بیان بین الصلاتین
ولایت فقیه 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. تبریک سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی .امام هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند: . لَولا مَن یَبقى بَعدَ غَیبَةِ قائمِنا علیه السلام مِنَ العُلَماءِ الدّاعینَ إلَیهِ ، ....لَما بَقِیَ أحَدٌ إلاّ ارتَدَّ عَن دینِ اللّه. تفسیر امام عسگری علیه السلام»، ص 344 ؛ احتجاج، ج 2 ،ص 260
اگر در دوران غیبت عالمانی نبودند که مردم را به سوی او هدایت کنند، کسی در دین خدا پابرجا نمی ماند
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره ولایت فقیه:
ولایت فقیه یعنی حکومت و سیاست گذاری اداره‌‌ى جامعه اسلامى، توسط فقیه عادل جامع الشرایط. و در همه‌ی ادوار تاریخ شیعه، فقهای بزرگوار، ولایت فقیه را به عنوان یکی از مسلمات فقه اسلام می‌شناختند.( ۱۳۸۳/۰۳/۱۴برگزاری مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) با حضور رهبر انقلاب)
به تعبیر امام خامنه ای دشمنان، «ولایت فقیه» را به معنای «دیکتاتوری» گرفته‌اند؛ یعنی می گویند فقیه می تواند دلبخواه عمل کند در حالی که این معنا کاملا اشتباه است. چرا که رهبری هم باید ذوب در اسلام باشد تا احترام داشته باشد. احترام رهبری در سایه‌ی این است که او ذوب در اسلام و ذوب در هدفها بشود؛ پایش را یک قدم کج بگذارد، ساقط میشود(۱۳۸۳/۰۳/۲۷بیانات در دیدار نمایندگان مجلس)
نقش ولی فقیه در جامعه اسلامی این است اجازه ندهد حرکت نظام، از هدفها و ارزشها انحراف داشته باشد؛ و همچنین پاسداری و دیده بانی حرکت کلی نظام به سمت هدفهای آرمانی و عالی اش، مهمترین و اساسی ترین نقش ولایت فقیه است.(بیانات امام خامنه ای)
دستگاه رهبری کار اجرایی مطلقاً انجام نمیدهد(۱۳۸۴/۰۲/۱۲ بیانات در دیدار جمعی از معلمان استان کرمان)
خداوند متعال رهبر عزیزمان را در پناه خودش حفظ بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
ولایت فقیه
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تبریک و گرامیداشت دهه فجر .امام هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند: اگر در دوران غیبت دانشمندانی نبودند که مردم را به سوی او هدایت کنند، کسی در دین خدا پابرجا نمی ماند. تفسیر امام عسگری علیه السلام»، ص 344 ؛ احتجاج، ج 2 ،ص 260
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره ولایت فقیه:
ولایت فقیه یعنی حکومت و سیاست گذاری اداره‌‌ى جامعه اسلامى، توسط مجتهد جامع الشرایط. در همه‌ی ادوار تاریخ شیعه، فقهای بزرگوار، ولایت فقیه را به عنوان یکی از مسلمات فقه اسلام می‌شناختند. ۱۳۸۳/۰۳/۱۴برگزاری مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) با حضور رهبر انقلاب
دشمنان، «ولایت مطلقه» را به معنای «استبداد و دیکتاتوری» گرفته‌اند؛ یعنی میل فقیه عادل به صورت دلبخواه در حالی که این معنا کاملا اشتباه است چرا که رهبری هم باید ذوب در اسلام باشد تا احترام داشته باشد. احترام رهبری در سایه‌ی این است که او ذوب در اسلام و ذوب در هدفها بشود؛ پایش را یک قدم کج بگذارد، ساقط میشود۱۳۸۳/۰۳/۲۷بیانات در دیدار نمایندگان مجلس
نقش ولی فقیه در جامعه اسلامی این است که در این مجموعه ی پیچیده اجازه ندهد حرکت نظام، انحراف از هدفها و ارزشها داشته باشد؛ همچنین پاسداری و دیده بانی حرکت کلی نظام به سمت هدفهای آرمانی و عالی اش، مهمترین و اساسی ترین نقش ولایت فقیه است.
دستگاه رهبری کار اجرایی مطلقاً انجام نمیدهد۱۳۸۴/۰۲/۱۲بیانات در دیدار جمعی از معلمان استان کرمان
خداوند متعال رهبر عزیزمان را در پناه خودش حفظ بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم. امام هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند:کسى که از خدا اطاعت مى کند ، از خشم مردم باکى ندارد . بحار الانوار ج 71 ، ص 182
توضیحات
اما مساله شرعی:چند نکته کوتاه درباره استفاده از شبکه های اجتماعی:
استفاده از شبکه های اجتماعی در صورتی برای انسان شرعا مجاز است که از وقوع در حرام ایمن باشد اما اگر خوف و ترس انحراف فکری، عقیدتی، اخلاقی آنان از این طریق وجود داشته باشد، استفاده جایز نیست؛ مگر آنکه طوری استفادۀ خویش را محدود نماید که از ابتلای به گناه و حرام مصون باشد.
انتشار مطالبی که سبب تضعیف نظام جمهوری اسلامی یا سبب اختلاف و فتنه میان آحاد مردم می شود در فضای مجازی یا غیر آن حرام است.
در هنگام ارسال ونشر مطالب برای دیگران باید از گناهانی همچون ریختن آبروی مؤمن، دروغ و گفتار بدون علم، افشای اسرار و انتشار فایلها و ویدیوهای محرمانه، نشر تصاویر فساد‌انگیز و محرّک پرهیز بشود بلکه در فضای مجازی باید مراقبت مضاعف داشته باشیم.
خداوند توفیق دوری از گناه و معصیت را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم.بسم الله الرحمن الرحیم.ضمن عرض تسلیت به مناسب شهادت امام هادی علیه السلام حضرتش در یک روایت نورانی می فرمایند: به راستى که مال حرام، رشدی ندارد و اگر در ظاهر افزایش یابد، برکتى ندارد و اگر انفاق شود،پاداشى ندارد و اگر بماند، توشه اى به سوى آتش خواهد بود. کافى، ج 5، ص 125، ح 7
توضیحات
مطابق دستورات اسلامی برخی از کسب درآمدها مشروع و حلال نمی باشد که باید از آنها پرهیز شود و در این فرصت به برخی از آنها اشاره می شود:
1. کسب درامد از طریق خرید و فروش وسایل قمار مثل پاسور یا فروش مواد مخدر یا فروش فیلم های مبتذل و مستهجن و محتواهایی که انحراف اخلاقی یا اعتقادی جوانان را به همراه دارد.
2. استخدام شدن برای انجام کارهای حرام مثل اینکه کسی که استخدام شده است که گزارش های دروغ را برای صاحب کار آماده کند یا در کارخانه ای استخدام شده که کم فروشی یا غش در خرید و فروش از طریق نیرو انجام بگیرد یا پزشکی که اجرت گرفته است که سقط غیر مجاز جنین را انجام دهد و یا مزد می گیرد که رقاصی انجام دهد و آهنگ حرام پخش کند، و مانند اینها که کسب درامد از این راهها حرام است.
3. درامدهایی که از راه حرام بدست بیایید انسان مالک چنین درامدهای نمی شود و باید به صاحبان اصلی برگرداند و در صورت عدم دسترسی با اجازه دفتر مرجع تقلید به فقیرمتدین پرداخت شود.(رساله مراجع مساله 2064؛ 2070)(اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055؛مسائل‌جدید‌ج1 ص71؛ منهاج الصالحین، المکاسب محرمه م8؛ مسائل منتخبه م647)
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علکیم بسم الله الرحمن الرحیم.ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت امام هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند:ارزش مردم در دنیا به اموال آنها هست اما ارزش در آخرت به اعمال است (نهج‌البلاغه، کلمة ٤٥٣)
توضیحات
یکی از کارهایی که اعمال خیر انسان را تباه می کند غیبت و بدگویی از دیگران است که به جهت اهمیت چند نکته کوتاه درباره غیبت خدمت شما زائرین یادآوری می کنم:
تعریف غیبت به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای این است که انسان به قصد مذمت و عیب جویی معایب پنهان کسی را در غیابش نزد دیگری بیان کند.
در حرام بودن بیان عیب مخفی، فرقی ندارد عیب در بدنش باشد یا آنکه در رفتار یا اخلاق یا سخنان و گفتارش باشد و همچنین فرقی نمی‌کند عیب طرف را بگوید یا بنویسد یا تصویر و فیلمش را در فضای مجازی پخش کند.
هر کسی مرتکب این گناه شده باید توبه کند و به نظر برخی از مراجع عظام تقلید از جمله امام خامنه ای می‌فرمایند اگر غیبت شونده زنده است و امکان حلالیت طلبیدن از او میباشد، باید از او طلب مغفرت و بخشش کند و اگر در قید حیات نیست یا امکان حلالیت طلبیدن نیست از او نیست، برایش استغفار نماید.
خداوند متعال توفیق شناخت و ترک معصیت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع:
(استفتائات بهجت ج 4 ص 562 س6475 و توضیح المسانل مراجع ج 2ص833 م31، استفتائات امام ج3 س59- 58حضرت امام، استفتائات‌س9و 16و53؛ فاضل‌‌جامع‌الاحکام‌ج1س982،منهاج سیستانی ج1ص 17
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم در سالگرد بمب گذاری و هتک حرمت به ساحت مقدس حضرت رضا علیه السلام و شهادت تعدادی از زائرین در روز عاشورا در سال 1373 هستیم.
امام هادی علیه السلام در ضمن زیارت جامعه کبیره به ما آموخته اند که بیزاری جستن از دشمنان اهل البیت علیهم السلام یک تکلیف است، آنجا که آمده است: وَ بَرِئْتُ إِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ أَعْدائِکمْ وَ مِنَ الْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَالشَّیاطِینِ وَحِزْبِهِمُ، الظَّالِمِینَ لَکمُ، الْجاحِدِینَ لِحَقِّکمْ
از دشمنانتان بیزاری می جویم و همچنین بیزاری می جویم از طاغوت و شیاطین و حزبشان، و بیزاری می جویم از ستمکاران نسبت به شما و منکران حقّتان.
توضیحات
اما مسئله امروز:
1. هر عملی که عرفا هتک و بی احترامی به مقدسات مثل قرآن، مسجد و امام علیه السلام باشد حرام است. هتک حرمت امام معصوم علیه السلام مصادیق مختلفی می تواند داشته باشد و فرقی نمی کند که این هتک به صورت تخریب حرم باشد یا آزار و قتل زوار بی دفاع یا ساخت کاریکاتور، فیلم یا موسیقی موهن و یا نوشتن مقالات و مطالب توهین آمیز و ... که همه اینها حرامند. حتی گاهی اوقات می بینید در قالب مزاح و لطیفه (به هدف خنداندن دیگران) مطالبی نشر داده میشود که وهن دین و مقدسات است لذا مؤمنین باید مراقب باشید وسیله نشر این مطالب حتی در این قالب هم نشوید.
2. در نقطه مقابل، دفاع و مقابله با هتک مقدسات شرعا واجب است و مسلمانی که با چنین عملی مواجه می شود نباید سکوت کند؛ کیفیت این دفاع نیز مختلف است؛ مثلا افرادی با مال و جانشان به دفاع از حرمها و مقدسات می پردازند؛ برخی که قدرت بیان دارند با سخنرانی و بیانیه هتک را محکوم می کنند، افرادی که قدرتشان در قلمشان است، با قلمشان مبارزه می کنند، هنرمندان با فعالیتهای هنری دفاع می کنند یا اینکه مثلا افرادی که با فضای مجازی سر و کار دارند با حمایت از پویشها در مقابل هتک مقدسات عکس العمل نشان می دهند.
برای همه شهداء خاصه شهدای مدافع حرم، شهدای حرم مطهر در حادثه بمب گذاری و همچنین حادثه ماه مبارک، علو درجات را آرزو می کنیم و از خداوند متعال توفیق رهروی ایشان را مسئلت می کنیم به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شام شهادت امام هادی علیه السلام
در روایت است که یکی از یاران حضرت هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ... .
. یعنی مال حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم رشدی در ظاهر داشته باشد برکتی در آن نیست ... . (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
امروز بنا داریم چند نکته شرعی درباره احکام خرید و فروش خدمت شما زائرین و مجاورین گرامی تقدیم کنیم؛ خاصه اینکه بین این خرید و فروش ها برخی موارد حرام است و لازم است با شناخت آنها مواظب باشیم آلوده به خطا و گناه نشویم که به چند نکته اشاره می شود:
1. خرید و فروش و نگهداری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل مخصوص قمار (مثل پاسور به فتوای برخی مراجع)، یا خرید نرم افزارها و یا فیلم های منحرف کننده و ضد اخلاق. یا تهیه وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر و ... . (1)
2. تهیه وسایلی که ترس این وجود دارد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره. (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی دارد.) یا مثلا خرید و نصب برخی از نرم افزارها که عموما شرایط فساد را برای شخص به راحتی فراهم می کند (2)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل، تبلت، هدفون، فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (3)
سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین گرامی می باشد.
خداوند متعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات سوال447 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 9 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 8 س13و14)
(2) (اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ مسائل منتخبه م647)
(3) (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت ابن الرضا امام هادی علیه السلام
در روایتی حضرتش می فرمایند: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَل...رَزَقَکَ الْعَافِیَةَ فَأَعَانَکَ عَلَى الطَّاعَة... .
خداوند متعال به تو نعمت عافیت و سلامتی داد تا با کمک آن عبادتش کنی. (من لایحضره الفقیه، ج 4 ص: 401)
توضیحات
بر اساس این روایت و روایت های دیگری که از اهل بیت علیهم السلام نیز وجود دارد تمام نعمت هایی را که خداوند متعال به انسان ارزانی فرموده، انسان نباید آنها را در راه معصیت پروردگار استفاده کند بلکه باید در راه عبادت و بندگی پروردگار استفاده نماید؛ یکی از این نعمتها، نعمت شنوایی است و از آنجایی که در شرع مقدس اسلام شنیدن برخی از صداها حرام است؛ لذا به چند مورد از شنیدنی های حرام اشاره می شود:
1. شنیدن موسیقی حرام؛ که به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای صدایی که نزد معمول مردم رقص آور یا تحریک کننده شهوت باشد؛ بلکه بطور کلی صدایی که لهوی و مناسب با مجالس لهو و لعب باشد، حرام است. (1)
2. شنیدن صدای زن نامحرم که همراه با قصد لذت یا ترس افتادن در گناه باشد. (2)
3. به نظر اکثر مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای شنیدن غیبت مانند غیبت کردن حرام است. (3)
4. شنیدن اخبار یا سخنرانی یا گفتگویی که باعث انحراف اخلاقی یا عقیده انسان شود. (4)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند متعال توفیق ترک گناه و معصیت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (گلپایگانی، صافی: مطلقا حرام است. بهجت، وحید: بنابر احتیاط واجب.) (استفتائات حضرت امام ج2 س27 و28 ؛ اجوبه س1128 و 1129 و 1130 و 1140 ؛ رساله جامع م2228 ؛ جامع الاحکام صافی ج1 س996 و998و1018 ؛ استفتائات بهجت ج4 س6310 ؛ جامع المسائل فاضل ج1 س987 ؛ وحید، سایت، استفتائات س457)
(2) (سایت رهبری، استفتائات جدید، موسیقی و غنا ؛ سیستانی، استفتائات، سوال 226 ؛ مکارم، استفتائات سایت، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم)
(3) آیت الله سیستانی: شنیدن غیبت حرام نیست. (رساله آموزشی ج 2 درس 19 ص 73 ؛ سیستانی ، منهاج الصالحین ج1 م 30 ؛ استفتائات سایت مکارم، غیبت ؛ وحید، تبریزی، منهاج الصالحین، ج1 مساله 29 ؛ بهجت، جامع الاحکام ج2 ص: 470 ؛ تبریزی، استفتائات جدید، سوال1003)
(4) (منهاج الصالحین ج 1 م 29 ؛ مظاهری، رساله م 93)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن ارحیم
در روایت است که یکی از یاران حضرت هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ... .
یعنی مال حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم رشدی در ظاهر داشته باشد برکتی در آن نیست ... . (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
امشب قصد داریم دقایقی راجع به خرید و فروش صحبت کنیم؛ کمتر کسی است که با این داد و ستد سر و کار نداشته باشد؛ خاصه اینکه بین این خرید و فروش ها برخی موارد حرام است و لازم است با شناخت آنها مواظب باشیم آلوده به خطا و گناه نشویم که به چند نکته اشاره می شود:
1. خرید و فروش و نگهداری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل مخصوص قمار (مثل پاسور به فتوای برخی مراجع)، یا خرید نرم افزارها و یا فیلم های منحرف کننده و ضد اخلاق. یا تهیه وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر و ... . (1)
2. تهیه وسایلی که ترس این وجود دارد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره. (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی دارد.) یا مثلا خرید و نصب برخی از نرم افزارها که عموما شرایط فساد را برای شخص به راحتی فراهم می کند (2)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل، تبلت، هدفون، فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (3)
سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین گرامی می باشد.
خداوند متعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات سوال447 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 9 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 8 س13و14)
(2) (اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ مسائل منتخبه م647)
(3) (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن ارحیم
در روایت است که یکی از یاران حضرت هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ...
یعنی حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم داشته باشد برکتی در آن نیست... (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
امشب قصد داریم دقایقی راجع به خرید و فروش صحبت کنیم؛ کمتر کسی است که با این داد و ستد سر و کار نداشته باشد و از طرفی در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است بیاموزد؛ خاصه اینکه بین این خرید و فروش ها برخی موارد حرام است و لازم است با شناخت آنها مواظب باشیم آلوده به خطا و گناه نشویم که به چند نکته اشاره می شود:
1. خرید و فروش و نگهداری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل مخصوص قمار (به فتوای تعدادی از مراجع مثل پاسور)، یا خرید نرم افزارها و یا فیلم های منحرف کننده و ضد اخلاق. یا تهیه وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر و ... . (1)
2. تهیه وسایلی که ترس این وجود دارد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره. (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی دارد.) یا مثلا خرید و نصب برخی از نرم افزارها که عموما شرایط فساد را برای شخص به راحتی فراهم می کند (2)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل، تبلت، هدفون، فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (3)
خداوند متعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات سوال447 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 9 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 8 س13و14)
(2) (اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ مسائل منتخبه م647)
(3) (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن ارحیم
در روایت است که یکی از یاران حضرت هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ...
یعنی حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم داشته باشد برکتی در آن نیست... (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
امروز قصد داریم دقایقی راجع به خرید و فروش صحبت کنیم؛ کمتر کسی است که با این داد و ستد سر و کار نداشته باشد و از طرفی در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است بیاموزد؛ خاصه اینکه بین این خرید و فروش ها برخی موارد حرام است و لازم است با شناخت آنها مواظب باشیم آلوده به خطا و گناه نشویم که به چند نکته اشاره می شود:
1. خرید و فروش و نگهداری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل مخصوص قمار (به فتوای تعدادی از مراجع مثل پاسور)، یا خرید نرم افزارها و یا فیلم های منحرف کننده و ضد اخلاق. یا تهیه وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر و ... . (1)
2. تهیه وسایلی که ترس این وجود دارد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره. (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی دارد.) یا مثلا خرید و نصب برخی از نرم افزارها که عموما شرایط فساد را برای شخص به راحتی فراهم می کند (2)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل، تبلت، هدفون، فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (3)
عزیزان توجه داشته باشند به هدف امکان مراجعه حضوری و پرسش مستقیم از کارشناس؛ در برخی از مسیرها در اماکن متبرکه میز خدمت پاسخگویی با حضور کارشناس آقا و خانم قرار داده شده است که زائرین می توانند سوالات دینی خویش را بپرسند. و همچنین سامانه ای پیامکی موجود است که سوال به صورت پیامک ارسال می شود و جواب به ایشان ارسال می شود به شماره 30002020
خداوند متعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (اجوبه الاستفتائات سوال447 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 9 ؛ استفتائات حضرت امام، ج2 ص: 8 س13و14)
(2) (اکثر مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 10 ؛ مسائل منتخبه م647)
(3) (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت هادی علیه السلام می فرمایند: الدُّنْیا سُوقٌ رَبِحَ فیها قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ.
. دنیا بازاری است که جمعی درآن سود برند و گروهی زیان بینند.(تحف العقول، النص، ص: 483)
توضیحات
ضمن عرض تبریک ایام پر خیر و برکت ماه شعبان و همچنین آرزوی شروع سالی پر از خیر برکت
با توجه به اینکه در مسئله 11 توضیح المسائل مکلف شدیم تا نسبت به مسائل مورد ابتلا اطلاعات کسب کنیم در این لحظات پایانی سال نکاتی نسبت به وظایف شرعی متذکر می شویم:
1. حضور در ابتدای سال نو در کنار بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام و توسل و کمک از حضرت توفیق بسیار بزرگی است و البته در کنار این توسل برای عاقبت به خیری و رسیدن به کمال باید به تکالیف شرعی هم عمل شود که برخی از وظایف جنبه حق اللهی دارد مثل نماز، روزه، حج و مانند آن. برخی از وظایف علاوه بر جنبه حق اللهی جنبه حق الناسی نیز دارد مانند غیبت و تهمت و ایجاد اختلاف بین مؤمنین و ایجاد اختلاف بین افراد خانواده و از بین بردن آبروی شخص مسلمان و کم کاری در انجام کار و کم فروشی و کسب مال از راه های حرام مثل شرط بندی و قمار و ربا و ...
2. بطور کلی اگر کسی در انجام وظایف کوتاهی کرده باشد علاوه بر توبه در بعضی موارد باید جبران کند مثلا اگر نماز نخوانده یا روزه نگرفته باید قضایش را بجا آورد.
نسبت به حق الناس اگر حق غیر مالی مثل غیبت و تهمت باشد، علاوه بر توبه در صورتی که مفسده نداشته باشد به فتوای تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای باید از طرف حلالیت بطلبد. (1)
چنانچه حق مالی شخصی به عهده انسان باشد مثل اینکه به شخصی بدهکاری دارد و زمانش رسیده و توان پرداخت دارد یا خسارت مالی به کسی وارد کرده است یا مالی از قمار و شرط بندی بدست آمده است یا به نظر اکثر مراجع مالی که از طریق ربا بدست آمده است یا کسی که بابت برگزاری مجلس حرامی اجرتی دریافت کرده، در صورتی که به طلبکار دسترسی دارد باید بدهی مالی خودش را به او برساند یا از او رضایت بگیرد و اگر طلبکار از دنیا رفته است باید به ورثه او برساند و صدقه دادن و کارهای خیر از جانب طلبکار کافی نیست.
اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار مأیوس شود باید با ا جازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی صدقه بدهد. (2)
یکی از خدمات فرهنگی مذهبی آستان قدس رضوی سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 و سامانه پیامکی 30002020 است که به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین محترم می باشد.
خداوند متعال امسال را سال فرج مهدی زهرا عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار بدهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (استفتاء خصوصی امام خامنه ای، شماره استفتاء: 833368 تاریخ استفتاء 17/10/1396 ؛ منهاج الصالحین ج1 م 29 ؛ مکارم، سایت، استفتائات، غیبت)
(2) (توضیح المسائل مراجع، ج2 ، م 2279 ؛ تحریرالوسیله، کتاب لقطه، لقطه غیر حیوان، مساله 4 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت هادی علیه السلام که می‌فرمایند: اِنَّ الحَرامَ لا یَنمى وَ اِن نَمى لا یُبارَکُ لَهُ فیهِ وَ ما اَنفَقَهُ لَم یُؤجَر عَلَیهِ وَ ما خَلَّـفَهُ کانَ زادَهُ اِلَى النّارِ.
به راستى که حرام، افزایش نمى یابد و اگر افزایش یابد، برکتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشه اى به سوى آتش خواهد بود. (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125، ح 7)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره کسب های حلال و حرام:
1. خداوند متعال روزی انسانها را از راه حلال مقدر کرده است و کسبهای حلال نزد اسلام فراوان است و درآمدی هم که راه حلال بدست می‌آورد شرعا باید در راه حلال خرج کرد و مصرف کردن مال در راه حرام جایز نیست.
2. برخی از کسب و کارها حرام است ولی درآمدش حلال است(جهت اطلاع: مثل غش در معامله.) اما برخی از کسب و کارها علاوه بر حرام بودن خود کار، درآمدش نیز نامشروع و حرام میباشد یعنی انسان مالک آن نمی‌شود و باید آن پول را به صاحبش برگرداند و گرنه مدیون می باشد که به برخی از این کسبها اشاره می شود:
الف: درآمدی که از راه فروش سی دی و فیلم های مبتذل و خلاف عف و حیا یا فروش شراب و مسکرات و مانند اینها بدست می آید.
ب: درآمدی که از راه رشوه و قمار و ربا و دزدی و اداره مجالس گناه و مزد و اجرتی که در برابر کارهای حرام گرفته می شود و از این قبیل موارد، بدست می آید.
ج: پولی که از بیت المال بر خلاف مقررات و اجازه حاکم شرع برداشت شده است.
خداوند توفیق کسب حلال به همه مومنین عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت شهادت حضرت هادی علیه السلام حضرتش در روایتی می فرمایند: ... مَنْ أَطاعَ اللّهَ یُطاعُ، وَ مَنْ أَطاعَ الْخالِقَ لَمْ یُبالِ سَخَطَ الَمخْلُوقینَ... .
هر کس خدوند متعال را اطاعت کند، مردم از او اطاعت کنند، و هر کس مطیع آفریدگار باشد، باکى از خشم مخلوقین ندارد. (تحف العقول، النص، ص: 482)
توضیحات
یکی از مهمترین مسائل اسلامی توجه به تربیت دینی فرزندان و مراقبت بر مسائل تربیتی اولاد است که پدر و مادر مسئولیت بسیار خطیر و حساسی در این زمینه دارند و از نگاه اسلامی نقش پدر، ویژه تر و پررنگ تر می باشد. و پدران عزیزان زمان بیشتری را به این امر مهم اختصاص دهند.در همین زمینه چند مساله شرعی را در ارتباط با تربیت دینی فرزندان عرض می کنم:
1. تمرین دادن کودکانی که خوب و بد را متوجه می شوند بر تمامی عبادتها، مستحب است. البته باید به گونه ای انجام شود که موجب بیزاری بچه از نماز یا عبادات دیگر نشود.
2. اگر معلم فرزند انسان یا محل آموزشی سبب انحراف اخلاق یا اعتقادات فرزند شود بر پدر و سرپرست فرزند، حرام است که فرزندش را زیر نظر چنین معلمی یا چنین مرکز آموزشی قرار دهد.
3. پدر، فرزند نابالغ خودش را باید از هر آنچه سبب فساد اخلاق و عقایدش می شود، حفظ کند لذا اگر فرزند انسان به شبکه های مجازی دسترسی دارد و با مسائل خلاف و حیا سروکار دارد، یا دوستان منحرفی دارد باید او را بدرستی راهنمایی کند.
در پایان عرض می شود که بیشترین تاثیر تربیتی رفتار پدر و مادر است امیدواریم رفتار اسلامی و دینی داشته باشیم که الگوی مناسبی برای فرزندان باشیم.
خداوند فرزندان صالح و سالم به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که یکی از یاران امام هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ... .
حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم داشته باشد برکتی در آن نیست. (کافى (ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125)
توضیحات
خرید و فروش و نگهداری برخی کالاها باطل و حرام است:
1. خرید و فروش و نگه داری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل قمار، کتب و مجلات و سی دی های منحرف کننده و ضد اخلاق. وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر (اجوبه الاستفتاآت سوال447؛ آیه الله سیستانی، رساله جامع سوال135؛ استفتئات امام، ج2ص8س13و14؛)
2. خرید و فروش و نگهداری وسایلی که ترس این باشد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده‌اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی‌دارد.) (اکثر‌مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055 ؛ مسائل جدید ج1 ص71 ؛ منهاج الصالحین، المکاسب محرمه م8؛ مسائل منتخبه م647)
3. خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود. (تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15)
خداوند متعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت هادی علیه السلام در روایتی می فرمایند: الدُّنْیا سُوقٌ رَبحَ فیها قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ.
دنیا همانند بازارى است که عدّه اى در آن براى آخرت سود مى‌برند و عدّه‌اى دیگر ضرر و خسارت متحمّل مى‌شوند. (تحف العقول، النص، ص: 483)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره موسیقی:
1. هر موسیقی و آهنگی که انسان تشخیص دهد عرفا، لهوی و مناسب با مجالس گناه است مثلا آهنگی رقص آور باشد یا تحریک کننده شهوت باشد حرام است، هر چند برای خود شنونده رقص آور یا محرک شهوت نباشد (صرفا جهت اطلاع بیان‌کننده: معیار در موسیقی حرام فقط لهوی بودن است= خوئی، وحید ،سیستانی،مکارم ، تبریزی)
2. در موسیقی حرام فرقی بین کلاسیک یا سنتی، محلی، ایرانی و غیره نیست و همچنین پخش شدن از صدا و سیما یا مجوز داشتن دلیل بر حلال بودن موسیقی نیست. (اکثر مراجع اجوبه س1128- 1129 -1141)
3 . حضور در مجلس گناه که عرفا تایید آن میشود حرام است و اگر اتفاقا در مجلس حرام قرار گرفت باید با وجود شرایط نهی از منکر کند گر چه به خارج شدن از مجلس گناه باشد. (استفتائات مکارم ج2 س719- اجوبه س 1155)
4. انسان حق ندارد مال را در امور حرام مثل موسیقی حرام صرف نماید که در این صورت گناه کرده و باید توبه نموده و علاوه برآن خمس آن مال را نیز ادا نماید و همچنین کسب در آمد از راه موسیقی گناه، حرام است.
خداوند متعال توفیق ترک گناه و معصیت را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی امام هادی علیه السلام می فرمایند: الدُّنْیا سُوقٌ رَبِحَ فیها قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ .
دنیا بازاری است که جمعی درآن سود برند و گروهی زیان بینند.(تحف العقول، النص، ص: 483)
توضیحات
حضور مومنین در ابتدای سال نو در کنار بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام کار بسیار پسندیده ای است اما آنچه مهمتر و سبب عاقبت بخیری برای انسان است؛ علاوه بر توسل و تبرک جستن، عمل به وظایف دینی است، وظایفی همچون:
1. اهتمام به نماز اول وقت و نماز جماعت
2. پرهیز از اسراف.
3. رعایت حق الناس و پرهیز از تضییع حقوق دیگران چه در امور غیر مالی مثل غیبت و تهمت و.... چه در حقوق مالی مردم مثل کم کاری ؛ استفاده بدون مجوز از بیت المال و اموال دیگران بدون رضایت آنها .
بطور کلی چنانچه حق مالی، شخصی به عهده انسان باشد مثل اینکه به شخصی بدهکاری دارد و زمانش رسیده و توان پرداخت دارد یا مالی که از قمار بدست آمده است یا به نظر اکثر مراجع مالی که طریق ربا بدست آمده است یا کسی که بابت برگزاری مجلس اجرتی دریافت کرده، در صورتی که به طلبکار دسترسی دارد باید بدهی مالی خودش را به او برساند یا از او رضایت کامل را بگیرد و اگر طلبکار از دنیا رفته است باید به ورثه او برساند و صدقه دادن و کارهای خیر از جانب طلبکار کافی نیست.
خداوند متعال سال جدید را سال فرج امام زمان علیه السلام و سال با خیر و برکت برای همه قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن تسلیت شهادت حضرت امام هادی علیه السلام در روایت است از امام رضا علیه السلام که در آثار خمس می‌فرمایند: ...فَاِنَّ اِخْراجَهُ مِفْتاحُ رِزْقِکُم... .
پرداخت خمس کلید رزق شماست. (الکافی ج1 ص:548 )
توضیحات
چند نکته درباره احکام خمس:
1. یکی از صدقات واجب و عبادتهای مالی پرداخت خمس است.
2. کسی که دارای درآمدی هست، از جهت شرعی سال خمسی او مشخص است هر چند محاسبه خمس را انجام ندهد، که برای ملاک شروع سال خمسی هر بزرگواری باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند مثلا کسی که مقلد امام خامنه ای است و حقوق بگیر است، از تاریخ اولین حقوقی که دریافت می کند، سال خمسی او شروع می شود و یک سال بعد همان تاریخ انتهای سال خمسی اوست، آنچه از درآمدهایش در انتهای سال خمسی باقی مانده، باید خمس آن را پرداخت کند. فرقی نمی کند آنچه از درآمد باقی بماند، پول نقد یا کالاهای مصرفی باشد و مصرف نکرده باشد. (توضیح المسائل مراجع م 1765و 1760)
3. انسان مخیر است (مطابق شرایط) سال خمسی را به سال قمری یا شمسی تعیین کند. (توضیح المسائل مراجع م 1766)
4. کنار گذاشتن خمس، کفایت از اداء وظیفه نمی کند مگر اینکه به دفتر مرجع تقلید پرداخت کند یا برای تاخیر در پرداخت از مرجع تقلید یا نماینده مرجع تقلید اجازه بگیرد. (توضیح المسائل مراجع م 1834)
خداوند توفیق انجام وظیفه شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است که یکی از یاران امام هادی علیه السلام خدمت آن حضرت رسید و حضرتش به ایشان فرمودند: إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ...... .
یعنی حرام رشد و نموی ندارد، اگر هم داشته باشد برکتی در آن نیست... (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125، ح 7)
توضیحات
خرید و فروش و نگهداری برخی کالاها باطل و حرام است:
1. خرید و فروش و نگه داری چیزی که استفاده معمولی آن در حرام است؛ مثل وسایل قمار، کتب و مجلات و سی دی های منحرف کننده و ضد اخلاق. وسائل مختص موسیقی حرام، صلیب، انگشتر طلای مردانه، مواد مخدر (اجوبه الاستفتاآت سوال447؛ آیه الله سیستانی، رساله جامع سوال135؛ استفتئات امام، ج2ص8س13و14؛)
2.خرید و فروش و نگهداری وسایلی که ترس این باشد که خود، خانواده یا دیگران از آن استفاده حرام کنند؛ مثل ماهواره (البته ماهواره اگر مطمئن به استفاده غیر حرام باشد باز هم استفاده‌اش در کشورمان جایز نمی باشد چرا که استفاده از ماهواره منع قانونی‌دارد)؛ (اکثر‌مراجع؛ رساله مراجع مساله 2055؛ مسائل‌جدید‌ج1ص71؛ منهاج الصالحین، المکاسب محرمه م8؛ مسائل منتخبه م647)
3.خرید و فروش وسایلی که مشترک میان استفاده حلال و حرام است مانند گوشیهای موبایل فقط در صورتی استفاده از آنها جایز است که در راه حلال استفاده شود.(تحریر الوسیله، مکاسب محرمه م15)
خداوندمتعال توفیق ترک حرام را به همه ماعنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
سلامعلیکمبسماللهالرحمنالرحیم.در‌روایت‌است‌از‌امام‌هادی‌علیه‌السلام‌که‌می‌فرماینداِنَّ الحَرامَ لا یَنمى وَ اِن نَمى لا یُبارَکُ لَهُ فیهِ وَ ما اَنفَقَهُ لَم یُؤجَر عَلَیهِ وَ ما خَلَّـفَهُ کانَ زادَهُ اِلَى النّارِ؛
به‌راستى که حرام، افزایش نمى یابد و اگر افزایش یابد، برکتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشه اى به سوى آتش خواهد بود. (کافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 125، ح 7)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره کسب های حلال و حرام:
1-خداوند روزی انسانها را از راه حلال مقدر کرده است و کسبهای حلال نزد اسلام فراوان است ودرامدی هم که راه حلال بدست‌می‌آورد شرعا باید در راه حلال خرج کرد و مصرف کردن مال در راه حرام جایز نیست.
2-برخی از کسب و کارها حرام است ولی درامدش حلال است(جهت اطلاع :مثل غش در معامله)اما‌برخی‌از کسب و کارها علاوه بر حرام بودن خود کار، درامدش نیز نامشروع‌و‌حرام‌می‌باشد‌یعنی‌انسان‌مالک‌آن‌نمی‌شود وباید آن پول را به صاحبش برگرداند و گرنه مدیون می باشد که به برخی از این کسبها اشاره می شود:
1-درامدی که از راه فروش سی دی و فیلم های مبتذل و خلاف عف و حیا یا فروش شراب و مسکرات و مانند اینها بدست می اید.
2-درامدی که از راه رشوه و قمار‌و‌ربا و‌دزدی‌و‌اداره‌مجالس‌گناه‌ومزد‌واجرتی که در برابر کارهای حرام گرفته می شود واز این قبیل موارد، بدست می آید.
3-پولی‌که‌از بیت‌المال‌بر‌خلاف مقررات و اجازه حاکم شرع برداشت شده است.
خداوند توفیق کسب حلال به همه مومنین عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
