بیان بین الصلاتین
حج از دیدگاه امام رضا علیه السلام 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
تبریک عیدقربان
علی بن موسی الرضا علیه السلام درباره فلسفه و علل تشریع حج می‌فرمایند: «حج به سوی خدا رفتن و در پیشگاه باری تعالی حاضر شدن است». ( عیون اخبار الرضا؛ باب ۳۴، ج۲، ص۱۷۴)
حج باطنی که مقصود از زیارت است موجب بروز تحولات اساسی در زائر میشود زیرا مناسک حج نمادی از مناسک اسلامی است و سبب ایجاد روحیه تقوا در افراد و تربیت نفس میشود.
1. کمال طلبی:حضرت رضا علیه السلام سِرّ عظیم حج را این چنین بیان می‌دارند:«حج زیادت طلبی و کمال خواهی است».(همان)
کمال طلبی در انسان از فطریات مسلّم و غیرقابل انکار است و آنچه در مراسم پرفیض حج به ندای فطرت انسان پاسخ می‌دهد، حرکت انسان بر اساس معرفت الهی به سوی کمال مطلق است.
2. حج؛ آغاز حرکتی نو در زندگی:امام رضا علیه السلام فلسفه مناسک و اعمال حج را ابراز پشیمانی از گذشته و بازگشت به خویشتن ،می دانند ومی فرمایند:حج، از گذشته تاریک و پر گناه خارج شدن و از آنچه در گذشته انجام شده، توبه کردن است و برای آینده کار خوب و نیک را از نو آغاز کردن. ( عیون اخبار الرضا؛ باب ۳۴، ج۲، ص۱۷۴)
3. حج؛ تمرین خودسازی:علی بن موسی الرضا علیه السلام در این زمینه معتقدند که: «در حج بدن را به سختی انداختن، از زن و فرزند دور شدن و جان را از هواهای نفسانی و شهوات منع کردن است. »(همان)
4. راهی برای ادای حقوق اجتماعی:امام هشتم علیه السلام در ادامه می‌فرمایند: «حج وسیله‌ای برای خارج کردن و جداسازی داراییها از یکدیگر و پرداختن حقوق فقرا و مستمندان است».(همان)
ادای حقوق مستمندان از راه پرداخت خمس و زکات اموال و لزوم جداسازی اموال قبل از سفر حج علاوه بر انجام واجب الهی سبب میشود تا انسان متوجه اطرافیان خود بوده و حقوقی که خداوند بر عهده او نهاده انجام دهد.
خداوند توفیق زیارت با معرفت خانه خودش را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
توبه
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن تسلیت شهادت حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام در روایتی حضرت صادق علیه السلام درباره دعا در روز عرفه می فرمایند: ...تَخَیَّرْ لِنَفْسِکَ مِنَ الدُّعَاءِ مَا أَحْبَبْتَ وَ اجْتَهِدْ فَإِنَّهُ (یَومَ عَرَفَه) یَوْمُ دُعَاءٍ وَ مَسْأَلَة... .
هر چه میخواهی برای خود دعا بخوان و در دعا کردن بکوش که روز عرفه، روز دعا و درخواست است. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص464)
توضیحات
یکی از اعمالی که برای روز عرفه سفارش شده توبه کردن به همین مناسبت چند نکته کوتاه درباره توبه واقعی خدمتتون عرض می کنم:
1. توبه از گناه نسبت به هر گناهی واجب فوری است و تأخیر انداختن آن جایز نیست و کسی که توبه اش را شکسته باز هم باید توبه واقعی کند و به سوی خداوند برگردد و از رحمت خدا ناامید نباشد زیرا ناامیدی از رحمت خدا خودش گناه است.
2. حقیقت توبه پشیمانی از گناه است یعنی قلبا از گناهش پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه بگیرد و برای توبه کردن نمازی یا ذکری یا استغفار یا مکان و زمان خاصی لازم نیست بنابر این اگر کسی گناهی، بدحجابی، نگاه به نامحرم، موسیقی حرام، و مانند اینها داشته همین که نسبت به گذشته پشیمان شود و تصمیم بگیرید که گناه را ترک کند کافی است. (عروه، فصل فی احکام الاموات)
3. نکته ای که به ذهن برخی از افراد می رسد این است که آیا برای توبه واقعی برای هر گناهی به همین مقداری که گفته شد کافی است
در پاسخ عرض می شود برای توبه کردن کافی است اما برخی از گناهان علاوه بر توبه از جهت شرعی واجب است که جبرانی هم صورت بگیرد مثلا ترک نماز یا روزه، شرعا باید به قضا کردن تدریجی نمازها جبران شود یا اگر بدهی مالی به مردم دارد، بدهی را طبق وظیفه پرداخت کند یا اگر غیبتی کرده طبق نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای در صورت امکان حلالیت بطلبد. (رساله مراجع اقتباس از م 1813؛ 1814؛ 1815؛ 2279؛ 2701)
خداوند متعال به همه ما توفیق توبه و انابه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
در روایات تعبیرهای قابل توجهی درباره اهمیت حج ارائه شده است که به چند نمونه اشاره می کنیم:
1. غیر مسلمان مردن درصورت ترک حج: تأخیر حج: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «مَنْ سَوَّفَ الْحَجَّ حَتَّی یَمُوتَ بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَهُودِیّاً أَوْ نَصْرَانِیّاً؛ کسی که حج را تأخیر اندازد [و در انجام آن امروز و فردا کند] تا بمیرد، خدا او را در روز قیامت یهودی یا مسیحی محشور می کند.»( السرائر ؛ ج 3 , ص 615)
این مطلب همان است که در آیه به آن اشاره شده و از تارک حج به «مَنْ کَفَرَ» تعبیر گردیده است.
2. آخرین وصیت امام علی علیه السلام :امیر مؤمنان علی علیه السلام در واپسین لحظات عمر خویش وصیتهای مهمی دارد و از جمله می فرماید: «اللَّهَ اللَّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ :خدا را، خدا را درباره خانه پروردگارتان [کعبه در نظر بگیرید] تا هستید، آن را خالی مگذارید؛ زیرا اگر کعبه خلوت شود، مهلت داده نمی شوید.»( روضة الواعظین ؛ ج 1 , ص 136)
3. برآوده نشدن حاجات درصورت ترک حج: امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: کسی که حج را برای حاجتی از حاجتهای دنیوی ترک گوید، [حاجتش] برآورده نمی شود، مگر نگاهش به [حاجیان] سر تراشیده بیفتد.»( ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ؛ ج 1 , ص 236) کنایه از اینکه حج را انجام دهد و همراه حاجیان حلق کند تا حاجتش بر آورده شود.
4. پایداری دین درپایداری حج : پایداری دین: امام صادق علیه السلام می فرماید: « تا زمانی که کعبه [و انجام حج[ بر پا باشد، دین نیز برای همیشه برپا خواهد بود.»( من لا یحضره الفقیه ؛ ج 2 , ص 243)
5. گناه زدایی: از مهم ترین آثار عمل عبادی حج، پاکیزگی از آلودگیها و گناهان است
امام علی علیه السلام نیز فرمود: حج کننده و عمره گذار [مهمان خداست و[ بر خدا وارد می شود و خداوند مغفرت [و بخشش از گناهان] را به او هدیه می دهد( من لایحضره الفقیه،ج2،ص225)
خداوند توفیق زیارت با معرفت خانه خودش را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی حضرت صادق علیه السلام در اهمیت روز عرفه می فرمایند: مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ.
کسى که در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا رمضان آینده آمرزیده نگردد، مگر آن که در عرفه حاضر شود. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص66)
توضیحات
دو نکته کوتاه درباره اعمال شب و روز عرفه:
1. شب عرفه طبق نقل برخی روایات دعا در آن مستجاب و شب توبه و مناجات است و کسی که این شب را به عبادت مشغول شود ثواب سالها عبادت را دارد. و در شب عرفه و روز عرفه زیارت امام حسین علیه السلام سفارش شده است و حضرتش را می توان از راه دور هم زیارت کرد و طبق نقل برخی از روایات کیفیتش این است که انسان زیر آسمان قرار بگیرد و به سمت قبر سید الشهدا علیه السلام توجه کند و بگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ. (مفاتیح نوین آقای مکارم، زیارت امام حسین علیه السلام و ایام مخصوص دیگر)
2. برای روز عرفه روزه گرفتن سفارش شده است؛ البته کسی‌که روزه قضا دارد نمی‌تواند روزه مستحبی بگیرد ولی میتواند این ایام را به نیت روزه قضا روزه بگیرد و انشاء الله از ثواب روزه مستحبی هم برخوردار میشود و همچنین مسافری که نمازش شکسته است نمی تواند روزه بگیرد حتی روزه قضا و روزه مستحبی. و کسی که بواسطه روزه حال دعا و عبادت را از دست می دهد ترک روزه بهتر است. (رساله مراجع م1563 و م1747 ؛ عروه، فصل فی اقسام الصوم، م2)
خداوند متعال توفیق عبادت و بندگی به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
برای حج رفتن فواید زیادی در روایات نقل شده است که برخی نقل میشود:
1. فقر زدایی: انجام حج برای همیشه فقر را از انسان دور می سازد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «الْحَجُّ یَنْفِی الْفَقْرَ؛ حج باعث از بین رفتن فقر می شود.( بحارالانوار، ج 77، ص 58)» و امام صادق علیه السلام فرمود: « هر کس سه بار حج انجام دهد، تا ابد فقر به او نمی رسد.»( الخصال ؛ ج 1 , ص 117)
2. افزایش رزق و روزی ومال: امام صادق علیه السلام به کسی که گفت:من تصمیم دارم هرسال خودم با یکی از بستگان به حج بروم،فرمود:
اگر این کار (حج در هر سال) را انجام دهی، پس یقین کن به زیادی مال [خویش] و یا بشارت باد تو را به زیادی مال!» ( من لایحضره الفقیه،ج2،ص218) و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «حُجُّوا تَسْتَغنُوا؛ حج انجام دهید تا از نظر مالی بی نیاز شوید. !» ( من لایحضره الفقیه،ج2،ص265)
3. بیمه سلامتی: اثر دیگر سفر حج این است که بر سلامتی بدن و صحت جسم نیز اثر می گذارد.
امام زین العابدین علیه السلام فرمود: حج کنید و عمره انجام دهید که باعث سلامتی بدنهای شما می شود.»( بحارالانوار، ج 74، ص 62.)
4. دوری از دنیا: از دیگر آثار اخلاقی و روانی حج، دنیا گریزی است؛ همان دنیایی که محبت آن عامل تمام خطاها و گناهان است.
حضرت رضا علیه السلام در این باره می فرماید: همانا [مردم[ دستور داده شده اند به [پوشیدن] احرام تا قبل از ورود به حرم امن الهی خاشع گردند و تا اینکه دور لهو نروند و مشغول اموری از دنیا و زینتها و لذات آن نشوند(وسائل الشیعة ؛ ج 12 , ص 314)
خداوند توفیق زیارت با معرفت خانه خودش را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که می‌فرمایند: ...اَلصُّلحُ جائِزٌ بَینَ المُسلِمینَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما و َحَرَّمَ حَلالاً.
صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند. (من لا یحضره الفقیه ج3، ص: 32)
توضیحات
دو نکته درباره قرارداد صلح:
1. یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین قراردادهای شرعی قرارداد صلح است یعنی اگر انسان نسبت به حق یا منفعت یا دینی یا مالی با دیگری اختلاف و یا امکان اختلاف باشد، به سازش و توافقی‌که صورت می گیرد صلح گفته می شود مثلا انسان به کسی بدهکار است و مقدار بدهکاری نزد طرفین معلوم نیست در اینجا طلبکار و بدهکار بر پرداخت مقداری مال توافق و مصالحه می‌کنند در اینجا توافقی که صورت گرفته صلح گفته می شود و در صلح لفظ خاصی معتبر نیست بلکه هر لفظی یا کاری که بفهماند با هم صلح و سازش کرده اند صحیح است.
2. در بسیاری از موارد می توان از قرارداد صلح استفاده کرد مثلا مردی می خواهد همسرش بعد از فوتش از اثاث زندگی یا منزل مسکونی استفاده کند و ورثه اثاث زندگی و منزل را از او نگیرند و تا وقتی که مرد زنده است باز هم خود اختیار اموال را داشته باشد می تواند از قرارداد صلح استفاده کند؛ مثلا بگوید منزل و اثاث منزل را به همسرم صلح کردم بشرط اینکه تا وقتی که خودم زنده ام اختیار تصرف داشته باشم و خانم هم قبول کند خانم مالک اثاث زندگی و منزل مسکونی محسوب می شود.
خداوند متعال همه ما را اهل علم و عمل قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: و ذکّر فانّ الذّکری تنفع المؤمنین؛و موعظه کن که به مؤمنین سود می‌رساند؛(سوره ذاریات، ایه 55)
ذکر در معنای حقیقی خود به معنای به یاد آوردن است و ازاین دیدگاه هر موجودی بسته به مرتبه وجودی خود در مقامی خاص از یاد خدا قرار دارد و هرچیزی که ما را به یاد خدا آورد به نوعی ذکر است که در قرآن نمونه هایی به عنوان ذکر بیان شده است:
1. قرآن: و من اعرض عن ذکری؛و هر آن که از ذکر من (قرآن) روی گرداند… ؛(سوره طه، ایه 124)
2. رسول: قد انزل الله الیکم ذکراً.رسولاً یتلوا علیکم ایات الله؛به تحقیق، خداوند به سوی شما پیامبری فرستاد که بر شما ایات او را می‌خواند ؛(سوره طلاق، ایات 10 و 11)
3. نماز: ولذکر الله اکبر؛و به تحقیق که ذکر خدا(نماز) بالاتر است ؛(سوره عنکبوت، ایه 45)
4. یاد زبانی و قلبی و عملی خدا: یاد کردن به زبان( فاذکروا الله کذکرکم آباءکم؛پس خداوند را یاد کنید، همچنان که از پدرانتان یاد می‌کنید ؛(سوره بقره، ایه 200)- یاد کردن در دل:( ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم؛خدا را یاد کردند، پس برای گناهانشان درخواست آمرزش نمودند ؛(سوره آل عمران، ایه 135)-عمل و اطاعت: فاذکرونی اذکرکم؛پس از من پیروی کنید، تا من نیز به شما پاداش دهم ؛ (سوره بقره، ایه 152)
خداوند ما را جزء ذاکرین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند: ...ثلاثٌ مِن المُرُوَّةِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ الم‍ِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی.
سه خصلت در سفر نشانة جوانمردی است: گشاده دستی و بخشش در زاد و توشه، اخلاق نیکو و شوخ طبعی البته در بدون گناه. (خصال، ج ۱، ص 324)
توضیحات
چند نکته درباره نماز مسافر:
1. مسافری‌که نمازش شکسته است اگر تصمیم قطعی داشته باشد که حداقل 10روز کامل در شهر یا روستای محل اقامت بماند باید نمازش را کامل بخواند. لذا اگر فردی که میداند ده روز نمی ماند یا تردید و شک دارد نمازش شکسته است و روزه صحیح نیست.
2. آنچه در قصد ده روز مهم است کیفیت محاسبه دقیق قصد ده روز است بنابر این اگر کسی بعد اذان صبح و در بین روز وارد شهر یا روستای محل اقامت شود(به فتوی اکثر مراجع عظام تقلید) چنانچه بتواند حداقل ده شبانه روز کامل یعنی240 ساعت در آنجا بماند میتواند قصد ده روز کند مثلا اگر کسی ساعت10 صبح وارد مشهد شود در صورتی که بتواند حداقل تا ساعت10روز یازدهم در مشهد بماند می تواند قصد ده روز کند. اما به نظر اکثر مراجع اگر کسی شب تا قبل از اذان صبح(مخالف: امام خامنه ای: قبل از طلوع آفتاب.) وارد شهر یا روستای محل اقامت شود همین که بتواند حداقل تا غروب روز دهم آنجا بماند قصد ده روز صحیح است مثلا اگر کسی ساعت 12 شب وارد شهر مشهد شده همین که قصد ماندن تا غروب روز دهم داشته باشد کافی است هر چند که کمتر از دویست و چهل ساعت می شود.
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام بویژه زائرین حضرت رضا را بی‌‌خطر فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام فرموند : امام حسین ( علیه السلام ) قبل از روز هشتم ذی الحجه از مکه خارج شد در حالی که با احرام عمره ، به قصد انجام عمره وارد مکه شده و عمره انجام داده بود (کافی ج 4، ص 536) بنابراین امام حسین ( علیه السلام ) اصلا حج تمتع واجب را شروع نکرد نه اینکه نیمه رها کرد.
اما چرا در این شرایط زمانى ویژه - که اوج حضور حاجیان و بهترین فرصت تبلیغى است – ناگهان مکّه را ترک کرد؟
1. اظهار نارضایتی شدید از حکومت یزید
با توجه به اهمیت حج، و شخصیت امام حسین علیه السلام و بهره‌مندی ایشان از پایگاه وسیع اجتماعی، حرکت امام از این که غیر منتظره و برخلاف معمول بود، باعث جلب توجه همگان شد. برای همین پرسش پدید آمد که چرا در حالی که همگان خود را آماده می‌کردند به عرفات و منا روند و اعمال حج را به جا آورند، فرزند پیامبر و بهترین راهنمای حاجیان و شایسته ترین افراد برای انجام مناسک حج، مکه را ترک میکند؟! حتماً به عنوان اعتراض به حکومت یزید این حرکت صورت گرفته، یا حکومت برای امام مشکلی درست کرده که فرزند فاطمه نتوانسته است در حرم امن الهی، مناسک حج را به جا آورد! حرکت امام، بزرگ‌ترین گام تبلیغاتی و فرهنگی در اعتراض به حکومت ستم‌پیشه و فاسد یزید به شمار می‌آمد.
2. توطئه قتل امام:حرکت امام از مکه به کوفه در روز ترویه برای بسیاری ایجاد سؤال کرد و آنان از حضرت علت این کار را پرسیدند، از جمله ابن عباس، که حضرت فرمود: «کشته شدن در مکانى دیگر براى من دوست داشتنىتر از کشته شدن در مکّه است».( البدایة و النهایة، ج 8، ص 159)
نیز به عبداللَّه بن زبیر فرمود: «به خداوند سوگند! اگر یک وجب خارج از مکّه کشته شوم، براى من دوست داشتنى تر است تا آن که داخل مکّه کشته شوم. ».( وقعة الطف، ص 152)
نیز به برادرش محمد حنفیه، به صراحت از ترور خویش توسط یزید در محدوده حرم امن الهى سخن به میان آورد .( لهوف، ص 82) در بعضى از متون آمده که یزید، عدهاى را با سلاحهاى فراوان براى ترور امام به مکّه فرستاد.( لهوف، ص 82)
3. هتک حرمت حرم: اگر امام در حرم الهی (مکه) کشته می‌شد، حرمت حرم شکسته می‌شد، گرچه در این میان گناه بزرگ از آن قاتلان و جنایتکاران اموى باشد.حضرت این مطلب را در برخورد با عبداللَّه بن زبیر به صراحت بیان مىدارد و مىفرماید:.«پدرم (على علیه السلام) براى من نقل کرد که در مکه قوچى است که به وسیله آن حرمت شهر شکسته مىشود و من دوست ندارم که مصداق آن قوچ باشم».(( الکامل فى التاریخ، ج 2، ص 546)
4. نامه مسلم در آن ایام به امام رسید از طرفی در همین زمان عده زیادی برای انجام مناسک حج به مکه آمده بودند و بهترین زمان برای آغاز این سفر مهم و سرنوشت‌ساز هشتم ذی‌حجه بود تا اطلاع‌رسانی صحیح از اهداف این سفر صورت گیرد لذا امام روز هفتم ذی‌حجه با خطبه‌ای غرا، آغاز سفر و هدف مهم خود را به اطلاع مردم رساندند و روز هشتم ذی‌حجه از مکه خارج شدند.
خداوند توفیق فهم معارف دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام از رسول گرامی صلی الله علیه و اله در روایتی می فرمایند: فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ کَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلَى سَائِرِ النُّجُومِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ.
برترى عالم بر عابد مانند برترى ماه شب چهارده است بر ستارگان. (الکافی (ط- الإسلامیة)، ج1، ص: 34)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره یادگیری مسائل دین:
1. مسائلى را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد واجب است، یاد بگیرد.مانند احکام نماز، روزه و یا احکام معاملات مثل احکام خرید و فروش یا گرفتن وام و تسهیلات را برای کسانی که مورد احتیاجشان هست.(رساله مراجع م 11)
2. در بسیاری از احکام و مسائل دینی ندانستن و جهل عذر محسوب نمی شود مثلا اگر کسی به جهت ندانستن و جهل به مساله؛ وضو یا غسل را باطلی بجا آورده باشد یا ارکان نماز را کم یا زیاد کند، نمازی که با وضو یا غسل باطل بجا آورده باطل است و دوباره باید نماز را بخواند یا کسی که مثلا توانایی ایستادن دارد هر چند به کمک تکیه بر دیوار یا صندلی، ولی نماز را نشسته می خواند نماز هایی که به این صورت خوانده باید دوباره بخواند.هر چند از مساله آگاه نبوده است.(رساله مراجع1264)
3. در معاملات و قراردادهای شرعی مثل قرارداد وامهای بانکی اگر کسی نداند قراردادش صحیح است یا خیر، نمی تواند در مالی که از چنین معامله مشکوکی بدست آورده تصرف نماید. (رساله مراجع م 2052)
خداوند متعال توفیق علم آموزی و عمل به آن را به همه عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
تسلیت ایام
مقام معظم رهبری حفظه الله فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد. ۹۵/۶/۲۸»
کشور ما در جنگ اقتصادی قرار دارد و اتاق جنگ دشمن، وزارت خزانه داری آمریکاست و حجم زیادی از تجارت کشور وابسته به دلار است و از طرفی، دلار واحد پولی کشوری است که دشمنی درجه یک و دیرینه با کشور ما دارد و با اراده ای اندک می تواند اقتصاد کشور را به هم بریزد.
یکی از مهمترین عوامل مشکلات اقصادی جامعه ما، دلار آمریکاست که با حذف دلار از چرخه معاملات مثل کشورهای(برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) می توان تحریمها را بی اثر کرد و امام باقر علیه السلام در زمان خودشان با دستور حذف دینار روم(غرب آن زمان) جامعه را به سوی اقتصادی مستقل وخود کفا حرکت دادند که قضیه از این قرار بود که:
در زمان عبدالملک، سکه های رایج میان مسلمانان، سکه های رومی بود که برروی آن شعار مسیحیت نوشته شده بود وعبدالملک بعد از متوجه شدن دستور حذف آن نوشته ها را داد،ولی پادشاه روم از متوجه شدن حذف نوشته ها گفت:اگر دوباره چنین کنید توهین به پیامبر اسلام را درسکه ها ضرب خواهد کرد که عبدالملک از امام مشورت خواست که امام باقر علیه السلام فرمود: دستور بده درهم و دینارهای فراوانی با شعار اسلامی بسازند و از مردم بخواه تا از این پس با این سکه ها معاملات خود را انجام دهند و مبادلات اقتصادی را با سکه های رومی ممنوع و دارای مجازات اعلام کن.در ظرف چند ماه، رهنمودهای امام باقر علیه السلام بخوبی عملی گردید و سکه های اسلام در روابط اقتصادی به کار گرفته شد.آن گاه عبد الملک به پادشاه روم نوشت، اگر می خواهی تهدیدهایت را عملی کن!
پادشاه روم که از رواج سکه های اسلامی مطلع شده بود، عملی ساختن تهدیدهای خود را بی ثمر یافت و از آن صرف نظر کرد( تاریخ تمدن اسلام، جرجی زیدان، ص 106 )
خداوند رزق حلال به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام. در روایت است که یکی از یاران حضرت هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ...
.یعنی حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم داشته باشد برکتی در آن نیست... (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
خرید و فروش و نگهداری برخی کالاها باطل و حرام است:
1. خرید و فروش و نگهداری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل قمار، کتب و مجلات و سی دی های منحرف کننده و ضد اخلاق. وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر. (اجوبه الاستفتائات سوال447 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 9 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 8 س13و14)
2. خرید و فروش و نگهداری وسایلی که ترس این باشد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره. (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی دارد.) (اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ مسائل منتخبه م647)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15)
خداوندمتعال توفیق ترک حرام را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
تسلیت ایام
جابر؛ علت باقر نامیدن امام محمدباقر علیه السلام را از پیامبر این گونه نقل میکند که پیامبر فرمود: و یبقرالعلم بقراً:شکافت علم را شکافتنی و آشکار ساخت آن را. (کافی،ج ١ ،ص ٤٦٩)
برخی از فضایل امام باقر علیه السلام را خدمت شما عرض میکنیم:
1. حلم امام: روزی شخصی نصرانی رو به امام کرد و با وقاحت تمام گفت: «انت بقر» ولی امام علیه السلام با کمال آرامش فرمود: « نه، من باقر هستم .» نصرانی گفت: «تو فرزند آن مادری هستی که آشپز بود .» امام علیه السلام در جواب فرمود: آشپزی حرفه ایشان بوده است .» سپس آن نصرانی با کمال بی شرمی گفت: تو فرزند کنیز سیاه بدزبان هستی . امام علیه السلام فرمود: « اگر تو راست می گویی خداوند او را ببخشد و اگر دروغ می گویی خداوند تو را ببخشد .» آن نصرانی وقتی چنین برخوردی را از امام دید از رفتار خود پشیمان شده و مسلمان شد .( بحار،ج 46، ص 289 )
2. زحمت در طلب رزق: در گرماى شدید تابستان محمدبن منکدر که خود را از زهاد و عباد و تارک دنیا مى دانست امام را در حال خستگى شدید در انجام کارى مى بیند گمان مى کند امام خود را براى طلب دنیا این گونه به زحمت انداخته، لذا به نصیحت مىپردازد و مى گوید آیا سزاوار است مرد شریفى مثل شما در این گرماى طاقت فرسا در طلب دنیا بیرون بیاید، اگر خداى نخواسته در این حال مرگ شما را فرا رسد چه وضعى براى شما پدید خواهد آمد؟ شایسته نیست شما به دنبال دنیا بروید و خود را به رنج و زحمت بیندازید.
امام علیه السلام می فرمودند: اگر مرگ من در همین حال برسد و من بمیرم، در حال عبادت و انجام وظیفه از دنیا رفته ام، زیرا این کار، عین طاعت و بندگى خدا است. تو خیال کرده اى که عبادت منحصر به ذکر و نماز و دعاست من زندگى و خرج دارم اگر کار نکنم باید دست حاجت به سوى تو و امثال تو دراز کنم.(منتهى الآمال،ج 2،ص 91)
3. صدقات فراوان : امام صادق (علیه السلام) فرمود: « خدمت پدرم رسیدم. آن حضرت مشغول صدقه دادن به فقرا بود و هشت هزار دینار طلا به آنها صدقه داد و خانواده ای یازده نفری را خرید و آزاد کرد.( بحار، ج 46، ص 286 -305)
خداوند ما را جزء شیعیان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم .بسم الله الرحمن الرحیم. از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که می‌فرمایند: مَنْ عَرَفَ حَقَّنَا وَ أحَبَّنَا فَقَدْ أحَبَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی.
هر کس حق ما را شناخته و ما را دوست بدارد در حقیقت خداوند تبارک و تعالی را دوست داشته است.(کافی، ج8،ص 129)
توضیحات
دو نکته درباره اسماء متبرکه:
1. اسم خدای متعال به هر زبانی که باشد و صفات خاص او و خطوط قرآن نباید بدون وضو لمس شود و نیز بنابر احتیاط (واجب یا مستحب) اسامی اهل بیت و انبیاء علیهم السلام نباید بدون وضو لمس شود، لذا لباسی که روی آن اسم ائمه علیهم السلام نوشته شده، به نظر اکثر فقها بنابر احتیاط واجب نباید بدون طهارت و وضو لمس شود. البته مس و لمس ترجمه قرآن بدون وضو اشکال ندارد.
2. برای محو کردن کلمات متبرکه مانند قرآن و نام خداوند تبارک و تعالی و آیاتی که در کتابها و مجلات چاپ شده می توان به یکی از روشهای زیر عمل نمود:
الف: دفن کردن در جایی که بی احترامی نشود. ب: در میان آب جاری پاک انداخته شود. ج: بوسیله آب یا چیز دیگری خمیر شود.
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: «فیِ جَنَّاتٍ یتَسَاءَلُونَ• عَنِ الْمُجْرِمِینَ• مَا سَلَککمُ‌ْ فیِ سَقَرَ• قَالُواْ لَمْ نَک مِنَ الْمُصَلِّینَ»«آنها در باغهای بهشتند و از مجرمان سؤال می‌کنند. چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم».(آیات 40-43 مدثر)
عواملی در ترک نماز وجود دارد که برخی را خدمت شما عرض می کنیم:
1. گناهان: .در دعای ابوحمزه ثمالی، امام سجاد علیه السلام به بررسی عوامل بی رغبتی نسبت به نماز و مناجات پرداخته و به خداوند عرض می کند:"خدایا چه شده است که هرگاه با خود می گویم که آماده نماز شوم و مناجاتی با تو داشته باشم،کسالت را در هنگام نماز بر من مسلط می نمایی؟و لذت مناجات را از من سلب می کنی... شاید به جرم و گناهم مرا مجازات نموده ای؟( بحار، ج 14، ص 310)
2. عدم شناخت و بی مهری به خداوند:خدا به حضرت موسی علیه السلام فرمود: اگر ببینی آنان را که درون شب برای من نماز می خوانند گویا من درپیش چشمان آنانم و با من به گفتگو نشسته اند... ای فرزند عمران،خطا می کند و دروغ می گوید آن کس که می پندارد مرا دوست دارد اما همینکه شب فرا می رسد می خوابد.آیا هر محبی سخن گفتن در خلوت با محبوب خود را دوست نمی دارد(بحار،ج87.،ص139)
3. دوستان بد:یکی از عوامل اصلی در ترک نماز دوستان بد هستند،چون دوست بر عقادی دوست اثر فراوانی دارد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: افراد تابع عقیده دوست خود هستند، پس مواظب باشید که با چه کسی دوست می شوید".( مستدرک؛ ج 2،ص 63)
4. عدم شناخت درست از آثار سبک شمردن یا ترک نماز: اگر افراد به اهمیت نماز آگاه شوند و بدانند نماز ستون دین و بازدارنده از فحشا و منکرات است و سستی در انجام نماز چه پیامدهایی دارد، قطعاً سستی نخواهند کرد.
خداوند ما را جزء نماز گزارن واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: إِنَّ أَشَدَّ مَا فِیهِ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَنْ یَقُومَ صَاحِبُ الْخُمُسِ فَیَقُولَ یَا رَبِّ خُمُسِی... .
سخت ترین و شدیدترین حالی که در روز قیامت به مردم دست می دهد آن است که مستحقان خمس برخیزند و بگویند: پروردگارا خمس ما را از کسانی که خمس پرداخت نکرده اند بگیر. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج1، ص: 547)
توضیحات
چند نکته درباره احکام خمس:
1. یکی از صدقات واجب و عبادتهای مالی پرداخت خمس است.
2. کسی که دارای درآمدی هست، از جهت شرعی سال خمسی او مشخص است هر چند محاسبه خمس را انجام ندهد، که برای ملاک شروع سال خمسی هر بزرگواری باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند مثلا کسی که مقلد امام خامنه ای است و حقوق بگیر است، از تاریخ اولین حقوقی که دریافت می کند، سال خمسی او شروع می شود و یک سال بعد همان تاریخ انتهای سال خمسی اوست، آنچه از درآمدهایش در انتهای سال خمسی باقی مانده، باید خمس آن را پرداخت کند؛ فرقی نمی کند آنچه از درآمد باقی مانده، پول نقد باشد یا کالاهای مصرفی باشد و مصرف نکرده باشد. (توضیح المسائل مراجع م 1765و 176.)
3. انسان مخیر است سال خمسی را به سال قمری یا شمسی تعیین کند. (توضیح المسائل مراجع م 1766)
4. کنار گذاشتن خمس، کفایت از اداء وظیفه نمی کند مگر اینکه به دفتر مرجع تقلید پرداخت کند یا برای تاخیر در پرداخت از مرجع تقلید یا نماینده مرجع تقلید اجازه بگیرد. (توضیح المسائل مراجع م 1834)
خداوند توفیق انجام وظیفه شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید: یَأَایُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ: ای کسانیکه ایمان آوردید،از خدا پروا نموده و برای نزدیک شدن به او وسیله بجوئید (آیه 35 مائده)
توسل در لغت به معنای «تقرب و نزدیکی» و نیز به معنای «آنچه با او تقرب حاصل می شود، می باشد و در اصصلاح ، به آن عملی می گویند که پیامبر یا یکی از ائمه را در درگاه خداوند وسیله قرار می دهند تا از خدا حاجت و بخشش گناهان خویش را طلب کنند و آنها را شفیع نزد خداوند قرار دهند.
در قرآن نمونه هایی از توسل نقل شده است،مثل درخواست فرزندان حضرت یعقوب علیه السلام از پدرشان تا نزد خدا برای آنها استغفار بجوید:( یَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا کُنَّا خَاطِئِینَ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُلکم-آیه 97 یوسف) و درخواست از پیامبر اسلام برای طلب استغفار نزد خدا برای مسلمانان نیز نقل شده است(آیه 64 نساء)
البته توسل به مرده با زنده فرقی ندارد،چون مرگ به معنای ازبین رفتن نیست و به معنای انتقال کامل از نقطه ای به نقطه دیگر است(وفات) و از طرفی خدا شهدا را زنده میداند(بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ-آیه 169 آل عمران)
البته توسّل به اولیاى الهى به معناى مستقل دانستن آنها در تأثیر و رفع مشکلات نیست؛ بلکه از آنها به سبب آبرومندى و بندگى شایسته نزد خداوند، مى خواهیم تا از خداوند طلب کنند مثلا مشکل ما را مرتفع سازد و یا گناهان ما را بیامرزد.
خداوند ما را جزء شیعیان واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که می فرمایند: اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَهٍ وَ القَرضُ بِثَمانِیهَ عَشرَ... .
صدقه دادن، ده حسنه دارد و قرض دادن، هجده حسنه. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج4، ص: 10)
توضیحات
چند نکته در مورد قرض:
1. قرض الحسنه دادن مستحب است اما قرض گرفتن، در صورت عدم احتیاج کراهت دارد و هر چه احتیاج انسان شدیدتر باشد کراهتش کمتر می شود.
2. اگر در قرض برای پرداخت آن مدتی قرار دهند، طلبکار نمی تواند زودتر از موعد، مطالبه کند ولی اگر مدت نداشته باشد طلبکار هر وقت بخواهد می تواند طلب خود را مطالبه نماید. (رساله مراجع م 2275)
3. اگر طلبکار طلب خود را مطالبه نماید، و زمان ادا دین هم رسیده باشد، چنانچه بدهکار بتواند بدهی خود را بدهد باید فوراً آن را بپردازد و اگر تاخیر بیندازد گناهکار است. (رساله مراجع م 2276)
4. هر چیزی که انسان قرض می دهد همان را طلبکار است مثلا اگر انسان به کسی یک سکه طلا یا یک دلار قرض می دهد، همان یک سکه طلا یا یک دلار را طلبکار است هر چند قیمت سکه یا دلار زمان قرض دادن و پس گرفتن قرض تفاوت پیدا کرده باشد اما اگر پول قرض بدهد همان پول را طلبکار است و نمی تواند پولی را که قرض داده است بر اساس ارزش طلا یا دلار پس بگیرد.
خداوند متعال قرض همه مقروضین را ادا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم
بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره توبه کنندگان می فرماید: « الاّ الَّذینَ تابُوا مِن بَعدِ ذلِکَ وَ أصلَحُوا فَإنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ « مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند بخشندة مهربان است.»(آیه 5 نور)
برای توبه ،شرایطی لازم است که برخی از شرایط: شرط اصلی و برخی از آنها شرط کمال است که در حدیثی از قول امام علی علیه السلام نقل شده است که فرمود:
«شخصى در حضور امام علیه السّلام بدون توجه لازم گفت: استغفر اللَّه، امام فرمود مادرت بر تو بگرید، مى دانى معناى استغفار چیست؟ استغفار درجه والا مقامان است، و داراى شش معنا است، اوّل- پشیمانى از آنچه گذشت، دوّم- تصمیم به عدم بازگشت، سوم- پرداختن حقوق مردم چنانکه خدا را پاک دیدار کنى که چیزى بر عهده تو نباشد، چهارم- تمام واجبهاى ضایع ساخته را به جا آورى، پنجم- گوشتى که از حرام بر اندامت روییده، با اندوه فراوان آب کنى، چنانکه پوست به استخوان چسبیده گوشت تازه بروید، ششم- رنج طاعت را به تن بچشانى چنانکه شیرینى گناه را به او چشانده بودى، پس آنگاه بگویى، استغفر اللَّه!( نهج البلاغه – قصار ۴۱۷)
علمای اخلاق گفته اند که چهار شرط اول از شرایط قبولی توبه است و دو شرط آخر کمال توبه است ، یعنی دست یافتن به بالاترین مقام و مرتبه توبه کننده گان( مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج ۱ ص ۲۱۷)
روشن شد که توبه واقعی، پشیمانی و حسرت از گناه گذشته است که لازمه آن، عزم بر ترک آن در آینده وجبران مافات اعم از حقوق الهی و حقوق مردمی می باشد و وقتی توبه واقعاً انجام گرفت، به نظر همه علمای اسلام درپیشگاه خداوند مقبول است.
خداوند ما را جزء توبه کنندگان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: وَ لِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَ مَن کَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ.
براى خدا بر عهده مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانائى رفتن به سوى آن دارند. و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان، بى نیاز است. (سوره آل عمران آیه 97)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره احکام حج:
1. حج یکی از فروع دین و واجبات مهم مسلمانان است؛ که بر کسانی که شرایط وجوب آن را از جمله استطاعت را داشته باشند در عمر یک بار واجب می شود. (رساله مراجع م 2036)
2. هرگاه حج بر کسی واجب شود و انجام ندهد و استطاعتش از بین برود باید به هر طریقی که می تواند حج را بجا آورد اگرچه با قرض گرفتن باشد. (رساله مراجع م 2046)
3. کسی که حج قبلا بر او واجب شده و آن را بجا نیاورده وقتی از دنیا برود باید از اموالش به نیابت از او برایش حج انجام بدهند و لازم است در همان سال فوت، حج را ادا نمایند و تاخیر از آن جایز نیست و تا حج او را ندهند ورثه نمی توانند در اموال میت تصرف نمایند و در صورتی که میت مالی نداشته باشد بر ورثه او واجب نمی شود. (مناسک محشی م 99)
خداوند ان شاء الله زیارت بیت الله الحرام را نصیب و روزی همه بگرداند به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
