامحرم عادت دهند و اگر در این امر کوتاهی کنند و دختر را نسبت به نامحرم بی‌تفاوت نمایند و این امر موجب شود که دختر پس از رسیدن به سنّ تکلیف در رعایت حجاب و عفّت و برخورد با نامحرم سهل انگار گردد، شرعاً مسئول‌خواهند بود. (سیستانی رساله‌جامع م 1466.)
3. کتک زدن کودک جایز نیست حتی به جهت تربیت فرزند؛ چرا که زدن، غالبا نتیجه معکوس دارد و فقط در صورتی که کار حرامی مرتکب شده یا سبب آزار یا ضرر رساندن به دیگران شده است و تنها راه تآدیب منحصر به زدن باشد؛ ولی کودک ( پدر یا جد پدری) یا کسی که از طرف او مجاز است می تواند به حدی که بدنش سرخ نشود به صورت آهسته به قصد تربیت نه خنک شدن دل بزند. ( بیش از سه ضربه نزند) و چنانچه سرخ شود باید دیه بدهد. (سیستانی؛ رساله جامع م 2690بهجت؛ رساله م1609مرحوم امام:آیا تنبیه بدنى در مورد کودکان در خانه یا مراکز آموزشى مجاز است یا خیر؟ ج- تأدیب به نحو متعارف به طورى که بدن را سرخ یا کبود یا مجروح نکند مانع ندارد. مجمع المسائل (للگلبایگانی)؛ ج3، ص: 266: تنبیه بدنى هم سر و کودکان به منظور تأدیب جایز است یا نه؟ در غیر تعزیر و حدّ که اجراء آن وظیفۀ حاکم شرع است زدن زن یا طفل جایز نیست مگر موارد‌مخصوصه که شرعا اجازه داده شده مثل موردى که امر بمعروف یا نهى از منکر موقوف به آن باشد یا بعض مراتب نشوز زن که بر شوهر جایز است تأدیب یا در تمرین طفل به نماز در ده سالگى و امثال آنها و در موردى که شرعا اجازه داده شده نباید طورى بزند که موجب دیه شود مثلا رنگ پوست بدن سرخ شود.)
4. بر فرزندان واجب است که احترام پدر و مادر را رعایت کنند و با آنها در گفتار و رفتار کمال ادب را داشته باشند هر چند پدر و مادر نسبت به حقوق فرزندان کوتاهی کرده باشند.
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندانی صالح به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام رضا علیه السلام روایت شده که آن حضرت فرمودند: ثلاثٌ مِن المُرُوَّةِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ الم‍ِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی
سه خصلت در سفر نشانة مروّت است: 1. بخشنده بودن 2. اخلاق‌نیکو 3. مزاح و شوخی در‌غیر گناه. (خصال، ج ۱، ص ۱۵۷)
توضیحات
چند نکته درباره نماز مسافر:
1. مسافری که نمازش شکسته است اگر تصمیم قطعی داشته باشد که حداقل 10 روز کامل در شهر یا روستای محل اقامت بماند باید نمازش را کامل بخواند.لذا اگر فردی که می‌داند ده روز نمی ماند یا تردید و شک دارد نمازش شکسته است.
2. آنچه در قصد ده روز مهم است کیفیت محاسبه دقیق قصد ده روز است بنابراین اگر کسی در بین روز وارد شهر یا روستای محل اقامت شود ( به فتوی اکثر مراجع عظام تقلید) چنانچه بتواند حداقل ده شبانه روز کامل یعنی 240ساعت در آنجا بماند میتواند قصد ده روز کند مثلا اگر کسی ساعت 10صبح وارد مشهد شود در صورتی که بتواند حداقل تا ساعت 10روز یازدهم در مشهد بماند می تواند قصد ده روز کند. اما اگر کسی شب وارد شهر یا روستای محل اقامت شود همین که بتواند حداقل تا غروب روز دهم آنجا بماند قصد ده روز صحیح است مثلا اگر کسی ساعت 12 شب وارد شهر مشهد شده همین که قصد ماندن تا غروب روز دهم داشته باشد کافی است هر چند که کمتر از دویست و چهل ساعت می شود.
3. کسی که قصد ده روز داشته، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، به هر جهتی از قصد ده روز منصرف شود، نمازهای قبلی او صحیح است و تا زمانی هم که در آن مکان قرار دارد نمازش کامل است. ( رساله مراجع 1342)
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام بویژه زائرین حضرت رضا را بی‌‌خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام چنین روایت شده است که می فرمایند: لَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ مِنْ حِلِّهِ فَاِنَّهُ عَوْنٌ لَکَ عَلَی دِینِکَ
طلب روزی حلال را رها نکن (ترک نکن) ،که روزی حلال تو را در دینداری کمک می‌کند. (امالی شیخ طوسی ص 193)
توضیحات
چند نکته کوتاه در مورد بعضی از قراردادهای کاری:
1. در قراردادهای کاری کسی که نیروی کار می گیرد نسبت به پرداخت حقوق کارمندش نباید کوتاهی و سهل انگاری کند و تاخیر در پرداخت حقوق چنانچه توان کوتاهی کند ظالم و معصیت کار است.
2. کارگر یا کارمند هم نباید در انجام کار کم کاری یا کوتاهی کند مثلا فردی که قرار است که زمان خاصی مثلا از ساعت 8 صبح تا ساعت 2 بعد‌از ظهر کاری مانند خیاطی، بنایی، کارگری یا خدمت اداری انجام دهد، نباید در آن زمان، کارهای شخصی، و یا کم کاری و یا بدون اجازه محل کار را ترک نماید. وگرنه نمیتواند حقوق و اجرت کامل را دریافت کند و نباید برای مقداری که کم کاری نموده مزدی دریافت نماید .
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت رضا علیه السلام به وسیله حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام پیامی را به شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام فرستاده اند، از جمله مطالب آن پیام این است که می فرمایند: یَا عَبْدَ الْعَظِیمِ أَبْلِغْ عَنِّی أَوْلِیَائِیَ السَّلَامَ وَ قُلْ لَهُمْ أَنْ لَا یَجْعَلُوا لِلشَّیْطَانِ عَلَى أَنْفُسِهِمْ سَبِیلًا وَ مُرْهُمْ بِالصِّدْقِ فِی الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ مُرْهُمْ بِالسُّکُوت وَ تَرْکِ الْجِدَالِ فِیمَا لَا یَعْنِیهِمْ
ای عبدالعظیم! سلام گرم مرا به دوستدارانم برسان و به آنان بگو: در دلهای خویش برای شیطان راهی نگشایند و آنان را به راستگویی در گفتار و ادای امانت و سکوت پرمعنا و ترک درگیری و جدال در کارهای بیهوده و بی فایده فراخوان. (الإختصاص ؛ ص247)
توضیحات
یکی از سفارشات حضرت رضا علیه السلام در این روایت به راستگویی در گفتار است ، زیرا دروغ از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. دروغ انسان را از رحمت الهی محروم می کند و اعتبار و شخصیت انسان را از بین می برد و باعث سلب اعتماد مردم می شود و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد.
علت اصلی دروغ ، عقده حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو است و این یکی از نکات روانی است که به عنوان روانشناسی اخلاقی در کلمات معصومین علیهم السلام به آن اشاره شده است.
اما چند نکته درباره احکام دروغ:
1. دروغ ( بنظر اکثر مراجع عظام) یکی از گناهان بزرگ است هر چند به صورت شوخی خبر دروغ را بگوید و یکی از مصادیق دروغ وعده دروغین است یعنی وعده‌ای که انسان همان ابتدای کار می داند که نمی تواند به این وعده عمل کند.
2. در حرام بودن دروغ فرقی نمی کند چگونه دروغ بگوید مثلا به زبان بگوید یا به قلم بنویسد یا ( بواسطه شعر باشد) به اشاره بفهماند و همچنین در حرام بودن دروغ؛ تفاوتی ندارد به چه کسی بگوید مثلا به همسر و فرزند یا به شخص دیگری دروغ بگوید.
3. در برخی موارد نادر دروغ جایز است از جمله : مثل آشتی دادن بین دو نفر یا چند نفر در جایی که با سخن راست میسر نباشد و همچنین نجات جان انسان محترم، در صورتی که تنها راه، دروغ گفتن باشد.(امام خمینی استفتاآت ج1ص485 س11و ج2 ص612 س1 و 2، منهاج‌الصالحین خوئی و وحید ج 3 م35 و منهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38،تبریزی استفتاآت ج2س 1026و 1028 و1035، مکارم استفتاآت ج3 س490 و 1661،اجوبه الاستفتاآت س1976 )
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام حسین علیه السلام که در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر میفرمایند: ... بِأَنَّهَا إِذَا أُدِّیَتْ وَ أُقِیمَتِ اسْتَقَامَتِ الْفَرَائِضُ کُلُّهَا هَیِّنُهَا وَ صَعْبُهَا
اگر حقّ این دو مطلب ادا شده و تحقّق پذیرد و برپا ماند، تمامى واجبات چه آسان و چه مشکلش پایدار و استوار مىگردد.(وسائل الشیعة ج16ح2116 )
توضیحات
دو نکته درباره امر به معروف و نهی از منکر:
1. تکالیف شرعی برخی از آنها قالب و شکل ثابتی دارند مثل نماز اما برخی از تکالیف مثل امر به معروف و نهی از منکر با توجه به اینکه هدف تاثیر گذاری است لذا به هر روش مشروعی که بتوانیم تاثیرگذاری داشته باشیم باید انتخاب نمود مثلا ممکن است برای تاثیر گذاری در شخص گنهکار از خواهش و استدعا استفاده کرد یا از تکرار امر به معروف و یا هر شیوه دیگری که بتوان تاثیر گذاری داشته باشد، واجب است همان شیوه را انتخاب نمود. مثلا اگر فردی غیبت می کند چنانچه در تذکر دسته جمعی احتمال تاثیر وجود دارد بر همه افراد واجب است که تذکر بدهند.یا اگر مثلا نسبت به دختر خانمی که حجاب شرعی خودش را رعایت نکرده،چنانچه با خواهش کردن نسبت به رعایت حجاب احتمال تاثیر وجود دارد، واجب است همین شیوه را انتخاب کرد.
2. با توجه به اینکه هدف از این فریضه ریشه کردن فساد است لذا اگر کسی بدون قصد قربت این فریضه را انجام‌دهد باز هم به تکلیف شرعی‌خودش عمل کرده است هر چند اجر و ثواب منوط به این است که قصد قربت داشته باشد. (تحریر ج2 کتاب امر به معروف،اقسام امر به معروف م13 ، رساله جامع ج 1م2216)
تعجیل درفرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظّم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت امام صادق علیه السلام از آن حضرت روایت است که می فرمایند: مَنْ تَعلَّم ِ لِلّه و عَمِلَ ِلله وَ عَلَّم ِلله دُعِیَ فی مَلکوتِ السّماواتِ عظیماً
کسی که برای خدا علم را بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران نیز یاد دهد، در آسمان‌ها از او به بزرگی یاد میشود. (امالی طوسی: ص168 ، ح280 )
توضیحات
دو نکته درباره یادگیری و آموزش مسائل دینی:
1. مسائلى را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد واجب است، یاد بگیرد. مانند احکام نماز، روزه ،معاملات مثل احکام خرید و فروش یا احکام وام و تسهیلات. (رساله مراجع م 11)
2. همچنین گاهی اوقات آموزش دیگران نیز به انسان واجب می شود مثلا چنانچه فردی در موردی بی‌اطّلاع از حکم شرعی باشد و به علّت ندانستن مسأله شرعی، واجبی را ترک یا حرامی را مرتکب گردد، در صورتی که احتمال تأثیر وجود داشته باشد، راهنمایی او و یاد دادن مسأله شرعی واجب است؛ مانند کسی که نمی‌داند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا گوش دادن به موسیقی لهوی و غنا حرام است یا پوشش قدم پای زن در مقابل نامحرم واجب است و به علّت جهل به حکم شرعی و ندانستن مسائل محلّ ابتلایش، این موارد را رعایت نمی‌کند، ارشاد او با وجود شرایط واجب است. (حضرت امام، توضیح المسائل، ملحقات، توضیح المسائل جامع، م2222؛ امام خامنه ای،سایت استفتاء خصوصی ش 824789، بهجت، استفتائات، ج1، س112؛ فاضل، جامع المسائل،ج2، س94؛ سیدابوالقاسم خویی، صراط النجاه، ج۳، س۹۴۵؛ سیدابوالقاسم خویی، استفتائات، تقلید، س۱۴؛ سیدابوالقاسم خویی، منهاج الصالحین، ج۲، امربه‌معروف و نهیازمنکر، القول فی شرائطها، الرابع)
خداوند متعال بحق امام صادق علیه السلام همه مسلمین را موفق به کسب علم و دانش فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تسلیت شهادت حضرت امام صادق علیه السلام؛ امام رضا علیه السلام به « ریان بن شبیب » فرمود: إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا
اگر دوست داری که همراه ما در درجات والاى بهشت باشى، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادى ما خوشحال باش. (وسائل الشیعة ج : 13 ص: 503)
توضیحات
چند نکته درباره تعظیم شعائر:
1. عزاداری برای اهل بیت‌علیهم السلام از مصادیق تعظیم شعائر الهی است که خداوند متعال آن را نشان تقوای دلها ذکر نموده «وَ مَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب (سوره حج آیه 32)»؛ تعظیم شعائر یعنی گرامی داشتن و اهمیت دادن به علامت‌ها و نشانه هایی که انسان از آن علامت‌ها به یاد خدا می‌افتد و موجب تقویت دین خدا و ایمان افراد می شود.
2. بهترین شیوه برای مجالس عزادرای این است که احکام حلال و حرام خدا نیز بیان شود، همراه معرفت و افزایش بینش شیعیان باشد و اعتقادات ایشان نیز تقویت گردد و محبتشان به ائمه علیهم السلام مستحکم گردد.
3. در ایام عزاداری انجام گناه و هر کاری که عرفا بی احترامی به اهل بیت علیهم السلام باشد حرام است مثل پخش موسیقی لهوی یا حضور در مجالس مختلط، که این ها همیشه حرام اما در ایام عزای اهل البیت علیهم السلام گناهش بیشتر است.
4.عزاداران محترم باید از هر عملی که باعث اذیت دیگران میشود پرهیز نمایند مانند بلند کردن غیر متعارف صدای بلندگوها که سبب مزاحمت برای همسایه‌ها میشود.
خداوند متعال به همه ما توفیق شرکت در جلسات عزاداری اهل بیت علیهم السلام را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تسلیت شهادت امام صادق علیه السلام از آن حضرت روایت شده که فرمودند: لاینالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ.
شفاعت ما اهل البیت شامل کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌شود. (فروع کافی، ج3، ص270)
توضیحات
دو نکته کوتاه در اهمیت نماز:
1. نماز از مهمترین واجبات دینی است و اگر کسی عمدا نماز نخواند یا کوتاهی کند تا قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و همچنین در انجام قضای آن کوتاهی‌ننماید.
2-. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی شود حتی اگر انسان در حال مریضی است و نمی تواند مانند افراد سالم نمازش را بخواند باید به همان صورتی که توانائی دارد واجبات و ارکان نماز را بجا بیاورد و ترک نماز، به بهانه اینکه بعد از بهبودی قضایش را می خوانم، حرام می باشد، یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را به مقداری که میتواند، واجبات نماز را از قبیل قبله و قیام و موارد دیگر رعایت نماید و نماز را، بخواند و امثال این موارد (مثل مریضی و...) بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود. (رساله مراجع مساله747)
خداوند متعال همه ما را از نماز گزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن‌الرحیم خداوند متعال در قرآن مجید میفرماید: إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی‌الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ
آنان که دوست دارند در میان اهل ایمان کار منکری ترویج پیدا کند در دنیا و آخرت در عذاب و سختی‌خواهند بود. (النور 19)
توضیحات
یکی از گناهان کبیره اشاعه فحشاء می باشد و در آیات قرآن، موضوع اشاعه فحشاء با لحنى بسیار شدید و فوق العاده کوبنده محکوم شده است زیرا از گناهانی است که جو جامعه را آلوده و فاسد می‌کند و گناه را در نظر مردم کوچک و آلودگی به گناه را آسان می‌کند.اشاعه فحشا یعنی نشر دادن گناه و معصیت که به شکلهای مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد:
1. تشویق مردم به گناه مثل اینکه شخصی دوستش را به گوش کردن آهنگهای حرام یا مصرف مواد مخدر یا شرکت در مجالس گناه تشویق کند.
2. ارتکاب گناه در ملاء عام و آشکارا مثل اینکه خانمی بطور علنی با زینت و آرایش و پوشش غیر شرعی در جامعه حاضر شود.
3. نشر دادن گناه در جامعه مثل اینکه دروغ یا تهمتی یا رابطه خلاف عفت و حیا را در فضای مجازی پخش کند.
خداوند متعال توفیق نشر معنویت و فرهنگ صحیح را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم در وصیت به حضرت علی علیه السلام فرمودند: ثَلَاثٌ کَفَّارَاتٌ إِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ إِطْعَامُ الطَّعَامِ وَ الصَّلَاةُ بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَام.
یا علی سه چیز کفاره گناهان است؛ آشکارا سلام کردن، طعام دادن و خواندن نماز شب. (وسائل الشیعة، ج12، ص: 59)
توضیحات
سلام شعار اسلامی است؛ سلام به معنای تحیت، سلامت، صلح و آشتی، تعظیم و تکریم، درود گفتن است. سلام، اطمینان دادن به فرد مقابل است که: هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، که گزندی به تو نخواهد رسید. من خیر خواه تو هستم، نه بد خواه و کینه ورز و دشمن. سلام نوعی درود و تحیّت اسلامی است که دو مسلمان به هم می گویند.
اما چند نکته درباره احکام سلام کردن:
1. شروع کردن به سلام مستحب است اما جواب سلام واجب فوری است یعنی بلافاصله باید پاسخ داده شود تفاوتی ندارد که سلام کننده زن باشد،یا مرد و یا بچه ممیز باشد و اگر به جمعی سلام شود همین که یک نفر جواب دهد بر بقیه افراد جواب سلام واجب نیست.
2. سلام کردن به کسی که در حال نماز است کراهت دارد ولی در هر حال اگر کسی سلام کرد، جواب سلام فورا بر نماز گزار واجب است ،البته نمازگزار باید در پاسخ سلام،کلمه سلام را بر علیکم مقدم کند.
3. اگر به جمعی سلام شود وقتی یک نفر جواب دهد از بقیه ساقط است و نمازگذار نباید جواب سلام دهد و در صورتی فرد نمازگزار باید‌جواب دهد که کسی دیگر پاسخ ندهد.
4.سلام کردن مرد به زن نامحرم کراهت دارد.مخصوصا به بانوان جوان کراهت بیشتری دارد. (رساله مراجع مساله1146،1137،1138و1141) (تبریزی استفتائات ج2س1993؛ فاضل, احکام جوانان م482؛ بهجت س5287؛ مکارم رساله جوانان م465؛ صافی, احکام نوجوانان463؛ عروه النکاح وآدابه م41)
خداوند متعال همه ما را از عمل کنندگان به دستورات دین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت است که میفرمایند: أَیُّمَا عَبْدٍ أَقَالَ مُسْلِماً فِی بَیْعٍ أَقَالَهُ اَللَّهُ تَعَالَى عَثْرَتَهُ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ.
هر گاه مسلمانی از خرید و فروشش پشیمان شود و طرف دیگر بپذیرد، خداوند متعال روز قیامت پشیمانی او را از لغزش و گناهش می‌پذیرد. ( وسائل الشیعة، ج17، ص: 386،م 22806)
توضیحات
چند نکته درباره شرط پشیمانی در خرید و فروش:
1. اگر در ضمن یک قرار داد شرعی مثلاً در ضمن قرارداد خرید و فروش خانه هر یک از دو طرف شرط نمایند که هر کس تا یک ماه پس از قرارداد، پشیمان شد اگر مبلغ مثلاً یک میلیون تومان بدهد میتواند قرارداد را فسخ کند.این شرط پشیمانی صحیح است و باید به ان عمل شود و گرفتن ان مبلغ برای دیگری نیز حلال است .
2. شرط پشیمانی باید در ضمن معامله شرط شود.
3. باید مبلغ شرط پشیمانی و مدت و مهلت حق به هم زدن معامله را ، در شرط پشیمانی کاملا معلوم نمایند.(جامع المسائل ج 1 س 1057،مکارم استفتائات ج1س598، تبریزی استفتائات ج1س1160 ،صافی جامع الاحکام ج1س1121 ،حضرت امام استفتائات ج2 ص93 س60 ،بهجت استفتائات ج3س4232 رساله مراجع م 2124)
خداوند متعال توفیق یادگیری و عمل به دستورات دین را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن در روایت است از امام صادق علیه السلام که فرمودند: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَکْثَرَ مَا یَجْلِسُ تُجَاهَ الْقِبْلَة.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم بیشتر وقت‌ها رو به قبله می‌نشستند. (کافی (ط - دار الحدیث)، ج4، ص: 741)
توضیحات
و برهمین اساس است که فقهاء می فرمایند نشستن رو به قبله مستحب است. (عروه الوثقی، کتاب الصلاه، قبله، فصل فی مایستقبل له، م3)
یکی از سوالات فراوانی که نسبت به قبله نماز پرسیده می شود این است که گاهی اوقات، انسان در موقعیتی قرار می گیرد که جهت قبله را نمی داند مثلا به بیرون شهر رفته، وظیفه اش چیست؟
در پاسخ عرض می شود که چنین شخصی باید براى پیدا کردن قبله تلاش نماید ، تا یقین کند که قبله کدام طرف است و اگر یقین پیدا نکرد باید به گمانى که از محراب مسجد مسلمانان یا از راههاى دیگر مثل قبله نما و گفته صاحب منزل یا صاحب مسافر خانه پیدا مى‌شود، طبق همان عمل نماید.(رساله مراجع مساله782 و 783)
اما اگر انسان با تلاش هم، به جهتی گمان برایش حاصل نشد، و فرد نسبت به جهت قبله در چهار طرف مردد باشد، آنچه طبق نظر همه مراجع، صحیح هست این است که در وسعت وقت به چهار طرف نماز بخواند، هر چند به نظر برخی از مراجع اگر انسان به یک طرف نماز بخواند، کافی است.(موافق یک طرف: آیات عظام سیستانی، خویی، زنجانی، بهجت، مکارم؛ موافق چهار جهت: احتیاط واجب به چهار طرف: امام خامنه ای، آیت الله صافی؛ سایر مراجع به فتوا به چهار جهت) (توضیح المسائل مراجع، م784)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
