بیان بین الصلاتین
اختیار انسان نسبت به اموالش 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند: ... إنّ اَعظَمَ النّاسِ قَدْراً اَلّذیِ لایَریَ الدُّنیا لِنَفسِهِ خَطَراً...
. بالاترین قدر و منزلت را کسی داراست که دنیا و مادیات در نظر او قدر و منزلتی نداشته باشند. ( الکافی (ط-الاسلامیه) ج1 ص: 19)
توضیحات
امشب قصد دارم نکته ای راجع به تصرف در اموال کسانی که دچار بیماریهای ذهنی هستند بیان کنم، مقدمتا عرض می شود که:
انسان عاقل و بالغ تا زمانی که سالم است می تواند به هر شکلی که خودش بخواهد اموالش را هزینه کند یا ببخشد یا وقف کند؛ البته انسان نمی تواند مالش را اسراف کند و یا اگر پدر یا مادر بخواهد به یکی از فرزندان مالی را ببخشد چنانچه سبب فساد و اختلاف میان فرزندان می شود چنین کاری جایز نیست. (1)
اما افرادی که دچار آلزایمر شدید هستند یعنی بیماری به حدی است که دیگر هیچگونه تعقلی ندارند، از لحاظ شرعی حال این افراد به گونه ای است که نسبت به نماز و روزه تکلیفی ندارند و در اموالشان نمی توانند تصرفی انجام دهند،
خوب سوال این است که چه کسی باید این تصرفات را انجام دهد.
در پاسخ عرض می شود: که اطرافیان این بیماران حتی همسرش هم بدون مراجعه به حاکم شرع و انتخاب قیم شرعی نمی توانند در اموالشان تصرف کنند. و در صورتی هم که قیم شرعی داشته باشد در صورتی می تواند قیم شرعی برای استفاده از اموال این شخص اجازه بدهد که برای صاحب مال دارای مصلحتی باشد. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال محبت به دنیا را از دل ما بیرون کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله کتاب الهبه، م22 ؛ اجوبه الاستفتائات، س: 1728 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1336)
(2) (تحریر الوسیله، کتاب حجر، سفاهه م1 و م3، کتاب البیع، م 18 و م19 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1084 و م 1085 و 1076 ؛ هدایه العباد، ج1 م 1768 و م 1770 و 1771)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم --- بسم الله الرحمن الرحیم—با تسلیت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین
خداوند در قرآن می فرماید: مَنْ یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَیَمُتْ وَ هُوَ کافِرٌ فَأُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ (بقره،217): «هر کسى راه ارتداد را پس از ایمان در پیش گیرد و در همان حال بمیرد، اعمال او در دنیا و آخرت باطل میشود و آنان براى همیشه در آتش خواهند بود».
کلمه حبط به معناى باطل شدن عمل، و از تأثیر افتادن آن است.
در قرآن و روایات عواملی به عنوان حبط کننده و از بین برنده اعمال نیک گفته شده است که عرض می کنیم:
1- ریا : پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: شخص ریاکار در قیامت به او خطاب مىشود اى گنه کار، اى نیرنگ باز، اى ریاکار، عمل تو گم شد و مزد تو باطل گشت، بنابراین مزد خود رااز کسى طلب کن که براى اوکار مىکردى(بحار،ج 72،ص 303)
2 - کبر و غرور:امام علی ( علیه السلام ) فرمود: عبرت بگیرید به آنچه را که خداوند درباره شیطان انجام داد، زمانى که عمل طولانى و تلاشهاى مستمر او را نابود ساخت و به تحقیق او شش هزار سال خداوند را عبادت کرد... نابودى عمل او به خاطر یک لحظه کبر و غرور بود. (بحار ،ج 63 ،ص 214)
3- نپذیرفتن ولایت امام علی علیه السلام:پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به امام علی ( علیه السلام ) فرمود: هرکس خدا را بدون ولایت و محبت تو ملاقات کند، عمل او نابود مىشود . (بحار،ج24،ص65)
4- بى صبرى هنگام مصیبت: امام جواد ( علیه السلام ) فرمود: »کسى که ناراحتى و بى تابىاش بر صبر و تحملش غلبه کند، عملش را نابود کرده است»(بحار ، ج 50، ص 103)
5- ترک نماز بدون عذر: پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: «کسى که بدون عذر نمازش را ترک کند، عمل خود را از بین برده است(بحار ، ج 79، ص103)
خداوند اعمال ما را به فضل و کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: و َاللّهِ لَحَدیثٌ تُصیبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حدیثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه که آفتاب بر آن طلوع و غروب مى کند براى تو بهتر است.کافی(ط-الاسلامیه) مقدمه ص 7 -محاسن ص227، ح157
توضیحات
در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است: مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد. یکی از مسائل مهم فرهنگی مباحث فقهی رسانه ها است که لازم است در استفاده از انواع رسانه مثل تلویزیون، اینترنت، تلفن همراه و ... مسائل و نکات شرعی مراعات گردد؛ در این فرصت می خواهیم چند نکته شرعی راجع به ماهواره بیان کنیم:
1. ماهواره با توجه به وجود موارد خلاف شرع در برنامه های آن مثل آموزش افکار گمراه کننده و تحریف حقایق و فساد اخلاق و ترویج لهو و لعب و پخش موسیقی لهوی و رقص‌آور یا تصاویر و فیلمهای خلاف عفّت و حیاء، این احتمال وجود دارد که حداقل در بعضی از ساعات زمینه‌ای برای استفاده حرام برای برخی از اعضای خانواده یا نزدیکان وجود داشته باشد؛ لذا نگهداری و خرید و فروش و نصب آن مجاز نمی باشد و شرعا حرام است.
2. نگهداری و استفاده از ماهواره حتی برای کسی که قصد استفاده از برنامه کاملاً شرعی آن را دارد مثل برنامه‌هاى مذهبی یا قرآنى یا علمى و مانند آن، چون احتمال افتادن در گناه وجود دارد باز هم استفاده جایز نمی باشد و گناه است.
3. در هر صورت حتی اگر فردی مطمئن باشد که خود یا خانواده اش در گناه واقع نمی شوند باز هم با توجه به اینکه منع قانونی وجود دارد به جهت تخلف از قانون هم خرید و فروش و نگهداری از آن جایز نمی باشد. (1)
بزرگواران می توانند در صورتی که سوالاتی دینی در طول شبانه روز برایشان پیش آمد با ارسال پیامک به شماره 30002020 در کوتاهترین زمان ممکن پاسخ خویش را توسط کارشناسان به پاسخگویی احکام و مسائل دینی دریافت نمایند.
در این شب که به نقلی سالروز میلاد امام باقر علیه السلام است خداوند را به حق این امام قسم می دهیم توفیق ترک گناه به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات س 1213 ؛ مکارم استفتائات ج3 س 1711 ؛ سیستانی، سایت، پرسش و پاسخ، ماهواره ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ استفتائات بهجت ج3 س4987 ؛ جامع المسائل فارسی ج1 س1001 ؛ وحید، سایت، استفتائات، س 451 و 452)
اثرات لقمه حرام
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم --- بسم الله الرحمن الرحیم—با تسلیت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین
امام حسین ( علیه السلام ) در روز عاشورا وقتی دید که کلام حقش در دل سخت تر از سنگ کوفیان اثر نمی کند علت را این سخت دلی و عدم قبولی حق را لقمه های حرامی برشمرد که شکمهای کوفیان از آن پر شده بود و فرمود: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِکُمْ؛ شکمهایتان از حرام پر شده و بر قلبهایتان مُهر خورده است(بحار، ج45، ص1)
برخی از آثار لقمه حرام عبارتند از:
1-مشمول شفاعت نشدن: امام علی ( علیه السلام ) :کسی که ذره‌ای مال حرام بخورد در قیامت ...مشمول شفاعت آن حضرت نمی‌گردد(دعائم الاسلام، ج۲، ص۳۵۱)
2- پذیرفته نشدن نماز و دعا :پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) : ملکى بر بیت المقدس هر شب فریاد مى کند : هرکس حرام بخورد مستحب و واجبى از او پذیرفته نیست !! (عدة الداعی ، ص139)
3- بی برکت شدن اموال و زندگی: امام کاظم ( علیه السلام ) : مال حرام افزون نمی گردد و اگر هم افزون گردد، برکت نمی یابد(کافی،ج5، ص125)
4- اثر در نسل آدمی: امام صادق ( علیه السلام ) : مال حرام در فرزندان آشکار می شود و روی آنها اثر می گذارد.( وسائل الشیعه،ج17، ص82)
5-خروج از دوستی امیرالمؤمنین:امام علی ( علیه السلام ) : کسی که به حرام، مال مؤمنی را بخورد، هرگز دوستدار من نیست( مشکاةالانوار ، ص154)
-خداوند توفیق کسب روزی حلال را به همه نصیب بفرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام باقر در روایتی می فرمایند که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک تر می باشد، حضرتش فرمودند: أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً
. آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص258)
توضیحات
روز پنج شنبه است چند نکته کوتاه درباره احکام اموات خدمت شما خوبان تقدیم می شود:
1. یکی از کارهای بسیار پسندیده ای که مؤمنین برای اموات انجام می دهند، خیرات برای اموات خودشان است اما باید توجه داشته باشیم که بهترین راه احسان به اموات، انجام واجباتی است که از آنها قضا شده مثل نماز و روزه، دادن بدهکاری های میت و پرداخت رد مظالم؛ و رد مظالم در جایی است که می دانیم میت به کسی بدهکار بوده ولی به طلبکار دسترسی نداریم و بعد از انجام واجبات میت انجام خیرات مثل ساختن مسجد، مدرسه علمیه، بیمارستان و وقفیات ... که باقی می ماند، از کارهای بسیار خوب است. (1)
2. اگر انسان بخواهد بدهی شخصی که فوت کرده را پرداخت کند لازم نیست از کسی مانند ورثه اجازه بگیرد و در صورت پرداخت بدهی، دین میت پرداخت می شود و میت برئ الذمه می شود. (2)
3. تا زمانی که انسان زنده باشد نمی توان برای او نماز قضا و روزه قضا انجام داد اگرچه توانایی انجام نماز و روزه را نداشته باشد. (2)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قرار دادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند متعال به حق ائمه مظلوم بقیع همه اموات را مورد رحمت و مغفرت خودش قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الاموات، اقتباس از م 1 و م 2 ؛ رساله مراجع تقلید، اقتباس از م 2719)
(2) (تحریر الوسیله، کتاب الدین و القرض، القول فی احکام الدین، م 4 ؛ منهاج الصالحین ج 2 ، م 987 ؛ مکارم، استفتاء شخصی)
(3) (رساله مراجع تقلید، اقتباس را مساله 1533)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-
خداوند در قرآن می فرماید: بشر المنافقین بان لهم عذابا الیما . الذین یتخذون الکافرین اولیاء من دون المومنین ایبتغون عندهم العزه لله جمیعا (آیه 139 نساء): مژده بده منافقین را به این که عذاب دردناک برایشان است . آنانکه مومنان را ترک گفته و کافران را دوست گرفتند ، آیا عزت را در پیش ایشان جستجو می کنند پس همانا تمام عزت برای خداست.
«ذلت» به معنای نبود حالت عزت و شرافت در انسان است به گونه‌ای که فرد ذلیل، به راحتی شکست را می‌پذیرد و مغلوب میشود
در روایات عواملی ذکر شده است که موجب ذلت میشود که به برخی اشاره می کنیم:
1- طلب عزت از غیر خدا: چنانکه از آیه شریفه معلوم شد تمام عزت برای خداست پس هر کس غیر از خداوند متعال طلب عزت نماید و به خاطر کسب شرف، بجای رفتن به سمت خدا ، بسوی غیرخدا و کدخدا دست دراز کند ، ذلیل خواهد شد . امیرالمؤ منین علیه السلام می فرماید : هر کس به غیر خدا عزت یابد ، ذلیل شود(غررالحکم، ص 478)
2- اختلاف : اختلاف هر ملتی موجب ذلت ، هلاکت و اسارت آنان در بند دشمنان خواهد بود .
قرآن کریم می فرماید: راه نزاع و اختلاف نپیمایید که سست شوید و شوکت و قدرت شما از بین برود (آیه 46 انفال)
3-اخلاق ناپسند: امام علی علیه السلام می فرماید: بر حذر باشید از اخلاق پست چرا که انسان بزرگوار را پست می کند و مجد و کرامت را نابود می سازد(تحف العقول، ص215)
4 - تقاضا از مردم: پیامبر به ابوذر فرمود: از سؤال کردن وتقاضا بپرهیز ، زیرا ذلت حاضر است . (بحار ،ج 77 ،ص 60)
-خداوند همه ما را با بندگی خودش عزیز بگرداند به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به زنان مؤمنه می فرماید: فَلَا تَخضَعنَ بالقَولِ فَیَطمَعَ الَّذِی فِی قَلبِهِ مَرَضٌ وَ قُلنَ قَولاً مَعرُوفاً
با نرمی و نازکی سخن مگوئید تا آن کسی که دلش بیمار است طمع نورزد بلکه با گفتاری شایسته (ی یک زن مؤمنه) سخن بگویید. (سوره احزاب، آیه 32)
توضیحات
در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد؛ یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله ارتباط با نامحرم است فرقی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد؛ لذا هر مؤمنی در ارتباط با نامحرم برای کسب رضای خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید در ارتباطش با نامحرم شرایطی را رعایت کند:
1. در هنگام صحبت یا چت کردن یا پیامک زدن به نامحرم، بکار بردن کلماتی که نامناسب بین دو نامحرم است مثل کلمات عاشقانه یا کلمات تحریک آمیز، جایز نیست.
2. ارتباط و تکلم به قصد لذت شهوت نباشد بنابر این چنانچه هنگام ارتباط با نامحرم احساس شود به سمت لذتهای شهوانی کشیده شده است شرعا حرام است و باید قطع ارتباط صورت بگیرد.
3. اگر مرد یا زنی ترس آن را داشته باشد که چنانچه با نامحرمى صحبت کند یا به صورت چت در شبکه‌های مجازی با او ارتباط پیدا کند، آن زن یا مرد نامحرم او را به گناه آلوده خواهد کرد نباید با او صحبت کند و ارتباط برقرار کند. (1)
در پایان عرض می کنیم در آستان ملکوتی امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند.
خداوند متعال محبت و دوستی خودش را در دل همه مؤمنین قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب النکاح م29 ؛ سایت لیدر، احکام حجاب و عفاف ؛ منهاج الصالحین ج3 م29 ؛ استفتائات سیستانی س 226 ؛ سایت مکارم، استفتائات، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم ؛ توضیح المسائل مکارم م2092)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-باگرامیداشت یاد شهدای 17 شهریور
«خداوند در قرآن می فرماید: قُل إنَّما أَعِظُکُم بِواحِدَة أَن تَقُومُوا لِلّهِ مَثنی وَ فُردی…؛ [ای پیامبر!] بگو: شما را تنها به یک چیز اندرز می دهم و آن اینکه: دو نفر دو نفر و یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید…» (سوره سباء، آیه 46)
حدود ۴۰۰ آیه در رابطه با جهاد وقیام نازل شده است.
قیام به معنی آمادگی، داشتن انگیزه، اراده، تصمیم و اقدام برای انجام کار است.
وقتی قیام برای خدا باشد، هرگز احساس باختن و خسارت هم در کار نیست و رزمنده در هر دو حال شکست یا پیروزی خود را برنده میدان می‌داند،از این جهت چهره سیدالشهداء در روز عاشورا هر چه به ظهر عاشورا نزدیکتر می‌شد، بر افروخته تر می شد.
آنچیزی که مهم است نیت و انگیزه عمل است (تَقُومُوا لِلّهِ) تفاوت اصلی قیام لله و لنفس این است که در قیام لله دعوت از سوی قیام کننده به سوی خدا و در قیام به نفس دعوت به خود است.
اگر قیام و اقدام برای خدا باشد دنبال سهم خواهی نیستند،ولی اگر نیت سهم خواهی باشد برای نفس است،مثل طلحه و زبیر که بعد از قیام و قدرت دنبال سهم خواهی برای خود بودند و برخی در انقلاب اسلامی ما نیز دنبال سهم خواهی هستند.
وقتی انگیزه خدایی باشد سیاست و رفتار و حکومتش دینی است، ولی اگر نیت فرد غیر خدایی باشد( به فرموده مقام معظم رهبری)، دین را سیاسی می کند و دین را بازیچه قدرت و سیاست قرار می دهد.
قیام انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی یکی از مصادیق مهم قیام در راه خداست که یکی از عوامل آن قیام 17 شهریور بود که یاد شهدای آن روز را گرامی میداریم.
-خداوند نیات و اعمال ما را برای خودش و در راه رضای خودش قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در حدیثی حضرت رضا علیه السلام نسبت به فضیلت زیارت ائمه معصومین علیهم السلام اینگونه می فرمایند: ... مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ، کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَة.
هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، ایشان در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
توضیحات
در مسئله 11 توضیح المسائل مراجع تقلید اینگونه آمده است مسائلی را که انسان غالباً به آنها احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد؛ الحمد لله در روز اول ماه توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده است و فضیلت فراوانی برایش نقل شده زیارت حضرت رضا علیه السلام است که حتی در برخی از روایات ثواب زیارت حضرتش از ثواب زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام بیشتر است.
2. در روایات سفارش شده است که زیارت با معرفت داشته باشیم و معنای معرفت به حق امام بنابر روایتی که از حضرت صادق علیه السلام رسیده (عیون اخبار الرضا ج 2 ص 259) این است که باور کنیم امام شاهد بر اعمالمان می باشد و اطاعت از ایشان را در دستورات دینی بر خود واجب بدانیم؛ مثلا در پوشش شرعی یا نماز یا رعایت حقوق مردم، تحصیل کسب درآمد، طبق دستور امام، عمل نماییم.
3. کسی که عذر شرعی دارد (جنب و حائض) می‌تواند برای زیارت به صحنها و رواقهای حرم مشرف شود اما توقف در مساجد حرم مثل مسجد گوهرشاد و صحن مسجد، حرام است؛ البته می تواند از یک درب داخل و از درب دیگر بدون توقف خارج شود. (1)
4. بیرون بردن اموال حرم مانند مهر و برخی از سجاده هایی که وجود دارد یا ویلچر(مگر اینکه مجوزی برای این کار وجود داشته باشد.) و مانند آن شرعا حرام است هر چند برای مدت کوتاهی باشد یا به عنوان تبرک باشد. و اگر کسی اموال حرم را خارج کرده، باید فورا برگرداند.
5. در وضعیت کنونی قوانینی که ستاد ملی کرونا اعلام می کند، مثل ماسک زدن و یا فاصله ای که برای صفوف نماز جماعت مشخص شده است، لازم است رعایت شود. (2)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
از نماز اول ماه و پرداخت صدقه و رسیدگی به فقراء غفلت نکنیم؛ خدواند متعال توفیق زیارت با معرفت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع، مساله 355 ؛ تحریر الوسیله، القول فی احکام الجنب ؛ رساله آموزشی، ج1 درس: 20 ص: 88)
(2) (امام خامنه ای، استفتاء شخصی، سوالات سامانه جامع، مسائل فرهنگی و اجتماعی، سوال شماره 1134077)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-
آیا داستان فطرس ملک با خطا نکردن فرشتگان سازگاری دارد؟
داستان:جبرئیل هنگام تولد امام حسین از جزیره ای رد شد که فطرس ملک به خاطر کندی و کوتاهی تبعید شده بود که به وساطت جبرئیل بال خود را به قنداقه امام زد که شفا یافت و بخشیده شد(بحار، ج ۲۶، ص ۳۴۰)
1.برخی گویند: چون قرآن فرموده: فرشتگان خطا نمیکنند (عَلَیْها مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ ؛ آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سخت گیر هستند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی کنند و آنچه را فرمان داده شده اند (به طور کامل) اجرا مینمایند!،تحریم، ۶٫)، پس داستان فطرس علاوه بر ضعف سندی با قرآن ساز گار نیست، پس درست نیست(تفسیر المیزان جلد 19 (ذیل آیه 6، سوره تحریم) پرسش و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، ج 2، ص 88)
2. ولی برخی دیگر گویند:11منبع و حدیث در مورد فطرس هست و درست است(کامل الزیارات ، ص 140+ الأمالی الشیخ الصدوق ص 200+ مصباح المتهجدشیخ طوسی ص 826 و...)
دلایل:اولا: گناه نکرده ،بلکه کندی کرده و ترک اولی کرده که در مورد پیامبران معصوم نیز نقل شده است؛ زیرا تقریباً در تمام آنها از کار فطرس به «أبطأ» یا «تلکّأ» تعبیر شده که با هم مرادف و به معناى «کندى ورزید»( کامل الزیارات، ص 140) وفرشتگان درمقام اطاعت فرمان الهى بر هم پیشى مى گیرند « فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا »؛( آیه 4 نازعات)
ثانیا:دوگونه فرشته داریم: مجردتام و مقرب و آسمانی که خطا نمیکنند و فرشته ذمی که احتمال خطادارند و از عناصر زمین درست شده اند(توحیدشهدی مطهری، ص 342) وبرخی روایات دارد که باهرقطره باران فرشته ای به زمین می آید تا قطره در جایگاهش قرار بگیرد(کافی ج8 ص 239)
ثالثا: عصمت فرشتگان بر عصمت اختیارى دلالت دارد، نه بر اطاعت جبری، وگرنه مدح معنا نمیدهد(عبادمکرمون) ومقامشان با هم فرق دارد(وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌسوره صافات، آیه 164) و اعتراض فرشتگان به خدا در قضیه خلقت آدم نشان از نقصشان دارد(آیه 30 بقره)
رابعا: اینکه فرشتگان خطانمیکنند(آیه 6 تحریم) در مورد فرشتگان محافظ جهنمی نقل شده است وبرای بقیه معلوم نیست بشود تعمیم داد
خامسا: ممکن است جنی بوده و کلمه ملک به اعتقاد ابن عربی به جن نیز اطلاق میشود
خداوند توفیق اطاعت از امامان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: یَا عَلِیُّ مَنْ أتَى ٱللهَ بِمَا ٱفْتَرَضَ ٱللهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ أعْبَدِ ٱلنَّاسِ
یا علی! عابدترین مردم کسی است که به آنچه خداوند بر او واجب نموده عمل نماید. (خصال صدوق ص: 125)
توضیحات
یکی از مسائل مورد نیاز احکام غسل است که لازم است در این زمینه اطلاعاتمان را بالا ببریم؛ مخصوصا برای عزیزانی که در حال حاضر توفیق زیارت حضرت را یافته اند و یکی از آداب زیارت غسل هم هست؛ لذا امشب چند نکته کوتاه درباره غسل خدمت شما عرض می شود:
1. غسل چه واجب باشد مثل غسل جنابت و مس میت و چه مستحب باشد مانند غسل زیارت و غسل جمعه به دو صورت می شود انجام داد، ترتیبی و ارتماسی. که در غسل ترتیبی به کیفیتی که عرض می شود اگر عمل شود به نظر همه مراجع صحیح است، به این صورت که به نیت غسل اول سر و گردن شسته شود سپس طرف راست و سپس طرف چپ بدن شسته شود. (1)
2. به نظر اکثر مراجع از جمله امام خامنه ای اگر در بین غسل کاری که وضو را باطل می کند از او سر زند، غسل باطل نمىشود و باید غسل را ادامه داد ولی اگر حتی غسل جنابت باشد برای نماز باید وضو بگیرد. (2)
3. اگر به عهده انسان غسل واجب باشد چنانچه مثلا بعد از حمام کردن شک کند که غسل کرده یا نه، باید دوباره غسل کند و همچنین اگر برای غسل کردن حمام رفته ولی فراموش کرده که غسل کند باید حمام برود و غسل کند؛ ولى اگر بعد از غسل شک کند که غسل را صحیح انجام داده است یا نه، لازم نیست دوباره غسل نماید. (3)
بزرگواران می توانند سوالات شرعی و دینی خود را به سامانه 30002020 پیامک کرده و در اسرع وقت پاسخشان را دریافت کنند.
فردا اول ماه قمری است از نماز اول ماه و صدقه که مستحب است غفلت نکنیم؛ خداوند متعال توفیق عمل به وظایف دینی را به ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (مشهور مراجع: فتوی یا احتیاط. خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی: بعد از سر و گردن، بدن را بشوید نیز کافی است. مکارم: ترتیب لازم نیست. (رساله مراجع م 360 و م362)
(2) آیات عظام خوئی: فتوی ؛ بهجت: بنابر احتیاط به قصد وظیفه واقعیه (اعم از تمام یا اتمام) غسل را دوباره از سر شروع کند و بنابر احتیاط برای نماز و کاری که وضو لازم دارد، وضو بگیرد. تبریزی: احتیاط واجب. (توضیح المسائل مراجع، مساله 386 ؛ رساله آموزشی ج1 ص: 75)
(3) (توضیح المسائل مراجع، مساله 385 ؛ رساله آموزشی ج1 ص: 76)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-
آیا حجاب را در کربلا از سر زنان خاندان اهل بیت برداشتند؟
غارت خیمه ها و برداشتن چادر و نقاب و مقنعه نقل شده است:در موقع حمله به خیمه ها زنان نزد عمرسعد شکایت کردند که جلوی شمر را گرفت(الکامل فی التاریخ، ج ۴، ص ۷۹) و نیز خطبه حضرت زینب در دربار یزید نیز هست که تو زنان خودت را پشت پرده بپوشانی،ولی پوشش دختران پیامبر را برداری(لهوف ص182)
حَتَّی جَعَلُوا ینْتَزِعُونَ مِلْحَفَةَ الْمَرْأَةِ عَلَی ظَهْرِهَا... ؛ «مردم برای غارت خانه های اولاد پیغمبر و نور چشم زهرا حمله بردند حتّی چادری که زن بکمرش بسته بود کشیده و می بردند(لهوف ص132)
در متن عربی مقاتل بیشتر این روایات، عباراتی مانند «جاذَبُوا النِّساءَ مَلاحِفَهُنَّ عَن ظُهورِهِنَّ»، «یَنزِعونَ المَلاحِفَ عَن ظُهورِنا»، «یَنتَزِعونَ مِلحَفَهَ المَرأَهِ عَن ظَهرِها» و «تُنازَعُ ثَوبَها عَلى ظَهرِها» آمده است و این ها – با توجه به معنای ملحفه(ملحفه: لباسی که روی لباس دیگر می پوشیدند) - به معنای برهنه شدن و نمایان شدن موها و بدن زنان نیست، بلکه چون زنان آن زمان علاوه بر رواندازهایی شبیه چادر؛ لباس زیرین دیگری نیز داشتند که موی سر و بدن را می‌پوشاند، و سپاه دشمن تنها لباس رویین آن ها را به غارت بردند. و این به معنای بی‌حجابی و نداشتن پوشش نیست.(( انساب الاشراف، ج ۳، ص ۲۰۴+ تاریخ طبری، ج ۵، ص ۴۵۳+امالی، ص ۱۶۴ )
- نهایت مطلبی که می توان در مورد زنان اسیر گفت این است که پس از واقعه عاشورا «مکشفة الوجوه» بودند یعنی صورت آنان باز بود، از این جهت در مورد حضرت سکینه نقل شده که: هنگام ورود به آن مجلس رسمی، سکینه صورت خود را با آستین خود پوشانده بود چون پارچه ای نداشت که با آن صورت خود را بپوشاند»(معالی السبطین ج2)
خداوند توفیق فهم معارف دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت کاظم علیه السلام میفرمایند: إِنَ الصَّلَاةَ فِی الصَّفِ الْأَوَّلِ کَالْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
نماز در صفِ اولِ جماعت، مانند جهاد در راه خداست. (من لایحضره الفقیه ج1 ص385 ح1140)
توضیحات
توفیق زیارت حضرت رضا علیه السلام و شرکت در نماز جماعت در حرم مطهر رضوی را شکر گذاریم، فیض و برکت را کامل کنیم و دقایقی کوتاه پای فقه اهل البیت علیهم السلام و احکام شرعی بنشینیم؛ دقایقی که دقت و اهتمام به آن مثل خود نماز بر ما واجب است چرا که در مسئله 11 توضیح المسائل امر به یادگیری مسائل مورد ابتلا شده ایم، قصد بیان چند نکته کوتاه راجع به نماز جماعت را دارم:
1. در نماز جماعت، بعد از تکبیرِ امام، اگر صف جلو آماده‌ی نماز و تکبیر گفتنِ آنها نزدیک باشد، کسانى که در صف بعد ایستاده اند، مىتوانند تکبیر بگویند. (1)
2. کسی که مسافر است و یا دیر به جماعت رسیده، اگر بخواهد در رکعت سوم یا چهارم اقتدا کند، چنانچه در حالی که امام ایستاده، بخواهد اقتدا کند، باید حمد و سوره را آهسته بخواند، و اگر برای خواندن سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و به فتوای تعداد زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه‌ای، در رکوع، خود را به امام جماعت برساند. (2)
3. اگر می‌داند که برای خواندن حمد، زمان کافی ندارد (بنا بر احتیاط واجب) باید صبر کند تا امام به رکوع برسد، بعد اقتدا کند؛ لذا در حالی‌که امام بعد از تکبیر در حال رفتن به رکوع است نیز اقتدا نکند. (3)
نکات و مسائل شرعی دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم، نظرات مراجع متفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح کنید.
خداوند متعال توفیق شرکت در نماز جماعت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محم
نکات توضیحی و منابع:
(1) (ولى احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا تکبیر صف جلو تمام شود. مشهور؛ مکارم: انتظار کشیدن خلاف احتیاط است. بهجت: زودتر تکبیر گفتن بر خلاف احتیاط است.) (رساله مراجع م 1418 ؛ بهجت استفتائات ج2 س2672)
(2) (امام خامنه‌ای، آیات عظام خوئی، بهجت، فاضل، تبریزی، سیستانی، مکارم، وحید: خودش را به رکوع برساند. آیت الله سیستانی: اگر برای تمام حمد وقت ندارد، حمد را قطع کند و با امام به رکوع برود.) (امام خامنه‌ای، سایت ادمین، استفتاء شخصی ؛ رساله مراجع م1442)
(3) (رساله مراجع م 1441)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-
آیا خون گریه کردن آسمان و ازاین قبیل اتفاقات سند معتبر دارد؟
1.خونین بودن آسمان:هنگام شهادت امام، آسمان خون بارید که در خراسان و شام و کوفه نیز باریده بود(تاریخ مدینه دمشق ج14 ص229)
2. جاری شدن خون از زیر سنگها:"در روز شهادت حسین زیر هر سنگی را بر می داشتند از زیر آن خون تازه می جوشید"(المعجم الکبیر ج3 ص113+دلایل النبوه ج6 ص471)
3. تاریک شدن دنیا: هنگامی که حسین شهید شد آن قدر آسمان تاریک شد که هنگام ظهر ستارگان آسمان ظاهر شدند و خاک سرخ از آسمان فرو ریخت"(تاریخ مدینه دمشق ج14 ص226+تهذیب التهذیب ج2 ص305)
جاری شدن خون از دیوار دار الاماره ابن زیاد(تهذیب الکمال ج6 ص434) و اشک ریختن آسمان (سیر اعلام النبلا ج3 ص312) و دیگر موارد نقل شده است
خداوند توفیق اطاعت از امامان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده کسی که علمی را برای خدا بگیرد و به آن عمل کند و به دیگران هم یاد بدهد، در آسمان‌ها از او به بزرگی یاد میشود. (الامالی (للطوسی)، النص، ص: 47) لذا اجمالا به این نتیجه می رسیم که ما نسبت به اطرافیانمان در آموزش احکام شرعی بی تکلیف نیستیم.
توضیحات
اما مسئله شرعی در این رابطه به چه صورت است:
گاهی اوقات است که پیش می آید کسی جلوی ما وضویش را اشتباه می‌گیرد یا جهت قبله را اشتباه می کند؛ سوال این است که آیا واجب است به او تذکر دهیم؟
باید عرض کنیم که مساله دو صورت دارد:
الف: اگر فردی در مسئله ای بی‌اطّلاع از حکم شرعی باشد اگر در صدد تعلّم و فراگیری است و احتمال تأثیر هم هست، یاد دادن مسأله‌ی شرعی به او واجب است؛ در اصطلاح فقهی به این تذکرِ واجب «ارشاد جاهل» گفته میشود. مثلا کسی که نمی‌داند استفاده از انگشتر طلا بر مرد حرام است یا نمی داند ارائه اسناد و فاکتور صوری و دروغی حرام است یا نمی‌داند سقط جنین حتی قبل از دمیده شدن روح حرام است، یا نمی‌داند کاشت ناخن مصنوعی حرام است و به علّت ندانستن حکم شرعی، این موارد را رعایت نمی‌کند، اینجا فرموده اند یاد دادن و تذکر حکم شرعی با وجودِ شرایط به او واجب است. (1)
ب: اما یک موقع هست که مکلف حکم شرعی را می‌داند، ولی از روی اشتباه و فراموشی مرتکب خلاف شده، در این صورت فرمودند تذکر دادن واجب نیست. مثلا کسی که می‌داند خوردن و آشامیدن، روزه را باطل میکند ولی از روی فراموشی اقدام به خوردن کرده؛ در این مورد تذکر دادن به او واجب نیست. یا اینکه می داند باید نماز رو به قبله باشد ولی الان اشتباها، قبله را رعایت نکرده، اینجا هم تذکر دادن واجب نیست. (که در این مثالها متخلف حکم را می داند) البته اگر موضوع از موضوعات بسیار مهم باشد تذکر دادن لازم است مثل کسی که ندانسته می خواهد مایعی سمی بخورد. (2)
زائرین و مجاورین عزیز می‌توانید (در این وضعیت شیوع بیماری که توصیه شده افراد بیشتر در منازل بمانند) سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
خداوند متعال به همه ما توفیق علم و عمل نسبت به مسائل دینی عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، ج۱، کتاب امربه‌معروف، القول فی شرائط وجوبهما، م 23 و 24 ؛ سایت ادمین، سوالات سامانه جامع امر به معروف و نهی از منکر، سوال شماره 1110130؛ توضیح المسائل جامع، م 2222 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، شرایط امر به معروف و نهی از منکر، ارشاد جاهل به حکم یا موضوع)
(2) (سایت ادمین، سوالات سامانه جامع امر به معروف و نهی از منکر، سوال شماره 1163165؛ توضیح المسائل جامع، م 2221)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم-
آیا سربه محمل کوبیدن حضرت زینب ( سلام الله علیها ) واقعیت دارد؟
داستان چنین است: مسلم گچکار که داراالاماره ابن زیاد را تعمیر میکند،گفته: دیدم سرامام را مقابل کجاوه(هودج) حضرت زینب بردند و ایشان درشعری خطاب به امام صحبت کرد و در شعر گفت: حسین،چه قسب القلب شدی؟اگر با من حرف نمیزنی، بافاطمه صغیره حرف بزن و... سپس سرش را به محمل زد و خون جاری شد(بحار، ج 45، ص 114)
1.این داستان راعلامه مجلسی از نورالعین شافعی مذهب و منتخب طریحی(هردو غیرمعتبر) و بدون سند و مرسل نقل کرده است وخود مسلم جصاص نیز مجهول است
2.اصلا اسیران بر شتر بدون زین بودند و اصلا اسیر را با محمل نمیبرند(منتهی الامال، ج ۱، ص ۷۵۳)
3.با مقام صبر و رضای حضرت زینب سازگاری ندارد وباتوصیه امام به صبر به خواهرش نمیخورد؛زینبی که در گودال قتلگاه بدن بی سر امام را بلند کرده و گفت: الهی تقبل منا هذا القربان(مقتل الحسین مقرم، ص ۳۰۷)؛زینبی که کاخ ابن زیاد و یزید را باسخنانش به لرزه درآورد
4.قسی القلب گفتن به امام حسین حرف زشتی است که حضرت بکار نمیبرد
5.سر امام را همان عصرعاشورا به کوفه بردند و همراه کاروان که 12 محرم به کوفه رسید،نبود (ارشاد،ج2، ص 113)
6.برفرض بوده باشد بی اختیار بوده و ربطی به قمه زنی که فعلی اختیاری است ندارد
خداوند توفیق فهم معارف دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ... لَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا
اى کسانى که ایمان آورده اید، یکدیگر را نکشید و خود را نیز در معرض قتل قرار ندهید، از آن روى خدا شما را از قتل باز مى دارد که به شما مهربان است. (سوره نساء آیه 29)
توضیحات
در مساله 11 مراجع تقلید ذکر شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد. از آنجایی که یکی از مسائل روز درگیری مردم با ویروس کرونا است؛ لذا چند نکته کوتاه درباره حفظ جان خدمت شما عرض می شود:
1. یکی از واجبات مهم دینی حفظ جان خود و دیگران است. به همین جهت است که خودکشی و کاری که باعث مرگ انسان شود، حرام است؛ یا بیمار هر اقدامی که به حفظ جانش کمک کند، واجب است انجام دهد و همچنین بر مسلمان واجب است چنانچه جان مسلمان دیگری در معرض مرگ باشد و توانایی نجات او را داشته باشد، او را نجات بدهد. (1) (تذکر به مردم راجع به رعایت فاصله و ماسک و همچنین رعایت مسائل بهداشتی)
2. در زمان کنونی درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا بر کادر درمانی و پزشکان واجب کفایی است و خدمت رسانی به بیماران از بهترین اعمال صالح است. (2)
3. کسی که دارای بیماری واگیرداری هست چنانچه بداند حضورش باعث سرایت بیماری به دیگران خواهد شد، حضور او در محل اجتماعات یا ارتباطش با دیگران شرعا حرام است. (3)
زائرین و مجاورین گرامی می توانند سوالات دینی خویش را با ذکر نام مرجع تقلید خویش به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید دریافت نمایند.
خداوند متعال به حق حضرت رضا علیه السلام همه مریض ها را شفای عاجل عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع، اقتباس از م 2635 ؛ تحریر الوسیله، کتاب امر به معروف و نهی از منکر، دفاع، قسم دوم، اقتباس از م 10 ؛ اجوبه الاستفتائات، اقتباس از سوال 1281 ؛ رساله آموزشی، ج2 درس 78 ، تشریح میت ؛ سیستانی، استفتائات، س 459 و سایت، سوالات پزشکی ؛ مکارم، سایت، رساله احکام پزشکی، سوال 628 و 630 و 631 و 632)
(2) (سایت لیدر، استفتائات جدید مربوط به کرونا ویروس، س 4)
(3) (امام خامنه ای، ادمین، سوالات سامانه جامع، مسائل فرهنگی و اجتماعی، شماره 1065159 ؛ سیستانی، استفتائات، س: 463 ؛ مکارم، استفتائات سایت، پزشکی، فصل دوم: احکام پزشک، خسارت ناشی از کوتاهی یا کمبود اطلاعات پزشک ؛ احکام حج بیماران، روشهای پیشگیری از بیماری ؛ پاسخ های آیت الله شبیری زنجانی به چند پرسش شرعی درباره بیماری کرونا، تاریخ 12/12/ 1398)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ :« مؤمنان کسانی هستند که هنگامی که ذکر خدا شود، دل های آنان می ترسد.»( سوره انفال، آیه 2.)
سوال این است که چرا باید انسان از خدایی که مهربان است بترسد ؟
در جواب این سؤال چند نکته بیان می شود:
1- ترس دو قسم است: ترس از روی جهل و نا آگاهی وترس از روی علم وآگاهی(جاهلانه و عاقلانه.)
ترس از روی جهل مثل ترس از مرده و تاریکی .ترس عاقلانه مثل ترس از خطرات جاده در هنگام رانندگی ،ترس از گناه و اثرات آن در زندگی و امثال این.
2- ترس از خدا در حقیقت ترس از عدالت الهی است که ترسی عاقلانه است.
در دعای بعد از زیارت حضرت رضا علیه السلام می خوانیم که خدایا تو بزرگتر از آنی که از تو بترسند. بلکه باید از عدالت تو ترسید. (جَلَلْتَ اَنْ یُخافَ مِنْکَ اِلا الْعَدْلُ- مفاتیح الجنان ،ص 828.-). انسانی که از عدالت میترسد در حقیقت از اعمال نادرست گذشته و آینده خود و آثار آن میترسد.
3- ترس از خدا باعث تقرب انسان به خدا می شود، به همین جهت حضرت علی علیه السلام میفرمایند: انسان از هرچیزی بترسد از او فرار می کند الا خداوند که هرچه انسان بیشتر از خدا بترسد به او نزدیکتر می شود. (غرر الحکم ،4027.).
بنابراین تقوى (اتقوالله) یعنی پرهیز از گناهان و پرهیز از عذاب خداست که بوسیله انجام واجبات و ترک محرّمات انجام میشود.
4-ترس دیگر ترسی است که در اثر کوچکی و احساس حقارت فرد در برابر عظمت خدا بوجود می آید.
خداوند تقوای الهی را با اطاعت از دستوراتش به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت أمیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت شده که فرمودند: مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا
کسی که بدون یادگیری احکام، تجارت کند، بداند که در ربا فرو خواهد رفت. (نهج البلاغه، حکمت447)
توضیحات
در مساله 11 رساله مراجع تقلید ذکر شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد. مسائل خرید و فروش بسیار مورد نیاز است لذا امشب به نکته ای کوتاه در این زمینه اشاره می شود.
یکی از سوالاتی که پرسیده میشود این است‌که آیا گرفتن دیرکرد یا جریمه‌ی تاخیر در داد و ستدها جایز است؟ (1)
در جواب عرض کنم:
یک قسم از دیرکرد به نظر همه فقها حرام است و آن «صورتی است که طلبکار به بدهکار برای تاخیر پرداختِ بدهیش مهلت بدهد و بابت مهلت دادن وجهی دریافت کند» (که اگر معامله با چک باشد در بازار به نو کردن چک هم تعبیر می‌کنند)، مثلا ماشینی را شش ماهه می‌فروشد در سررسید پرداخت دین، بدهکار و طلبکار با یکدیگر توافق می‌کنند، که بدهکار بدهی را با تاخیر پرداخت کند، ولی بابت تاخیر، مبلغی پرداخت کند. این مورد رباست و شرعا حرام است.
اما نوع دیگر این است که فروشنده، موقع خرید و فروش مثلاً، اعلام کند بدهکار باید بدهی را در سررسید پرداخت کند و فروشنده رضایت به تاخیر پرداخت ندارد اما با بدهکار در ضمن خرید و فروش شرط میکند «چنانچه بدهی را در سررسید پرداخت نکند، وجه معینی بابت خسارت باید بپردازد» چنین شرطی به نظر تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه‌ای صحیح است. (2)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 و همچنین پیامکی 30002020 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد.
خداوند متعال توفیق انصاف با مردم و کسب روزی حلال نصیب همه ما بگرداند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
منابع و نکات توضیحی:
(1) (جهت اطلاع: دیرکرد در مالیات و جریمه راهنمایی و رانندگی و مانند این دو دیرکرد در برابر دین نیست و حکم دیرکرد را ندارد.)
(2) (موافق: آیات عظام مکارم، فاضل. مخالف: حضرت امام، آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، بهجت.)
(امام خامنه‌ای: دریافت جریمه دیرکرد برای معوقات بانکی و همچنین دریافت دیرکرد جرایم تخلفات ساختمانی توسط شهرداریها از متقاضیان چه حکمی دارد؟ اگر بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان، انجام گیرد، اشکال ندارد. آیت الله مکارم: جریمه دیرکرد هر گاه به عنوان یک قانون بانکی طبق محاسبه سود پول اعمال شود نوعی ربا خواری و حرام است. و اگر به عنوان تعزیر در برابر تاخیر در پرداخت دین باشد (در فرض عدم اعسار) مبلغ آن جریمه متعلق به بیت المال است نه سیستم بانکی. و اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند می‌تواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند.) (استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 294 س: 34 ؛ رهبری: استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 437318 ؛ استفتائات سایت مکارم ؛ استفتائات سیستانی س 359 و 364 ؛ استفتائات سایت شبیری زنجانی ؛ مکارم، استفتائات جدید، ج1 س: 658 و 663 ، استفتائات سایت مکارم، امور بانکی، جریمه دیرکرد ؛ بهجت استفتائات، ج3 س: 4472 ؛ جامع المسائل-فارسی، فاضل، ج1 ص: 306 س: 1186)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در آیه 35 سوره مائده می فرماید:« یا ایها الذینَ آمَنوا اِتَّقوا اللهَ وَابْتَغُوا اِلیهِ الوَسیلِه...» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوا پیشه کنید و وسیله‌ای برای تقرب به خدا بجویید
توسل و وسیله: چیزی است که انسان از طریق آن به چیز دیگری نزدیک میشود
خداوند توانا ، عالم هستی را بر اساس اسباب ومُسَبَّبات آفریده است وانسان برای رسیدن به مراد خویش باید به اسباب و واسطه های فیض متوسل شود .مثلا انسان برای سیر شدن باید غذا بخورد، برای عالِم شدن باید درس بخواند همچنین برای به کمال رسیدن وهدایت شدن نیاز به وسیله و سبب دارد.
خداوند متعال اراده فرموده، اولیائ خود را مورد توجه ومراجعه مردم قرار دهد تا به سبب این ارتباط ، مراجعه والگو پذیری از آنها به کمالات مادی ومعنوی نائل گردیم وبه هدایت وسعادت دست یابیم ،چراکه پیامبران وائمه از جنس ما انسانها هستند وخیلی راحت می توانیم با آنها رابطه عاطفی ومحبت ودوستی برقرار کنیم.
همانطور که نماز،روزه و همه اعمال خیر، اسباب و وسایل تقرب به خداوند هستند، اولیاء الهی نیز واسطه فیض الهی ووسیله تقرب هستند؛یعنی اثر دارو به اذن خداست، تاثیرسیراب شدن با آب توسط خداست و هیچ کدام مستقلا اثر ندارند، اولیای الهی نیز اثر مستقلی غیر از اراده خدا ندارند و وفقط وسیله تقرب به خداوند هستند،از این جهت موقع دعا ،خداوند را به آبروی بندگان صالح خدا قسم می دهیم ویا اینکه از اولیاء الهی می خواهیم که برای ما به درگاه الهی دعا نمایند.
در دعای توسل می خوانیم: اِنا تَوَجَّهنا وَاستَشفَعنا وَ تَوَسَّلنا بِکَ اِلی اللَّــهِ وَ قَدَّمناکَ بَینَ یدَی حاجاتِنا یا وَجیهاً عِندَاللَّــهِ اِشفَع لَنا عِندَاللَّــه
خداوند مشکلات و گرفتاری همه را به برکت اهل بیت برطرف نماید با ذکر صلوات بر محمد وآل محمد.
