بیان بین الصلاتین
خوش اخلاقی در خانواده 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )می فرمایند: أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ : نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است(بحار، ج ۷۱، ص ۳۸۷)
در روایات فضایل و اثرات زیادی برای خوش اخلاقی در خانواده ذکر شده که برخی را ذکر می کنیم:
1-رسیدن به مقام صدّیقان و شهیدان: پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم )فرمودند: به اهل و عیال خود خدمت نکند مگر صدّیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد(بحار، ج ۱۰۴، ص ۱۳۲)
2- نزدیکی به پیامبر در قیامت: پیامبر اعظم (صلوات الله علیه و آله) نزدیک‌ترین شخص به خود را در قیامت این گونه معرفی کرده و فرمودند: نزدیک‌ترین شما به مقام و جایگاه من در روز رستاخیز... همانانند که با همسرانشان بهتر رفتار کنند(وسائل الشیعه، ج 8، ص 507)
3- افزایش طول عمر: امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هرکس با خانواده‌اش نیک رفتار باشد، خداوند بر عمرش بیفزاید.( کافی، ج 8، ص 219)
4-ثوابی برابر اعتکاف : پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ): نشستن مرد در کنار خانواده اش، نزد خدای بزرگ دوست داشتنی تر از اعتکاف [و نشستن] در این مسجد من است .»( تنبیه الخواطر، ج ۲، ص ۱۲۲)
5- آمرزش گناهان: پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ):خدمت مرد به اهل و عیال از روی محبت و اشتیاق، کفاره گناهان بزرگ اوست که غضب پروردگار را خاموش می‌کند(بحار، ج ۱۳، ص ۱۳۳)
خداوند به همه اخلاق خوش عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی
تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره‌ای در برابر دریای پهناور است. (وسائل الشیعة، ج16، ص: 134)
توضیحات
همانطور که همه می دانیم یکی از مهمترین واجبات دین اسلام امر به معروف و نهی از منکر است و تک تک ما در قبال این واجب الهی مسؤل هستیم؛ لذا امشب بنا داریم چند نکته ای درباره احکام امر به معروف و نهی از منکر خدمت شما بیان کنیم:
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله: احتمال تاثیر در مخاطب است که قدری راجع به این شرط صحبت کنیم. احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی بدهد مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد و وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است، اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است (که نوعا این یقین را افراد ندارند لذا مراقب باشیم به بهانه واهی واجب را ترک نکنیم). (1)
2. سوال این است که مراد از این احتمال تاثیر دقیقا چیست؟ (مثلا اگر نهی ناهی موقتا در مخاطب اثر کند آیا تاثیر شرعی محسوب می شود و امر و نهی واجب است ؟) پاسخ این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن، گنهکار حتی موقتا و مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد و یا اینکه امر و نهی در آینده ممکن است در او اثر کند در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است. (2)
سامانه پیامکی 30002020 به صورت شبانه روزی آماده دریافت سوالات شرعی و دینی شما مؤمنین می باشد.
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر می داند تاثیر ندارد، احتیاط واجب کراهت خود را برای کارهای ناشایسته اظهار کند.
(2) (رساله مراجع ج2 ملحقات ص: 956 ؛ تحریر الوسیله، کتاب امر به معروف شرط دوم ؛ رساله جامع م 2202 و 2205)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی( علیه السلام ) در فضیلت سکوت می فرمایند: الصَّمْتُ زَینُ الْعِلْمِ وَ عُنْوانُ الْحِلْمِ:خاموشی آرایش و زینت علم و نشانه بردباری و حلم است(غرر الحکم ،ج1؛ص 76)
برخی از فضایل سکوت عبارتند از:
1- برترین عبادات :پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرمایند: «ألا أخبرکم بأیسر العباده و أهونها على البدن؟ الصمت و حسن الخلق؛ می‌خواهید شما را به عبادتى که از همه عبادتها بر بدن آسانتر است خبر دهم؟ سکوت و خوش‌اخلاقی». (ترجمه نهج الفصاحه، ص241)
2-عدم احتیاج به عذر خواهی: پرگو و پرحرف در لابلای کلماتش سخنانی هرز صادر می شود و او برای حفظ موقعیت آینده خود مجبور به عذرخواهی و طلب بخشش می شود چه اینکه اگر چنین نکند بدتر از پیش از چشمها می افتد و اعتماد نسبی دیگران را نسبت به خود از دست می دهد.امام علی علیه السلام فرمود:خاموشی، لباس وقار بر تو می پوشاند و سختی عذرخواهی را از تو برمی دارد.(غررالحکم، ج1 ،ص276)
3- طرد شیطان:زبان عامل بسیاری از انواع مختلف گناهان است و لذا وسیله ای خوب برای رسیدن ابلیس به مطامع خود می باشد. و سکوت در خلاف این جهت حرکت کرده و لذا موجب توقف و طرد ابلیس می شود.پیامبر فرمود: بر تو باد سکوت زیاد که موجب طرد شیطان و باعث یاری دین تو می باشد.( بحار ،ج71،ص 279)
4- افزایش بصیرت: از مهمترین آثار سکوت باز شدن چشم دل است، سکوت موجب مصونیت از بسیاری از معاصی می شود، علایق انسان را می کاهد، حلم او را بالا می برد و شیطان را از او دور می کندپیامبر فرمود:اگر زیادگوئی شما و اختلاط قلوب شما نبود، هر آنچه که ما می دیدیم و می شنیدیم، شما می دیدید و می شنیدید(شرح اصول کافی؛ج1؛ص602)
-البته سکوت در برابر حق و پذیرفتن ظلم کار صحیحی نیست.
خداوند توفیق کنترل زبان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
صدقه و انفاق
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که می فرمایند: الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ الْمُبْرَمَ فَدَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ
صدقه بلای قطعی را دفع می‌کند، پس بیمارانتان را با صدقه درمان کنید. (وسائل الشیعة ؛ ج2 ؛ ص433)
توضیحات
اسلام عزیز نسبت به اقتصاد افراد جامعه نیز توجه ویژه دارد که یکی از برنامه های دین اسلام در این زمینه پرداخت صدقه و انفاق است؛ لذا امروز بنا داریم چند نکته ای کوتاه درباره احکام انفاق و صدقه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. انفاق واجب مثل پرداخت خمس و زکات و رد مظالم و کفارات علاوه بر اینکه ثواب بسیار زیادی دارد، عمل به وظیفه شرعی است و هیچ گاه انفاق مستحب، جای انفاق واجب را نمی گیرد بلکه اگر به مالی از اموال انسان انفاق واجب تعلق بگیرد مثل اینکه خمس بر اموال وی واجب باشد، به فتوای اکثر مراجع تقلید (1) تا خمس آن پرداخت نشود، هرگونه تصرف حتی صدقه و خیرات کردن هم جایز نیست. (2)
2. در مصرف صدقه مستحبی به فتوای اکثر مراجع تقلید فقیر بودن شرط نیست (3) و همچنین می توان صدقه مستحبی را به سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود؛ و همچنین به کسی که صدقه پرداخت می شود، هرچه خویشاوندیش نزدیکتر باشد، ثواب آن بیشتر است. مثل پرداخت صدقه به پدر و مادر یا برادر و خواهر. (4)
3. همان طور که صدقه دادن مستحب است، واسطه شدن و کمک کردن در رساندن صدقات به اهلش و نیازمندان مستحب است و در روایت است که به واسطه ی کار خیر هم، پاداش صدقه دهنده، عطا می شود بدون اینکه از ثواب صدقه چیزی کم شود. (5)
عزیزان می توانند سوالات شرعی و دینی خویش را به صورت پیامکی از سامانه 30002020 ارسال کرده و در اسرع زمان ممکن پاسخ را دریافت نمایند.
خداوند متعال توفیق کارهای خیر به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) امام خامنه ای: تصرف جایز است.
(2) (اقتباس از مساله 820 رساله مراجع تقلید)
(3) مکارم: در صدقه مستحبی فقیر بودن شرط است. (مکارم، استفتائات سایت، صدقات)
(4) (اجوبه الاستفتائات س1822 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصدقه، مساله 5 و کتاب الهبه، مساله 21 ؛ منهاج الصالحین ج 2 م 1335 و م 1607 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، صدقات)
(5) (تحریر الوسیله کتاب الصدقه، مساله 7 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2 م 1602)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی علیه السلام در وصیت نامه خود خطاب به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام می فرماید:
أُوصِیکُما وَ جَمِیعَ وُلْدی وَأَهْلِی وَمَنْ بَلَغَهُ کِتابِی بِتَقْوَی اللّه ِ وَنَظْمِ أَمْرِکُمْ.(نامه 47 نهج البلاغه)
شما و همه فرزندانم و خانواده ام و هر کس را که نامه ام بدو رسد، را به ترس از خدا و نظم در کارهایتان سفارش می کنم.
نمونه هایی از نظم در اسلام ذکر میشود:
1-به‌هم‌ریختگی موجب فساد است:امام علی «علیه السلام» فرمود: کارهاى نظم یافته را اختلاف تباه می‌کند(غرر الحکم ج 1، ص 603)
2-یکی از ارکان نظم، انجام دادن به موقع امور است پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرماید: کارها در گرو وقت خود است. (عوالی اللئالی، ج1، ص292)
3-نظم در نماز جماعت: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)فرمود: صفهاى خود را (در نماز جماعت) راست کنید، و شانهها را به یک دیگر بچسبانید، تا شکافى میانتان نباشد. و با یک دیگر مخالفت نکنید که در آن صورت خدا میان قلبهاى شما خلاف مىاندازد. و بدانید که من شما را، در پشت سر خود، می‌بینم. ( تنبیه الخواطر ،ج۲ ،ص۲۶۷)
4-نظم در اوقات: رسول‌خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )چون به خانه می‌رفت، اوقات خویش را سه قسمت می‌کرد؛ بخشی را برای عبادت خدا، بخشی برای خانواده خود و بخشی را به خود اختصاص می‌داد و سپس بخش مربوط به خود را میان خود و مردم تقسیم می‌کرد. (طبقات الکبری، ج1، ص423)
5-نظم در زندگی:قال علی ( علیه السلام )فرمود:هر چیز را در جای خود قرار بده ،و هر کار را در هنگام خود انجام بده(نامه 53 نهج البلاغه)
خداوند توفیق نظم در زندگی را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که می‌فرمایند: ...اَلصُّلحُ جائِزٌ بَینَ المُسلِمینَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما و َحَرَّمَ حَلالاً.
صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند. (من لا یحضره الفقیه ج3، ص: 32)
توضیحات
دو نکته درباره قرارداد صلح خدمت شما زائرین و مجاورین گرامی بیان می شود:
1. یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین قراردادهای شرعی قرارداد صلح است یعنی اگر انسان نسبت به حق یا منفعت یا دینی یا مالی با دیگری اختلاف و یا امکان اختلاف باشد، به سازش و توافقی‌که صورت می گیرد صلح گفته می شود مثلا انسان به کسی بدهکار است و مقدار بدهکاری نزد طرفین معلوم نیست در اینجا طلبکار و بدهکار بر پرداخت مقداری مال توافق و مصالحه می‌کنند در اینجا توافقی که صورت گرفته صلح گفته می شود و در صلح لفظ خاصی معتبر نیست بلکه هر لفظی یا کاری که بفهماند با هم صلح و سازش کرده اند صحیح است. (1)
2. در بسیاری از موارد می توان از قرارداد صلح استفاده کرد مثلا مردی می خواهد همسرش بعد از فوتش از اثاث زندگی یا منزل مسکونی استفاده کند و ورثه اثاث زندگی و منزل را از او نگیرند و تا وقتی که مرد زنده است باز هم خود اختیار اموال را داشته باشد می تواند از قرارداد صلح استفاده کند؛ مثلا بگوید منزل و اثاث منزل را به همسرم صلح کردم بشرط اینکه تا وقتی که خودم زنده ام اختیار تصرف داشته باشم و خانم هم قبول کند خانم مالک اثاث زندگی و منزل مسکونی محسوب می شود.
خداوند متعال همه ما را اهل علم و عمل قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الصلح ؛ رساله آموزشی ج2 ، درس 45 ؛ منهاج الصالحین، ج2 ، الصلح)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
در روایات آمده، خداوند دو حجت بر بندگانش ارزانی داشته است که ملاک تشخیص حق از باطلند؛ چنانکه امام کاظم( علیه السلام ) می‌فرمایند: «إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَیْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ: وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُول: به‌درستی که خداوند دو حجت بر بندگانش دارد، یکی حجت ظاهری و دیگری حجت باطنی؛ اما حجت ظاهری همان رسولان و انبیا و ائمه: هستند و اما حجت باطنی، همان عقل است (اصول کافی، ج1، ص16)
به همین خاطر اهل جهنم می گویند اگر از هر کدام از عقل یا دین پیروی می کردیم اهل جهنم نمی بودیم:«لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنَّا فی أَصْحابِ السَّعیر»؛ اگر ما (به سخنان انبیاء) گوش میکردیم یا تعقّل مىکردیم، در میان دوزخیان نبودیم.(آیه 10 ملک) ؛البته اگر کسی واقعا از عقل تبعیت کند عقل دست او را در دست شرع خواهد گذاشت.
برای تشخیص حق ملاکهایی وجود دارد که ذکر میشود:
1- عقل: نخستین معیار برای بازشناسی حق از باطل، عقل است. خداوند انسان را موجودی متفکر آفریده و برای شناخت حق و حقیقت، عقل را به وی عطا کرده است و در سراسر قرآن همۀ انسانها را به تفکر، تعقل و تدبّر فراخوانده است. عقل در دین اسلام از جایگاه بسیار بلندى برخوردار است تا جایى که اساساً اسلام را «دین عقل و فطرت» مىگویند.
امام صادق( علیه السلام ) در تبیین عقل فرمودند: «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اُکْتُسِبَ بِهِ اَلْجِنَان: عقل آن است که خدای رحمان به آن، عبادت و بهشت جاویدان با آن، کسب میشود».( اصول کافی، ج1، ص11)
2- قرآن کریم:یکی از بهترین معیارهای شناخت حق از باطل، «قرآن» است. چون باطل به قرآن راه ندارد؛ چنانکه خود قرآن به این نکته تصریح کرده است: «از جلو رو و پشت سرش باطل به آن راه نمى که فرو فرستادهاى است از سوى [خداى] با حکمت و ستوده»( فصلت، آیۀ 42)
3-معصومان:زیرا معصوم، گفتار و رفتارش مطابق با واقع و حق است. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «به خدا سوگند، ما صراط مستقیم هستیم».( تفسیر نور الثقلین، ج1، ص36) بر همین اساس، پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرماید: «عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ(الامالی صدوق، ص89)
خداوند توفیق تشخیص حق و عمل به آن را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه.
هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، امامان آنها در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. ( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
توضیحات
الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم؛ یکی از آداب زیارت، توبه و استغفار از گناهان است. دو نکته در این رابطه عرض کنیم:
1. توبه یعنی شخص از گناهِ گذشته‌اش پشیمان باشد و تصمیم جِدّی بر ترک گناه در آینده داشته باشد، ولی اگر حق مالی مردم به گردنش باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کند و با توبه از گناه، حق مالی مردم از بین نمی رود. بنابر این اگر کسی خسارت مالی به مال کسی وارد کرده یا بدهکاری به مردم دارد، باید بدهیش را در صورت توانایی، فوراً برگرداند. (1)
2. اگر شخص بخواهد بدهی خود را پرداخت کند، چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود او بدهد و اگر فرد از دنیا رفته باشد باید به ورثه اش بپردازد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی باشد یا مانع شرعی دیگری در میان باشد، می‌تواند به صورت غیر مستقیم مثلاً به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند، و انجام کارهای خیر از طرفِ طلبکار به جای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار ناامید شود باید (به فتوای یا احتیاط) با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی صدقه بدهد. (2)
خداوند متعال به حق حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را قبول درگاهش قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الغصب، مساله 4 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 ، م 809)
(2) نکته: طبق فتوای امام خامنه‌ای برای اجازه در پرداخت رد مظالم احتیاط مستحب است. (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی( علیه السلام ) درباره منابع زیاد عبرت گیری می فرماید: اَکْثَرُ العِبَرُ وَ اَقَلُّ الاِعْتِبَارُ:عبرتها چه بسیارند و عبرت گیرچه کم!(حکمت 289 نهج البلاغه)
برخی از منابع عبرت گیری عبارتند از:
1- دنیا، سرای عبرت: یک نگاه عموعی به دنیا و ویژگیها و سنتهای حاکم بر آن، جدای از وقایع تاریخی، پندهای فراوانی به انسان می دهد. قوانینی بر دنیا حاکم است که هر یک می تواند درس عبرتی برای انسان باشد
امام علی به امام حسن فرمود: پسر عزیزم! من تورا از دنیا و تحولات گوناگونش و نابودی ودست به دست گردیدنش آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسانها در آنجا فراهم است اطلاع دادم و برای تو از هر دو مثال زدم تا به آن پندپذیری و براساس آن در زندگی گام برداری.( نامه 31 نهج البلاغه)
2-تاریخ مدرسه عبرت آموزی: بخش عظیمی از آیات قرآن، ذکر مباحث تاریخی در قالب داستان، قصه و خاطره تاریخی است و همه اینها با هدف پندآموزی و عبرت دهی به مخاطبان صورت گرفته است. زیرا غالبا پس از ذکر هر قصه یا جریان تاریخی، به این هدف اشاره شده است لَقَدْ کَانَ فِی قِصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لاِولِی الاَلْبَابِ: در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود(حکمت 297 نهج البلاغه)
3- مسافرت و عبرت آموزی:
در بیش از ده آیه قرآن، مردم را تشویق و ترغیب به مسافرت (سیر فی الارض) نموده است. مسافرت و سیر در زمین در فرهنگ قرآن، به معنای جهان گردی بی هدف نیست. بلکه به معنای پندگیری و عبرت آموزی و شناخت نشانه های خداوند و آگاهی از قدرت او و بررسی حوادث تاریخی گذشتگان است.
سِیرُوا فِی الاَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ: در روی زمین سیر کنید و ببینید عاقبت کار مجرمان به کجا رسید!( سوره نمل، آیه 69)
خداوند بصیرت وعبرت گیری از حقایق را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: ما دُمتَ فی الصَّلاةِ فَإِنَّکَ تَقرَعُ بابَ المَلِکِ الجَبّار، وَ مَن یُکثِر قَرعَ بابِ المَلِکِ یُفتَح لَهُ.
تا زمانى که تو در حال نمازى، درِ خانه فرمان رواى جبّار را مى‌کوبى، و هر کس درِ خانه فرمان روا را بکوبد، برایش باز مى شود. (امالی طوسی: ص 529)
توضیحات
مسئله ای که امشب بیان می شود این است که در چند مورد باید نماز را کامل بخوانیم و نماز شکسته نمی شود و روزه هم صحیح است:
1. مورد اول نماز در وطن است البته تا وقتی اعراض نکرده باشد؛ اما اگر اعراض و ترک وطن کند یعنی بعد از خروج تصمیم بگیرد که دیگر برای زندگی به آنجا بر نگردد (یا به نظر تعدادی از مراجع بداند که دیگر نمی تواند به آنجا برگردد) در این صورت نماز و روزه در آنجا کامل نیست، اما اگر چنین تصمیمی نگرفته و احتمال بازگشت برای زندگی می دهد نماز و روزه‌اش کامل است. (1)
2. کسی که می داند یا تصمیم جدی دارد حداقل ده روز یا بیشتر در یک مکان بماند. محاسبه ده روز به این صورت است که اگر کسی شب و قبل از اذان صبح (2) برسد، 10 روز او غروب آفتاب روز دهم (به پایان می‌رسد، ولی اگر بین روز برسد باید 240 ساعت در مقصد بماند یعنی اتمام ده روز اقامت او روز یازدهم و همان ساعتِ ورودش است. مثلا: بنده ساعت 12 شب وارد مشهد شده ام، 10 روز من، غروب آفتاب روز دهم تمام می شود ولی اگر ساعت 9 صبح وارد مشهد شده باشم برای کامل خواندن نماز، باید قصد ماندن تا ساعت 9 روز یازدهم را داشته باشم. (3)
3. اگر بعد از یک نماز چهار رکعتی ادائی، از قصد خودش برگردد نمازهای قبلی او صحیح است و تا زمانی هم که در این مکان قرار دارد نمازش کامل است. (4)
زائرین و مجاورین گرامی می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع، م 1334 و 1329 ؛ امام خامنه‌ای، جزوه نماز مسافر، مساله 200 ؛ توضیح المسائل جامع، م 1609 ؛ جامع الاحکام، صافی، ج1، ص: 107، س: 383 ؛ مکارم، استفتائات، ج1، ص: 76، س: 210 ؛ وحید، احکام مسافر، ص: 41، م36 ؛ تبریزی، استفتائات جدید، ج2، ص: 88، س: 397)
(2) امام خامنه‌ای، خوئی، تبریزی: قبل از طلوع آفتاب)
(3) (رساله مراجع، مساله 1335 و 1336 ؛ سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، احکام بانوان سوال شماره 1133743)
(4) صرفا جهت اطلاع: اگر چهار رکعت نماز قضا خوانده باشد و از قصد دهه منصرف شود، تفاوت فتوا وجود دارد. (توضیح المسائل مراجع، م 1342)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
امیرالمؤمنین( علیه السلام ) فرمود: « الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَرٍ»؛ «دعاکننده ای که بدون عمل است مثل کمان بدون زه می باشد. (غررالحکم، ص 193، ح 3767)
در روایات موانعی برای استجابت دعا ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-تلاش نکردن : انسان باید در راستای همان دعایی که کرده تلاش و کوشش کند و گرنه دعای او مستجاب نخواهد شد.
و از این جهت در روایات آمده: شخصی که در خانه نشسته و از خدا درخواست رزق می کند خدا دعای او را مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 511)
2-گناه: از امام باقر( علیه السلام ) روایت شده: «گاهی بنده ای به درجه ای می رسد که بناست دعایش به زودی یا آینده نزدیک مستجاب شود ولی گناهی از او سر می زند، آنگاه خداوند به ملائکه خطاب می کند: حاجت او را برآورده نکنید چرا که او متعرض سخط من شد و مستحق محرومیت. (وسائل ج 7، ص 145)
3-ظلم به دیگران: خداوند به حضرت عیسی( علیه السلام ) فرمود: به مردم بگو دعای کسی که به دیگران ظلم کرده را مستجاب نخواهم کرد. (عدة الداعی، ص 66)
4-خلاف حکمت و مصلحت بودن : از خداوند حکیم در حدیث زیبای قدسی حکایت شده: ای بندگان من در آنچه به شما امر کرده ام عبادت و بندگی مرا انجام دهید و مصالح خود را به من یاد ندهید، چرا که من عالم ترین به مصالح شما هستم و نسبت به مصالح شما بخل نمی ورزم. (تنبیه الخواطر، ص 350)
5-لقمه حرام : رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )فرمود: «هر کس لقمه‌ای از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمی‌شود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمی‌گردد»(بحار، ج ۶۳، ص ۳۱۴)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت سید الشهداء علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: مَنْ حَاوَلَ أمْراً بِمَعْصِیَةِ اللّهِ کانَ أَفْوَتَ لِما یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِما یَحْذَرُ.
هر شخصی که پیگیر کاری از مسیر حرام باشد آنچه را به آن امیدوار است سریعا از دست می دهد و از آنچه می ترسد به سراغش می‌آید. (تحف العقول؛ النص؛ ص: 248)
توضیحات
نعمت هایی را که خداوند متعال به انسان داده است، باید شکر آنها را بجا آورد و نباید در مسیر حرام از آنها استفاده کند؛ یکی از نعمت هایی که خداوند متعال به ما ارزانی داشته نعمت بینایی است که بنا داریم چند نکته ای درباره احکام نگاه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. یکی از آسیبهای عدم کنترل نگاه به نامحرم، فساد و سست شدن بنیان خانواده و عدم آرامش در مسیر زندگی است.
2. نگاه زن و مرد نامحرم به یکدیگر چنانچه به قصد لذت یا ترس افتادن در گناه باشد حرام است بلکه زن نباید به قسمتهایی از بدن مرد که معمولا می پوشاند هر چند بدون قصد لذت نگاه کند و همچنین مرد هم نباید به غیر از صورت و دستهای زن(البته در صورتی که زینت نداشته باشد)، نگاه کند هر چند بدون قصد لذت باشد. (1)
3. نگاه کردن به فیلم ها و عکسهای مبتذل و مستهجن جایز نیست و فرقی ندارد نگاه کننده متأهل باشد یا مجرد. (2)
4. در برخی موارد نگاه کردن به بدن زن نامحرم استثنا شده است که عزیزان می توانند این موارد را با مراجعه به کارشناسان مربوطه پیگیری کنند یکی از آن موارد نگاه پزشک مرد برای معاینه یا جراحی به بدن بیمار خانم است البته این مورد فقط در جایی است که به نظر اکثر مراجع ضرورت و اضطراری در میان باشد. (3)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2433 ؛ رساله آموزشی ج2 درس 76)
(2) (رساله آموزشی ج2 درس 76 ؛ سیستانی، استفتائات، س 222 نگاه به عکس و فیلم)
(3) (رساله مراجع م 2441 و 2442 ؛ رساله آموزشی ج2 درس 77)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلى هؤُلاءِ : روزی را که در هر امتی، گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم، و تو را هم بر این امت گواه آوریم (آیه 38 نمل)
«شاهد» و «شهید» معنی حضور را می دهد.در زبان عربی به «گواه » از آن جهت «شاهد» می گویند که کسی حق دارد در مورد واقعه ای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد، یعنی انسان در مورد واقعه ای که در آن حضور دارد و احساس می کند و بالعیان آن را می بیند حق دارد شهادت بدهد.این مساله ای است در باب «قضاء» (قضاوت)، می گویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است، یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیده اید، مثلا یقین دارید همسایه شما دزدی کرده است و از یک احتمال هم نمی دهید که دزدی نکرده، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمی دهید،و یقین دارید؛ولی باز هم تا به چشمتان ندیدید،حق ندارید بگویید.
در این باره که امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احادیث متعددی آمده است. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: « روز پنجشنبه اعمال مردم به رسول خدا و ائمه( علیه السلام ) عرضه میشود». (بحار، ج23، ص 345)
در روایت دیگر آمده: در هر عصر و زمانی، امامی از ما اهل بیت، شاهد و ناظر اعمال مردم است. رسول خدا شاهد بر اعمال ما است».(بحار، ج23، ص 347)
در توقیعی از حضرت مهدی( علیه السلام ) آمده: به اخبار شما علم داریم. هیچ چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از لغزش و کاستی‌‌های عملکرد شما آگاه هستیم. چیزی بر ما پوشیده نمی‌ماند».(بحار،ج53، ص 175)
خداوند توفیق ترک گناهان را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: ... ثَلَاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ فِیهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ الْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ فَاجِرَیْنِ وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ
سه صفت اخلاقی است که خداوند به احدى اجازه مخالفت با آنها را نداده است (خواه طرف مقابل نیکوکار باشد یا بدکار) نیکى به پدر و مادر، وفاى به عهد و أداى امانت. (خصال ج1 ص: 128)
توضیحات
دین مقدس اسلام نسبت به اموال دیگران احترام و ارزش قائل است و تاکید زیادی نسبت به امانتداری کرده است، در ادامه چند نکته کوتاه درباره مالی که در نزد انسان به امانت گذاشته می شود، عرض می شود:
1. اگر انسان مال کسی را به عنوان امانت و نگهداری قبول کرده است از آن مال نمی تواند استفاده کند مگر اینکه از صاحبش اجازه بگیرد. مثلا اگر به انسان پولی به عنوان امانت داده می شود اگر انسان نیاز به پول پیدا کند نمی تواند از آن پول استفاده کرد ولو که بعدا بخواهد پول دیگری جایگزین آن کند؛ مگر اینکه بخواهد از صاحب پول اجازه بگیرد.
2. کسى که امانت را قبول مىکند، اگر براى آن، جاى مناسبى ندارد، باید جاى مناسب تهیه نماید و طورى آن را نگهدارى کند که مردم نگویند در امانت خیانت کرده و در نگهدارى آن کوتاهى نموده است و اگر در جایى که مناسب نیست بگذارد و تلف شود باید عوض آن را بدهد. (1)
3. اگر امانت دهنده و صاحب مال فوت کند، امانت دار باید مال را به وارث او برساند، یا به وارث او خبر دهد، و چنانچه مال را به وارث او ندهد و از خبر دادن هم کوتاهى کند و مال تلف شود علاوه بر اینکه گهنکار است، ضامن نیز می باشد. (2)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند توفیق حفظ و نگهداری صحیحِ امانتهای الهی را به ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2334)
(2) (رساله مراجع م 2339)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: «فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ» از خدا آمرزش بخواهید، آن گاه به درگاه او توبه کنید، که پروردگارم نزدیک و اجابت کننده است(آیه 61 هود)
در روایات عواملی برای استجابت زودتر دعا، ذکر شده است که برخی را ذکر می کنیم:
1- بندگی و اطاعت خدا: هرچه خدا را بیشتر بندگی کنیم، خدا هم بیشتر به ما لطف می کند. «من کان لله کان الله له» «هرکه برای خدا بود خدا هم برای اوست.» لذا پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم )بیان شیرین و پر معنایی در همین رابطه به ابوذر دارند: ابوذر! وقتی انسان مطیع و بنده باشد، به اندازه نمکی که به غذا می زنند، دعا کافی است تا به مرادت برسی. (وسائل ج 7، ص 85)
2- تکرار و پافشاری در دعا: از امام باقر( علیه السلام ) نقل شده: هیچ بنده ای در حاجت خود اصرار و پافشاری نمی کند مگر اینکه خداوند دعای او را مستجاب می کند. (وسائل ، ج 7، ص 55)
3- دل شکستگی و منقلب شدن و گریه در موقع دعا: امام صادق( علیه السلام ) فرمود: هرگاه، اشک چشمت جاری شد و بدنت لرزید پس آگاه باش که در آن موقع حاجتت برآورده شده است. (وسائل، ج 7، ص 73)
4- صدقه : صدقه دادن قبل از دعا نیز در فراهم شدن مقدمات استجابت مؤثر است؛ لذا پیامبر (ص)فرموده‌اند: «اول صدقه بدهید هر کس دعا را با صدقه شروع کند دعایش رد نمی‌شود(عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 62)
5- استغفار و اقرار به گناه :یکی از مسائلی که در استجابت دعا مؤثر است طلب بخشش از خداوند و اقرار به گناهان می باشد. (بحارالانوار، ج 22، ص 318)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت شده که حضرت فرمودند: أَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِدِ اللَّهُ فِی عُمُرِک
زیاد وضو بگیر تا خدای رحمان، بر عمرت بیفزاید (و عمرت را زیاد کند). (امالی مفید ص60 ح5)
توضیحات
یکی از مسائل بسیار مورد ابتلا وضو است؛ سوال شده کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا دستش زخم شده و باند پیچی است و امکان باز کردن ندارد، چطور باید وضو بگیرد؟
دو نکته در جواب عرض کنم:
1. کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا زخم شده و باند پیچی است، باید وضوی جبیره بگیرد و اگر تمام دست یا صورت بسته باشد، اگر علاوه بر وضوی جبیره تیمم هم انجام دهد به فتوای همه مراجع تقلید به وظیفه‌اش عمل کرده. (1)
2. وضوی جبیره به این شکل است مثلا کسی که دستِ راستش شکسته و داخل گچ هست، اول صورت را (با دست چپ یا با گرفتن زیر شیر یا فرو بردن در آب) بشوید و سپس دست راست را وضوی جبیره دهد. یعنی با دستِ مرطوب بر روی باند یا گچ مسح کند، بعد دستِ چپ را مانند صورت بشوید. سپس با رطوبت آن، سر و روی پاها را مسح کند. (2)
نکته: در مواردی که وظیفه شرعی مکلف انجام وضو یا غسل جبیره ای است انجام تیمم صحیح نیست و اگر کسی فقط با تیمم نماز بخواند، نمازش باطل است و باید دو مرتبه نماز را بخواند.
نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی و با وجود کارشناس آقا و خانم(برای سوالات خاص بانوان) آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید.
خداوند متعال توفیق طهارت ظاهر و طهارت باطن به همه‌ی ما عنایت فرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (بنابر احتیاط تیمم هم نماید. مکارم، صافی، گلپایگانی، وحید، بهجت، خوئی، تبریزی)
(2) (مشهور. مکارم: احتیاط مستحب روی جبیره را مسح کند.) (رساله مراجع م329 و 330 ؛ عروه الوثقی احکام الجبائرم2 و توضیح المسائل مکارم م348)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: «فلله العزة جمیعا: «پس همه عزتها از آن خداوند است . (آیه 10 فاطر)
«عزت» در مفهوم واصطلاح یعنی اینکه انسان مغلوب نشود و در برابر مستکبران ظلم پذیر نباشد.
در روایات عواملی ذکر شده است که موجب عزت میشود که به برخی اشاره می کنیم:
1-بندگی خدا: امام علی( علیه السلام ) فرمود: هرگاه جویای عزت شدی، آن را با اطاعت [و پیروی از خدا] بجوی ( غررالحکم، شماره 4056) وفرمود: هر کس می خواهد عزیزترین مردم باشد، باید تقوای الهی داشته باشد (بحار، ج 70، ص 285)
2-ولایتمداری: امام سجاد علیه السلام فرمود: پیروی از صاحبان امر [ائمه اطهار علیهم السلام] تمام عزت است(میزان الحکمه؛ج3، ص1958)
3- جهاد: امام علی( علیه السلام ) فرمود: خداوند جهاد را برای عزت یافتن اسلام واجب کرده است(نهج البلاغه دشتی، ص 682)
4- قناعت: امام علی( علیه السلام ) فرمود: قانع باش تا عزیز شوی . (بحار، ج 78، ص 53)
5-چشم پوشی از دنیا : امام علی( علیه السلام ) فرمود:هر کس از موهبتها [و لذتها] ی دنیا چشم بپوشد، عزیز می شود(غررالحکم، 9148)
-خداوند همه ما را با بندگی خودش عزیز بگرداند به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: لَا یَنْبَغِی لِلْمُؤْمِنِ أَنْ یَجْلِسَ مَجْلِساً یُعْصَى اللَّهُ فِیهِ وَ لَا یَقْدِرُ عَلَى تَغْیِیرِه
برای مومن سزاوار نیست در مجلسی بنشیند که خداوند متعال در آن نافرمانی می شود و او هم نمی تواند آن را تغییر دهد. (وسائل الشیعه، ج 16 ص:260)
توضیحات
در این شبها که یک قدری بلندتر است ممکن است که خانواده و یا دوستان دور هم جمع بشوند و شب نشینی داشته باشند؛ لذا چند نکته شرعی درباره شب نشینی عرض می شود:
1. شب نشینی فامیلی یا دوستانه نباید همراه با گناهی همچون موسیقی های لهوی و رقص آور و محرک شهوت باشد یا عدم رعایت پوشش شرعی یا غیبت و دیگر گناهان باشد و چنانچه انسان بداند یا ترس وقوع در گناه را بدهد نباید در این برنامه شب نشینی شرکت کند.
2. در شب نشینی ها و دورهمی ها نباید افراد برای خنده و شاد بودن یکدیگر را مسخره یا اهانت یا اذیت کنند و شاد بودن با اذیت دیگران علاوه بر اینکه معصیت است، فعل غیر انسانی می باشد.
3. اگر در شب نشینی گناهی صورت می گیرد بر افرادی که گناه را مشاهده می کنند با رعایت شرایط، باید نهی از منکر کنند و در برابر گناه ساکت نباشند.
سامانه پیامکی 30002020 که پاسخگوی سوالات دینی شماست را فراموش نفرمایید.
خدواند متعال توفیق انجام واجبات و ترک محرمات را به همه عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ: خدای شما فرمود که مرا با (خلوص دل) بخوانید تا دعای شما مستجاب کنم(آیه 60 غافر)
در روایات عواملی برای استجابت زودتر دعا ذکر شده است که برخی را ذکر می کنیم:
1-ایمان به خدا: اینکه باور داشته باشیم که همه امور به دست اوست و تا او نخواهد هیچ خیر و شری از ما دور یا به ما نمی رسد؛ از این روی خداوند در آیه تلاوت شده، می فرماید: [«مرا» بخوانید [و امید به دیگران نداشته باشید] تا دعایتان مستجاب شود.
در روایت آمده: که هرگاه یکی از شما اراده کرد که از خداوند چیزی بخواهد و دوست داشت تا دعایش مستجاب شود، باید از همه مردم «ناامید» شود و فقط به او «امیدوار» باشد پس هرگاه این حالت را خداوند در قلب او دید هرچه او بخواهد خداوند به او عطا می کند. (وسائل ج 7، ص 143)
2- حضور قلب: موقع دعا حضور قلب داشته باشیم و با تمام وجود از او درخواست کنیم چرا که حکایت شده: دعایی که با بی توجهی و بدون حضور قلب باشد خداوند مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 473)
3- حضور در جمع مؤمنین و دعا کردن: از امام صادق( علیه السلام ) نقل شده: هیچ جماعت چهل نفری نیستند که دعا کنند مگر اینکه خداوند دعایشان را مستجاب می کند و ... (کافی، ج 2، ص 487) و خود ایشان هم به هنگام مشکلات زن و فرزندان را جمع می کرد و دعا می کرد و آنها آمین می گفتند. (کافی، ج 2، ص 487)
4-به صورت جمع دعا کردن و نه فقط برای خود دعا کردن :پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ): هرگاه شخصی از شما دعا کرد پس به صورت جمع دعا کند، چرا که برای همه خواستن، دعا را به استجابت نزدیک تر می کند. (کافی، ج 2، ص 487)
5-دعا برای دیگران: در این زمینه روایات و تأکیدات فراوانی رسیده است چنانکه حضرت زهرا( سلام الله علیها )نیز شب تا به صبح را به عبادت و در حال دعای به دیگران می گذراند و می فرمود: «الجار ثم الدار» «اول همسایه بعد خودمان». (وسائل الشیعه، ج 7، ص 113)
و در روایات فراوانی نقل شده که دعای به دیگران از جمله دعاهایی است که خداوند وعده استجابت آن را داده (کافی، ج 2، ص 509) و چندین برابر آن دعا را در حق خود دعا کننده مستجاب می کند. (کافی، ج 2، ص 508)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: إِنَّ أَشَدَّ مَا فِیهِ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَنْ یَقُومَ صَاحِبُ الْخُمُسِ فَیَقُولَ یَا رَبِّ خُمُسِی... .
سخت ترین و شدیدترین حالی که در روز قیامت به مردم دست می دهد آن است که مستحقان خمس برخیزند و بگویند: پروردگارا خمس ما را از کسانی که خمس پرداخت نکرده اند بگیر. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج1، ص: 547)
توضیحات
مسائل خمس هم بسیار دقیق است و هم بسیار مورد نیاز است؛ لذا امروز بنا داریم چند نکته کوتاه درباره خمس مالی که قرض داده می شود خدمت شما خوبان بیان کنم:
1. اگر انسان از درآمدهای بین سالش به کسی قرض بدهد و تا سر سال خمسی دریافت نکند، با رسیدن سال خمسی، خمس دارد البته اگر مبلغ قرض الحسنه قابل دریافت نیست، به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای هر زمانی که دریافت کرد باید فورا خمس آن را پرداخت کند. (1)
2. افرادی که صندوق های قرض الحسنه خانوادگی یا همکاری شرکت می کنند، که نوبت وام افراد با قرعه مشخص می شود، افرادی که قسط پرداخت می کنند چنانچه سر سال خمسی آنها برسد و هنوز قرعه به اسمشان در نیامده، مبالغی که به صندوق پرداخت کرده اند در صورتی که از درآمد بین سال باشد، خمس دارد البته اگر سر سال خمسی قابل دریافت نیست، هر زمانی که وام را دریافت می کنند به هر مقداری از مبالغ که سال گذشته پرداخت شده، به نظر اکثر مراجع باید خمسش پرداخت شود. (2)
در حرم دفاتر پاسخگویی آماده پاسخ به سوالات شرعی شما عزیزان است.
خداوند متعال توفیق انجام وظائف شرعی را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیت الله مکارم: خمس ندارد و جزء درآمد سال دریافت می باشد.
(2) (اجوبه الاستفتائات س 871 ؛ منهاج الصالحین ج1 مساله 1251 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، خمس، نحوه محاسبه خمس ؛ فاضل، جامع الوسائل ج1 س 835 ؛ بهجت توضیح المسائل مساله 1379)
