بیان بین الصلاتین
شیوه های ترک گناه 2 
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:
یا وَیْلَتى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلاً :
واى بر من! کاش فلانى را دوستِ خود نگرفته بودم.(آیه 28 فرقان)
توضیحات
برای اینکه بتوانیم گناه را ترک کنیم باید اموری را رعایت کنیم:
1-دوری از دوستان و آشنایان گنهکار: در آموزه‌های دینی انسان به آئین و مرام همنشین خود خوانده شده است. شخصیت و موقعیت هر کس را از طریق همنشینانش می‌توان محک زد. بنابر این برای پرهیز از گناه و لغزش نباید با کسانی که گناه می‌کنند، معاشرت نمود.پیامبر فرمود:«المرءُ علی دین خلیله و قرینه» (وسائل الشیعه، ج 4، ص 207)روش آدمی بر طبق مذهب و سیرۀ دوست صمیمی اش خواهد بود.
2-فکر مرگ: یکى از چیزهاىی که بسیار مفید است که فکر گناه را یا از بین مىبرد و یا کم مى‌کند که این به شدت و ضعف فرو رفتن در فکر مرگ بستگى دارد اگر انسان با این واقعیت انس بگیرد و مردن را باور دل سازد نقشى سازنده و بالا برنده دارد. امیرالمؤمنین على(ع) می فرماید: یاد مرگ دل را از تعلق به شهوات جدا مىسازد و انسان را از گناه و فکر گناه باز مىدارد(غرر الحکم ج2 ص 270)
3- تفکر در عواقب زیان بار گناه: اگر انسان توجه کامل داشته باشد که معصیت افزون بر آثار سوء دنیوی، چه عذاب های غیر قابل تحمل اُخروی به دنبال دارد، مطمئناً از گناه دوری می جوید.
قرآن میفرماید: «(در روز قیامت) گناهکار دوست دارد که فرزندان، زن، برادر، همة خویشان و همة اهل زمین را فدا می کرد تا از عذاب نجات می یافت، (ولی) چنین نیست، (بلکه) آن آتش شعله کش است و ...»(آیه11-15 معارج)
4- جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند: شرکت دائمى در نماز جماعت، خواندن نماز شب، زیارت اهل قبور، دعا.
خداوند توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
شرط پشیمانی
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت است که می‌فرمایند:
أیُّمَا مُسْلِمٍ أقَالَ مُسْلِماً بَیْعَ نَدَامَةٍ أقَالَهُ ٱللهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَثْرَتَهُ یَوْمَ ٱلْقِیَامَةِ.
هر مسلمانی که پشیمانی مسلمانی را در خرید و فروش بپذیرد خداوند روز قیامت پشیمانی او را از گناهانش می‌پذیرد.(وسائل الشیعه ج12 ص280)
توضیحات
چند نکته درباره شرط پشیمانی در خرید و فروش:
1. پذیرش درخواست فسخ قرار داد توسط طرف دیگر معامله مستحب است.
2- شرط پشیمانی؛ که در عرف مردم به آن جرم زبان هم می گویند؛ به این صورت است که اگر در ضمن قرار داد معامله ای مثلاً در ضمن قرارداد خرید و فروش خانه هر یک از دو طرف شرط نمایند که هر کس تا تاریخ مثلاً یک ماه از گذشت بستن قرارداد پشیمان شد اگر فلان مبلغ را مثلاً یک میلیون بدهد می‌تواند قرارداد را فسخ کند. چنین شرطی صحیح و باید به آن عمل شود و گرفتن آن مبلغ برای دیگری حلال است. (همه مراجع)
3-شرط پشیمانی باید در ضمن معامله شرط شود.
4- مبلغ شرط پشیمانی و مدت و مهلت حق فسخ را، در شرط پشیمانی کاملا معلوم کنند.(فاضل جامع المسائل ج 1 س 1057، مکارم استفتائات ج1س598،تبریزی استفتائات ج1س1160 ،صافی جامع الاحکام ج1س1121 ،حضرت امام استفتائات ج2ص93س60 ،بهجت استفتائات ج3س4232 رساله مراجع م 2124)
خداوند متعال توفیق یادگیری و عمل به دستورات دین را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَىٰ:
آیا( گنهکار) نمی داند که خدا او را میبیند؟(آیه 14 علق)
توضیحات
برای اینکه بتوانیم گناه را ترک کنیم باید اموری را رعایت کنیم:
1- ترک زمینه گناه: پیشگیرى از گناه آسان ترین راه مبارزه با گناه است . فردى که مى خواهد گناه نکند باید خود را از صحنه هاى گناه دور نگه دارد؛یعنی باید مقدمات گناه را ترک کند ومبادی ورودیهای بدن را کنترل کند؛مثلا: برای غیبت نکردن از جلسات غیبت دوری کند
2-ترک فکر گناه: هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترک شود فکر گناه کمتر به سراغ انسان مىآید. این فکر گناه است که شوق در انسان ایجاد مىنماید و بعد از شوق ارادهى عمل سپس خود گناه محقق مىشود، مسلما تا اراده و شوق و میل نسبت به کارى نباشد انسان مرتکب آن کار نمىگردد.
3-اشتغال به برنامه شبانهروزى: حتما باید شبانهروز خود را با برنامهریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر کنیم و هیچ ساعت بیکارى نداشته باشیم تا نفس، ما را مشغول کند. در اوقات بیکارى وسوسههاى نفس و شیطان به سراغ انسان مىآید و او را به فکر گناه و سپس به خود گناه مىکشاند
4-توجه کامل به این که خداوند در همه حالات آگاه و ناظر بر اعمال ما است و حتی بر خطورات قلبی ما احاطه دارد و از آن ها هم با خبر است. اگر انسان چنین یقینی داشته باشد، خجالت می کشد گناه کند و از دستورهای خالقش سرپیچی نماید.
خداوند توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام باقر علیه السلام که می فرمایند:
إِنَّ الْعَبْدَ لَیَکُونُ بَارّ اً‌بِوَالِدَیْهِ فِی حَیَاتِهِمَا ثُمَّ یَمُوتَانِ فَلَا یَقْضِی عَنْهُمَا دُیُونَهُمَا وَ لَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیَکْتُبُهُ اللَّهُ‌عَاقّا.
به درستی چه بسا بنده در زمان حیات پدر و مادر نسبت به آنها نیکوکار می باشد، سپس والدینش وفات می یابند و همان بنده دیون و بدهی های آنها را نمی پردازد و برای آنها استغفار نمی‌کند و خداوند او را از عاق شده ها می نویسد. (کافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص163)
توضیحات
چند نکته در مورد نماز قضای پدر و مادر:
1. یکی از نمازهای واجب، نماز قضای پدر است که با وجود شرایطی بر پسر بزرگتر واجب می شود و به نظر تعدادی از مراجع نماز قضای مادر نیز بر پسر بزرگتر واجب است. البته اگر فرزندان دیگر یا هر فرد دیگری برای میت نماز بخواند یا روزه بگیرد صحیح است و میت برئ الذمه می شود. ( پدر اتفاقی است ولی مادر: گلپایگانی، اراکی ؛مکارم، نوری(: فتوی)، مقام معظم رهبری، فاضل، بهجت،صافی (احتیاط واجب) )(رساله مراجع ج1 م1390و استفتائات بهجت ج2 س1207)
2. اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر نماز و روزه قضا داشته یا نه، چیزی بر او واجب نیست. (رساله مراجع مساله1391)
3. اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر و مادر را بخواند باید در آهسته و بلند خواندن به تکلیف خود عمل کند مثلا حمد و سوره قضای نماز صبح و مغرب و عشای مادرش را بلند بخواند (رساله مراجع مساله1395)
خداوند والدین همه مومنین را مورد عنایت خاص امام رضا علیه السلام قرار بدهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم - بسم الله الرحمن الرحیم
برخی از موانع شفاعت در آخرت عبارتند از:
توضیحات
1-ظالم و ستمگر بودن:
خداوند در قرآن در باره ظالمین شفاعت را نمی پذیرد و می فرماید: مَا لِظّالِمِین مِن حَمِیمٍ وَ لَا شَفِیعٍ یُطاع؛[ برای ستمکاران دوستی وجود ندارد و نه شفاعت کننده ای که شفاعتش پذیرفته شود"( آیه 18غافر)
2-سبک شمردن نماز: امام صادق(ع)فرمودند شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی رسد(منلایحضرهالفقیه، ج 1 ،ص 206)پس مطمئنا کسی که اصلا نماز نخواند به هیچ وجه شامل شفاعت نمیشود.
3-عمل نکردن به دستورات دین : در منابع دینى شرط شفاعت، عمل به دستورات دین و اطاعت از خدا و امامان معصوم(ع) ذکر شده است. کسى که روش عملى او اطاعت از خدا و عمل به وظایف و مسؤولیتهاى دینى بوده؛ لکن گاهى هم دچار لغزش و خطا شده است، شایستگى دریافت رحمت الهى را در آخرت خواهد داشت.
امام صادق(ع) مىفرماید: «هرکس دوست دارد شفاعت در مورد او سودمند واقع شود، باید در صدد جلب رضایت خداوند برآید. بدانید هیچ کس رضایت خداوند را جلب نخواهد کرد؛ مگر با اطاعت از خدا و پیامبر و اولیاى الهى از آل محمد(ص)».( بحار الانوار، ج 75، ص 220. )این روایت ضمن بیان شرط اساسى شفاعت (رضایت خداوند)، راه جلب خشنودى او را عمل به دستورات دین دانسته است.
خداوند همه ما را شامل شفاعت معصومین قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام صادق علیه السلام، که خداوند متعال به پیامبری از پیامبرانش وحی فرمود که به مؤمنان بگو:
لَا یَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی و َ‌لَا‌یَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِی وَ لَا یَسْلُکُوا مَسَالِکَ أَعْدَائِی فَیَکُونُوا أَعْدَائِی کَمَا هُمْ أَعْدَائِی.
(به مؤمنان بگو ) لباس دشمنان مرا نپوشند و طعام دشمنان مرا نخورند و راه‌های دشمنان مرا نپیمایند و گرنه در زمره دشمنان من به شمار خواهند رفت. (من لایحضره الفقیه، ج1، ص:253)
توضیحات
فرهنگ اسلامی در واقع توسعه دانش و بینش و فراگیری تقوا در جامعه است؛ فرق اساسی جامعه دینی با جامعه غیر دینی رعایت فرهنگ و آداب دینی در جامعه است لذا اگر جامعه در امور مختلف، فرهنگ دینی را رعایت نکند به مرور بینش افراد و در نتیجه عملکرد و هویت ایشان هم تغییر می کند؛ یکی از مسائلی که مضمون آیات و روایات، مسلمانان را از آن برحذر داشته پرهیز از ترویج فرهنگ غیر دینی است.
اما دو نکته درباره نشر فرهنگ غربی:
1. یکی از محرمات و گناهان، ترویج و تبلیغ فرهنگ غربی است یعنی فرهنگی که معارض و دشمن فرهنگ اسلامی است و شخص مسلمان نباید تحت تاثیر چنین فرهنگی قرار بگیرد، بی شک لباس و پوشش افراد یک جامعه و کیفیت زندگی افراد، از عوامل فرهنگ ساز و وسیله تبلیغ فرهنگ آن جامعه است لذا در جامعه اسلامی پوشیدن لباسهایی که با حجاب و پوشش شرعی منافات دارد، یا پوشیدن لباسی که بر روی آن تصاویر و عکسهای مبتذل و مستهجن وجود داشته باشد حرام است و همچنین ترویج نگهداری سگ در منزل و بازی با آن و همراه داشتن آن در ماشینها و خیابانها که هر یک بگونه ای ترویج فرهنگ غربی می باشد نیز اشکال دارد.( جوبه س1373 و 1374و 1375 و استفتائات مکارم ج3 س1840)
2. خرید و فروش هر چیزی که منجر به انحراف جوانان و فساد آنان و یا باعث پیدایش جو فرهنگی فاسد می شود جایز نیست و واجب است از آنها اجتناب شود.( استفتائات تبریزی ج1س2229 و 2228؛ استفتائات مکارم ج1 س1663؛ اجوبه س1361و1364)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام، سلامتی مراجع عظام، خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در مورد شفاعت کنندگان می فرماید:
لَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَىٰ:
هرگز از احدی جز آن کسی که خدا از او راضی است ،شفاعت نکنند(آیه 28 انبیاء)
توضیحات
شفاعت اولیاى الهى در روز قیامت براى گنهکاران، بدون حساب نیست؛ بلکه متوقف بر شرایطى است که در همین دنیا باید آن را به دست آورد. در آیات و روایات، براى هیچ فرد یا گروهى تضمین نشده است که حتماً مورد شفاعت قرار مىگیرند؛ بلکه صفات و ویژگىهاى کلى کسانى که از این نعمت بهرهمند و یا محروماند، بیان شده است. بر اساس آیات و روایات، شرایط شمول شفاعت نسبت به بنده گنهکار، عبارت است از:
1- رضایت خداوند: شفاعت شوندگان باید مورد رضایت و پسند خداوند باشند؛ یعنى، شفاعت در حق کسانى مؤثر خواهد بود که در دنیا در مسیر اطاعت، بندگى و رضایت خداوند قرار داشتند. قرآن کریم مىفرماید: «و [ شفیعان ] شفاعت نمىکنند، مگر براى کسى که مورد رضایت و پسند خداوند باشد». ( آیه 28 انبیاء)
در حقیقت شفاعت تجلّى اراده و خواست خداوند، مبنى بر بخشش و آمرزش بندگانى است که در دنیا عقیده و عملشان مورد رضایت خداوند بوده است؛ هرچند دچار خطا و لغزش نیز شدهاند. شفاعت، پاداشى در حق آنان است.
2- حفظ اصل ایمان
کسانى مورد شفاعت قرار مىگیرند که به سبب گناهان، اصل ایمانشان به خطر نیفتاده باشد. به همین جهت، در منابع دینى آمده است: کافر، مشرک و منافق در روز قیامت مورد شفاعت قرار نمىگیرند.
رسول اکرم(ص) فرموده است: «شفاعت براى تردیدکنندگان، مشرکان و کافران نیست؛ بلکه براى مؤمنان یکتاپرست است». (میزان الحکمه، ج 4، ص 1472، ح 9482.)
3- رابطه معنوى شفاعت شونده و شفیعان
کسانى مورد شفاعت قرار مىگیرند که در دنیا ارتباط روحى و معنوى خاصى بین آنان و شافعان برقرار شده باشد. کسانى که نسبت به اولیاى الهى محبت و مودّت دارند و در دنیا تحت جذبه هدایتگرى آنان قرار گرفته و همفکر، هم عقیده و همراه ایشان بودهاند. یعنی رابطه معنوى و سنخیت بین امام و ماموم است که باعث شفاعت شده است واز این جهت در روایات بر محبت و دوستى پیامبر اکرم و امامان معصوم تأکید شده است (بحار، ج 27، ص 158)محبت حقیقى، محب را شیفته محبوب کرده و موجب همگونگى در عقاید، اخلاق و سلیقهها مىشود و از ارتکاب گناه مىکاهد و مانع از دلبستگىها و وابستگىهاى کاذب مىشود.
4-اعتقاد به شفاعت داشتن: باید اعتقاد قلبی به شفاعت داشته باشند. پیامبر (ص) فرمود : هر کس به شفاعت من ایمان نداشته باشد شفاعت من به او نمی‌رسد(عیون اخبار الرضا، ج٢، ص۶۶)
خداوند همه ما را شامل شفاعت معصومین قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. از‌امام‌صادق علیه‌السلام چنین‌روایت‌شده‌است‌که‌فرمودند: لَا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ مِنْ حِلِّهِ فَاِنَّهُ عَوْنٌ لَکَ عَلَی دِینِکَ؛
طلب‌روزی‌حلال را رها نکن ( ترک نکن ) ، که روزی حلال تو را در دینداری کمک میکند. ( امالی شیخ طوسی ص 193)
توضیحات
چند نکته‌کوتاه در مورد بعضی از قراردادهای کاری:
1.در قراردادهای کاری کسی که نیروی کار می گیرد نسبت به پرداخت حقوق کارمندش نباید کوتاهی وسهل انگاری کند در غیر این صورت ظالم و معصیت کار است و مستحب است اجرت کارگر را قبل از آن که عرق او خشک شود به او بدهند.
2.کارگر یا کارمند هم نباید در انجام کار کم کاری یا کوتاهی کند مثلا کارمندى که به طور معمول و در حد توان مثلا به ده پرونده و یا به امور ده مراجعه کننده مى‌تواند رسیدگى کند، اگر به خاطرسهل انگارى و کم کارى به مقدار کمتر رسیدگی کند، گنهکار است و نباید برای مقداری که کم کاری نموده مزدی دریافت نماید .(تحریر الوسیله ج2 اجاره م27 ، عروه اجاره فصل فی الاجارة الثانیه م4 آیت الله مکارم استفتائات احکام اصناف و مشاغل)
3. اگر تا الان بخاطر ندانستن مساله یا خدائی نکرده عمدا کم کاری یا کوتاهی کرده و بابتش پولی دریافت نموده باید آن مقدار پول را به همان اداره یا صاحب‌کار برگرداند و اگر‌در ادارات دولتی مکان یا حسابی در خصوص پرداخت بدهی نباشد به خزانه کل دولت واریز کند. (سایت لیدر احکام مناسبتی روز کارمند سوال 6و15)
خداوند متعال توفیق کسب حلال به همه مسلمین عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی(ع) می فرماید: أعقل الناس أنظرهم فی العواقب؛
عاقل ترین مردم، دوراندیش ترین آن ها در پایان کارهاست (غررالحکم، ج 2، ص 977، ح 41) یعنی آینده نگری ازعواملی است که موجب رشد عقل میشود.
توضیحات
برخی از مهم ترین عوامل شکوفایی عقل عبارت اند از:
1-تقوا: خداوند می فرماید: إِن تَتَّقُوا اللَّهَ یَجعَل لَکُم فُرقانًا:اگر تقوا پیشه کنید، برای شما [نیروی] تشخیص [حق از باطل] قرار می دهد.(آیه 29 انفال)
"فرقان" به معنای چیزی است که میانه ی دو چیز دیگر فرق گذارد"فرقان" میان حق و باطل است؛ خواه در اعتقادات باشد و خواه در عمل. "فرقان" در اعتقادات عبارت از؛ جدا کردن ایمان و هدایت از کفر و ضلالت است، و "فرقان" در رأی و نظر نیز جدا کردن فکر صحیح از فکر باطل است. از این رو؛ همه ی این ها نتیجه و میوه ی درخت تقوا است.
امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: هر کس نفس خود را تهذیب نکند، از عقل و خرد بهره ای نخواهد برد. (غررالحکم، ج 2، ص 1462، ح 198) بنابراین هرچه تهذیب بیشتر شود، انتفاع از عقل نیز به همان میزان بیشتر می شود.
2-مشورت: مشورت کردن یعنی در عقل دیگران شریک شدن؛ امام علی(ع) می فرمایند : با خردمندان مشورت کن تا از لغزش و پشیمانی در امان باشی(غرر الحکم، ج 4، ص 179) مشورت به معنای خاموش کردن چراغ عقل و تقلید کورکورانه و ضعف در تفکر نیست؛ بلکه منظور روشنی گرفتن از چراغ عقل دیگران و تقویت فکر خود از طریق افکار اندیشمندان است.
3-همنشینی با علما و دانشمندان؛ امیرمومنان در اهمیت همنشینی با حکیمان می فرماید: « مجالسة الحکماء، حیاة العقول؛ همنشینی با حکیمان حیات عقلهاست »( غرر الحکم، ج 1، ص 556)
خداوند عقل کامل به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام می فرمایند:
مَنْ تَعَدَّى فِی طَهُورِهِ کَانَ کَنَاقِضِه.
کسی که در تطهیر خود از حد اعتدال خارج شود، مثل این است که طهارت خود را باطل کرده است. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج75 ؛ ص374)
توضیحات
چند نکته درباره طهارت ونجاست:
1-از نظر‌شرع مقدس در طهارت و نجاست اصل بر پاک بودن هر چیزی است مگر آن که یقین کند فلان شیئ نجس است مثلا داخل‌سرویس بهداشتی پاک است. یا وسائل هتل و مسافرخانه مانند فرش و ملافه و نیز اتومبیلهاى عمومى، صندلی ها و دسته دربهاى آنها پاک است مگر در صورتی که فرد یقین به نجاست داشته باشد.( رساله مراجع م 121)
2- وقتی شک در نجاست باشد حتی اگر بتوان نجس بودن یا پاک بودن را فهمید، لازم نیست بررسی شود و حکم به پاکی می شود، و یقین پیدا کردن به طهارت لازم نیست.(رساله مراجع م 123)
3- شخص وسواسی در طهارت و نجاست باید ذوق و سلیقه خود را کنار بگذارد و در این مساله افراد عادی متدین را ملاک قرار دهد و اگر به همان روشی که افراد متعارف شی نجس را آب می کشند رفتار نماید کفایت می کند و نیز اگر برای افراد عادی علم به نجاست چیزی حاصل نشود حکم به طهارت کنند حتی اگر شخص وسواسی یقین به نجاست آن شی بکند. (اجوبه س۳۱1 )
خداوند توفیق شکر نعمتهایش را به همه ماعنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق (ع) درمورد عوامل رشد عقل می فرماید:
کَثرَةُ النَّظَرِ فی العِلمِ یَفتَحُ العَقلَ
توجه زیاد به علم درهای عقل را می گشاید (الدعوات راوندی: 221/603)
توضیحات
مهم ترین عوامل شکوفایی عقل عبارت اند از:
1-علم آموزی: امام علی(ع) می فرمایند: عقل یک نیروی غریزی نهاده شده و در درون آدمی است که با علم و تجربه رشد می کند. (غرر الحکم؛ج1،ص 91)
2- سیر و سفر در زمین و مطالعه تاریخ گذشتگان؛ قرآن در موارد متعددی انسان را امر به مسافرت های تحقیقاتی کرده و فرموده است: «قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا کَیفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ ـ بگو: روی زمین گردش کنید! سپس بنگرید سرانجام تکذیبکنندگان آیات الهی چه شد؟!»( انعام،11) مطالعه تاریخ و سرگذشت پیشینیان، منبع رشد عقل و تکامل اندیشه است، لذا بخش عظیمی از آیات قرآن مشتمل است بر داستان زندگی گذشتگان که خداوند برای هدایت و تربیت آیندگان در معرض دید و تفکر آنان نهاده و مردم را به سیر در زمین و مطالعه آن فرا می خواند تا سایه روشن این صحنه های زشت و زیبا را بنگرند و آن چه را مایه سعادت آنان بوده است، بگیرند و از آن چه مایه بد فرجامی آنان شده بر حذر باشند.
3- پرسش و کاوش گری: قرآن برای شکوفا ساختن فکر و عقل بشری از پرسش استفاده های فراوانی کرده است و برخی آیات با صراحت فرمان بر پرسش و سؤال نموده و از آن به عنوان یکی از عوامل اصلی یادگیری و موجب شکوفایی عقل یاد کرده است؛ ( فاسئلوا أهل الذکر إن کنتم لاتعلمون): اگرنمی دانید، از پژوهندگان کتاب های آسمانی جویا شوید
خداوند عقل کامل به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که می‌فرمایند :
اَلْعِبادَةُ سَبْعُونَ جُزْءً اَفْضَلُها طَلَبُ الْحَلالِ.
عبادت هفتاد جزء است که برترین آنها کسب روزی حلال است.(حضرت محمد (ص) کافی جلد5 صفحه78)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره احکام خرید و فروش
1. فروشنده لازم نیست قیمت و شرایط خریدش را بگوید و اگر خواست بگوید نباید دروغ بگوید و اگر بعد از معامله معلوم شود که فروشنده قیمت خرید خود را دروغ گفته گرچه مرتکب گناه شده است ولی معامله باطل نیست و خریدار اختیار دارد که معامله را با همان مبلغ قبول کند و یا اگر خواست با وجود شرایطی معامله را فسخ و برهم بزند. (رساله مراجع م2137، حضرت امام تحریرالوسیله قول فی المرابحه مساله5 خوئی،وحید،تبریزی منهاج الصالحین جلد2 مساله 200، منهاج الصالحین سیستانی ج2 م 213، گلپایگانی مجمع المسائل ج2س99 )
2. اگر در معامله ای خریدار کالای معینی را با شرط وصف خاصی بخرد و بعد از خرید آن متوجه شود که آن وصف را ندارد در این صورت خریدار می تواند با رعایت شرایطی قرارداد را فسخ کند و پولش را پس بگیرد مانند اینکه ماشینی بخرد که تصادفی نباشد ولی بعد از خرید متوجه شود که ماشین تصادف داشته است. (اجوبه س1557،تحریرالوسیله ج 1 خیار رویت، منهاج الصالحین سیستانی ج2 م154، منهاج الصالحین خوئی،وحید ج2 م147)
خداوند متعال توفیق فراگیری دستورات دین و عمل به آنها را به همه مومنین عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق (ع) درباره خطر عدم بصیرت می فرمایند:
اَلْعامِلُ عَلی غَیرِ بَصیرَةٍ کالسَّائِرُ عَلی غَیرِ الطَّریقَ وَ لا یزیدُهُ سُرْعَةَ السِّیرِ مِنَ الطَّریقِ اِلّا بُعْداً.
« کسی که بدون بصیرت (بینایی) عمل کند چون کسی است که بیراهه رود وشتاب در رفتن فقط او را از مسیردورتر میکند (امالی شیخ صدوق، ترجمه کمره ای، ص 421)
توضیحات
ضعف بصیرت پیامدهای دارد که برخی عبارتنداز:
1-انحراف از مسیر حق و ولایت: ضعف بصیرت سبب خواهد شد که ایمان از استحکام برخوردار نباشد و به اندک گفتاری تغییر کند و با اندک ابهامی از راه برگردد. تاریخ گواه است که چه بسا بودند افرادی که در رکاب پیامبر(ص) جنگیدند ولی با ظهور پیامبران دروغین و کذاب مانند مسیلمه دست از دین پیامبر اکرم(ص) برداشتند و به ادیان ساختگی روی آوردند. خوارج در برابر ناطق قرآن یعنی علی بن ابیطالب(ع) شعار »لا حکم الا للّه« را سرمی دادند، چه کج فهمی که آنها گرفتار آن شده بودند.
2-دنیاگرایی: ضعف بصیرت سیاسی، رفته رفته زمینه راحت طلبی و دنیاگرایی را پیش خواهد کشید و دلبستگی به دنیا و فریفته شدن به زرق و برق و لذتهای دنیا را آشکار خواهد کرد. راحت طلبی و گرفتار شدن در دام دنیا هر حرکت مقدسی را با شکست مواجه خواهد کرد و به راستی »حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ کلُّ خَطیئَةٍ« خواهد بود، یعنی دوستی دنیا اساس هر خطا و گناه است. این عامل، انسان را از یاد خدا غافل می کند
مقام معظم رهبری فرمودند: دنیاگرایی باعث میشود که فقط دنیای خودشان اهمیت پیدا کند و از ترس از دست دادن مال، مقام و پست، حاضر می شوند حاکمیت باطل را قبول کنند و در مقابل باطل نمی ایستند و از حق طرفداری نمی کنند و وقتی این جوری شد، باز شهادت حسین بن علی(ع) آغاز می شود (21 / 5 / 1375)
3-تفرقه و دودستگی: انسانهایی که از آگاهی و روشن بینی برخوردار نیستند بر اثر عدم درک صحیح و جهل نسبت به همه جوانب یک حادثه به وحدت نمی رسند و بین آنان اختلاف می افتد. خداوند می فرماید: »فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَینَهُمْ زُبُراً کلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیهِمْ فَرِحُونَ.« (مؤمنون: 53) یعنی، آنگاه مردم امور دین خود را پاره پاره کرده و در آیین فرقه فرقه شدند و هر گروهی به آنچه نزد خود پسندیدند دلخوش گشتند.
خداوند بصیرت واقعی به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیر المومنین علیه السلام در روایتی می فرمایند:
مَکَانُ الْقَیِّمِ بِالْأَمْرِ مَکَانُ النِّظَامِ مِنَ الْخَرَزِ یَجْمَعُهُ وَ یَضُمُّهُ.
جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را بهم پیوند داده و جمع می کند. (نهج البلاغة (للصبحی صالح) ؛ ؛ ص203)
توضیحات
چند نکته درباره ولی فقیه :
1- ولایت فقیه یعنی حکومت و اداره‌‌ى جامعه اسلامى، توسط مجتهد جامع الشرایط.
2. فقیه در سه مورد صاحب اختیار می باشد:1. قضاوت 2. فتوا دادن و استخراج حکم خداوند از آیات و احادیث 3 . اجرا دستورات الهی واداره امور جامعه.
3.اطاعت از دستورات حکومتی ولی امر مسلمین بر هر مکلفی ولو فقیه باشد واجب است، اما در مسائلی که مربوط به اداره امور جامعه نبوده و مربوط به مسائل فردی می باشد مثل نماز و روزه و خمس ، هر مکلفى باید از فتواى مرجع تقلیدش پیروى نماید.
(اجوبه س 52و 56و 62و 63و 65و ، فاضل جامع المسائل ج1 ص225 س910 و 911 و 912و913 ،مکارم استفتائات ج3 ص19، صحیفه امام ج10ص58). بهجت استفتائات ج1 س57، عروةالوثقی الاجتهاد والتقلید م57، تبریزی استفتائات ج2 س48 سیستانی منهاج ج 1 مساله 26)
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم . بسم الله الرحمن الرحیم خداوند در قرآن می فرماید:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً :
اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر از خدا پروا کنید براى شما نیرویى جدا کننده(تشخیصدهنده حق از باطل) قرار مىدهد (انفال، آیه 29).
توضیحات
بصیرت صفتی است که به شخص، توانایی شناخت راه حق و باطل از یکدیگر را می دهد. در روایات راهکارهایی برای بدست آمدن بصیرت نقل شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-تقوا: یکی از راهکارهای عملی جهت دست یابی به بصیرت رعایت تقوای الهی می باشد همانطور که درآیه خوانده شده ،ذکر شد، پرهیزگاری و انجام واجبات و پرهیز و دوری از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینی درونی می بخشد به گونه ای که انسان در پرتو آن می تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد
2- تفکر و تعقل: امام صادق علیه السّلام به ما چنین می‌آموزد:«فانّ التفکّر حیاة قلب البصیر کما یمشی المستنیر فی الظلمات بالنّور»(وسایل،ج6،ص170)
بنابراین،همان‌گونه که با کمک نور در تاریکی‌ها راه می‌پیماییم،اندیشه نیز به منزلهء نور قلب یا عقل،ما را به بصیرت می‌رساند
3-نشست و برخواست با اهل بصیرت وعلما: از آنجا که انسان همواره در حال آموزش است و یکی از مهمترین شیوه های آموزش تقلید از دیگران و مشابه سازی است همنشینی با هر گروهی انسان را به آنها مشابه می سازد. حضرت علی علیه السلام می فرماید:: با دانشمندان و آگاهان همسایه شو تا بینا (بصیر) شوی. (غرالحکم، 9794)
4- عبرت گیری از تجربه های گذشتگان؛ یکی از عوامل کسب بصیرت سیر و گردش در زمین و مطالعه احوال گذشتگان از خوب و بد است که عاقبت آنها چه شد و کدامیک عزیزتر و سعادتمند بودند.از این جهت در قرآن آمده است که: (لقد کان فی قصصهم عبرةٌ لاولی الألباب).:به راستی در سرگذشت آنان، برای خردمندان عبرتی است(آیه 111 سوره یوسف)
خداوند بصیرت در دین و دنیا به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیا مبر خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند :
إسْمَعُوا وَ أطِیعُوا لِمَنْ وَلاّهُ اللّهُ الْأمْرَ،فَإنَّهُ نِظامُ الاْسْلامِ.
بشنوید و اطاعت کنیدازکسی که خداوند او را ولیّ امر شما قرار داده که اطاعت از رهبر، نظام اسلام است. (امالى مفید:ج 1، ص 14)
توضیحات
چند نکته درباره حفظ نظام اسلامی:
۱.حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات و از‌مهمترین اهداف اسلام است و از مصادیق حفظ نظام، این است که انسان در هر شغل و منصبی که قرار دارد وظیفه اش را به نحو صحیح و کامل انجام دهد و در عرصه های اجتماعی و سیاسی جامعه از جمله راهپیمایی هایی که در حفظ و تقویت نظام تاثیر دارد شرکت نماید. (استفتائات آیت الله مکارم ج3س1581)
2. تضعیف نظام اسلامی و هر کاری که منجر به تضعیف نظام اسلامی بشود جایز نیست که به برخی از مصادیق آن اشاره می شود:
الف: کم کاری در ادارات و کم کاری مسولین در انجام وظایف شان که علاوه بر ایجاد ناراحتی و بدبینی در مردم و تضعیف نظام اسلامی، موجب مدیون شدن به بیت المال و مردم نیز می شود. .
ب: در امور اقتصادی با کارهایی مثل اختلاس و احتکار اموال مورد نیاز و ضروری مردم.
ج: همکاری با دشمنان نظام اسلامی و گروههای گمراه کننده.
د: ایجاد یاس و بدبینی با بیان سخنان غیر مستند یا بزرگ جلوه دادن مشکلات.
لازم به ذکر است انتقاد به عملکرد نادرست مسئولین اشکالی ندارد بلکه در برخی از موارد واجب است. البته باید در انتقاد رعایت مسائل شرعی و قانونی بشود و از هر گونه سخن و عملی که سبب سوء استفاده دشمنان، یا اخلال در نظم عمومی، یا ضرر به جان و مال و آبروی اشخاص شود یا سبب تخریب اموال عمومی شود خودداری گردد.( اجوبه الاستفتائات س 1397)
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هَٰذَا فَکَشَفْنَا عَنْکَ غِطَاءَکَ فَبَصَرُکَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ:
تو (ای آدمی) از این (روز سخت مرگ) در غفلت بودی تا آنکه ما پرده از کار تو برانداختیم و امروز چشم بصیرتت بیناتر گردید(آیه 22 سوره ق)
توضیحات
بصیرت صفتی است که به شخص، توانایی شناخت راه حق و باطل از یکدیگر را می دهد.
در روایات عواملی به عنوان موانع بصیرت ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-دلبستگی به دنیا: امام علی(ع) می فرماید: بدرستى که دنیا جایگاه فتنههاست، کسى که آن را طلب کند او را هلاک کند؛ و هر که به سوی او نظر کند، چشم بصیرت را از او می گیرد (شرح غرر الحکم، ج۲، ص۶۳۷)
۲-هواپرستی وگرفتار شدن به شهوات ولذت ها:امیرالمومنین علیه السلاممی فرماید : هرگاه چشم ظاهری ، شهوت را ببیند چشم دل انسان نسبت به عاقبت کار کور گردد .» (تصنیف غرر الحکم ، ص 305)
مقام معظم رهبری فرموده اند : سیاست امروز سیاست اندلسی کردن ایران است (۶ /۱/ ۱۳۸۱) چراکه وقتی جامعه ای مشغول و گرفتار شهوات شد دیگر بصیرت خور را نسبت به مسائل پیرامونی از دست می دهد و همچون اندلس ممکن است کشور را تقدیم کفار نماید .
3- غفلت و لجاجت : امام علی(ع) می فرمایند: ادامه یافتن غفلت، دیده بصیرت را کور می سازد( غرر الحکم، ح۵۱۴۶)
مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: «بعضى اشخاص، لجبازند و هر چه انسان حقیقت را در مقابل‌شان قرار مىدهد، روى موضع لجوجانه ی خود اصرار مىکنند. چنین رویّهاى، انسان را از حقیقت دور مى‌کند.( ۱۲/ ۸/ ۱۳۷۷)
خداوند بصیرت در دین و دنیا به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در حدیثی نبی خدا صلی الله علیه و‌آله فرمودند:
لِکُلِّ شَیْءٍ وجْهٌ و وجْهُ دِینِکُمُ الصّلَاهُ فَلَا یَشِینَنَّ أَحَدُکُمْ وجْهَ دِینِهِ.
هر چیزی چهره ای دارد و چهره دین شما نماز است پس مبادا شخصی (با اهمیت ندادن به نماز ) چهره دینش رازشت و نازیبا گرداند. (الکافی، ج 6 ، ص 8، باب فضل الصلاه)
توضیحات
شکستن نماز واجب ازروی اختیار جایز نیست (سیستانی،خوئی،تبریزی،مکارم:به احتیاط واجب) ولی در بعضی از موارد، شکستن نماز واجب، جایز (بلکه در بعضی موارد واجب) است.( رساله مراجع مساله ۱۱۵۹)
۱.شکستن نماز واجب برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی اشکال ندارد؛ البته شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد مکروه است. (مساله ۱۱۵۹ رساله مراجع)
۲. اگر حفظ جان خودِ انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می‌باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نمازرا بشکند.( مثال: رفتن بچه به سمت وسائل برقی،آب جوش یا شئ خطرناک)(رساله مراجع مساله۱۱۶۰)
۳. اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبکار، طلب سر رسیده خود را از او مطالبه کند چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد باید در‌همان حال بپردازد و اگر بدون شکستن نماز دادن طلب او ممکن نیست و طلبکار، حاضر نیست صبر کند باید نماز را بشکند و طلب او را بدهد، بعدنما‌ز را بخواند.(مخالف: آیه الله مکارم: این‌‌مقدار تأخیر منافات با فوریت اداى دین ندارد مگر ضرورت خاصى داشته باشد، مثل اینکه همراهان و همسفران طلبکار مى‌روند و او به زحمت مى‌افتد.)(رساله مراجع مساله ۱۱۶۱)
خداوند متعال توفیق حضور قلب در نماز را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی(ع) تبعیت از هوای نفس را مانع رشد عقل می دانند و می فرمایند:
«طاعَةُ الهَوى تُفْسِدُ الْعَقلَ»:
هوا پرستى عقل را فاسد مى‌کند» ( تصنیف غرر الحکم، ص 65)
توضیحات
برخی از موانعی که بازدارنده رشد عقل هستند عبارتند از:
1-شهوت و هوای نفس: اگر هوى وهوس فرماندهى عقل را در دست بگیرد وعقل اسیر تمایلات شهوانى شود، این انحراف ممکن است آن قدر زیاد شود که چنین انسانى از صراط مستقیم دور گردد، و مانند چهارپایان بلکه پستتر از آنها شود، چنین شخصی عقلش از رشد باز می‌ایستد، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید:«چه بسیار هوى و هوسهایى که عقلها را تحت سلطه خود در آورده و آنها را اسیر کرده است».(بحار،ج 66 ص 410)
شهوت پرستى، حق را در نظر او باطل و باطل را در نظر او، حق جلوه مىدهد و اگر شخص در صدد کنترل شهوت خود نباشد غلبه شهوت به مرور زمان عقلش را فاسد می کند
2-غضب: از دست دادن هر نوع کنترل بر اعصاب که ریشه بسیاری از قتل‌ها و خشونت‌ها و تصمیمات عجولانه است محصول خشم و غضب است که از خطرناکترین حالات انسانی است که باعث زوال عقل میشود، که گاه یک جرقّه از خشم تدریجاً تبدیل به دریایى از آتش مىشود، و خانهها و شهرها را در کام خود فرو مىبرد، همه این حالات خطرناک به خاطر فاسد شدن عقل در پرتو خشم و غضب است، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید:
«غضب عقل آدمى را فاسد مى‌کند، و انسان را از کار صحیح دور مىسازد»(شرح غررالحکم،ج 1 ، ص 357)
3-غفلت و بی توجهی:
امام علی (علیه‌السلام) می میفرماید:«دوام غفلت، کور کننده و نابود سازنده بصیرت است. (شرح بر غرر الحکم، ج 4، ص 22)
4-عجب و خود بینی:
بزرگ دانستن خود و کوچک شمردن دیگران، همچون پرده‌اى سیاه و ظلمانى بر چشم عقل انسان مغرور فرو مى‌افتد و او از دیدن حقایق باز مىماند، واقعیّت‌ها را غیر از آنچه هست تصوّر مى‌کند که علاوه بر ارتکاب گناهان مختلف قوه عقل او روز به روز کاهش می‌یابد و به سمت انقراض پیش می‌رود، امام علی (علیه‌السلام) میفرماید:«عجب و خودبینى عقل را فاسد مى‌کند»(تصنیف غرر الحکم، ص 65)
خداوند توفیق استفاده صحیح از عقل را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.
در حقیقت مؤمنان با هم برادرند، پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا کنید،امید که مورد رحمت قرار گیرید. (الحجرات آیه 10)
توضیحات
دو نکته درباره ایجاد اختلاف بین مومنین:
1. ایجاد اختلاف، که باعث فساد میان مومنین شود از گناهان بزرگ بوده و شرعا جایز نمی باشد که بعضی از مصادیق آن عبارتند از:
الف: ایجاد اختلاف بین زن و شوهر بواسطه سخن چینی، غیبت کردن از همسر و یا دخالت کردن در زندگی آنها که باعث جدائی یا اذیت زن و شوهر شود.
ب: پدر یا مادر بین فرزندان در بخشش و هدایا فرق بگذارد به طوری که فرق گذاشتن سبب بر انگیخته شدن فتنه و فساد در بین فرزندان شود.(اجوبه رهبری س1728 و منهاج سیستانی ج2 م1336)
2. اگر اختلافی میان اعضای خانواده وجود داشته باشد، وجود اختلاف مجوز قطع صله ارحام نمی شود هر چند آن اختلاف، اختلاف در برخی از مسائل اعتقادی یا سیاسی یا اجتماعی باشد. و قطع رابطه با خویشان و ارحام، حرام است. البته توجه شود صله ارحام منحصر به ملاقات حضوری نیست و می توان آن را با بقیه وسائل ارتباطی انجام داد و همچنین اگر ملاقات حضوری سبب ارتکاب گناه خود یا خانواده بشود یا سبب تایید گناه یا تشویق فرد گنهکار بر گناه بشود، باید شیوه مناسب را انتخاب نمود. (رهبری سایت لیدر استفتائات جدید مرداد97) استفتائات جدید مکارم ج3 ص609 س1751 و 1752)
خداوند متعال دلهای مومنین را به یکدیگر مهربانتر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
