سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تسلیت و شهادت امام حسن عسکری علیه السلام حضرتش در روایتی می فرمایند: أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً
آن که به حقوق برادران خود آشناتر باشد و در رعایت کردن آنها کوشاتر ، نزد خداوند ارجمندتر است. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۵۱۷، ح ۳۴۰
اما مساله شرعی:
برادران و خواهر دینی بر عهده یکدیگر حقوق واجب و لازمی دارند که باید رعایت شود که به برخی از آنها اشاره می شود:
اگر فردی از یک مسلمانی غیبت و بدگویی می کند و معایب او را بیان می کند بر شنونده نهی از منکر با شرایط لازم است.
واجب است از ترساندن خواهر و برادر ایمانی به ناحقّ و ایجاد رعب و وحشت پرهیز شود؛ مانند اینکه فردی به ناحقّ دیگری را تهدید نماید که ضرر جانی یا مالی یا آبرویی به او یا خانوادهاش میرساند و این امر موجب ترس و هراس وی گردد.(2)
واجب است از استخفاف مؤمن و کوچک شمردن برادر و خواهر ایمانی- خصوصاً اگر فقیر باشد – پرهیز شود بلکه از هر کاری اهانت و تحقیر او محسوب می شود باید خودداری شود.(3)
خداوند توفیق اداء حقوق الهی و حقوق مردم را به همه عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
منابع: (1) سیدعلی خامنهای، رسالۀ آموزشی، ج۲، درس ۱۹، ص۷۴؛ سیدعلی سیستانی، توضیح المسائل جامع، ج۱، م۲۲۷۰؛ ناصر مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۱۳۲ و ۱۳۳؛جهت اطلاع:ایت الله سیستانی و ایت الله مکارم دفاع را واجب نمی دانند.(2 و 3)ایت الله سیستانی رساله جامع ج 2 مسائل 484 و 485