بیان بین الصلاتین
حقوق برادران ایمانی 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم امام حسن عسکری علیه السلام در روایتی می فرمایند: أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً
آن که به حقوق برادران خود آشناتر باشد و در رعایت کردن آنها کوشاتر ، نزد خداوند ارجمندتر است. اما مساله شرعی: احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۵۱۷، ح ۳۴۰
توضیحات
برادران و خواهران دینی بر عهده یکدیگر حقوق واجب و لازمی دارند که باید رعایت شود که به برخی از آنها اشاره می شود:
اگر فردی از یک مسلمانی غیبت و بدگویی می کند و معایب او را بیان می کند بر شنونده نهی از منکر با شرایط لازم است.
واجب است از ترساندن خواهر و برادر ایمانی به ناحقّ و ایجاد رعب و وحشت پرهیز شود؛ مانند اینکه فردی به ناحقّ دیگری را تهدید نماید که ضرر جانی یا مالی یا آبرویی به او یا خانوادهاش میرساند و این امر موجب ترس و هراس وی گردد.(2)
واجب است از استخفاف مؤمن و کوچک شمردن برادر و خواهر ایمانی- خصوصاً اگر فقیر باشد – پرهیز شود بلکه از هر کاری اهانت و تحقیر او محسوب می شود باید خودداری شود.(3)
خداوند توفیق اداء حقوق الهی و حقوق مردم را به همه عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
حقوق همسایگان
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تبریک به مناسب ولادت با سعادت امام حسن عسکری علیه السلام، حضرتش در روایتی به شیعیان و دوستان خود فرمود: أوُصیکُمْ بِتَقْوَی اللهِ وَالْوَرَعِ فی دینِکُمْ ......حُسْنِ الْجَوارِ
تقوای الهی را پیشه کنید و در امور دین ورع داشته باشید، - درادامه می فرمایند - به همسایگان خوش رفتاری و نیکی نمائید.أعیان الشّیعه، ج ۲، ص ۴۱
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره حقوق و احکام همسایگان:
اگر انسان در ملک خود کاری کند یا تصرّفی نماید که بر اثر آن، ضرر به همسایه‌اش می‌ر‌سد، مرتکب حرام شده و واجب است آن را برطرف نماید؛مثل اینکه فرد در خانۀ خود باغچه‌ای احداث کند که آب جمع شود و این امر موجب نم کشیدن دیوار همسایه گردد.
تصرّفات واستفاده انسان بر دیوار همسایه یا بام منزل وی یا دیوار مشترک با همسایه‌اش انجام می‌دهد باید با اجازۀ او یا اطمینان به رضایتش باشد البتّه، در تصرّفات اندکی مانند تکیه دادن به دیوار معمولاً رضایت فرد از قرائن وشواهد به دست می‌آید، اشکالی ندارد؛ولی همین تصرّفات نیز اگر همسایه از آن منع کند یا اظهار نارضایتی نماید، جایز نیست.
کارهایی که سبب اذیت و آزار همسایگان می شود، بایدخودداری شود مانند زباله ای که در بین روز در مقابل درب گذاشته یا بلند کردن صداهای مختلف،که سبب اذیت دیگر همسایگان شود. که در این صورت باید از این کار خودداری کرد.
خداوند متعال توفیق اداء حقوق الهی و مردم را همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تسلیت و شهادت امام حسن عسکری علیه السلام حضرتش در روایتی می فرمایند: أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً
آن که به حقوق برادران خود آشناتر باشد و در رعایت کردن آنها کوشاتر ، نزد خداوند ارجمندتر است. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۵۱۷، ح ۳۴۰
توضیحات
اما مساله شرعی:
برادران و خواهر دینی بر عهده یکدیگر حقوق واجب و لازمی دارند که باید رعایت شود که به برخی از آنها اشاره می شود:
اگر فردی از یک مسلمانی غیبت و بدگویی می کند و معایب او را بیان می کند بر شنونده نهی از منکر با شرایط لازم است.
واجب است از ترساندن خواهر و برادر ایمانی به ناحقّ و ایجاد رعب و وحشت پرهیز شود؛ مانند اینکه فردی به ناحقّ دیگری را تهدید نماید که ضرر جانی یا مالی یا آبرویی به او یا خانوادهاش میرساند و این امر موجب ترس و هراس وی گردد.(2)
واجب است از استخفاف مؤمن و کوچک شمردن برادر و خواهر ایمانی- خصوصاً اگر فقیر باشد – پرهیز شود بلکه از هر کاری اهانت و تحقیر او محسوب می شود باید خودداری شود.(3)
خداوند توفیق اداء حقوق الهی و حقوق مردم را به همه عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
منابع: (1) سیدعلی خامنه‌ای، رسالۀ آموزشی، ج۲، درس ۱۹، ص۷۴؛ سیدعلی سیستانی، توضیح المسائل جامع، ج۱، م۲۲۷۰؛ ناصر مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۱۳۲ و ۱۳۳؛جهت اطلاع:ایت الله سیستانی و ایت الله مکارم دفاع را واجب نمی دانند.(2 و 3)ایت الله سیستانی رساله جامع ج 2 مسائل 484 و 485
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تسلیت به مناسب شهادت امام حسن عسکری علیه السلام، حضرتش در روایتی به شیعیان و دوستان خود فرمود: أوُصیکُمْ بِتَقْوَی اللهِ وَالْوَرَعِ فی دینِکُمْ ......حُسْنِ الْجَوارِ.
تقوای الهی را پیشه کنید و در امور دین ورع داشته باشید، - درادامه می فرمایند - به همسایگان خوش رفتاری و نیکی نمائید.أعیان الشّیعه، ج ۲، ص ۴۱
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره حقوق و احکام همسایگان:
اگر انسان در ملک خود کاری کند یا تصرّفی نماید که بر اثر آن، ضرر به همسایه‌اش می‌ر‌سد، مرتکب حرام شده و واجب است آن را برطرف نماید؛مثل اینکه فرد در خانۀ خود باغچه‌ای احداث کند که آب جمع شود و این امر موجب نم کشیدن دیوار همسایه گردد.
تصرّفات واستفاده انسان بر دیوار همسایه یا بام منزل وی یا دیوار مشترک با همسایه‌اش انجام می‌دهد باید با اجازۀ او یا اطمینان به رضایتش باشد البتّه، در تصرّفات اندکی مانند تکیه دادن به دیوار معمولاً رضایت فرد از قرائن وشواهد به دست می‌آید، اشکالی ندارد؛ولی همین تصرّفات نیز اگر همسایه از آن منع کند یا اظهار نارضایتی نماید، جایز نیست.
کارهایی که سبب اذیت و آزار همسایگان می شود، بایدخودداری شود مانند زباله ای که در بین روز در مقابل درب گذاشته یا بلند کردن صداهای مختلف،که سبب اذیت دیگر همسایگان شود. که در این صورت باید از این کار خودداری کرد.
خداوند متعال توفیق اداء حقوق الهی و مردم را همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ ...
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
یکی از مسائلی که ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه بین مراجع کدام عالم تر و شایسته تر برای تقلید است؛ که به صورت خلاصه به دو روش انتخاب مرجع اعلم اشاره می شود:
1. اینکه دو نفر عالم و عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلم بودن (شایستگی برای تقلید) کسی را تصدیق کنند.
2. (مسیر دوم که شاید بیشترین کاربرد را بین روش ها در انتخاب مرجع تقلید داشته باشد حصول اطمینان به اعلمیت مرجعی بین مراجع تقلید است) اینکه عده ای از اهل علم و طلاب علوم دینی، فردی را به عنوان مرجع اعلم معرفی کنند و شخص مکلف از گفته آنها اطمینان حاصل کند.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه ها برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید شود. (1)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع، مساله 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ...
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
یکی از مسائلی که ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه بین مراجع کدام عالم تر و شایسته تر برای تقلید است؛ که به صورت خلاصه به دو روش انتخاب مرجع اعلم اشاره می شود:
1. اینکه دو نفر عالم و عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلم بودن (شایستگی برای تقلید) کسی را تصدیق کنند.
2. (مسیر دوم که شاید بیشترین کاربرد را بین روش ها در انتخاب مرجع تقلید داشته باشد حصول اطمینان به اعلمیت مرجعی بین مراجع تقلید است) اینکه عده ای از اهل علم و طلاب علوم دینی، فردی را به عنوان مرجع اعلم معرفی کنند و شخص مکلف از گفته آنها اطمینان حاصل کند.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه ها برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید شود. (1)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع، مساله 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ تَعَدَّى فِی طَهُورِهِ کَانَ کَنَاقِضِه
کسی که در تطهیر خود از حد اعتدال خارج شود، مثل این است که طهارت خود را باطل کرده است. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج75 ؛ ص374)
توضیحات
یکی از مسائل شرعی که مورد ابتلا هم هست، مساله طهارت و نجاست است که چند نکته درباره آن بیان می‌کنم:
1. در طهارت و نجاست اصل بر پاک بودنِ هر چیزی است، مگر آنکه یقین کند آن چیز، نجس است. مثلا داخل سرویس بهداشتی پاک است [گرچه شاید کثیف باشد اما هر کثیفی نجس نیست]. یا وسائل هتل و مسافرخانه مانند فرش، ملافه یا اتومبیل‌هاى عمومى، صندلی و دسته‌ی دربهاى آنها، پاک هستند، مگر شخص، به نجاست آن یقین داشته باشد. (1)
2. وقتی شک در نجاست باشد، حتی اگر بتوان نجس بودن یا پاک بودن را فهمید، لازم نیست بررسی شود و حکم به پاکی می‌شود، و «یقین پیدا کردن به طهارت» لازم نیست. مثلا بعد از پخت برنج، چیز سیاهی شبیه فضله موش می‌بیند، اما نمی‌داند فضله موش است یا نه؟ لازم نیست بررسی کند و غذا پاک است و خوردن اشکالی ندارد. (2)
3. [یک نکته هم برای شخص وسواسی] شخصِ وسواسی در طهارت و نجاست، لازم است تشخیص خودش را کنار بگذارد و به علم و یقین خودش در طهارت و نجاست توجّه نکند، بلکه باید ببیند افراد معمولى در چه مورد یقین به طهارت یا نجاست پیدا مىکنند و به همان ترتیب عمل کند. براى ترک وسواس، بهترین راه، بىاعتنایى است. (3)
خدای مهربان، توفیق بندگی به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 121)
(2) (رساله مراجع م 123)
(3) (عروه الوثقی، فصل فی طرق ثبوت النجاسه أو التنجس، م 1 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 311 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، س 22 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، راه های اثبات نجاست)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ... .
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
یکی از مسائلی که ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه بین مراجع کدام عالم تر و شایسته تر برای تقلید است؛ که به صورت خلاصه به دو روش انتخاب مرجع اعلم اشاره می شود:
1. اینکه دو نفر عالم و عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلم بودن (شایستگی برای تقلید) کسی را تصدیق کنند.
2. (مسیر دوم که شاید بیشترین کاربرد را بین روش ها در انتخاب مرجع تقلید داشته باشد حصول اطمینان به اعلمیت مرجعی بین مراجع تقلید است) اینکه عده ای از اهل علم و طلاب علوم دینی، فردی را به عنوان مرجع اعلم معرفی کنند و شخص مکلف از گفته آنها اطمینان حاصل کند.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه ها برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید شود. (1)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع، مساله 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ تَعَدَّى فِی طَهُورِهِ کَانَ کَنَاقِضِه
کسی که در تطهیر خود از حد اعتدال خارج شود، مثل این است که طهارت خود را باطل کرده است. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج75 ؛ ص374)
توضیحات
یکی از مسائل شرعی که مورد ابتلا هم هست، مساله طهارت و نجاست است که چند نکته درباره آن بیان می‌کنم:
1. در طهارت و نجاست اصل بر پاک بودنِ هر چیزی است، مگر آنکه یقین کند آن چیز، نجس است. مثلا داخل سرویس بهداشتی پاک است [گرچه شاید کثیف باشد اما هر کثیفی نجس نیست]. یا وسائل هتل و مسافرخانه مانند فرش، ملافه یا اتومبیل‌هاى عمومى، صندلی و دسته‌ی دربهاى آنها، پاک هستند، مگر شخص، به نجاست آن یقین داشته باشد. (1)
2. وقتی شک در نجاست باشد، حتی اگر بتوان نجس بودن یا پاک بودن را فهمید، لازم نیست بررسی شود و حکم به پاکی می‌شود، و «یقین پیدا کردن به طهارت» لازم نیست. مثلا بعد از پخت برنج، چیز سیاهی شبیه فضله موش می‌بیند، اما نمی‌داند فضله موش است یا نه؟ لازم نیست بررسی کند و غذا پاک است و خوردن اشکالی ندارد. (2)
3. [یک نکته هم برای شخص وسواسی] شخصِ وسواسی در طهارت و نجاست، لازم است تشخیص خودش را کنار بگذارد و به علم و یقین خودش در طهارت و نجاست توجّه نکند، بلکه باید ببیند افراد معمولى در چه مورد یقین به طهارت یا نجاست پیدا مىکنند و به همان ترتیب عمل کند. براى ترک وسواس، بهترین راه، بىاعتنایى است. (3)
در پایان خدمت زائرین محترم عرض کنم؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می‌توانند با مراجعه، پاسخ سوالاتشان را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمناً خواهران می‌توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالاتشان را از کارشناس خانم بپرسند.
خدای مهربان، توفیق بندگی و خدمت به مردم به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 121)
(2) (رساله مراجع م 123)
(3) (عروه الوثقی، فصل فی طرق ثبوت النجاسه أو التنجس، م 1 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 311 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، س 22 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، راه های اثبات نجاست)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام به شیعیان خود وصیت می کنند و می فرمایند: أُوصیکُمْ بِتَقْوَی اللّهِ وَ الْوَرَعِ فی دینِکُمْ وَ الاْجْتَهادِ لِلّهِ وَ صِدْقِ الْحَدیثِ... .
شما را به تقوای الهی و پارسایی در دینتان و تلاش برای خدا و راستگویی سفارش می کنم. (تحف العقول؛ النص؛ ص: 487)
توضیحات
در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به نیاز دارد، واجب است بیاموزد؛ یکی از گناهان بزرگ که منجر به سلب اعتماد در میان افراد جامعه می شود که باید از آن دوری کرد، دروغ است؛ که چند نکته کوتاه درباره دروغ بیان می شود:
1. دروغ یکی از محرمات و از گناهان بزرگ است. دروغ یعنی خبر دادن از چیزی که واقعیت ندارد. حتی اگر به صورت شوخی هم خبر دروغ بدهد باز هم حرام است. در حرام بودن دروغ فرقی نیست بین اینکه دروغ را به زبان بگوید یا به قلم بنویسید یا به اشاره بفهماند و همچنین فرقی نیست بین اینکه دروغی را که می گوید در کتابی دیده باشد یا اختراع خودش باشد. و نیز فرقی ندارد به چه کسی بگوید مثل همسر، فرزند، دوست یا مشتری باشد.
2. همچنان که خبر دادن بر خلاف واقعیت حرام است وعده دادن به دروغ نیز حرام است. مثلا سازنده کالایی برای تحویل کالا مدتی را مشخص کند در حالی که از همان ابتدا می داند که در این مدت زمان نمی تواند کالا را تحویل دهد.
3. یکی از مصادیق دروغ این است که افراد در زمان غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ادعای ارتباط خاص با حضرت ولی عصر داشته باشند. و همچنین تعیین وقت خاص برای ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به هیچ وجه صحیح نیست. (1)
عزیزان توجه داشته باشند به هدف امکان مراجعه حضوری و پرسش مستقیم از کارشناس؛ در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد وآل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (استفتائات حضرت امام، ج1 ص: 485 س11 و ج2 ص: 612 س1 و 2 ؛ منهاج الصالحین سیستانی ج2 م 38 ؛ مکارم، استفتائات ج3 س490 و 1661 ؛ اجوبه الاستفتائات س1976 ؛ فاضل، جامع المسائل ج2، ص: 494)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم، شب شهادت یازدهمین امام شیعیان امام عسکری را به فرزندشان ولی عصر و همه شما زائرین تسلیت و تعزیت عرض می کنیم
امام عسکری علیه السلام از شیعیان می خواهد که : «اِتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا زَیناً وَلا تَکُونُو شَیناً، جَرّوا اِلَینا کُلَّ مَوَدَّةٍ، وَ ادفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبِیحٍ:
از خدا پروا نمایید و زینت (و مایه سرافرازى ما) باشید نه مایه ملامت (و سرافکندگى) همه دوستىها را به سوى ما جذب کنید و هر زشتى را از ما دور نمایید(تحف العقول، ص 520 )
توضیحات
همه امامان معصوم به صورت مشترک یک دغدغه و تکلیف مهم بر دوششان بوده است و آن هدایت بشریت از راه فساد به به مسیر صلاح و سعادت می باشد؛ ما نیز لازم به تمسک روش و منش این بزرگواران نسبت به گمراهی و انحراف دیگران بی تفاوت نباشیم و در مسیر هادی بودن برای غیر تلاش جدی داشته باشیم تا مورد دعای ویژه این ذوات مقدس قرار بگیریم. و این صرفا یک توصیه مستحب و اخلاقی نیست بلکه در بین واجبات به عنوان تکلیف شرعی بر عهده ما نیز هست که همان امر به معروف و نهی از منکر است؛
امشب قصد داریم دو نکته در این موضوع خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
اول: این تذکر دادن به دیگران برای انجام واجب یا ترک حرام باید روشمند باشد؛ از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است که شخصی که امر به معروف و نهی از منکر می کند مرتکب گناه نشود. مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد.
دوم: برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است:
1. در مرحله اول با شخص معصیت کار طوری رفتار شود که معصیت کار بفهمد که به جهت گناهی که کرده چنین رفتار شده است؛ مثلا مدتی با او ترک رابطه یا گفتگو نماید.
2. مرحله بعد با زبان امر و نهی کند و اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصحیت و حسن خلق و کلام نیکو، معصیت را ترک می کند لازم است که اکتفا به آن کند و در این صورت نباید با زبان تند و خشن امر و نهی کند.
3. اگر برای امر به معروف و نهی از منکر لازم شود که متوسل به زور یا اقدام عملی گردد در این صورت کسی بدون اجازه حاکم شرع و مسؤلین ذی ربط حق اقدام ندارد.
بنابر این با توجه به اینکه هدف از امر به معروف و نهی از منکر ترک گناه است؛ لذا اگر با مرتبه پایین حاصل شود نمی توان به مراتب بالاتر عمل کرد. (1)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال به همه ما توفیق امر به معروف و نهی از منکر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل حضرت امام خمینی، م 2804 الی م 2825 ؛ رساله آموزشی، ج1 ، درس: 77 ؛ توضیح المسائل جامع، م 2212 ؛ مکارم، توضیح المسائل، م 2419)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از امام حسن عسکری علیه السلام روایت است که می فرمایند: أَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ
. پارساترین مردم کسی است که در هنگام شبهه توقّف کند. (تحف العقول ، ص 489 و بحارالانوار ج75، ص:373)
توضیحات
تصرف در اموال دیگران که مالک مشخصی دارد جز با اذن یا رضایت مالک جایز نیست؛ ولی گاهی اوقات با اموالی مواجه می شویم که مالکش مشخص نیست که اقسام مختلفی دارد؛ یک نمونه از این اقسام آن است که مثلا کسی مالش را در مغازه یا خودرو جا گذاشته است و ما آن را می بینیم؛ حال می خواهیم ببینیم نسبت به اینگونه اموال چه وظیفه ای داریم:
1. مالی که در دست انسان باشد و صاحبش نامعلوم باشد و مال گم شده هم بر آن صدق نکند، مجهول المالک گفته می شود. مثل اینکه وسیله ای در مغازه یا ماشین یا حسینیه یا هتل و مسافرخانه جا می ماند یا مالی که دزدی است و به مالکش دسترسی ندارد، یا بدهی که بدهکار به مالکش دسترسی ندارد یا وسایلی که نزد تعمیر کار می برند و سراغ آنها نمی آیند و صاحبش را هم نمی شناسد، و مانند اینها مصادیق مال مجهول المالک است. (1)
2. وظیفه انسان در برابر مجهول المالک این است تا زمانی که احتمال پیدا کردن صاحبش را می دهد باید از صاحبش جست و جو کند و زمانی که از پیدا کردن صاحبش مأیوس و ناامید می شود با اجازه حاکم شرع (به فتوا یا احتیاط) همان مال را یا قیمتش را به فقیر شرعی صدقه بدهد.
3. انسان نمی تواند از مالی که صاحبش معلوم نیست استفاده کند مگر اینکه یقین داشته باشد که صاحبش هر کسی که باشد، راضی به استفاده کردن از این مال می باشد. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند توفیق انجام واجبات را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 762)
(2) نکته: نسبت به اموال فاسد شدنی برای صدقه دادن و جست و جو از صاحب آن مقداری تفاوت فتوا وجود دارد.
(تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 4 ؛ رهبری استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 962415 ؛ منهاج الصالحین ج2 مساله 765 ؛ مکارم استفتائات جدید ج1 ، سوال953 ؛ توضیح المسائل زنجانی مساله 2591 ؛ توضیح المسائل وحید مساله 2646)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت ایام سوگواری حضرت سید الشهدا علیه السلام
از حضرت عسکری علیه السلام روایت است که می فرمایند: أَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ... .
پارساترین مردم کسی است که در هنگام شبهه توقّف کند. (تحف العقول ، ص: 489)
توضیحات
یکی از سوالاتی که پرسیده می شود این است که گاهی اوقات در مکانهای زیارتی یا مساجد و حسینیه ها و دیگر مجالس کفش یا لباس جابجا می شود، آیا انسان می تواند کفش یا لباس که جا مانده است، برای خود بردارد؟
در جواب عرض میکنیم که به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای با چند شرط شخص می‌تواند آن را برای خود بردارد:
1. بداند کفش یا لباس‌که مانده است، مال کسی است که کفش و لباس او را برده است.
2. از پیدا کردن صاحبش ناامید شود یا برایش سختی فراوان داشته باشد.
3. اگر قیمت لباس و کفش جامانده از قیمت لباس و کفش خودش بیشتر باشد باید هر وقت صاحب آن پیدا شد زیادی قیمت را به او بدهد و چنانچه از پیدا شدن صاحبش ناامید شود باید با اجازه از حاکم شرع زیادی قیمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد. (1)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند متعال ما را مدیون احدی از خلق خودش قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی، فاضل، خویی، وحید: در صورتی می تواند بردارد که بداند راضی باشد یا به ناحق و عمد برده باشد. (رساله مراجع م 2581 ؛ امام خامنه ای، سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، شماره سوال 1139101 ، تاریخ 8/6/1399)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام نسبت به مسئله تقلید روایت شده که فرموده اند: بر مردم لازم است که در بین فقهاء از کسی که پرهیزکار بوده و با هوای نفس مبارزه می‌کند و مطیع دستورات پروردگار است، تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
یکی از مسائلی که ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه بین مراجع کدام عالم تر و شایسته تر برای تقلید است؛ که به صورت خلاصه به دو روش انتخاب مرجع اعلم اشاره می شود:
1. اینکه دو نفر عالم و عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلم بودن (شایستگی برای تقلید) کسی را تصدیق کنند.
2. (مسیر دوم که شاید بیشترین کاربرد را بین روش ها در انتخاب مرجع تقلید داشته باشد حصول اطمینان به اعلمیت مرجعی بین مراجع تقلید است) اینکه عده ای از اهل علم و طلاب علوم دینی، فردی را به عنوان مرجع اعلم معرفی کنند و شخص مکلف از گفته آنها اطمینان حاصل کند.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه ها برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید شود. (1)
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع، مساله 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ...
. از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
در مسأله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است؛ مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد. از آنجایی که نزدیک ماه مبارک رمضان هستیم و نسبت به مسائلی که در روزه داری دخیل است زیاد سوال می شود که یکی از این مسائل روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه از بین مراجع تقلید چگونه عالمتر و شایسته تر برای تقلید را پیدا کنیم؛
در پاسخ باید عرض کنیم در توضیح المسائل راه هایی برای انتخاب مرجع ذکر شده است که یکی از آن راهها رسیدن به اطمینان است؛
بنابر این اگر مکلف با پرسش از اهل خِبره (که از جایگاه علمی مراجع آگاهی دارند) و یا طلاب علوم دینی (ولو با فرستادن واسطه)، یا از هر راه صحیح عقلایی برایش اطمینان به اعلم بودن مرجعی حاصل شود تقلید از وی صحیح است و همان مرجع تقلید او خواهد بود.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید کند. (1)
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع م 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها و بزرگداشت روز تکریم مادران و همسران شهدا
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ...
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه می‌کنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
در مسأله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است؛ مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد. یکی از مسائلی که مورد نیاز است و ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه از بین مراجع تقلید چگونه عالمتر و شایسته تر برای تقلید را پیدا کنیم؛
در پاسخ باید عرض کنیم در توضیح المسائل راههایی برای انتخاب مرجع ذکر شده است که یکی از آن راهها رسیدن به اطمینان است؛
بنابر این اگر مکلف با پرسش از اهل خِبره (که از جایگاه علمی مراجع آگاهی دارند) یا پرسش از اهل علم و طلاب علوم دینی (ولو با فرستادن واسطه)، یا از هر راه صحیح عقلایی برایش اطمینان به اعلم بودن مرجعی حاصل شود تقلید از وی صحیح است و همان مرجع تقلید او خواهد بود.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید کند. (1)
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع م 12)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در روایتی می فرمایند: مِنَ التَّوَاضُعِ السَّلَامُ
سلام کردن یکی از نشانه های تواضع است. (تحف العقول، النص، ص: 487)
توضیحات
امروز قصد داریم چند نکته راجع به احکام شرعی سلام کردن عرض کنیم:
1. شروع کردن به سلام مستحب است اما جواب سلام فوری است یعنی شنونده سلام باید بلافاصله پاسخ سلام را بدهد ولو در نماز باشد؛ هر چند سلام کننده بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد باشد. و همچنین اگر سخنران یا قاری یا مداح به مخاطبین سلام کند، واجب است حداقل یک نفر جواب سلام را بدهد. (1)
2. انسان در حالت معمولی باید طوری جواب سلام را بدهد که سلام کننده، جواب سلام را بشنود و نمی تواند جواب سلام را با اشاره سر یا دست بدهد، لذا اگر انسان مثلا در حال مکالمه با تلفن همراه هست، چنانچه در همین حال کسی به انسان سلام کند، شرعا واجب است در بین مکالمه جواب سلام را به گونه ای که سلام کننده بشنود، جواب بدهد. (2)
3. اگر کسی از روی استهزا و تمسخر و شوخی سلام کند، جواب سلامش واجب نیست. (3)
خداوند متعال همه ما را عامل به دستورات دینی قرار بدهد به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (عروه الوثقی مبطلات نماز م 37، توضیح المسائل مراجع 1141و1138)
(2) (عروه الوثقی، مبطلات نماز، م 26و توضیح المسائل مراجع م 1139)
(3) (توضیح المسائل مراجع م 1144)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت است که می فرمایند: أَوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ...
پارساترین مردم کسی است که در هنگام شبهه توقّف کند. (تحف العقول ، ص: 489)
توضیحات
یکی از سوالاتی که پرسیده می شود این است که گاهی اوقات در مکانهای زیارتی یا مساجد و دیگر مجالس کفش یا لباس جابجا می شود، آیا انسان می تواند کفش یا لباس که جا مانده است، برای خود بردارد؟
در جواب عرض میکنیم که به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای با چند شرط شخص می‌تواند آن را برای خود بردارد:
1. بداند کفش یا لباس‌که مانده است، مال کسی است که کفش و لباس او را برده است.
2. از پیدا کردن صاحبش ناامید شود یا برایش سختی فراوان داشته باشد.
3. اگر قیمت لباس و کفش جامانده از قیمت لباس و کفش خودش بیشتر باشد باید هر وقت صاحب آن پیدا شد زیادی قیمت را به او بدهد و چنانچه از پیدا شدن صاحبش ناامید شود باید با اجازه از حاکم شرع زیادی قیمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد. (1)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند توفیق انجام واجبات را به همه ما عنایت فرماید و عیدی همه ما را فرج امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی، فاضل، خویی، وحید: در صورتی می تواند بردارد که بداند راضی باشد یا به ناحق و عمد برده باشد. (رساله مراجع م 2581 ؛ امام خامنه ای، سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، شماره سوال 1139101 ، تاریخ 8/6/1399)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت عسکری علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...أَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ أَقَامَ عَلَى الْفَرَائِض ... .
عابدترین مردم کسی است که واجبات را انجام دهد. (تحف العقول ؛ النص ؛ ص489)
توضیحات
یکی از بزرگترین و با اهمیت ترین دستورات اجتماعی دین مبین اسلام "امر به معروف و نهی از منکر می باشد و هدف عمده و اساسی در امر به معروف و نهی از منکر محقق شدن معروف و ترک منکر است؛ لذا چند نکته در مورد این امر مهم بیان می شود:
1. از آنجایی که هدف از نهی از منکر ریشه کن شدن فساد در جامعه است لذا:
الف: حتی اگر کسی خودش در خفا و پنهان گناهی را مرتکب شود باز هم در صورت مشاهده همان گناه از دیگری باید نهی از منکر کند و البته خودش هم واجب است از گناهش توبه کند.
ب: و حتی اگر کسی بدون قصد قربت امر به معروف و نهی از منکر را انجام دهد باز هم به تکلیف شرعی خودش عمل کرده است هر چند اجر و ثواب منوط به این است که قصد قربت داشته باشد.
2. امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه و تکلیف الهی است و انسان نمی‌تواند به بهانه اینکه دیگران به این وظیفه عمل نمی‌کنند، این امر مهم را در جایی که شرایطش هست ترک کند و همین که هر کدام از مؤمنین به وظیفه خود عمل کنند در نتیجه یک امر همگانی شده و تاثیرگذار خواهد بود.
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
تعجیل در فرج امام زمان‌‌علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام حسن عسکری علیه السلام می‌فرمایند: مَنْ تَعَدَّى فِی طَهُورِهِ کَانَ کَنَاقِضِه.
. کسی که در تطهیر خود از حد اعتدال خارج شود، مثل این است که طهارت خود را باطل کرده است. (بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج75 ؛ ص374)
توضیحات
یکی از مسائل شرعی که مورد ابتلا هم هست، مساله طهارت و نجاست است که چند نکته درباره آن بیان می‌کنم:
1. در طهارت و نجاست اصل بر پاک بودنِ هر چیزی است، مگر آنکه یقین کند آن چیز، نجس است. مثلا داخل سرویس بهداشتی پاک است [گرچه شاید کثیف باشد اما هر کثیفی نجس نیست]. یا وسائل هتل و مسافرخانه مانند فرش، ملافه یا اتومبیل‌هاى عمومى، صندلی و دسته‌ی دربهاى آنها، پاک هستند، مگر شخص، به نجاست آن یقین داشته باشد. (1)
2. وقتی شک در نجاست باشد، حتی اگر بتوان نجس بودن یا پاک بودن را فهمید، لازم نیست بررسی شود و حکم به پاکی می‌شود، و «یقین پیدا کردن به طهارت» لازم نیست. مثلا بعد از پخت برنج، چیز سیاهی شبیه فضله موش می‌بیند، اما نمی‌داند فضله موش است یا نه؟ لازم نیست بررسی کند و غذا پاک است و خوردن اشکالی ندارد. (2)
3. [یک نکته هم برای شخص وسواسی] شخصِ وسواسی در طهارت و نجاست، باید ذوق و سلیقه خودش را کنار بگذارد و نباید به علم و یقین خودش در طهارت و نجاست توجّه کند، بلکه باید ببیند افراد معمولى در چه مورد یقین به طهارت یا نجاست پیدا مىکنند و به همان ترتیب عمل کند. براى ترک وسواس، بهترین راه، بىاعتنایى است. (3)
در پایان خدمت زائرین محترم عرض کنم؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می‌توانند با مراجعه، پاسخ سوالاتشان را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمناً خواهران می‌توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالاتشان را از کارشناس خانم بپرسند.
خدای مهربان، توفیق بندگی و خدمت به مردم به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (رساله مراجع م 121)
(2) (رساله مراجع م 123)
(3) (عروه الوثقی، فصل فی طرق ثبوت النجاسه أو التنجس، م 1 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 311 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، س 22 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، راه های اثبات نجاست)
