بیان بین الصلاتین
آداب زیارت 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام می فرمایند: ...مَنْ زَارَنِی فِی تِلْکَ الْبُقْعَةِ (ارض طوس) ...کُنْتُ أَنَا وَ آبَائِی شُفَعَاءَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ
. هر که مرا در طوس زیارت کند من و پدرانم روز قیامت شفاعت کننده او خواهیم بود. (من لایحضره الفقیه، ج2، ص: 585)
توضیحات
برای زیارت قبور مطهر اهل بیت علیهم السلام آدابی سفارش شده است که به چند مورد اشاره می شود:
1. حاضر شدن نزد امام معصوم علیه السلام با عرض یک سلام به ساحت امام علیه السلام، زیارت محسوب میشود هر چند زیارت نامه‌ای خوانده نشود؛ اما بهتر است در هنگام زیارت، زیارت نامه های معتبر مانند زیارت امین الله و زیارت جامعه کبیره خوانده شود.
2. غسل زیارت که انسان به امید ثواب انجام دهد و به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای غسل زیارت کفایت از وضو نمی کند و نمی شود با آن نماز خواند. (1)
3. هنگام تشرف گامها را کوتاه برداشتن و مشغول ذکر بودن در هنگام رفتن به زیارت.
4. تلاوت قرآن که انسان می تواند به نیابت از امام معصوم علیه السلام قرآن را بخواند یا قرآن را بخواند و ثوابش را به امام هدیه کند.
5. بلند نکردن صدای خود در وقت زیارت.
6. توبه کردن از گناه یعنی از گذشته خود پشیمان بوده و تصمیم بر ترک گناه گرفته و استغفار نمودن از گناهان.
7. نماز زیارت که انسان می تواند زیارت و نماز زیارت را از جانب افراد متعدد بجا بیاورد. (اما سه نکته کوتاه راجع به نماز مستحبی زیارت: نمازهای مستحبی اذان و اقامه ندارند – می توانید حتی عمدا و بدون عذر به صورت نشسته بخوانید – به جماعت خواندن نماز زیارت مشروع نیست) (2)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند متعال به آبروی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را مورد قبول درگاه خود قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (مکارم: غسل زیارت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و یا امامان معصوم علیهم السلام مستحب است.) (رساله مراجع م646 ؛ توضیح المسائل مکارم م609 و استفتائات سایت مکارم، غسل های مستحب)
(2) العروة الوثقى مع التعلیقات، ج1، کتاب الصلاه، فصل فی الأذان و الإقامة؛ العروة الوثقى مع التعلیقات، کتاب الصلاه، [فصل فی بقیّة الصلوات المستحبّة، فصل فی أحکام الصلوات المندوبة] م1و2و3؛ العروة الوثقى مع التعلیقات، کتاب الصلاه، فصل فی الجماعه، م2؛
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: قیّد والعلمَ، قیل : و ما تقییده؟ قال : کتابته:«علم و دانش را به بند کشید و از آن نگهبانی کنید. عرض کردند: چگونه علم را به بند کشیده شود؟ فرمود: کتابت و نگارش آن».(منیه المرید : ۱۵۱/۲ ، باب ۹۱ ، حدیث ۵۳.)
علاوه بر علم آموزی در اسلام تاکید زیادی بر کتاب و کتابت شده است توصیه شده است که علم را با نوشتن و کتابت در بند کنید و زیباترین تعبیر، اطلاق عنوان کتاب به قرآن است.
تعبیر«والکتاب المبین» نشانگر ارزش و اهمیت کتاب و نوشتار است. ارزش خواندن و مطالعه در صدر اسلام به حدی بود که در پایان جنگ بدر که تعداد زیادی از مشرکین به اسارت مسلمانان در آمدند، اعلام شد که هر یک از مشرکین اگر فدیه بپردازد یا به 10 نفر از مسلمانان سواد خواندن و نوشتن را بیاموزد آزاد خواهد شد.
در اهمیت نقش کتاب در تکامل جوامع انسانی همین بس که تمام ادیان آسمانی و بزرگان تاریخ بشری از طریق کتاب جاودانه مانده‌اند
فلسفه دین و نبوت بیرون آوردن بشر از جهل و نادانی است و این مقام جز با کسب علم حاصل نمی شود این منطق دین خداست.
فلسفه قیام و شهادت امام حسین (علیه السلام ) ، رهایی مردم از جهالت و گمراهی در زیارت اربعین یاد شده است(لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله)
در قیامت خون های شهیدان با مرکب قلم دانشمندان به سنجش آید، مرکب قلم دانشمندان بر خون های شهیدان برتری یابد.»
(من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 398)
خداوند توفیق علم به همراه عمل را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
احکام شراکت
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت صادق علیه السلام در اوصاف مؤمن فرمودند: الْمُؤْمِنُ حَسَنُ الْمَعُونَةِ خَفِیفُ الْمَئُونَةِ جَیِّدُ التَّدْبِیرِ لِمَعِیشَتِهِ لَا یُلْسَعُ مِنْ جُحْرٍ مَرَّتَیْن.
مؤمن اهل یاری دیگران به نیکوئی می باشد و کم خرج است و زندگى خود را خوب اداره کند و از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود. ( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج2، ص: 241)
توضیحات
یکی از قراردادهای شرعی قرارداد مشارکت است که چند نکته درباره احکام شرکت بیان می شود:
1. شراکت این است که چند نفر اموالشان با یکدیگر مخلوط باشد و شراکت انواعی دارد:
الف: اختیاری مثل اینکه چند نفر پول می گذارند و ملکی را مثلا خانه‌ای مشترکا می خرند.
ب: غیر اختیاری مثل اینکه پدری فوت می کند و همه ورثه در این مال باقی مانده تا قبل از تقسیم شریک می باشند. (1)
2. شراکت دارای احکامی است که به چند نکته آنها اشاره می شود:
الف: اگر در شرکت معیین نکنند چه کسی با سرمایه خرید و فروش کند یا تصرف دیگری داشته باشد، هیچ کدام از شرکاء نمی‌توانند بدون اجازه دیگر شرکاء در مال تصرف نمایند. (2)
ب: شریکی که اختیار سرمایه شرکت با اوست باید به قرارداد شرکت عمل کند، مثلاً اگر با او قرار گذاشته اند که نسیه بخرد یا نقد بفروشد یا جنس را از محلّ مخصوصی بخرد، باید به همان قرارداد رفتار نماید و اگر با او قراری نگذاشته باشند، باید داد و ستدی نماید که برای شرکت ضرر نداشته باشد و معاملات را به طوری که متعارف است انجام دهد، پس اگر مثلاً معمول است که نقد بفروشد یا مال‌شرکت را در مسافرت، همراه خود نبرد باید به همین طور عمل نماید و اگر معمول است‌که نسیه بدهد یا مال را به سفر ببرد، می تواند همین طور عمل کند. (3)
3. اگر یکی از شریکها بمیرد، یا دیوانه یا بیهوش شود، شریکهای دیگر نمی‌توانند در مال شرکت تصرّف کنند. (4)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
جهت تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری صلوات ختم فرمایید.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع، مساله 2142)
(2) (توضیح المسائل مراجع، مساله 2150)
(3) (توضیح المسائل مراجع، مساله 2151)
(4) (توضیح المسائل مراجع، مساله 2157)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»؛هر کس امام زمانش را نشناسد و در همان حال بمیرد، به مرگ جاهلى مرده است (کمال الدین ، ج 2، ص 409) البته این حدیث با کلماتی شبیه (لَیسَ فى عُنُقِهِ بَیعَةٌ) و(بِغَیرِ إمامٍ) نیز درکتب اهل سنت نقل شده است.(صحیح مسلم ، ج ۶ ،ص 21 + مسند احمد،ج ۴ ،ص ۹۶)
مطالبی که از این حدیث برداشت میشود:
1-مرگ بدون شناخت امام و بدون داشتن امام زمان خودش، مرگ جاهلی و کفر است،و این مطلب نشان میدهد اعتقادبه امامت از اصول اعتقادات و همردیف توحید است؛چونکه مرگ جاهلیت را در پی دارد.
2-باید در هرزمانی امام زنده همان زمان باشد(نه امام گذشته و یا آینده-امام زمانه)،بنابراین در هر عصری باید امام زمانی باشد که نشان میدهد اکنون نیز باید امامی زنده باشد
3- امام رضا (علیه السلام ) در حدیث سلسسله الذهب ،شرط ورود به دژ امن توحید را ولایت امام زنده دانسته اند(بشروطها و انا من شروطها) و نفرمودند:ولایت امام گذشته،بلکه (انا) یعنی امام زنده و امام زمان، که حدیث سلسله الذهب توضیح دهنده همین حدیث (من مات )میباشد.
4-در شناخت، منظور شناخت اینکه(کجا بدنیاآمده، خانواده اش کیست و...)اینگونه امور ظاهری نیست،زیرا این امور را حتی دشمنان امامان نیز میدانستند،بلکه یعنی شناخت مقام امام که از جانب خدا برگزیده شده است و معصوم است و علم مطلق دارد و اعمال ما را میبیند و واجب الاطاعه است.
5-در شناخت نیاز به دیدن نیست،همانطور که خدا و ملائکه را با چشم ظاهری نمیبینیم وبا استدلال عقلی و نقلی می فهمیم. البته غیبت امام معرفتی است،یعنی بین مردم بصورت ناشناس زندگی میکند(مثل حضرت یوسف که برادرانش او را دیدند،ولی نشناختند) نه اینکه نامرئی باشد.
خداوند توفیق شناخت و پیروی از دستورات امام را بما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که می‌فرمایند: مَنْ بَاتَ عَلَى طُهْرٍ فَکَأَنَّمَا أَحْیَا اللَّیْل.
. هر کس با وضو (طهارت) بخوابد، گویی شب را به عبادت گذرانده است. (وسائل الشیعة ؛ ج1 ؛ ص379)
توضیحات
در بین احکام شرعی یکی از احکام بسیار مورد نیاز و مورد مبتلا مسائل وضو و غسل است که امروز قصد داریم به دو نکته از آن اشاره کنیم:
1. در اعضاء وضو و غسل نباید مانعی از رسیدن آب بر روی اعضا وجود داشته باشد و در صورت وجود مانع باید قبل برطرف شود هر چند برطرف کردن آن هزینه داشته باشد لذا اگر بر روی دست چسب یا لاک باشد باید برای وضو برطرف شود حتی اگر بعد از وضو مانعی در اعضاء وضو مشاهده نماید مثل چسب یا لاک و بداند که این مانع هنگام وضو بوده است و قابل جدا شدن بوده، وضوی او باطل است و اگر با این وضو نماز خوانده باید نمازش را دوباره بخواند. (1)
2. اگر در اعضای وضو چیزی چسبیده باشد مانند چسب و رنگ یا ناخن و م‍ژه مصنوعی چنانچه برطرف کردن اینها هر چند با هزینه کردن امکان نداشته باشد یا سختی غیر قابل تحملی داشته باشد در صورتی که برای تحصیل طهارت علاوه بر غسل و وضوی جبیره ای، (یعنی به صورت معمولی وضو یا غسل کرده و دست مرطوب بر روی مانع بکشد،) تیمم هم انجام شود به نظر همه مراجع مکلف به وظیفه خودش عمل کرده است. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (مکارم: اگر مانع به مقدار دو میلی متر باشد برای وضو اشکال ندارد.)
(2) (جهت اطلاع سیستانى: وظیفه‌اش تیمّم است مگر آن که آن چیز در مواضع تیمّم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمّم جمع کند و اگر آن چیزى که چسبیده دوا باشد، حکم جبیره را دارد. خوئى، تبریزى، زنجانی: وظیفه‌اش تیمّم است. تبریزى: مگر در صورتى که در جاى تیمم هم چسبیده باشد که در این صورت، وضو یا غسل کافى است. حضرت امام، فاضل، مکارم، بهجت، نوری: وضوی جبیره بگیرد. گلپایگانى، صافى: و بنابر احتیاط واجب اگر تمام یا بعض محلّ تیمّم بى‌مانع باشد، تیمّم هم بنماید. (رساله مراجع مساله 338)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
قرآن نیز یکی از علل اصلی بی ایمانی را جهل و ضعف معرفتی انسان ها می داند؛چنانچه حضرت نوح(علیه السلام)به قوم خود می فرماید:(وَلَـکِنِّیَ أَرَاکُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ)(هود: 29); شما را مردمانی ناآگاه می بینم.
امیر مؤمنان(علیه السلام) نیز درباره علت کفر می فرماید:اگر مردم در موارد ناآگاهی درنگ و تأمّل می کردند، هرگز به کفر و گم راهی نمی گراییدند.( میزان الحکمة،ج 2، ص 153)
بنابراین، یکی از علل روان شناختی دین گریزی در همه انسان ها، به ویژه جوانان، ضعف معرفتی و عدم تفکر درباره دین است
برخی از علل دین گریزی عبارتند از:
1- خانواده: خانواده ها با تربیت نادرست وناقص خود اغلب زمینه های دین گریزی را فراهم می کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: کلُّ مولودٍ یُولَد على الفطرةِ فاَبواهُ یَهوّدانهِ او یُمجّسانه»؛هر انسانى که به دنیا مىآید، در ذاتش به خداپرستى گرایش دارد. اما پدر و مادر او را از خالق هستى دور کرده، باعث انحراف وى از دینمىشوند(من لایحضره الفقیه،ج 2،ص49)
2- دوستان ورفیقان ناباب:دوستان نقش مهمی در زندگی انسانها دارند. امام صادق (علیه السلام )می فرمایند: «المرءُ على دینِ خلیله.» (وسائل الشیعه، ج 4، ص 207). به همین دلیل است که گاهى یک فرد فاسق در مدتى کوتاه گروه زیادى را از دین بىزار مىکند. در قیامت نیز شکایت اهل دوزخ از دوستان و اطرافیان می باشد: یَا وَیْلَتَا لَیْتَنى لَمْ أَتَّخِذْ فُلانا خَلیلاً لَقَدْ أَضَلَّنی(آیه 228فرقان)
3- مطبوعات ورسانه های جمعی تحت قدرت مستکبرین: مستکبران در هر زمانى با شیوههاى گوناگون تبلیغاتى، شایعه و تهمت، و زدن برچسبهایى مثل مخالف آزادى، مرتجع و عقب مانده و یا با ترویج شک و شبهه، تحقیر و استهزاى باورهاى دینى مردم، موجبات دینگریزى را فراهم کردهاند. مردم را از دین گریزان مىکنند. براى نمونه، هنگامى که شعیب علیهالسلام مردم را به ترک بتپرستى و پرهیز از کمفروشى دعوت مىکرد، به او مىگفتند: این دعوت تو مخالف با آزادى انسانهاست. آزادى انسان حکم مىکند هر که را خواست، بپرستد و هرگونه که خواست در اموالش تصرف کند
4-نداشتن الگوهای مناسب: گاهی بجای اینکه الگوگیری از شهدا،علما ،متفکرین و دانشمندان داشته باشند؛برخی از بازیگران و هنرمندان فاسق غربی را الگو قرار می دهند که اثر منفی زیادی دارد.
خداوند ما را از شر وسوسه های شیطانی نجات دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که فرمودند: ...إِنَّ الْخُمُسَ عَوْنُنَا عَلَى دِینِنَا... فَلَا تَزْوُوهُ عَنَّا وَ لَا تَحْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ دُعَاءَنَا... .
. پرداخت خمس کمک در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از پرداخت آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نکنید. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص548)
توضیحات
یکی از واجبات مالی خمس است. پرداخت خمس نه تنها باعث کم شدن مال نمی شود بلکه طبق روایاتی که از معصومین علیهم السلام وارد شده، باعث برکت و زیادی مال می شود. به هر فردی که در تاریخ سر سال خمسیش بخشی از درآمدهایش باقی بماند، با شرایطی باید خمس آن درآمد باقی مانده را پرداخت کند اما جهت اطلاع عزیزان عرض می شود که به برخی از اموال خمس تعلق نمی گیرد که در این فرصت مختصر به برخی از آنها اشاره می شود:
1. دیه؛ مثلا اگر در حادثه ای به کسی صدمه ای وارد شود و بخاطر این صدمه دیه‌ای تعلق بگیرد این دیه هم حلال است و هم خمس ندارد. (3)
2. مهریه. (2)
3. هدیه و جایزه و سوغاتی و مانند اینها به فتوای تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای خمس ندارد. (4)
4. ارثیه؛ مالی که به واسطه ارث به انسانها برسد در بیشتر موارد خمس ندارد و البته مواردی از ارث هست که مشمول خمس می شود که لازم است با بیان جزئیات مسئله سوال را از کارشناس دینی شخصا بپرسید. (1)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند توفیق انفاق در راه خدا را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیات عظام بهجت و اراکی: دیه جرح بنابر احتیاط واجب خمس دارد. آیت الله اراکی: دیه قتل خمس دارد. (تحریر الوسیله، ج1، ص: 356 م 5 ؛ تبریزی، المسائل المنتخبه، مساله 1385 ص: 211 ؛ رهبری، استفتائات جامعه الزهرا ؛ خوئی، استفتائات ص: 125 س407 ؛ سیستانی، المسائل المنتخبه ص: 256 السابع ؛ نوری، استفتائات ج1 س289 ؛ فاضل، جامع المسائل ج1س862 ؛ مکارم، استفتائات ج1 س318 ؛ استفتائات ص67 س2 ؛ آیه الله سیستانی، سایت ؛ بهجت، استفتائات ج3ص82 س 3655 ؛ استفتائات از محضر آیت الله اراکی ص67 س1و2)
(2) آیت الله بهجت: مهریه اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بنابر احتیاط واجب خمس دارد. آیت الله شبیری: مهریه ای که خانم در ازدواج موقت می گیرد اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بنابر احتیاط واجب خمس دارد. (توضیح المسائل مراجع مساله1754)
(3) حضرت امام، مقام معظم رهبری، نوری: هدیه خمس ندارد. سیستانی، گلپایگانی، صافی، خوئی، اراکی (تبریزی، وحید: اگر هدیه قابل توجه باشد.): هدیه خمس دارد. بهجت، مکارم، فاضل: احتیاط واجب هدیه خمس دارد. (رساله مراجع مساله 1753)
(4) (توضیح المسائل مراجع، مساله 1754 و 1755)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
برخی اعمال باعث میشود که نماز قبول نشود که برخی ذکر میشود:
1-غیبت مرد یا زن مسلمان، مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلمفرمود : هر کس غیبت مرد یا زن مسلمانی را بکند تا چهل روز نمازش قبول نمیشود مگر اینکه آن شخص او را ببخشد. (جامع السعادات، ج ۲، ص ۲۳۴)
2-قطع رابطه با برادر دینی
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلمبه ابوذر فرمودند: "ای ابوذر مبادا با برادر دینی‌ات قطع رابطه کنی که در این صورت هیچ عملی از تو پذیرفته نمیشود". (مکارم الاخلاق، ص ۵۵۴)
3- .نگاه تند و خشم آلود به والدین
امام صادق (علیه السلام ) : هر کس به پدر و مادرش از روی غضب نگاه کند، خدا هیچ نمازی را از او قبول نمی‌کند، اگر چه آنها در حق او ستم نیز کرده باشند. (کافى ، ج 2 ، ص349)
4-.کسی که (عمداً) لقمه حرام بخورد، تا چهل شب نماز او قبول نمی شود. (بحارالانوار، ج 66، ص 313)
5-نماز آدم شرابخوار تا چهل روز پذیرفته نیست. (بحارالانوار، ج 84، ص 317)
البته این بدان معنا نیست که شخص چه نماز بخواند و چه نخواند، فرقی نداشته باشد؛ در واقع اگر چنین کسی نماز را نیز ترک کند دو گناه بزرگ را انجام داده است؛ یکی شراب‌خواری و دیگری ترک نماز؛ بلکه این روایت به این معناست که ارزش و تأثیر آن نماز پایین آمده است.
خداوند اعمال ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است‌که می‌فرمایند: مَنْ أَکَلَ الرِّبَا... لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَةِ اللَّهِ وَ الْمَلَائِکَةِ مَا کَانَ عِنْدَهُ قِیرَاطٌ.
. هر کس ربا بخورد تا زمانی که قیراطی (مقدار کمی) از مالِ ربا نزد او باشد، پیوسته در لعنت و نفرین خدا و فرشتگان خواهد بود. (وسائل الشیعة؛ ج18، ص: 122)
توضیحات
یکی از گناهان بزرگ که در قرآن به نوعی جنگ با خدا از آن تعبیر شده است گناهِ ربا است که در این باره چند نکته کوتاه عرض می کنم:
1. ربا از گناهان کبیره است و به معنای زیاده گرفتن از اصل مال است، که از جهتِ شرعی به هر زیاده گرفتن یا سود یا درصد، ربا گفته نمی شود بلکه از جهت شرعی ربا به سه قسم است و در غیر این سه مورد ربا وجود ندارد:
مورد اول: ربای قرضی یعنی شخص، مالی را به عنوان قرض بدهد و شرطِ سود کند. (1)
مورد دوم: ربای معاملی یعنی شخص، جنسی را که در بازار به کیل و وزن خرید و فروش میشود، با مثلِ خودش ولی با زیاده، خرید و فروش کند. مثلا 10 کیلو برنج ایرانی را در مقابل 12 کیلو برنج پاکستانی معاوضه کند. البته اگر دو معامله مستقل و جُدا از هم انجام شود اشکالی ندارد. یعنی 10 کیلو برنج ایرانی در برابر پول، بفروشد، سپس 12 کیلو برنچ پاکسانی در برابر پول، خریداری کند. (2)
مورد سوم: ربای جاهلی یعنی اینکه طلبکار به بدهکار برای ادای دینش مهلت بدهد و در مقابل مهلت داده شده، زیادی از او بگیرد. (3)
2. به نظر بیشتر مراجع معظم تقلید در چند مورد ربا گرفتن حرام نیست که به دو مورد اشاره می شود: اول: ربا گرفتن پدر و فرزند از یکدیگر، فرقی بین پسر و دختر نیست؛ اما بین مادر و فرزند یا بین خواهر و برادر جایز نیست. دوم: ربا گرفتن زن و شوهر از یکدیگر. (4)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدای رحمان، توفیق کسب حلال و نسل صالح به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (جهت اطلاع: فتوای امام خامنه‌ای نسبت به دریافت دین به نرخ روز مورد توجه بیان کننده باشد.) (تحریر کتاب قرض م9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1011)
(2) (تحریر کتاب البیع، ربا قبل از مساله 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 ص72)
(3) (تحریر کتاب الدین م8 ؛ منهاج الصالحین ج2 م992)
(4) (مخالفین: زنجانی: ربا گرفتن پدر از پسر و شوهر از زن حرام نیست اما بنابر احتیاط واجب پسر از پدر و زن از شوهر ربا نگیرد. خوئی، تبریزی: ربا گرفتن بنابر احتیاط واجب در موارد فوق جایز نیست. نکته: زن دائم اتفاقی و در موقت اختلافی است.) (رساله مراجع م 2080 ؛ رساله آیه الله وحید 2108)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
برخی اعمال باعث میشود که نماز قبول نشود که برخی ذکر میشود:
1-ایمان نداشتن به امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه الشریف )
امام باقر (علیه السلام ) فرمودند: "کسی که به وجود امام زمانش اعتقاد نداشته باشد نمازش قبول نمیگردد" (کافی، ج1، ص449)
2-سبک شمردن نماز :
پیامبر اعظم (ص) فرمودند: "چه بسا شخصی پنجاه سال نماز میخواند ولی یک نمازش قبول نمیشود؛ چون نمازش را سبک می‌گیرد و نمازی که سبک شمرده شود قبول نمیگردد". ( کافی، ج 3، ص 269)
3- نداشتن حضور قلب:
امام صادق (علیه السلام ) فرمود:همانا از نماز انسان، نصفش، ثلثش، ربعش یا خمسش بالا برده می شود و آن مقداری از نماز که توجّه قلبی داشته باشد بالا برده می شود.»( بحارالانوار، ج 84، ص 238)
4-.ریا و خودنمایى در نماز
امام صادق (علیه السلام ) فرمودند: "در روز قیامت بنده‌اى را مى‌آورند که اهل نماز بوده و خود نیز چنین ادعا میکند. به او مىگویند: تو برای آن نماز خواندی که تو را ستایش کنند؛ پس به فرشتگان دستور مىرسد او را به سوى آتش ببرند، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودهاند: کسى که براى خودنمایى نماز بخواند، مشرک است. (تفسیر قرطبى ، ج 10، ص 71)
5- مردانی که زنانشان را آزار دهند و زنانی که شوهرانشان را آزار می دهند نمازشان قبول نمیشود(وسائل،ج 20 ،ص 163)
البته این بدان معنا نیست که شخص چه نماز بخواند و چه نخواند، فرقی نداشته باشد؛ در واقع اگر چنین کسی نماز را نیز ترک کند دو گناه بزرگ را انجام داده است؛ یکی شراب‌خواری و دیگری ترک نماز؛ بلکه این روایت به این معناست که ارزش و تأثیر آن نماز پایین آمده است.
خداوند اعمال ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...اَلامانَةُ تَجُرُّ الرِّزقَ، و َالخیانَةُ تَجُرُّ الفَقرَ... .
امانتدارى روزى مى‌آورد و خیانت در امانت فقر. (تحف العقول ص221)
توضیحات
تصرف در اموال دیگران که مالک مشخصی دارد جز با اذن یا رضایت مالک جایز نیست؛ ولی گاهی اوقات با اموالی مواجه می شویم که مالکش مشخص نیست که اقسام مختلفی دارد؛ یک نمونه از این اقسام آن است که مثلا کسی مالش را در مغازه یا خودرو جا گذاشته است و ما آن را می بینیم؛ حال می خواهیم ببینیم نسبت به اینگونه اموال چه وظیفه ای داریم:
1. مالی که در دست انسان باشد و صاحبش نامعلوم باشد و مال گم شده هم بر آن صدق نکند، مجهول المالک گفته می شود. مثل اینکه وسیله ای در مغازه یا ماشین یا حسینیه یا هتل و مسافرخانه جا می ماند یا مالی که دزدی است و به مالکش دسترسی ندارد، یا بدهی که بدهکار به مالکش دسترسی ندارد یا وسایلی که نزد تعمیر کار می برند و سراغ آنها نمی آیند و صاحبش را هم نمی شناسد، و مانند اینها مصادیق مال مجهول المالک است. (1)
2. وظیفه انسان در برابر مجهول المالک این است تا زمانی که احتمال پیدا کردن صاحبش را می دهد باید از صاحبش جست و جو کند و زمانی که از پیدا کردن صاحبش مأیوس و ناامید می شود با اجازه حاکم شرع (به فتوا یا احتیاط) همان مال را یا قیمتش را به فقیر شرعی صدقه بدهد.
3. انسان نمی تواند از مالی که صاحبش معلوم نیست استفاده کند مگر اینکه یقین داشته باشد که صاحبش هر کسی که باشد، راضی به استفاده کردن از این مال می باشد. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند توفیق انجام واجبات را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 1 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 762)
(2) نکته: نسبت به اموال فاسد شدنی برای صدقه دادن و جست و جو از صاحب آن مقداری تفاوت فتوا وجود دارد.
(تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، م 4 ؛ رهبری استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 962415 ؛ منهاج الصالحین ج2 مساله 765 ؛ مکارم استفتائات جدید ج1 ، سوال953 ؛ توضیح المسائل زنجانی مساله 2591 ؛ توضیح المسائل وحید مساله 2646)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:... وإن من علاماتِ خروجِه خروجُ السفیانیِّ من الشام وخروجُ الیمانیِّ [من الیمن] ومنادٍ ینادی مِن السماءِ: از نشانه های خروج امام مهدی (عجّل الله فرجه) خروج سفیانی از شام وخروج یمانی [از یمن] وندادهنده ای است که از آسمان ندا می دهد( کمال الدین، ص۳۲۸، باب۳۲، ح۷)
برای ظهور امام عصر ( عجل الله تعالی فرجه الشریف ) 2گونه علامت وجود دارد:علائم غیرمتصل و غیر حتمی ظهور(حدود هزار علامت) ؛ و علائم متصل و حتمی ظهور(5 علامت)؛ که یکی از مهمترین علائم ظهور، قیام سیدیمانی از یمن(صنعاء) در همان سال ظهور(9ماه تا 15 ماه قبل ظهور) است که به ظهور پیوسته است
نکاتی درباره سید یمانی:
1- سید یمانی از یمن(صنعاء) است نه از عراق، افغانستان و ایران (کمال الدین، ص۳۳۱+ مختصر اثبات الرجعه، ص455+ الفتن، ص۱۷۴)
2- یمانی قیامش متصل به ظهور است و فقط چند ماه با ظهور همگانی امام فاصله دارد نه اینکه مثلا 20 سال فاصله باشد(الغیبه نعمانی، ص۳۱۶)
3- قیام یمانی و سید خراسانی(که هر دو طرفدار امام هستند) و خروج سفیانی از شام(دشمن امام) همزمان و نزدیک به هم و پیوسته است نه اینکه فاصله داشته باشد(الغیبه للنعمانی، ص۲۶۲ باب۱۴، ح۱۳+ الغیبه للطوسی، ص۴۴۶+ کمال الدین، ص۳۲۸، باب۳۲، ح۷.)
4- یمانی سید است(نه کسی که سید نباشد و به دروغ عمامه سیاه ببندد) و از نسل زید بن علی(فرزند امام سجاد) است و از طرفی امام زمان (علیه السلام )از نسل امام باقر (علیه السلام ) برادر زید هست و مطمئنا فرزند امام ( عجل الله تعالی فرجه الشریف )، نمیتواند فرزند زید باشد( فلاح السائل، ص۱۷۱)
5- اسم یمانی در روایات (منصور،حسین) است نه اسم دیگری مثل احمد-البته قطعی نیست-(بحار، ج۵۱، ص۱۶۲ و معجم احادیث الامام المهدی ( عجل الله تعالی فرجه الشریف ) ، ج۳، ص۲۷۵)
خداوند ما را از فتنه های آخرالزمان نجات دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنکَرِ وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ.
نماز را به پادار، که همانا نماز (انسان را) از فحشا و منکر باز مى دارد و البتّه یاد خدا بزرگتر است و خداوند آنچه را انجام مى دهید مى داند. (سوره عنکبوت، آیه 45)
توضیحات
نماز از مهمترین واجبات الهی است که هر روز، مورد ابتلاء مکلفین است و لازم است مسائلی که به آن نیاز داریم را بیاموزیم؛ امروز قصد داریم چند مورد از چیزهایی که نماز را باطل می کند را بیان کنیم:
1. یکی از مبطلات نماز سخن گفتن عمدی است لذا مخاطب قرار دادن غیر خداوند در نماز جایز نیست (1) مثل ابتدا کردن به سلام، سلام دادن به اهل البیت علیهم السلام مثلا بگوید: السلام علیک یا ابا عبدالله یا مخاطب قرار دادن ائمه علیهم السلام مانند بخشی از دعای فرج (... یا محمد یا علی ...). (2)
2. اگر کلمه‌اى را به قصد ذکر بگوید، مثلا به قصد ذکر بگوید: الله اکبر و در موقع گفتن آن، صدا را بلند کند که چیزى را به دیگرى بفهماند اشکال ندارد هر چند انگیزه او از گفتن ذکر، متوجه کردن غیر باشد. و همچنین اشاره کردن به دیگران اگر بگونه ای باشد که حالت نماز بهم نخورد اشکالی ندارد. ولی اگر کلمه‌اى را به قصد این که چیزى به کسى بفهماند بگوید، نمازش باطل مى‌شود. (3)
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
خداوند متعال همه ما را از نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: سلام اول نماز از این حکم استثنا است.
(2) (عروة الوثقی، فصل فی مبطلات الصلاه، م13 و 15 و 16 ؛ توضیح المسائل مراجع، ششم از مبطلات نماز)
(3) (رساله مراجع، مساله 1134 و نهم از مبطلات نماز ؛ عروة الوثقی، فصل فی مبطلات الصلاه م 12 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 48 ص: 189)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند درباره خمس می فرماید: وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیتَامَی وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیل إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ: بدانید که هر غنیمتی به دست شما رسید یک پنجم آن برای خدا و پیامبر و برای خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است، اگر به خدا و آنچه در روز فرقان بر رسولش نازل کرد ایمان دارید(آیه 41 انفال)
1- در این آیه تأکیدهای ادبی متعددی وجود دارد: واعلموا، انّما، مِن شیءٍ، فَإنّ، لِلّه، إن کنتُم آمَنتُم که اهمیت بالای خمس را می‌رساند.
2-معنای لغوی «غُنم» هر سود و منفعتی است که به دست انسان برسد، چه منفعت کسب باشد چه غنیمت جنگی یا هر سود دیگری.( مفردات، ج1، ص615؛ التحقیق، ج7، ص271.)
3-برخلاف آنچه احیاناً گمان مى شود این غنیمت تنها غنیمت جنگى نیست، گرچه آیه خمس در ضمن آیات جنگ آمده، زیرا اولًا لغت غنیمت تمام بهره ها را در بردارد، و ثانیا آیاتى مانند( فَعِنْدَ اللَّهِ مَغَانِمُ کَثِیرَة) غنیمتهایى بسیارى را هم از طرف خدا مقرر داشته، و آیا خدا هم جنگ مى کند تا غنیمتى جنگى داشته باشد؟! ومثلا :امام علی(ع) از کلمه غنیمت استفاده کرده و فرموده است: اغتنم المهل : فرصت ها و مهلت ها را غنیمت بشمارید(خطبه 76 نهج البلاغه) وپیامبر (ص) فرمود: خمس از هر چه انسان مالک شود اخراج می‌گردد(جامع الاحادیث، ج 8، ص 546)
4-علت خمس: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: به راستی خداوندی که خدائی جز او نیست چون زکات را برای ما حرام کرده خمس را برای ما قرار داده است پس زکات را بر ما حرام کرده و خمس را برای ما (دادن خمس به ما) واجب کرده است(وسائل، ج 6، ص 337)
5-فلسفه خمس: امام رضا علیه السلام فرمود: «انَّ الْخُمْسَ عَوْنُنا عَلى دینِنا وَ عَلى عَیالاتِنا وَ عَلى مَوالینا؛ همانا خمس کمکى بر دین (و اهداف دینى)، خاندان و دوستان ماست»(جامع احادیث الشیعه، ج 8، ص 581)
6-مصرف خمس: در راه مصالح مسلمانان، توسعه و ترویج فرهنگ و معارف اسلامى، مصرف کند. از این رو، اداره شئون مقام ولایت و رهبرى، تقویت مراکز دینى و اسلامى، تقویت بنیه اقتصادى حکومت اسلامى، تضمین استقلال آن، رفع محرومیت ها و نیازمندى هاى جامعه (به ویژه سادات) و... از آثار و برکات خمس خواهد بود
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
در روایت است از حضرت أمیرالمؤمنین علی علیه السلام که می‌فرمایند: لا تُغالُوا بِمُهورِ النساء فَتَکُونَ عداوةً.
مهریه‌ی زنان را سنگین نگیرید که موجب کدورت و دشمنی میشود. (وسائل الشیعه، ج 21، ص 253)
توضیحات
یکی از مسائلی که در امر ازدواج مورد بحث طرفین ازدواج قرار می‌گیرد مسأله مهریه است که قصد دارم نکاتی در این باره عرض کنم:
1. مهریه به هر مقداری که باشد، دِینی به عُهده مرد است. اگر مَرد، توانایی مالی داشته باشد و خانم مهریه‌اش را مطالبه کند، مرد باید مهریه را پرداخت کند و اینکه اگر خانمی مهریه اش را مطالبه کند و مرد اموالش را برای فرار از پرداختِ مهریه به نام دیگران کند، باز هم گنهکار و معصیت‌کار است. (1)
2. اگر مهریه به عنوان دِینی بر عهده شوهر باشد، مثلا صد سکه‌ی طلا به عهده شوهر باشد و خانم در طول زندگی مهریه را به شوهر ببخشد، مثلا خانم به مرد بگوید مهریه ای که به عهده ات دارم به تو بخشیدم، نمی تواند دوباره از شوهر مطالبه کند یا اگر بین زن و شوهر ناراحتی رخ داد برود و از شوهر مطالبه کند. (2)
3. اگر مردی از دنیا برود و مهریه خانمش را پرداخت نکرده باشد، چنانچه نسبت به پرداخت مهریه وصیت کرده باشد یا وصیت نکرده باشد، باید از اموالش مهریه پرداخت شود و سپس طبق ضوابط شرعی، ارثیه بین ورثه تقسیم شود. (3)
نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت میباشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید.
خدای رحمان، زمینه‌ی ازدواج آسان را برای دختران و پسران مهیا کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب دین م 10 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 994)
(2) (استفتائات حضرت امام، ج2 ص 288 ؛ منهاج الصالحین ج3 م 318)
(3) (رساله مراجع م 2719)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
برخی می گویند نباید قبل از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف حکومت تشکیل داد؟ در جواب میگوئیم:
اولا: وقتی نهی از منکر همیشه واجب است و حکومتی طاغوتی و منکر بود، خواه ناخواه مبارزه با طاغوت واجب میشود وچون لزوم حکومت برای یک جامعه امری عقلانی است،پس باید بجای حکومت طاغوت، حکومتی اسلامی بنا شود.
ثانیا: در روایات آمده که گروهی از مشرق زمین زمینه حکومت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را فراهم میکنند. (بحارالانوار، ج 51 ،ص 87)
ثالثا: قیامهایی مثل قیام مختار و زید در روایات تایید شده است. (بحار،ج46، ص199 و ج45، ص365 و343؛ رجال کشی، ص125، ح199)
رابعا: قیامهایی قبل از ظهور که تشکیل حکومت و سپاه و لشکر میدهند،مثل قیام سید یمانی و خراسانی به عنوان حق تایید شده است. (بحار،ج52، ص253)
خامسا: خیلی از احکام اسلام مثل اجرای حدود الهی و دفاع و جهاد و نهی از منکر نیاز به حکومت اسلامی دارد.
خداوند در فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف تعجیل بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام در روایتی درباره عظمت نماز جعفر طیار می‌فرمایند: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله هنگام برگشت جناب جعفر طیار از حبشه فرمودند : .... إِنِّی أُعْطِیکَ شَیْئاً إِنْ أَنْتَ صَنَعْتَهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ کَانَ خَیْراً لَکَ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا.... .
می‌خواهم به تو چیزی هدیه بدهم که اگر هر روز آن را بجا آوری، از تمام دنیا و آنچه در دنیا هست برایت بهتر است. که مقصودِ پیامبر، همان نماز جعفر طیار است. (وسائل الشیعه، ج8 ص: 53)
توضیحات
یکی از نمازهای مستحبی که برای بر آورده شدن حاجات، سفارش شده و شیخ عباس قمی از آن تعبیر به اکسیر اعظم و کبریت احمر میکند، نماز جعفر طیار است. این نمازِ کم نظیر در اجر و ثواب و برآورده شدن حاجات، بسیار موثر است؛ لذا به جهت بهره‌مندی از این عطیه بزرگِ معنوی، چند نکته کوتاه درباره این نماز عرض کنم:
1. نماز جعفر طیار چهار رکعت است که دو تا دو رکعتی مثل نماز صبح خوانده میشود. با این تفاوت که در این نماز باید سیصد مرتبه ذکر تسبیحات اربعه گفته شود. به این صورت که بعد از اتمام سوره‌ی نماز، پانزده مرتبه گفته شود: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ». سپس در رکوع ده مرتبه و سپس بعد از سر برداشتن از رکوع ده مرتبه و در سجده ده مرتبه و بعد از سر برداشتن از سجده ده مرتبه و سپس به سجده رفته ده مرتبه و بعد از سر برداشتن از سجده دوم ده مرتبه ذکر تسبیحات اربعه را بگوید و در رکعات بعدی هم به همین کیفیت خوانده میشود. و به فتوای مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه‌ای بنابر احتیاط واجب در رکوع و سجده، علاوه بر ذکر تسبیحات، ذکر رکوع و سجده را هم بگوید.(1)
2. بهترین وقت خواندن نماز جعفر، ظهر روز جمعه است، ولی در هر روز و هر ساعتی از شبانه روز میشود آن را خواند؛ حتی اگر شخص، مسافر باشد. (2)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدای مهربان، توفیق عبادت و بندگی خالصانه به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) آیت الله سیستانی: لازم نیست ذکر رکوع و سجده گفته شود.
(2) در شب نیمه شعبان نیز خواندن این نماز تاکید شده است. (عروه الوثقی، فصل فی صلاه جعفر ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصلاه، فصل فی بعض النوافل)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از حضرت سید الشهدا علیه السلام که در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر می‌فرمایند: ... بِأَنَّهَا إِذَا أُدِّیَتْ وَ أُقِیمَتِ اسْتَقَامَتِ الْفَرَائِضُ کُلُّهَا هَیِّنُهَا وَ صَعْبُهَا... .
اگر حقّ این دو مطلب ادا شده و تحقّق پذیرد و برپا ماند، تمامى واجبات چه آسان و چه مشکلش پایدار و استوار مىگردد. (تحف العقول، النص، ص: 237)
توضیحات
یکی از بزرگترین و با اهمیت‌ترین دستورات اجتماعی دین مبین اسلام "امر به معروف و نهی از منکر است.
هدف نهایی در امر به معروف و نهی از منکر، محقق شدن معروف و ترک منکر است که به دو نکته در این مورد اشاره می‌کنم:
1. برخی از تکالیف شرعی، قالب و شکل ثابتی دارند مثل نماز اما برخی از تکالیف مثل امر به معروف و نهی از منکر با توجه به اینکه هدف، تاثیرگذاری است لذا به هر روشِ مشروعی که بتوانیم تاثیرگذاری داشته باشیم باید انجام دهیم. مثلا ممکن است برای تاثیرگذاری در شخص گنهکار از خواهش و استدعا استفاده کرد یا از تکرار امر به معروف و یا هر شیوه دیگری که بتوان تاثیرگذاری داشته باشد، واجب است همان شیوه را انتخاب کنیم. مثلا اگر کسی غیبت میکند چنانچه در تذکر دسته جمعی احتمال تاثیر وجود دارد بر همه افراد واجب است که تذکر بدهند، اما اگر تنهایی اثر میگذارد باید به تذکر تنهایی اکتفا کند. یا اگر همکارمان از بیت المال برمی‌دارد و یا کسی را می‌بینیم که رشوه میدهد و یا اینکه شخصی پوشش شرعی خودش را رعایت نکرده، چنانچه با کلام محترمانه، احتمال تاثیر وجود دارد، واجب است محترمانه او را تذکر داد.
2. با توجه به اینکه هدف [کوتاه یا بلندمدت] از این فریضه، از بین بردن و ریشه کن کردن فساد است، لذا اگر کسی بدون قصد قربت این فریضه را انجام دهد، باز هم به تکلیف شرعی‌خودش عمل کرده، هر چند اجر و ثواب، منوط به این است که قصد قربت داشته باشد. (1)
عزیزان توجه داشته باشند؛ در برخی مسیرها در اماکن متبرکه، میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده که زائرین محترم می‌توانید سوالات دینی‌تان را مطرح کنید.
خدا توفیق نشر خوبی‌ها و زمینه‌سازی ظهور، به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب امر به معروف، اقسام امر به معروف م13 ؛ رساله جامع ج 1م 2216)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: « إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا :نخستین خانه‌ای که برای مردم قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت است (آیه 96 آل عمران)
همانطور که اثرات فیزیکی واقعیت دارد(مثل اثر نمک بر فشارخون)، اثرات خبر بد و جوش و ناراحتی نیز باعث افزایش فشار خون میشود وهمانطور که کلمات محبت آمیز و خوب( مثل دوستت دارم) باعث اثرات مثبت بر قلب و روح و جسم فرد میشود،کلمات بد مثل توهین و فحش نیز اثر منفی میگذارد
همانطور که اثرات فیزیکی یک میکرب و ویروس باعث آلودگی آب میشود، اثرات کلمات خوب مثل دعا نیز بر آب اثر مگیذارد و این قضیه توسط دانشمندان خارجی و ایرانی کشف شده است(قضیه شهادت آب)
در اصطلاح دینی، تبرک عبارت است از طلب برکت و خیر از خدا یا انسان و شیئی که خدا امتیاز ویژه‌ای به او بخشیده است؛ خواه برکت دنیوی باشد، مانند افزایش روزی، خواه اخروی، مانند علوّ درجات در آن دنیا؛ همچنین برکت می‌تواند مادی باشد یا معنوی. مؤمن در عملِ برکت سعی دارد به واسطه آثار برکت بخش، از فیض و قدرت الاهی بهره‌مند شود.
در قرآن 4 نوع تبرک آمده است:
1-تبرک مکان: مثل مکه و مثل مسجد الاقصی: (.الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذی بارَکنا حَوْلَهُ: (آیه 1 اسراء)
2- تبرک زمان: خدا شب قدر را مبارک میداند( لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ)(:آیه 3 دخان)
3- تبرک به شخص: حضرت عیسی خودش را متبرک میداند: (و جَعَلَنی مُبارکا:آیه 31 مریم) ویا خاندان حضرت ابراهیم را با برکت میداند: (بَرَکاتُهُ عَلَیکمْ أَهْلَ الْبَیت:آیه 73 هود)
4-تبرک وسیله:مثل تبرک حضرت یعقوب به پیراهن فرزندش یوسف: که پیراهنش را بر چشمان حضرت یعقوب انداختند ورحمت خدا توسط پیراهن حضرت یوسف جاری شد و حضرت یعقوب بینا شد(أَلْقاهُ عَلى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِیراً « آن پیراهن را بر چهره احضزت یعقوب انداخت؛ پس بینا گردید.(آیه 96 یوسف)
تبرک به حرم و ضریح امام رضا ( علیه السلام ) نیز از این بابت است.
خداوند برکت به زندگی ما عطا بفرماید به ببرکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
در روایتی امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُزَکِّی الْأَعْمَالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى...
صله رحم و رسیدگی به اقوام و بستگان، گناهان را پاک میکند و بلا را دور میکند. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص152)
توضیحات
ممکن است برای بزرگواران سوال به وجود بیاد که انجام صله رحم واجب است و قطع صله رحم حرام است، الآن با وضعیت به وجود آمده برای انجام صله رحم، تکلیف چیست؟
در پاسخ به سه نکته اشاره کنم:
1. حدّاقل صله رحم آن است که در عرف گفته شود: «فلان کس با خویشاوندانش ارتباط دارد»، و اگر طورى رفتار کند که بگویند: «قطع رابطه کرده» قطع رحم محسوب مى‌شود و این کار جایز نیست. و بستگان در این رابطه با هم متفاوت هستند: نسبت به پدر و مادر، فرزند، برادر و خواهر توجه بیشتری باید کرد. (1)
2. یکی از شیوه‌های صله رحم، حاضر شدن در منزل ارحام است اما صله رحم منحصر به دیدار حضوری در منزل فرد نیست و ایشان می‌تواند با تماس تلفنی، پیامک، جویا شدن از احوال او با واسطه؛ یا با احسان به او هر چند از طریق ارسالِ کمک مالی برایش، در مواردی که احتیاج به کمک مالی دارد و مانند آن، این وظیفه الهی را انجام دهد.
3. اگر نوع خاصی از صله رحم با خویشاوند مثلا ملاقات حضوری موجب تأیید کار حرام کسی، یا تشویق بر ارتکاب گناه باشد یا موجب ابتلای خود فرد یا خانواده و فرزندان به گناه شود، یا مثل وضعیت کنونی که برای رعایت مسائل بهداشتی نمی‌توان ملاقات حضوری داشت، آن نوع صله رحم جایز نیست و فرد موظّف است به شیوه دیگری مثلا از طریق تلفن یا راه دیگری صله رحم را انجام دهد. (2)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانند سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت کنید.
خدا توفیق انجام واجبات را به همه ما عنایت کند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (مکارم، سایت، استفتائات معاشرت و صله رحم)
(2) (سایت لیدر، احکام مناسبتی ویژه آغاز سال جدید، توضیح المسائل جامع مساله 2287 و 2288 و 2289)
