بیان بین الصلاتین
رعایت قانون 
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از أمیر المومنین علیه السلام روایت شده که فرمودند: أُوصِیکُمَا وَ جَمِیعَ أهْلِی وَ وُلْدِی وَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی بِتَقْوَی اللهِ وَ نَظْمِ أمْرِکُم.
شما را ( ای حسن و حسین) و همه خانواده و فرزندانم و هر کس را که نوشته من به او می‌رسد، به تقوای الهی و نظم در کارهایتان سفارش می کنم. (نهج البلاغه، فیض، نامه 47، ص 977.)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره قوانین:
1. قوانینی که تخلف از آن سبب اختلال در نظم جامعه شود مانند قوانین راهنمایی و رانندگی یا قوانینی که کیفیت استفاده از بیت المال و اموال را بیان می کند رعایت چنین قوانینی شرعا واجب است. ( بنا بر فتوی یا احتیاط واجب) (آیه الله سیستانی: فقه برای غرب نشینان‌س235؛.برگرفته‌از قوانین دولتی؛ اجوبه الاستفتاآت،س1983وس1987،1989؛مسائل جدید جلد 3ص63. تبریزی: مخالفت با مقررات که مخل به نظام باشد‌جایز نیست، استفتائات ج2 ص499وس1039)
2. اگر قانونی از دو قسمی که ذکر شد، نباشد باز هم به نظر اکثر مراجع عظام تخلف از قوانین و مقررات و دستورات دولت اسلامى که به طور مستقیم توسط مجلس شوراى اسلامى تصویب شده است و مورد تأیید شوراى نگهبان قرار گرفته اند، براى هیچکس جایز نیست.البته در برخی از موارد علاوه بر این که مخالفت قانون است فرد شرعا بدهکار و مدیون هم می شود مانند کم‌کاری و رشوه گرفتن و استفاده غیر‌قانونی از بیت المال و اموال عمومی مثل آب و برق و گاز (آیه الله سیستانی: فقه برای غرب نشینان س235؛ برگرفته از قوانین دولتی؛ اجوبه الاستفتاآت، س1983و س1987،1989؛ مسائل جدید جلد 3 ص63؛ تبریزی: مخالفت با مقررات که مخل به نظام باشد جایز نیست، استفتائات ج2 ص499وس1039) (اجوبه الاستفتائات س1249)مکارم استفتاآت ج3س1797و1798و1801و1161و1583 بهجت استفتاآت ج4س6513،فاضل جامع المسائل ج1س917
خداوند متعال توفیق رعایت همه قوانین را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
وقف
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند:سِتَّةٌ تَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ بَعْدَ مَوْتِهِ ، وَلَدٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ مُصْحَفٌ یُخَلِّفُهُ وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ وَ قَلِیبٌ یَحْفِرُهُ وَ صَدَقَةٌ یُجْرِیهَا وَ سُنَّةٌ یُؤْخَذُ بِهَا مِنْ بَعْدِه
شش چیز است که شخص مؤمن بعد از مرگ خود از آنها سود و نفع می برد: فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند؛ قرآنی( در بعضی از تعابیر {کتابی} ) که از او مانده باشد، خوانده شود؛ چاه آبی که حفر کرده باشد؛ درختی که کاشته باشد؛ آبی که جاری کرده باشد و سنت و روش نیکی که پس از او مردم به آن عمل می کنند. ( وسائل الشیعة، ج19، ص: 173)
توضیحات
اما چند نکته کوتاه درباره وقف:
1. خداوند متعال به انسان ها فرصت داده تا بتوانند با اموال و برخی عملکردها به عمرشان برکت دهند و اجر و ثواب اعمالشان را چندین برابر کنند؛ با فوت، دست انسان از مال و اموال دنیا کوتاه می شود اما می تواند قبل از فوت به گونه ای عمل کند که برکات اموالش تا سالیان سال به وی برسد، یکی از این فرصت ها وقف کردن است، که صدقه جاریه محسوب می شود یعنی ثواب آن بعد از فوت نیز ادامه می یابد.
2. وقف آن است که انسان مالی را بصورت مخصوص به موارد و مصارف معینی مثل مسجد، مدرسه، حرمهای معصومین علیهم السلام یا فقرا....اختصاص دهد .
3. اگر کسی چیزی را وقف کند از ملک او خارج می‌شود و خود او و دیگران نمی توانند آن را ببخشند یا بفروشند یا حتی جهت و مصرف وقف را تغییر دهند البته در مواردی نادر مثل خرابی وقف با شرایط خاصی که دارد تغییر و فروش وقف جایز است که برای اگاهی از شرایط و احکامش با کارشناس مسائل دینی مشورت شود.
4. بیرون بردن اموالی که مخصوص مسجد یا حسینیه یا مکان دیگری است حتی برای مدت کوتاه نیز حرام‌است (تحریر الوسیله امام ، ج،2 م3و 4،ص60؛ استفتائات مقام معظم رهبری س 1995و1998 ص 489 هدایه العباد آیت الله صافی ج2 ص 180هدایه العباد آیت الله گلپایکانی ج2 ص140و آیت الله اراکی توضیح المسائل مراجع ج2 ذیل مساله 2677 )
خداوند متعال به همه ما توفیق کارهای خیر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
امر به معروف
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از حضرت امام رضا علیه السلام روایت شده که میفرمایند: لَتَأمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لَتَنْهُنَّ عَنِ‌الْمُنْکَرِ اَوْ لَیَسْتَعْمِلَنَّ عَلَیْکُمْ شِرَارُکُمْ فَیَدْ عُوا خِیَارُ‌کُمْ فَلاَیُسْتَجَابُ لَهُمْ.
بایستی که امر به معروف و نهی از منکر کنید. [ اگر اینکار نکردید] افراد بد‌کردار بر شما مسلط خواهند شد، بگونه‌ای که دیگر خوب‌هایتان دعا می‌کنند اما مستجاب نمی‌شود.(الکافی ج5)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره امر به معروف:
1. یکی از مهمترین واجبات دین امر به معروف و نهی از منکر است و ترک آن معصیت است و حتی اگر کسی خودش در خفا و پنهان گناهی را مرتکب شود باز هم در صورت مشاهده همان گناه از دیگری باید نهی از منکر کند. ( مراجع م 2786 در ملحقات رساله امام و فاضل و نوری)
2. اگر انسان گناهی مانند پخش آهنگهای رقص آور و حرام، یاضایع کردن حقوق دیگران یا بدحجابی استاد و معلم یا گناهی در صدا و سیما مشاهده کند یا‌کم کاری مسئولی در وظیفه خودش مشاهده شود لازم نیست مطمئن باشد بلکه حتی اگر احتمال تاثیر هم می دهد، واجب است تذکر بدهد.گرچه با تکرار تذکر یا تذکر گروهی باشد.،
3. امر به معروف یا نهی از منکر در خواست عمومی جامعه را می‌طلبد و افراد نمی‌توانند در برابر این فریضه الهی ساکت بنشینند. فرقی نمی‌کند تذکر به صورت مستقیم باشد مثلا زبانا تذکر بدهد یا به طریق غیر مستقیم مانند پیامک یا نامه اعتراضش را برساند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات ختم فرماید.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام سجاد علیه السلام روایت است که میفرمایند: الذنوبُ التی تَهتِکُ العِصَمَ شربُ الخمرِ و اللَّعبُ بالقِمار ِ
از گناهانی که سبب پرده دری (و بی حیایی ) می‌شود، شرابخواری و قمار بازی است . (الوسائل ج11: ص520)
توضیحات
دونکته کوتاه درباره سرگرمی و بازیها:
1. در شرع مقدس اسلامی بسیاری از سرگرمی ها و بازیها حلال است مانند شنا کردن یا کوهنوردی یا تفریح کردن در طبیعت اما برخی از سرگرمی ها به جهت مفاسدی که دارد حرام است از جمله بازی کردن با وسایلی که در عرف به وسیله قمار شناخته می شود که به تصریح برخی مراجع پاسور و تخته نرد از وسایل قمار محسوب می شود.
2. بازی با‌غیر وسایل قمار هم در صورتی که همراه با شرط بندی باشد، شرعا ممنوع و گناه است مثلاً چند نفر در مسابقه فوتبال با هم مسابقه می‌دهند به شرط اینکه بازنده پول یا شیرینی یا مال دیگری به برنده بدهد یا کاری برای برنده انجام دهد.که همه این موارد شرعا گناه است . ( اجوبه س1117،1122، 1123، منهاج سیستانی ج2؛ مکاسب محرمه مسأله 22، امام ج2 س 15-17-18؛ فاضل ج1س953، بهجت ج4 س6436 بهجت ج4 س6452؛ مکارم ج 2س727 ،735ج3س471 جامع المسائل فاضل ج1 س 1564؛ رساله جامع سیستانی ص 635 م 2259)
خداوند توفیق ترک گناه به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: إنَّ لِکُلِّ إمَام عَهْداً فِی عُنُق أَوْلیَائه وَ شیعَتهِ وَ إنَّ منْ تَمَام الْوَفَاء بالْعَهْد زیَارَةَ قُبُورهِمْ .
هر امام و رهبری، عهد و میثاقی بر پیروان و دوستدارانش دارد و همانا یکی از اعمالی که نمایانگر وفاداری و سبب کامل شدن وفای به عهد و ادای میثاق است، زیارت قبور (مرقد مطهر) آنان می باشد. (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 322 .)
توضیحات
چند نکته درباره زیارت:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده و فضیلت زیادی دارد زیارت معصومین علیهم السلام است، زیارت نوعی تعظیم شعائر الهی است که خداوند تعظیم شعائر را نشان تقوای قلب ها می داند (وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوبِ ؛ سوره حج آیه32) زیارت ابراز مودت و محبت و عمل به وظیفه ای است که خداوند برعهده مومنین گذارده (قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى ؛ سوره شوری آیه 23)
هر چند حاضر شدن نزد امام معصوم با عرض یک سلام به ساحت امام علیه السلام، زیارت محسوب می‌شود اگر چه زیارت نامه‌ای هم خوانده نشود اما بهتر است در هنگام زیارت؛ زیارت نامه‌های معتبر مانند زیارت امین الله و زیارت جامعه‌کبیره خوانده شود.
2. آداب زیارت متعدد است، مثل وضو و غسل،پوشیدن لباس خوب و تمیز و معطر کردن خود، توجه داشتن به خداوند متعال و گفتن ذکر و گامها را کوتاه برداشتن، خواندن زیارتهایی که از ائمه :نقل شده (مثل امین ا... و جامعه کبیره ) توجه به معانی آنها، خواندن نماز زیارت به گونه ای که ایجاد مزاحمت برای اطرافیان نکند همچنین فرستادن صلوات نباید ایجاد مزاحمت کند یا به گونه ای باشد که خلاف ادب در حضور امام علیه السلام باشد.
3. در هنگام ازدحام جمعیت باید به گونه‌ای رفتار کنیم که دیگران از ما نرنجند و دست رساندن به ضریح لازم نیست بلکه چنانچه اعمال زیارت همراه با اذیت دیگران باشد جایز نیست.
4. بانوان با حجاب کامل تشرف یابند و برادران زائر مواظب حجاب و عفاف همسران و دختران خود در این مکانهای مقدس و بلکه در هر زمان و مکان دیگر باشند. چرا که رعایت نکردن دستورات دین محروم شدن از برکات و الطاف خداوند و معصومین علیهم السلام را در پی دارد.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که میفرمایند: أوَّلُ‌ما یُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَیْهِ، الصَّلاهُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاهُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ‌رُدَّ ماسِواها.ا
اوّلین عملى که از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى‌گیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیه اعمال و عبادات نیز قبول مى‌گردد و گرنه باقی اعمال نیز مردود خواهد شد. ( فقه الرضا علیه السلام ؛ ص100)
توضیحات
نکته ای کوتاه در باره اعراض از وطن:
به نظر اکثر فقها اگر شخصی از وطنش برای زندگی به شهر دیگری برود و مطمئن باشد که دیگر برای زندگی به همان وطن بر نمی گردد، حکم مسافر را دارد؛ مثلا کسی قبلا تهران وطنش بوده و الان مشهد مقدس را برای زندگی و سکونت انتخاب نموده است و مطمئن است که دیگر برای سکونت و زندگی به تهران بر نمی گردد، در صورتی که برای دید و بازدید یا تفریح یا سرکشی به املاک و مانند این موارد به آنجا برگردد، نماز شکسته است مگر اینکه قصد ماندن ده روز را داشته، یا دائم السفر باشد ولی طبق نظر اکثر مراجع عظام تقلید اگر انسان احتمال قابل توجه بدهد که هر چند در آینده برای سکونت و زندگی بر میگردد به وطن بودن باقی است. (مشهور؛ مخالف: آیه الله خوئی ره و ایت الله صافی، و ایت الله مکارم منهاج الصالحین مساله926)
خداوند سفر مسافرین اسلام خاصه سفر زائرین امام رضا علیه السلام را‌بی خطر فرماید به برکت صلوات بر محمدو آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از امام رضا علیه السلام که فرمودند: اِعلَم انَّهُ لا‌وَرعَ اَنفَعُ مِن تَجَنُّبِ مَحارِمِ اللهِ وَ الکَفِّ عَن اَذَی المُؤمِنِ
بدان که هیچ وَرَع و پرهیزگاری، سودمندتر از پرهیز از حرامهای خدا و اجتناب از اذیت و آزار مؤمن نیست. فقه الرضا علیه السلام، ص356
توضیحات
چند نکته درباره تخریب فضای دینی و وظیفه مسلمین:
1. یکی از اسباب آرامش و آسایش حفظ ارزشهای دینی می باشد که باعث امنیت روانی جامعه می‌شود و جامعه‌ای که فضای دینی را تخریب کند هرج و مرج و بی مسولیتی در میان افراد رواج پیدا می‌کند.
2. نشر دادن و ترویج مفاسد از گناهانی است که سبب تخریب فضای دینی است مثلا نشر دادن عکسها و فیلمهای مبتذل شبکه های مجازی هزینه کردن بیت المال برای ساخت فیلمهای انحرافی و خلاف حیاء و عفت، ترویج ماهواره ، رشوه ، مواد مخدر، بد حجابی.
3. وظیفه مومنین این است که همانطور که خود عامل به دستوراتی دینی هستند، در برابر هجمه‌ها‌ی فرهنگی و گناهان کمترین وظیفه که امر به معروف و نهی از منکر است با حفظ شرائط و مراتبش انجام دهند و در انجام این فریضه الهی کوتاهی نشود.
خداوند متعال توفیق عمل به‌وظائف دینی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام باقر علیه السلام روایت شده که میفرمایند: الصَّلاهُ عَمُودُ الدّینِ، مَثَلُها کَمَثَلِ عَمُودِ الْفِسْطاطِ، إذا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الاَّْوْتادُ وَ الاَْطْناب، وَ إذا مالَ الْعَمُودُ وَ انْکَسَرَ لَمْ یَثْبُتْ وَ تَدٌ وَ لا طَنَبٌ.
نماز ستون دین است و مثالش همانند تیرک و ستون خیمه می باشد که چنانچه محکم و استوار باشد میخ ها و طناب های اطراف آن پا بر جا خواهد بود ولی اگر ستون سُست یا کج باشد میخ ها و طنابهای اطراف آن نمی تواند پا برجا باشد. «وسائل الشیعه، ج 4، ص 27، ح 4424»
توضیحات
چند نکته درباره نماز های مستحبی:
اول: در حدیث است که نمازهاى نافله، به منزله هدیّه است و در هر صورت اگرصحیح انجام شود پذیرفته مىشود. با همه تأکید و تشویقى که درباره انجام نمازهاى مستحبى است، شایسته است که اداى آنها از روى علاقه و عشق باشد و انسان، بر خودش آنها را تحمیل نکند. سعى کند که ابتداء آمادگى روحى و علاقه و کشش قلبى بیابد، آنگاه به انجام آنها بپردازد.
بیان نورانی از وجود مبارک حضرت امیر علیه السلام در نهج‌البلاغه هست که فرمود: «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالاً وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَی النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَی الْفَرَائِضِ» این دل، مثل فصول چهارگانه است، یعنی مثل زمان که گاهی بهاری دارد و گاهی پاییزی، گاهی اقبالی دارد و گاهی ادباری. اگر دل در حالت بهار بود، شکوفایی و اقبال داشت، از نوافل نگذرید، سعی کنید، نافله ها را ترک نکنید و اگر دل، آن آمادگی را ندارد، شما بر دل تحمیل نکنید و فقط واجب ها را انجام دهید، به همین دلیل، در نمازهاى مستحب، برخى ارفاقها و تسهیلاتى وجود دارد که در نمازهاى واجب نیست. این آسانگیرى، براى جذب بیشتر افراد است. از جمله اینکه:
1. نماز مستحب را، هم مىتوان ایستاده خواند، هم نشسته.
2. انجام کم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
3. در نماز مستحب، شکّ میان رکعت اوّل و دوّم، نماز را باطل نمىکند و نمازگزار مىتواند تصمیم بر هر کدام بگذارد.
دوم: نمازهای مستحبی زیاد است و انها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است و انها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند. ( ولى در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه مىشود.)
سوم: به نظر اکثر مراجع وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح، و بهتر است نزدیک اذان‌صبح خوانده شود. مسافر و کسى که براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مىتواند آن را در اول شب بجا آورد (سیستانی : وقت نافله شب از اول شب است تا اذان صبح)
چهارم: نافله ظهر و عصر را در سفر یعنی در جایی که نماز شکسته است، نباید بخواند .ولى نافله عشا را به نیت اینکه شاید مطلوب باشد، مىتواند بجا آورد. ( اکثر مراجع رساله مراجع ازم 764تا774)
خداوند متعال همه ما را از نمازگذاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم. از امام رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند : عَونُکَ لِلضَّعیفِ مِن أفضَلِ الصَّدَقَةِ
یارىِ توبه ناتوان، از بهترینِ صدقه‌ها ست (تحف العقول ص 414 )
توضیحات
چند نکته در مورد صدقه:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران است و از آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد. (عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر)
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات را به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت نمود. (اجوبه س1822 ومنهاج ج 2 م 1607)
3. صدقه‌ای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و می‌تواند عوض کرده و به هر مصرفی می‌خواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوقهای مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویل دهد. ( به نظر اکثر مراجع معظم تقلید) ( تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م1 و 2؛ منهاج سیستانی ج2 م 1605؛آیت الله مکارم شیرازی، استفتاآت ج3 سوال343، استفتاء خصوصی وحید احتیاط این است که بر ندارد. رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد مانع ندارد.مکارم: اشکال ندارد.جزوه کاوشی در احکام ص94).
خداوند توفیق انفاق در راهش را به ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در آیات قرآن مجید کرارا از کم فروشى نکوهش شده، مثل داستان حضرت شعیب علیه السلام در آنجا که ایشان قوم را مخاطب ساخته، مى گوید: أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ لا تَکُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِینَ وَ زِنُوا بِالْقِسطاسِ الْمُستَقِیمِ وَ لا تَبْخَسوا النَّاس أَشیَاءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فى الاَرْضِ مُفْسِدِینَ .
حق پیمانه را ادا کنید، و دیگران را به خسارت میفکنید، با ترازوى صحیح وزن کنید، و حق مردم را کم نگذارید، و در زمین فساد نکنید. شعراء/ 181- 183
توضیحات
چند نکته در مورد کم فروشی و گران فروشی
1. کم فروشی آن است که فروشند هنگام تحویل کالا ، کالا را کمتر از آن مقداری که مشخص شده تحویل دهد مثلا کسی یک کیسه برنج را که باید ده کیلو داشته باشد فروخته و وجه آن را بر همان میزان دریافت کرده اما زمان تحویل کمتر از ده کیلو به مشتری می دهد، و کسی که کم فروشی کرده کار حرامی مرتکب شده و به مقداری که کم فروخته است مدیون و ضامن است و باید به صاحبش برگرداند. (رساله آموزشی مقام معظم رهبری، ج2، ص33)
2. اما گرانفروشی آن است که قیمت کالا را بیش از قیمت عادلانه آن بفروشد چنانچه گرانفروشی به حد اجحاف و ظلم برسد یعنی به مقداری گران بفروشد که مردم به او ظالم و ستمکار می گویند که در این صورت گرانفروشی حرام است و چنانچه به این حد هم نرسد کراهت دارد و برکت را از مال می گیرد.( استفتاءات (امام خمینى)، ج2، ص: 62 )
خداوند متعال توفیق خدمت به مومنین را عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: إِنَّ الْغَضَبَ مِنْ الشَّیْطَانِ وَ إِنَّ الشَّیْطَانَ خُلِقَ مِنْ النَّارِ وَ إِنَّمَا تُطْفَأُ النَّارُ بِالْمَاءِ فَإِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ فَلْیَتَوَضَّأْ.
غضب و خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد و غضبناک شد، وضو بگیرد.(نهج الفصاحه ص 286 ، ح 660)
توضیحات
وضو طهارت باطنی است که با انجام آن انسان می تواند کلمات مقدس را لمس و مس کند؛ در روایات معصومین علیهم السلام برای وضو آثار زیادی بیان شده مثلا با وضو خوابیدن موجب این است که خواب عبادت محسوب شود یا اینکه با طهارت غذا خوردن فقر را دور می کند؛ لذا بسیاری از امور مستحب است که با طهارت انجام شود.
اما چند نکته کوتاه درباره احکام وضو:
1. یکی از شرایط وضو این است که اعضا وضو هنگام شستن و مسح کردن پاک باشد،لذا اگر عضوی از اعضا وضو مانند دست یا صورت نجس است باید ابتدا آنرا تطهیر کرده و بعد به نیت وضو شسته و مسح شود. (مخالف، بهجت: مگر اینکه بوسیله وضو گرفتن و یا غیر آن بطور اتفاقی پاک شده باشد. سیستانی: اگر عضو متنجس با یک بار شستن پاک می گردد و آب کر یا جاری باشد در این صورت با فرو بردن عضو در آب به نیت وضو یا با شستن عضو زیر شیر متصل به کر یا جاری هم عضو تطهیر می شود و شستن وضویی محقق می شود).(رساله مراجع شرط ششم م 2776؛277).
2. در اعضاء وضو و غسل مانعی از رسیدن آب نباشد و در صورت وجود مانع باید برطرف شود هر چند بر طرف کردن آن هزینه داشته باشد.
3. اگر در اعضا وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب یا رنگ یا ناخن و مژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد اگر علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای ،تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است و وضوی جبیره است این است که به صورت معمولی فرد وضو بگیرد و هنگامی که به مانع می رسد دست خیس روی مانع بکشد.(جهت اطلاع آیه ا... سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. آیات عظام خوئى، تبریزى زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است، (آیه ا...تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است).آیات عظام امام خمینی، فاضل، مکارم، بهجت، نوری،: وضوی جبیره بگیرد.آیات عظام گلپایگانى، صافى: و بنا بر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید.رساله مراجع مساله 338،)
خداوند متعال همه محبین اهل بیت علیهم‌السلام را از پاکان قراردهد به برکت صلوات بر محمدو آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از أمیر المومنین علیها لسلام روایت شده که فرمودند: مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا.
کسی که بدون یادگیری احکام، تجارت کند، بداند که در ربا فرو خواهد رفت. نهج البلاغه،حکمت447.
توضیحات
یکی از سوالاتی که فراوان پرسیده می شود این است که گرفتن دیر کرد در برابر دین جایز است یا خیر؟.(جهت اطلاع بیان کننده: دیرکرد در مالیات و جریمه راهنمایی و رانندگی و مانند این دو دیرکرد در برابر دین نیست و حکم دیرکرد را ندارد.)
در جواب عرض می شود: یک قسم از دیر کرد به نظر همه فقها حرام است و آن صورتی است که طلبکار به بدهکار برای تاخیر پرداخت بدهیش مهلت بدهد و بابت مهلت دادن وجهی دریافت کند که در بازار به نو کردن چک هم تعبیر می کنند مثلا ماشینی را شش ماهه می فروشد در سررسید پرداخت دین، بدهکار و طلبکار با یکدیگر توافق می کنند، که بدهکار بدهی را با تاخیر پرداخت کند ولی بابت تاخیر مبلغی پرداخت کند، که این مورد ربا جاهلی گفته می شود و حرام است.
اما نوع دیگر این است که فروشنده در هنگام خرید و فروش مثلا، اعلام کند بدهکار ملزم است بدهی را در سررسید پرداخت کند و فروشنده رضایت به تاخیر پرداخت ندارد اما با بدهکار در ضمن خرید و فروش شرط می کند، چنانچه بدهی را در سررسید پرداخت نکند، وجه معینی بابت خسارت باید بپردازد، چنین شرطی به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای صحیح است هر چند برخی مراجع اینرا هم غیر شرعی می دانند.( استفتائات ایت الله سیستانی س 359 و 364؛ ایت الله مکارم در سایت: جریمه دیر کرد هر گاه‌به عنوان یک قانون بانکی طبق محاسبه سود پول اعمال شود نوعی ربا خواری و حرام است. و اگر به عنوان تعزیر در برابر تاخیر در پرداخت دین باشد ( در فرض عدم اعسار) مبلغ آن جریمه متعلق به بیت المال است نه سیستم بانکی. و اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام‌گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند می‌تواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند)
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال نصیب همه ما بگرداند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تبریک ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها فردی به امام رضا علیه السّلام نوشت که: من پنج سال است که از بچّه دار شدن جلوگیری می کنم؛ چرا که همسرم از بچّه دار شدن کراهت دارد و می‌گوید که به خاطر بی چیزی، تربیت آنها بر من سخت است. امام علیه السّلام به او نوشت: اُطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُهُمْ
بچّه دار شو که خداوند روزی آنها را خواهد داد. (وسائل الشیعة ؛ ج21 ؛ ص360 چاپ قم)
توضیحات
اگر خداوند به انسان فرزندی عنایت کند والدین نسبت به فرزند وظایفی دارند:
1. برخی از وظایف مستحب است مانند برداشتن کام فرزند هنگام تولد با تربت امام حسین علیه السلام و گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ فرزند و انتخاب کردن نام نیک که بهترین آنها اسامی پیامبران و امامان علیهم السلام می باشد و عقیقه کردن.و در عقیقه مهم است که گاو یا گوسفند‌یا شتری به نیت عقیقه ذبح شود.(تحریر الوسیله فصل فی احکام الاولاد م 15)
2. برخی از وظایف واجب است مانند اینکه فرزند را تربیت دینی کنند مثلا نسبت به حجاب و نماز و مسائل دینی، فرزند را آشنا کنند و چنانچه کوتاهی کنند و فرزند در زمان بلوغ رعایت نکند والدین شرعا مسؤل خواهند بود و او را از گناهانی که خدای متعال رضایت ندارد مانند دروغ و غیبت و تهمت به دیگران و ضرر زدن به خود یا دیگران منع کنند و نفقه دادن به فرزند تا زمانی که فرزند فقیر است واجب است. (توضیح المسائل(محشى - امام خمینى)؛ ج2، ص: 512، [مسأله 2491]تحریر ج 3 مساله 15)
خداوند به همه ما فرزندان صالح عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تبریک میلاد با سعادت حضرت معصومه سلام الله علیها و دهه کرامت ، یکی از عادات پسندیده مومنین در اعیاد ، عیدی و هدیه دادن است، در این زمینه از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که فرمودند: تَهادَوا فَإِنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ
به یکدیگر هدیه بدهید، که همانا هدیه کینه‌ها را از بین مى‌برد. ( کافى ( ط- الاسلامیه) ج5،ص144،ح14 من لایحضره الفقیه ج3 ، ص299)
توضیحات
چند نکته درباره هدیه دادن:
1. یکی از مستحبات هدیه دادن، بویژه به ارحام و خویشان است، مخصوصا در میان ارحام و خویشاوندان نسبت به پدر و مادر سفارش بیشتری شده است.
2. اگر به فرزندی بیشتر از فرزند دیگری هدیه داده شود یا هدیه‌ای با ارزشتری داده شود کراهت دارد . اما اگر یکی از فرزندان دارای خصوصیتی باشد که سزاوار برتری است مثلا فقیر است چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برتری دادن او در هدیه خوب است.
3. مالی که هدیه داده می‌شود تا هدیه گیرنده تحویل نگیرد هدیه محسوب نمی‌گردد مثلا اگر انسان به فرزندش بگوید ماشین را به تو بخشیدم تا وقتی که تحویل فرزند نداده، مال فرزند نشده است و احکام هدیه را ندارد و اگر هدیه ای به فرزند نا بالغ داده شود پدر یاپدر بزرگ و در صورت نبودن این دو قیم شرعی، باید تحویل بگیرد.( منهاج الصالحین آیه الله سیستانی جلد2کتاب الهبه مساله 136؛تحریر الوسیله‌کتاب الهبه مساله22.)
خداوند متعال بهترین هدیه که فرج امام زمان علیه السلام است را نصیب همه مستضعفین عالم بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم‌با تبریک میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها و تبریک دهه کرامت از حضرت رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند: إِنَّهُ لَیْسَ شَیْءٌ مِنَ الْأَعْمَالِ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ الْفَرَائِضِ أَفْضَلَ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِن
بعد از انجام واجبات، کارى بهتر از ایجاد خوشحالى براى مؤمن، نزد خداوند بزرگ نیست. فقه الرضا علیه السلام ص339
توضیحات
چند نکته در مورد هدیه :
1. یکی از مستحبات هدیه دادن، بویژه به ارحام و خویشان است، مخصوصا در میان ارحام و خویشاوندان نسبت به پدر و مادر سفارش بیشتری شده است.
2. اگر به فرزندی بیشتر از فرزند دیگری هدیه داده شود یا هدیه‌ای با ارزشتری داده شود کراهت دارد،اما اگر یکی از فرزندان دارای خصوصیتی باشد که سزاوار برتری است مثلا فقیر است چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برتری دادن او در هدیه خوب است.
3.مالی که هدیه داده می‌شود تا تحویل داده نشود هدیه محسوب نمی‌گردد مثلا اگر انسان به فرزندش بگوید وسیله ای را به تو بخشیدم تا وقتی که تحویل فرزند نداده، مال فرزند نشده است و احکام هدیه را ندارد.
4. در برخی موارد چیزی را که انسان بخشیده و تحویل داده است نمیتواند پس بگیرد مثلا مالی را به اقوام نسبی هدیه داده است بنابر این اگر پدری به فرزندش مالی هدیه بدهد و تحویل بدهد حق ندارد، بدون رضایت فرزند پس بگیرد. (منهاج الصالحین آیه الله سیستانی جلد2 کتاب الهبه مساله136؛ تحریر الوسیله کتاب الهبه مساله22.)
خداوند متعال در این ایام عیدی ما را استجابت همه دعاها بویژه فرج امام زمان علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده که میفرمایند: أفشِ السَّلامَ یَکثُر خَیرُ بَیتِکَ
؛سلام را رواج داده و به همه سلام کن تا برکت خانه‌ات زیاد شود. (خصال ص 181،ح246 )
توضیحات
چند کوتاه نکته درباره احکام سلام کردن:
1.شروع کردن به سلام مستحب است اما جواب سلام فوری است یعنی شنونده سلام باید بلافاصله پاسخ سلام را بدهد هر چند سلام کننده بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به انسان سلام کند و همچنین اگر سخنران یا قاری یا مداح به مخاطبین سلام کند، واجب است حداقل یک نفر جواب سلام را بدهد.(عروه الوثقی مبطلات نماز م 37، توضیح المسائل مراجع 1141و1138)
2. انسان در حالت معمولی باید طوری جواب سلام را بدهد که سلام کننده، جواب سلام را بشنود و نمی تواند جواب سلام را با اشاره سر یا دست بدهد، لذا اگر انسان مثلا در حال مکالمه با تلفن همراه هست، چنانچه در همین حال کسی به انسان سلام کند، شرعا واجب است در بین مکالمه جواب سلام را به گونه ای که سلام کننده بشنود، جواب بدهد.(عروه الوثقی، مبطلات نماز، م 26و توضیح المسائل مراجع م 1139)
3. اگر کسی از روی استهزا و تمسخر و شوخی سلام کند، جواب سلامش واجب نیست.(توضیح المسائل مراجع م 1144)
خداوند متعال همه ما را عامل به دستورات دینی قرار بدهد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم در روایت است از امام صادق علیه السلام که می فرمایند: إذَا صَلَّیتَ صَلَاةَ فَرِیضَةٍ فَصَلِّهَا لِوَقتِهَا صَلَاةَ مُوَدِّعٍ
وقتی نماز واجب می‌خوانی آن را در وقتش بخوان، مانند کسی که می‌خواهد آخرین نماز عمرش را بخواند. (امالی صدوق، ص212)
توضیحات
دربیان معصومین علیهم السلام نماز رکن دین است که دیگر امور با آن سنجیده می شود (ان قبلت قبلت ما سواها ) در بیان دیگر میفرمایند نماز معراج مومن است؛ بهترین حالتی که انسان می تواند در آن حال به خدا توجه کند و تقرب بجوید حال نماز است؛ اگر نماز با آداب و شرایط اقامه شود طبق بیان قرآن مجید (ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر) انسان را از گناهان و بدی ها دور می کند و موجب سعادت انسان است.
اما چند نکته درباره احکام نماز قضا:
1. اگر کسی عمدا حتی یک رکعت نمازش را د ر‌وقت نخواند و یا کوتاهی کند تا نمازش قضا شود گناه کبیره انجام داده و باید فورا توبه کرده و در خواندن نماز قضا کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا بیاورد .
2. کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند نمازهای مستحبی بخواند و همچنین می تواند نماز قضا به نیابت از میت بخواند مانند نماز قضای پدر یا مادر مرحومش را.
3. کسی که نماز قضا بر عهده اش است ولی تعدادش را نمی داند مثلا چند نماز صبح از او قضا شده، نمی داند سه یا چهار یا پنج نماز بوده است، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است.
4. خواندن نماز های قضا در هر ساعتی از شبانه روز صحیح است و کسی هم که مسافر است می تواند نمازی که در وطن قضا شده، در سفر بخواند البته نمازی که به صورت کامل فوت شده، در سفر هم باید به صورت کامل قضا شود.
5. نماز در هیچ حالتی از انسان ساقط نمی‌شود حتی اگر انسان در حال مریضی است یا داخل وسایل نقلیه است و نماز در حال قضا شدن است باید نماز را با رعایت شرائطی که مقدور است، بخواند و امثال این موارد بهانه‌ای برای ترک نماز نمی شود.( اگر همه مستمعین بانوان هستند این نکته بیان شود: نماز از بانوان در ایام عادت ماهانه ساقط است)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف و دستورات الهی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: حَسِّنوا أَخلاقَکُم وَ الطُفوا بِجیرانِکُم وَ أکرِموا نِساءَکُم تَدخُلُوا الجَنَّةَ بِغَیرِحِسابٍ
اخلاق خود را نیکو کنید و با همسایگان خود مهربان باشید و زنان خود را گرامى بدارید تا بى حساب وارد بهشت شوید. (التوحید، ص ۱۲۷)
توضیحات
چند نکته درباره حقوق زن و شوهر:
1. حرام است که خانم بدون اجازه شوهر از منزل‌خارج شود لذا چنانچه میان و زن شوهر ناراحتی وجود داشته باشد زن شرعا مجاز نیست که بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود، مگر اینکه ضرورتى مانند سفر حج واجب یا خطر‌جانی ایجاب کند یا در ضمن عقد ازدواج خانم شرط کرده باشد که در مواردی مثل کار و تحصیل بدون اجازه از منزل خارج شود، ولی در هر صورت شایسته است شوهر به همسرش برای ملاقات خویشان خصوصا پدر‌و مادر همسرش اجازه بدهد.
2. زن نسبت به همسرش در مسائل خصوصی تمکین داشته باشد و بدون عذر شرعى جلوگیرى نکند و مستحب است که زن امور منزل را به عهده بگیرد که‌دارای اجر و ثواب فراوانی است؛ در مقابل بر مرد واجب است نفقه خانم را که شامل تهیه غذا و لباس و مسکن و سایر احتیاجات را در حد متعارف و شان زن تامین کند و گرنه مدیون زن است.
3. یکی از حقوق مشترک زن و شوهر این است که زن و شوهر چه با گفتار و چه رفتار یکدیگر را مورد اذیت و آزار قرار ندهند.
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت است که می فرمایند: مَنْ سَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ.
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص: 84 چاپ قم مؤسسه آل البیت علیهم السلام )
توضیحات
دعا کردن آدابی دارد مثل اینکه انسان در دعا فقط خداوند متعال را اثرگذار بداند و غیر خدا را وسیله بداند، در دعا اصرار و پافشاری داشته باشد یا اینکه دعا کردن با حالت‌گریه و ابتهال باشد و همچنین از آنچه که مانع استجابت دعاست دوری کند مثل گناهان و رعایت نکردن حق الناس.
اما چند نکته در مورد احکام حق الناس:
1. اگر حق مالی مردم به گردن انسان باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کرد و تنها با توبه از گناه حق مالی مردم از بین نمی‌رود.
2. اگر انسان بخواهد بدهی خود را پرداخت کند چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده می‌بایست به ورثه‌اش بپردازد و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می‌تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات بدهی خود را پرداخت کند و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست.
3. اگر طلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیدا کردن طلبکار باشد باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
تعجیل در‌فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم .خداوند متعال در قران مجید می فرماید: قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ .
بگو اى بندگانم که زیاده بر خویشتن ستم روا داشتهاید، از رحمت الهى نومید مباشید، چرا که خداوند همه گناهان را مىبخشد، که او آمرزگار مهربان است (سوره زمر آیه 53)
توضیحات
چند نکته درباره احکام توبه:
1. توبه کردن از گناهان، واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست. توبه زمان و مکان و آداب خاصی لازم ندارد؛ هر چند در بعضی از مکانها مثل حرمهای معصومین علیهم السلام زمینه برگشت به سمت خداوند متعال بیشتر است.لذا فرد وقتی گناهی مرتکب شد باید سریعا توبه کند هر چند قبلا توبه کرده و آنرا شکسته؛ باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند متعال برگردد و از رحمت الهی ناامید نباشد زیرا ناامیدی خودش گناه است.
2. حقیقت توبه این است که قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود.
3. نسبت به برخی گناهان علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک گناه جبران گذشته واجب است مثل اینکه اگر گناه فردی ترک نماز و روزه بوده در انجام نماز و روزهای قضا کوتاهی نکند.(عروه اول احکام اموات؛ مراجع مساله 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد .
