بیان بین الصلاتین
خمس 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است یکى از تجار فارس به امام رضا علیه‌السلام نامه نوشت و اذن در خمس را
در خواست کرد ( حضرت خمس مالش را به او ببخشد)، حضرت در جوابش مرقوم فرمودند: إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَ لَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا
پرداخت خمس کمکی در (تبلیغ) دینمان است ( در ادامه حضرت فرمودند) پس از آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نسازید. (وسائل، ج9، ص 538 )
توضیحات
خمس یکی از عبادت های مالی است که باید به قصد قربت و انجام دستور خدا انجام شود. ادای خمس آثار و برکاتی دارد و یکی از برکات خمس این است که مشمول دعای ائمه اطهار علیهم السلام می شویم. در برخی از روایات خمس باعث پاک شدن اموال ذکر شده است و بالعکس کوتاهی در ادای خمس مال را ناپاک می کند که مصرف آن گناه است و جایز نیست(نظر مشهور فقهاء).
چند نکته درباره خمس:
1. یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درامدش که در بین سال خمسی صرف نیازها و مخارج حلال زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک و مسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از درآمد در سر‌‌رسید سال خمسی باقی می‌ماند‌باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس‌انداز شده یا مواد‌غذایی داخل منزل باشد.
2. داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمی‌تواند بهانه‌ای برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا که برخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاری‌ها و احکامش ،باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند، مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد این بدهی سبب نمی‌شود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند. رساله مراجع مساله 1765و 1790و1791و1792، اجوبه س924، تبریزی س882، جامع المسائل فاضل ج1 س902، جامع الاحکام صافی ج1 س773- 774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس، نوری م1748، احکام الواضحه فاضل ص303 ، هدایه العباد صافی م1620، مناج سیستانی ج1/392 خویی ، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
دروغ
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: إیَّاکُمْ وَ ٱلْکِذْبَ فَإنَّ ٱلْکِذْبَ یَهْدِى إلَى ٱلْفُجُورِ، وَ ٱلْفُجُوَر یَهْدِى إلَى ٱلنَّار.
از دروغ بپرهیزید، زیرا دروغ انسان را به بدیها مى‌کشاند، و بدیها انسان را جهنمی می‌کند. ( وسایل ج12، ص25 )
توضیحات
یکی از وظایف مهم منتظران واقعی حضرت مهدی علیه السلام رعایت حریم الهی و اجتناب از گناهان است که از جمله این گناهان دروغ است . لذا چند نکته درباره دروغ خدمتتان عرض می شود:
1. دروغ یکی از گناهان بزرگ است هر چند به صورت شوخی خبر دروغ را بگوید و در حرام بودن دروغ فرقی نمی کند بین اینکه به زبان بگوید یا به قلم بنویسد یا (بواسطه شعر باشد) به اشاره بفهماند و همچنین تفاوتی ندارد به همسر و فرزند یا به شخص دیگری دروغ بگوید.
2. یکی از مصادیق دروغ این است که افراد در زمان غیبت امام زمان ادعاء ارتباط خاص با حضرت ولی عصر علیه السلام داشته باشند و همچنین تعیین وقت خاص برای ظهور امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به هیچ وجه صحیح نیست.
3. در برخی موارد نادر دروغ جایز است: مثل آشتی دادن بین دو نفر یا چند نفر در جایی که با سخن راست میسر نباشد و همچنین نجات جان انسان محترم، در صورتی که تنها راه، دروغ گفتن باشد.( امام خمینی استفتاآت ج1 ص485 س11 و ج2 ص612 س1و2، منهاج الصالحین خوئی و وحید ج 3 م35 و منهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38، تبریزی استفتاآت ج2 س 1026و 1028و 1035، مکارم استفتاآت ج3 س490 و 1661،اجوبه الاستفتاآت س1976)
خداوند متعال به همه ما توفیق تر گناه و معصیت عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
آداب دعا
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه در روایتی میفرمایند:أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُم
برای تعجیل در ظهور من زیاد دعا کنید که (خود این دعا کردن) فَرَج و نجات شما است. ( الوافی، ج2، ص: 426 کمال الدین و تمام النعمة ؛ ج2 ؛ ص485 )
توضیحات
یکی از وظایف منتظران در عصر غیبت که سفارش زیادی هم در مورد آن شده است دعا برای سلامتی و تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام است.لذا دو نکته در مورد دعا خدمتتون عرض میشود:
نکته اول: دعا کردن آدابی دارد مثل اینکه انسان در دعا کردن پافشاری داشته باشد یا اینکه دعا کردن با حالت‌گریه و ابتهال باشد.
نکته دوم: بعضی از کارها مانع استجابت دعاست که باید قبل از دعا کردن آنها را برطرف کرد. مثل رعایت نکردن حق الناس بنابر این:
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و تنها با توبه از‌گناه حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
۲. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند. و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
۳. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا‌کردن طلبکار‌باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت علی علیه السلام که میفرمایند: لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِض.
اعمال مستحبی انسان را به خداوند متعال نزدیک نمی گرداند اگر به واجبات زیان رساند. (نهج البلاغه حکمت 39).
توضیحات
چند نکته درباره نماز های مستحبی:
نکته اول: در حدیث است که نمازهاى نافله، به منزله هدیّه است و در هر صورت اگر صحیح انجام شود پذیرفته مىشود.
با همه تأکید و تشویقى که درباره انجام نمازهاى مستحبى است، شایسته است که اداى آنها از روى علاقه و عشق باشد و انسان، بر خودش آنها را تحمیل نکند. سعى کند که ابتداء آمادگى روحى و علاقه و کشش قلبى بیابد، آنگاه به انجام آنها بپردازد.
بیان نورانی از وجود مبارک حضرت امیر علیه السلام در نهج البلاغه هست که فرمود: «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالاً وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَی النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَی الْفَرَائِضِ» بدرستیکه که قلوب انسانها ، مثل فصول چهارگانه است، یعنی مثل زمان که گاهی بهاری دارد و گاهی پاییزی، گاهی اقبال و میل به عبادت دارد و گاهی ادباری. اگر دل در حالت بهار بود، شکوفایی و اقبال داشت، از نوافل نگذرید، سعی کنید، نافله ها را ترک نکنید و اگر دل، آن آمادگی را ندارد، شما بر دل تحمیل نکنید و فقط واجب ها را انجام دهید،به همین دلیل، در نمازهاى مستحب، برخى ارفاقها و تسهیلاتى وجود دارد که در نمازهاى واجب نیست. این آسانگیرى، براى جذب بیشتر افراد است. از جمله اینکه:
1. نماز مستحب را، هم مىتوان ایستاده خواند، هم نشسته.
2. انجام کم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
3. در نماز مستحب، شکّ میان رکعت اوّل و دوّم، نماز را باطل نمىکند و نمازگزار مىتواند تصمیم بر هر کدام بگذارد.
نکته دوم: نماز های مستحبی زیاد است و انها را نافله گویند و بین نماز های مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است و انها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند.(ولى در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه مىشود.)
نکته سوم: به نظر اکثر مراجع وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح، و بهتر است نزدیک اذان‌صبح خوانده شود. مسافر و کسى که براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مىتواند آن را در اول شب بجا آورد (آیه ا... سیستانی : وقت نافله شب از اول شب است تا اذان صبح)
خداوند متعال همه ما را از نمازگذاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در روایتی میفرمایند:إِنِّی لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاء .
من مایه امنیت اهل زمین هستم، مانند ستارگانی که اهل آسمان را حفظ می کنند (کمال الدین و تمام النعمة ؛ ج2 ؛ ص485 و بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج52، ص: 93)
توضیحات
یکی از وظایف منتظران در عصر غیبت صدقه دادن جهت سلامتی امام زمان علیه السلام است.
چند نکته در مورد صدقه:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران است و از آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد.(عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر)
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود.(اجوبه س 1822و منهاج ج 2 م 1607)
3. صدقه‌ای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و می‌تواند عوض کرده و به هر مصرفی می‌خواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوقهای مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویل دهد ( به نظر اکثر مراجع معظم تقلید) (تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م1و 2؛ منهاج سیستانی ج2 م1605؛ آیت الله مکارم شیرازی، استفتاآت ج3 سوال343، استفتاء خصوصی وحید احتیاط این است که بر ندارد. رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد مانع ندارد. مکارم: اشکال ندارد.جزوه کاوشی در احکام ص94).
خداوند متعال توفیق انفاق در راهش را به ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که میفرمایند: قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى الصَّوْمُ لِی وَ أَنَا أَجْزِی بِه.
خداوند تبارک و تعالی می فرماید روزه براى من است و من پاداش آن را مى دهم. (من لا یحضره الفقیه ج 2، ص 75 ، ح 1773)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره روزه قضا:
1. وقت نیت روزه قضا تا قبل از اذان ظهر است، بشرط اینکه تا آن موقع چیزی که روزه را باطل کند مرتکب نشده باشد مثلا چیزی نخورده باشد.
2. کسی که بابت ماه رمضان سال گذشته روزه قضا دارد به نظر اکثر مراجع چنانچه توانایی روزه گرفتن دارد باید تا قبل از ماه رمضان سال جدید روزه قضا خودش را بگیرد و چنانچه کسی روزه قضا را نگیرد علاوه بر لزوم‌قضای روزه در سالهای بعد، باید یک بار به تعداد روزه های قضا همان سال کفاره تاخیر بدهد یعنی به ازاء هر روز 750 گرم نان یا برنج و مانند اینها به فقیر بدهد. ( امام رهبری گلپایگانی وحید :احتیاط‌واجب. فاضل مکارم: فتوی. مخالف خویی سیستانی:احتیاط مستحب) (جزوه روزه ص158 و رساله اموزشی رهبری، احکام روزه قضا م 6)
3.کسی‌که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و اگر در روزی که روزه مستحبی سفارش شده مثل نیمه شعبان انسان نیت روزه قضا کند انشا الله از ثواب روزه مستحبی هم بهره مند می شود.
خداوند متعال به همه ما توفیق انجام وظایف دینی را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام رضا علیه السلام که می فرمایند: اِعْلَمْ أَنَّه مَنِ اسْتَدانَ دَیْنا وَ نَوى قَضاءَهُ، فَهُوَ فى أَمانِ اللّه‌حَتّى یَقْضیَهُ، فَإنْ لَمْ یَنْوِ قَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ
بدان بدرستی کسى که قرض بگیرد در صورتى که تصمیم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء کند ولى اگر تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مى شود. ( فقه الرضا ص 268)
توضیحات
در روایات معصومین علیهم السلام بدهکار بودن و قرض گرفتن ناپسند شمرده شده و مذمت شده مگر در موارد خاص و اضطرار؛ در روایتی نقل است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند:
إِیَّاکُمْ وَ الدَّیْنَ فَإِنَّهُ هَمٌّ بِاللَّیْلِ وَ ذُلٌّ بِالنَّهَار؛ بپرهیزید از قرض گرفتن، زیرا قرض گرفتن، غصه شب و ذلّت روز است. مومن می بایست عزت خود را حفظ کند و قناعت کردن و درخواست نکردن از دیگران باعث عزت می شود و خود این حالت باعث جلب رضای خدا و وسعت رزق است.
چند نکته در مورد اداء دین و بدهی:
1. اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند و سر رسید بدهی هم رسیده ، چنانچه بدهکار بتواند بدهى خود را بدهد باید فورا آن را بپردازد و اگر تاخیر بیندازد گناهکار است.
2. اگر بدهکار مال و اموالی ندارد یا اگر مالی هم دارد منحصر به خانهاى است که در آن نشسته و اثاثیه منزل و چیزهاى دیگرى که از لوازم ضروری زندگی است و به آنها احتیاج دارد، حرام است که طلبکار طلب خود را از او مطالبه نماید بلکه باید به بدهکار مهلت دهد و نمى‌تواند او را مجبور کند که چیزهاى که از ضروریات زندگی است را بفروشد، امّا بدهکار باید براى پرداخت بدهى خود در صورت توان تلاش کند و از طریق کسب و کار چیزى بدست آورده و بدهى خود را بپردازد.
3. کسى که دسترسى به طلبکار خود ندارد، چنانچه امید نداشته باشد که او را پیدا کند به نظر اکثر فقها باید ( فتوی یا احتیاط) با اجازه حاکم شرع طلب او را به فقیر بدهد و شرط نیست در فقیر که سید نباشد.( فاضل، اراکی، گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب این است که اگر طلبکار سید نیست به سید ندهد. .( مساله٢٢٧٦رساله مراجع مساله٢٢٧٧)رساله مراجع مساله ٢٢٧٩)
خداوند متعال ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: وَ أَقِـیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ و ارْکَعُوا مَعَ الرّاکِعِـینَ
و نماز را بپا دارید و زکات را بپردازید و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (نماز را با جماعت به جا آورید). ( سوره بقره، آیه 43)
توضیحات
نکاتی در مورد نماز جماعت:
1. تبعیت کردن از امام جماعت در افعال نماز واجب است یعنی کارهاى نماز مانند رکوع و سجود را کمى بعد از امام و یا همزمان با امام جماعت به جا آورد لذا باید نماز‌گزاران تا امام به رکوع نرفته زودتر از امام جماعت به رکوع نروند و زودتر بلند نشوند یا تا امام جماعت به سجده نرفته زودتر از امام جماعت به سجده نروند و زودتر سر بر ندارند.
2. گفتن اذکار بطوری که امام بشنود مکروه است.
4. هر یک از نمازهای واجب یومیه را می توان به نماز واجب یومیه اقتدا کرد و به جماعت خواند و فرق ندارد مثل هم باشند یا نه مثلا نماز قضای صبح را می‌توان به نماز ادای ظهر اقتدا کرد ولی نمازهای مستحبی را نمی توان به جماعت خواند، مگر نماز باران و نماز عید فطر و قربان لذا نماز زیارت را نمی توان به جماعت خواند. ( العروه الوثقی جلد1 فصل فی الجماعه مساله3، رساله مراجع مساله 1468، 1469 ،1489،1470 1470،1405)
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. با تبریک میلاد حضرت علی اکبر و روز جوان از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که میفرمایند: یَا عَلِیُ بَادِرْ بِأَرْبَعٍ قَبْلَ أَرْبَعٍ شَبَابِکَ قَبْلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتِکَ قَبْلَ سُقْمِکَ وَ غِنَاکَ قَبْلَ فَقْرِکَ وَ حَیَاتِکَ قَبْلَ مَوْتِک.
اى على! چهار چیز را پیش از چهار چیز دریاب : جوانى ات را پیش از پیرى؛ و سلامتى ات را پیش از بیمارى؛ و ثروتت را پیش از فقر و زندگى ات را پیش از مرگ. (من لا یحضره الفقیه ج4،ص357، ح5762)
توضیحات
چند نکته درباره احکام مبتلا به جوانان :
1. هر یک از افراد جامعه خصوصا جوانان عزیز، در هر رشته ای از علوم حلال و مفید که تحصیل می کنند اگر هدفشان از تحصیل خدمت به جامعه وعظمت اسلام و بی نیازی از بیگانگان باشد اجر و ثواب فراوانی دارد.
2. حضور هر فردی در محل کار و تحصیل و دانشگاه در جایی که نامحرم وجود دارد باید همراه با رعایت حدود شرعی باشد و چنانچه این حدود رعایت نمی شود و حضورش همراه با ترس افتادن به گناه است ، جایز نمی باشد.
3. اگر جوانی به سبب ازدواج نکردن به گناه آلوده میشود واجب است که ازدواج کند اما چنانچه شرایط ازدواج مهیا نباشد تا زمان مهیا شدن شرایط با استمداد از خدای متعال صبر کند و هیچ عذری برای انجام نافرمانی و گناه پذیرفته نیست و باید زمینه های گناه مانند نگاه به تصاویر و فیلمهایی که تحریک شهوت می‌کند، پرهیز کرد یا اگر‌شغلی دارد که با زنان ارتباط دارد مثلا فروشنده لباس زنانه است و شغلش سبب افتادن در گناه می شود باید شغلش را تغییر دهد.( رساله مراجع م 2443)
خداوند متعال همه ما بویژه جوانان عزیز را از تهاجم فرهنگی حفظ فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با عرض تبریک میلاد حضرت علی اکبر سلام الله علیها در روایت است مردى به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم عرض کرد: حقّ فرزندم بر من چیست؟ پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند: تُحسِنُ اسمَهُ و َأَدَبَهُ وَ تَضَعُهُ مَوضِعا حَسَنا
وظیفه تو این است که اسم نیکو برایش انتخاب کنى و به خوبى او را تربیت نمایى و به کارى مناسب و پسندیده بگمارى.(وسایل الشیعه ج21 ، ص390 ، ح27380)
توضیحات
فرزندان ادامه حیات پدر و مادر محسوب می شوند؛ در روایات معصومین علیهم السلام فرزندصالح را یکی از باقیات الصالحات و چیزهایی که باعث می شود بعد از فوت همچنان پرونده انسان باز بماند و امور خوب و نیک برایشان ثبت شود،معرفی و بیان فرموده اند.
اما چند نکته درباره وظائف والدین و فرزندان:
1. شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و احترام به والدین و حقوق دیگران را تعلیم دهند تا تربیت دینی شوند لذا تمرین دادنِ کودکی که خوب و بد را میفهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. (عروه الوثقی شرائط صحت صوم مساله 2)
2. بر ولیَ کودک واجب است که او را از آنچه موجب فساد اخلاق و عقائدش میشود حفظ نماید مانند حفظ کردن فرزندان از دیدن دیدن فیلم و کتابهای گمراه کننده یا مدارسی که در آنها معلمان فاسدی میباشند و همچنین والدین موظّف‌اند دختر را از کودکی به رعایت حجاب و دوری از نامحرم عادت دهند و اگر در این امر کوتاهی کنند و دختر را نسبت به نا محرم بی‌تفاوت نمایند و این امر موجب شود که دختر پس از رسیدن به سنّ تکلیف در رعایتِ حجاب و عفّت و برخورد با نامحرم سهل انگار گردد، شرعاً مسئول خواهند بود. ( سیستانی رساله جامع م 1466.)
3. کتک زدن کودک جایز نیست حتی به جهت تربیت فرزند؛ چرا که زدن، غالبا نتیجه معکوس دارد و فقط در صورتی که کار حرامی مرتکب شده یا سبب آزار یا ضرر رساندن به دیگران شده است وتنها راه تآدیب منحصر به زدن باشد؛ ولیَ کودک (پدر یا جد پدری) یا کسی که از طرف او مجاز است می تواند به حدی که بدنش سرخ نشود به صورت آهسته به قصد تربیت نه خنک شدن دل بزند.( بیش از سه ضربه نزند) و چنانچه سرخ شود باید دیه بدهد.( سیستانی؛ رساله جامع م 2690بهجت؛ رساله م1609 مرحوم امام:آیا تنبیه بدنى در مورد کودکان در خانه یا مراکز آموزشى مجاز است یا خیر؟ ج. تأدیب به نحو متعارف به طورى که بدن را سرخ یا کبود یا مجروح نکند مانع ندارد. مجمع المسائل (للگلبایگانی)؛ ج3، ص: 266:تنبیه بدنى هم سر و کودکان به منظور تأدیب جایز است یا نه؟ در غیر تعزیر و حدّ که اجراء آن وظیفۀ حاکم شرع است زدن زن یا طفل جایز نیست مگر موارد مخصوصه که شرعا اجازه داده شده مثل موردى که امر بمعروف یا نهى از منکر موقوف به آن باشد یا بعض مراتب نشوز زن که بر شوهر جایز است تأدیب یا در تمرین طفل به نماز در ده سالگى و امثال آنها و در موردى که شرعا اجازه داده شده نباید طورى بزند که موجب دیه شود مثلا رنگ پوست بدن سرخ شود.)
4. بر فرزندان واجب است که احترام پدر و مادر را رعایت کنند و با آنها در گفتار و رفتار کمال ادب را داشته باشند هر چند پدر و مادر نسبت به حقوق فرزندان کوتاهی کرده باشند.
خداوند متعال توفیق تربیت فرزندانی صالح به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض تبریک میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به زنان مومنه میفرماید: فَلَا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاً مَعرُوفاً.
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته سخن بگویید. (احزاب،آیه 32.)
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی رعایت حدود شرعی در ارتباط با نامحرم است فرقی ندارد که درفضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیبهای مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مومنی در ارتباط با نامحرم برای کسب رضای خداوند متعال و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید در ارتباطش با نامحرم شرایطی را رعایت کند:
1. در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکار بردن کلماتی که از نظر شرعی نامناسب بین دو نامحرم مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز جایز نیست.
2. به قصد لذت شهوانی نباشد بنابر‌این چنانچه هنگام ارتباط با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3. اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد‌که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند، آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت کند و ارتباط برقرار کند. ( سیستانی رساله جامع مساله 1476و1477و1478)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت علی علیه السلام که می فرمایند: ضَمِنتُ لِسِتَّهٍ اَلجَنَّهَ مِنهُم رَجُلٌ خَرَجَ اِلیَ الجُمُعَهِ فَماتَ فَلَهُ الجَنَهُ
براى شش نفر بهشت را ضامن هستم که خداوند به آن ها عطا کند، یکی از آن شش گروه مردى است که در راه رفتن به نماز جمعه بمیرد. (وسائل الشیعه، ج 5، ص 11).
توضیحات
چند نکته درباره احکام نماز جمعه:
1. یکی از با فضیلت ترین اعمال روز جمعه شرکت نماز جمعه است و به نظر اکثر مراجع در زمان غیبت امام زمان علیه السلام کسی که نماز جمعه می خواند بجای نماز ظهر کافی است و دیگر نیازی به خواندن نماز ظهر جمعه نیست و می تواند بجای نماز جمعه نماز ظهر را بخواند که مستحب است همان اول وقت بخواند و شخصی که مسافر است می تواند در نماز جمعه شرکت کند و نماز جمعه اش صحیح است. (نماز ظهر نیز بنا بر احتیاط خوانده شود:صافی،گلپایگانی،)
2. کسی که در نماز جمعه شرکت کرده ( بنا بر احتیاط: سیستانی، مکارم، خوئی) واجب است به خطبه‌ها گوش کند و همچنین باید از هر کاری که باعث از بین رفتن فایده خطبه‌ها یا گوش ندادن میشود مانند صحبت کردن با دیگران پرهیز کند.
3. کسی که به خطبه‌ها نرسیده می تواند در نماز جمعه شرکت کند و به نظر اکثر مراجع عظام کفایت از نماز ظهر نیز می‌کند حتی اگر در رکعت دوم قبل از رکوع برسد نیز به نظر اکثر مراجع عظام کافی است و رکعت دوم را فرادا انجام دهد. (رساله مراجع ص852 مساله38 و صفحه 858 و 847 ،842،862)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم که میفرمایند: لَا تَزَالُ أُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوَى
امّت من همیشه در خیر هستند، تا موقعی که امر به معروف و نهی از منکر کنند و در نیکی ها و تقوا همدیگر راکمک کنند.(وسائل الشیعة/ج16/ 123/ ح 21144)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام امربه معروف :
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله:
الف)شناخت صحیح معروف و منکر ب)احتمال تاثیر در‌مخاطب ج)تصمیم مخاطب بر تکرار عمل د)نداشتن مفسده وضرر جانی ،عرضی و مالی قابل توجه .
2. یکی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر در‌کنار بقیه شرایط احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی مثلا ده درصد احتمال بدهد‌که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد ولی وجود احتمال برای ثابت شدن‌تکلیف شرعی‌کافی است.اما اگر انسان‌یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است.
3. منظور از احتمال تاثیر این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن،گنهکار بطور کلی گناه را ترک می کند یا مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد یا امر و نهی در آینده احتمال تاثیر دارد در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است.(تحریر ج2 کتاب امر به معروف شرط دوم ، رساله جامع ج 1ص 618 شرط دوم)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام مهدى علیه السلام که میفرمایند:لا یَحِلُّ لأِحدٍ أن یَتَصَرَّفَ فی مالِ غَیرِهِ بغَیرِ إذنِهِ
بر هیچ کس حلال نیست که بدون اجازه صاحب مال در مال او تصرف کند. ( وسائل الشیعة ط- آل االبیت جلد: 25 ص 386)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره احکام غصب:
1. یکی از محرمات و گناهان بزرگ غصب کردن مال و حق دیگران است. در این حکم فرقی بین پدر و فرزند و زن و شوهر یا خواهر و برادر و یا افراد بیگانه وجود ندارد بنابر این اگر پدر و فرزند یا زن و شوهر از مال یکدیگر بدون اجازه و رضایت بردارند یا شخصی در مال شریکش بدون اجازه استفاده و تصرفی انجام دهد از مصادیق غصب محسوب شده و گناه می باشد.
2. اگر انسان مالی یا حقی را غصب کند علاوه بر توبه از گناه باید مال و حق را فورا به صاحبش برگرداند و هر مقدار که تاخیر بیندازد گناه بیشتری برای او نوشته میشود و اگر مال غصب شده از بین رفته است مثل یا قیمت آن مال را به صاحبش بدهد.مثلا اگر انگشتر طلایی را فردی غصب کرده و دزدیده است در صورتی که انگشتر هست باید خود انگشتر را به صاحبش برگرداند و اگر انگشتر را فروخته و از بین رفته باید قیمتش را به صاحبش بدهد. (رساله مراجع م2548 و 2549)
خداوند متعال ما را مدیون احدی از خلقش قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم شخصی به محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله شرفیاب شد و به آن حضرت عرض کرد که دوست دارم دعایم مستجاب شود؛ چه‌کنم؟ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: طَهِّرْ مَأْکَلَکَ وَ لَا تُدْخِلْ بَطْنَکَ الْحَرَامَ
لقمه‌ات را پاک کن [ تا مبادا به حرامی آلوده باشد] و مراقب باش هیچ نوع حرامی را مصرف نکنی. (خوراک خود را پاکیزه کن و غذای حرام نخور) (وسائل الشیعة ؛ ج7 ؛ ص145)
توضیحات
چند نکته در رابطه با کسب روزی حلال:
1. خداوند روزی انسانها را از راه حلال مقدر فرموده و کسبهای حلال در دین مقدس اسلام فراوان است و درامدی هم که بدست می‌آید را نیز شرعا بایددر راه حلال خرج کرد و مصرف کردن مال در راه حرام جایز نیست.طبق معارف دین روزی هر کسی بر عهده خداوند متعال است که البته با کار و تلاش به دست می آید و انسان وظیفه دارد روزیی را که خداوند برایش مقدر کرده از راه حلال کسب نماید و یکی از سوالات مهمی که در قیامت می پرسند از درآمد و ثروت انسان است که طبق روایتی از رسول اعظم صلی الله علیه و آله و سلم در قیامت نمی گذارند شخص قدم از قدم بردارد مگر اینکه به چند سوال پاسخ دهد که یکی از اموال است که از چه راهی به دست آورده.
2. از نظر شرع مقدس اسلام برخی از کسب و کارها حرام است اما معامله باطل نیست و درآمدش حلال است ( جهت اطلاع:مانند معامله غش دار) اما برخی از کسب و کارها علاوه بر حرام بودن خود کار، معامله باطل و درامدش نیز حرام بوده و معنای حرام بودن درامد این است که انسان مالک وجهی که بین دو‌طرف انتقال می‌یابد، نمی شود و مدیون است و باید آن پول را به صاحبش برگرداند که به برخی از این کسبها اشاره میشود:
1. درامدی که از راه فروش سی دی و فیلم های مبتذل و خلاف عفت و حیا یا فروش‌شراب و مسکرات و مانند اینها بدست آید.
2. درامدی که از راه رشوه و قمار و ربا و دزدی و اداره مجالس گناه و از این قبیل موارد، بدست می آید.
3. پولی که از بیت المال بر خلاف مقررات و اجازه حاکم شرع برداشت شده است.
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه مومنین عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام صادق علیه السلام در روایتی میفرمایند: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَقُولُ مَنْ أَهَانَ لِی وَلِیّاً فَقَدْ أَرْصَدَ لِمُحَارَبَتِی وَ أَنَا أَسْرَعُ شَیْءٍ إِلَى نُصْرَةِ أَوْلِیَائِی
خداوند تبارک و تعالی میفرماید: هر که یکی از دوستان مرا خوار شمارد، آماده جنگ با من شده است و من در یاری دادن دوستدارانم شتابنده ترینم.( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص351)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره توهین به دیگران:
1. توهین و تحقیر مؤمنین و اهانت به دیگران که فرد را خوار، کوچک یا ذلیل می کند حرام و گناه کبیره است.
2. در گناه بودن این عمل فرقی ندارد به صورت شوخی باشد یا جدی و فرقی ندارد به زبان بگوید یا پیامک و سایر فضاهای مجازی باشد، و فرق ندارد کسی که به او توهین میشود زنده باشد یا از دنیا رفته، توهین به افراد معمولی باشد یا به بزرگان، فرق نمیکند از نزدیکان و اعضای خانواده باشد یا غیر آنها.
3. اگر کسی به انسان یا فرد مورد علاقه ما توهین کند و یا فحاشی کند نمی‌شود گناه او را با گناه و فحاشی جواب داد. (منهاج الصالحین ج1 ص17 م29؛ رساله آیه الله مظاهری ص493 )
خداوند متعال به همه ما توفیق ترک گناه و معصیت عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام رضا علیه السلام در فوائد پرداخت خمس اینطور میفرمایند: .. فَإنَّ إخرَاجَهُ مِفتَاحُ رِزقِکُم وَ تَمحِیصُ ذُنُوبِکُم وَ مَا تَمهَدُونَ لِأنفُسِکُم یَومَ فَاقَتِکُم
پرداخت خمس کلید روزی شما و باعث پاک شدن گناهانتان و ذخیره‌ای برای روز قیامتتان است. (کافی (ط - دار الحدیث)، ج2، ص: 738)
توضیحات
چند نکته در مورد خمس:
1. در امدی که از مخارج سال خمسی اضافه بیایید خمس دارد و همچنین پولی که بابت خرید منزل یا خودرو و یا جهزیه یا مسکن یا سائر نیازهای زندگی پس انداز می شود به نظر اکثر فقها خمس دارد و اگر بر کسی خمس واجب شد و او در‌آن زمان توان پرداخت خمس را نداشت باید به دفتر مرجع تقلید خود مراجعه نماید تا راهکار مناسبی (مثل مصالحه نمودن یا اجازه گرفتن ) برای او ارائه دهند. (صرفا جهت اطلاع مخالف: بهجت، فاضل، صافی، زنجانی، اقای وحید خراسانی فقط بابت جهیزیه ) گلپایگانی مجمع المسائل ج1 ص337 س173، فاضل لنکرانی جامع المسائل ج1ص188س745،بهجت استفتائات ج3 س3499 رساله م1391،صافی جامع الاحکام ج1س750، وحید خراسانی استفتائات خمس سایت معظم له س467، وسیلة النجاة آیت الله بهجت م10،)
2. اگر دوستان یا اطرافیانی که اهل خمس دادن نیستند انسان را به مهمانی دعوت کنند‌یا به انسان هدیه یا سوغاتی بدهند در صورتی که‌انسان شک دارد به این مال مشخص خمس تعلق گرفته یا نه مثلا احتمال می‌دهد که این مال سال خمسی بر آن نگذشته باشد یا از اموالی تهیه شده باشد که خمس به آن تعلق نمی‌گیرد مانند دیه، در این صورت استفاده کردن از این مال اشکالی ندارد و نیازی به فحص و جستجو نمی‌باشد. (رساله مراجع 1795)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: تَصَدَّقْ بِالشَّیْءِ وَ إِنْ قَلَّ فَإِنَّ کُلَ شَیْءٍ یُرَادُ بِهِ اللَّهُ وَ إِنْ قَلَّ بَعْدَ أَنْ تَصْدُقَ النِّیَّةُ فِیهِ عَظِیم
صدقه بده هر چند کم باشد، زیرا هر کار کوچکی که صادقانه برای خدا انجام شود بزرگ است. (وسائل الشیعة ؛ ج1 ؛ ص115)
توضیحات
چند نکته درباره نذر:
1. نذر نوعی توسل بوسیله انجام امور خیر به درگاه الهی به حساب می‌آید و نوعی درخواست از خداوند متعال و می‌تواند باعث تغییر قضای الهی شود مثل صدقه و صله رحم که در دفع و رفع بلا موثرند،در نذر انسان متعهد می شود که برای کسب خشنودی و رضای الهی کار خوبی را انجام دهد.
2. نذر زمانی بر انسان واجب میباشد که شرائطش را داشته باشد.
3. یکی از شرائط وجوب نذر خواندن صیغه نذر است لذا اگر کسی صیغه نذر را بر زبان جاری نکرده و فقط از دل گذارنده است یا اصلا صیغه نذر را نمی دانسته عمل به ان نذر برای انسان واجب نمی باشد.
4. یکی دیگر از شرائط وجوب نذر این است که انسان عملی را که نذر می کند قدرت بر انجام آن را داشته باشد و اگر در زمان نذر کردن قدرت بر عمل را داشته اما در زمان عمل به نذر توانائی عمل به ان را ندارد چیزی بر او واجب نمی باشد و کفاره‌ای هم ندارد مثلا اگر نذر کرده که در روز میلاد امام زمان علیه السلام مجلس جشنی بگیرد و اطعامی هم بدهد ولی در زمان عمل به نذر مالی ندارد تا بتواند مجلس جشن را اقامه کند برگزار کردن مجلس بر او واجب نمی باشد و اگر عمل نکرد کفاره نذر هم بر او واجب نمی باشد.اما اگر در زمان نذر کردن قدرت عمل به نذر را نداشته باشد ولی در زمان نذر بتواند به نذرش عمل کند واجب است به نذرش عمل کند. (توضیح المسائل مراجع مساله 2647 و 2641)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشته اید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مى بخشد، که او آمرزگار مهربان است. ( سوره زمر آیه 53)
توضیحات
چند نکته درباه توبه:
1. یکی از مهمترین واجبات توبه از گناهان است که واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست و زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2. حقیقت توبه این است که قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3. نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده ،باید آنها را قضا کرده و در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند .(عروه اول احکام اموات، مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701).
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم رسول خدا صلی الله و علیه و آله و سلم در روایتی میفرمایند:إِنَ أَحَبَ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ الصَّلَاةُ وَ الْبِرُّ وَ الْجِهَاد.
همانا، محبوب‌ترین اعمال در نزد خداوند متعال نماز، نیکی کردن و جهاد در راه خداست .(وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۲۷ )
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره تسبیحات اربعه:
1. در رکعت سوم و چهارم نماز، بر مرد و زن واجب است حمد یا تسبیحات اربعه بخوانند و واجب است حمد یا تسبیحات اربعه را به صورت آهسته خوانده شود حتی اگر کسی سوره حمد را بخواهد بخواند به نظر اکثر فقها بسم الله را هم باید آهسته بخواند ( مشهور : مخالف ایت الله سیستانی: واجب نیست بسم اللّٰه آن را هم آهسته بگوید مگر آن که مأموم باشد که در این صورت احتیاط واجب آن است که بسم الله را هم آهسته بگوید.توضیح المسائل مراجع م1008)
2. اگر کسی به خیال اینکه در رکعت اول یا دوم نماز است شروع به خواندن حمد کند و بعد متوجه شود که رکعت سوم یا چهارم است می تواند همان حمد را تمام کند و نمازش صحیح است.(توضیح المسائل مراجع م 1011)
3. در رکعت سوم و چهارم مستحب است استغفار کند و بعد از اتمام تسبیحات اربعه بگوید استغفر الله ربی و اتوب الیه. (توضیح المسائل مراجع م 1014)
خداوند متعال توفیق عبادت و بندگی خالصانه را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
