عدل الهی و تفاوت در محیط
حدیث با موضوع عدل الهی
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن میفرماید: لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَیْنَا کِتَابٌ یَنْطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ:
ما هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی‌کنیم؛ و نزد ما کتابی است که (تمام اعمال بندگان را ثبت کرده و) بحق سخن می‌گوید؛ و به آنان هیچ ستمی نمی‌شود(آیه 62 مومنون)
توضیحات
گاهی سوال میشود که فردی در خانواده مسلمان به دنیا می‌آید، مسلمان میشود و بهشتی، اما دیگری چون در خانواده‌ای کافر بزرگ میشود، کافر میشود و جهنمی؛ آیا این با عدالت خدا سازگار است؟
اولاً همیشه محیط و خانواده باعث بهشتی یا جهنمی شدن ما نمی‌شود؛ زیرا بسیاری از افراد در محیطهای بد، انسانهای خوب و مؤمنی شده‌اند،؛ مانند آسیه همسر فرعون و از آن طرف، بسیاری در خانواده‌ها و شرایط عالی رشد کرده‌اند، اما دچار شقاوت شده‌اند، مانند همسران حضرت نوح و لوط(ع).
ثانیاً : خداوند به هرکس به اندازه توانایی‌ها و امکاناتی که در اختیارش قرار داده، تکلیف کرده است و به همین میزان نیز از او انتظار دارد؛ لا یُکَلِّفُ اَللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها»(262 بقره)
ثالثا: بر اساس آیه 39 سوره نجم (وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعی) میزان و معیار پادش خداوند بر اساس سعی انسان است یعنی اگرچه امکانت معنوی در یک جتمعه ای زیاد باشد اما سعی انسانها در اطاعت الهی کم باشد از انسانی که در جای دیگر است وسعی زیاد کرده عقب تر است.
بنابراین کسی که حقیقتاً به حقیقت و هدایت الهی دسترسی ندارد، تکلیفش با کسی که در شرایط مطلوبتری قرار داشته، اصلاً یکسان نخواهد بود و خدا آنها را به یک چشم نمی‌بیند تا عدالتش خدشه‌دار شود.
البته خداوند راهنمایان و حجتهایی را در درون تمام انسان قرار داده مانند عقل و فطرت و وجدان که اگر شخصی بخاطر شرایط محیطی و خانوادگی، از هدایت راهنمایان بیرونی یعنی انبیا و اولیا محروم بود، باز هم تاحدی بتواند مسیر درست را تشخیص دهد. لذا تا این حد از تکلیف، همه انسانها با هم برابرند.
خداوند ایمان حقیقی به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
