احکام اموات (آخر سال و زیارت اهل قبور)
حدیث با موضوع یاد مرگ
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام باقر در روایتی می فرمایند که از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال شد کدام یک از مومنین از همه زیرک تر می باشد، حضرتش فرمودند: أَکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ، وَ أَشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْدَاداً.
آن کس که بیشتر یاد مرگ کند و زیادتر مهیّای آن شده باشد. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج3 ؛ ص258)
توضیحات
در ایام آخر سال و در آستانه ولادت امام زمان علیه السلام قرار داریم که در بین مردم خراسان رسم است در این ایام بر مزار اموات خود حاضر می شوند و همچنین برای آنها خیرات می کنند، به همین مناسبت چند نکته شرعی در این زمینه خدمت شما خوبان تقدیم می شود:
1. زیارت اهل قبور در تمام ایام سال سفارش شده و در صبح روز شنبه و روز دوشنبه و پنجشنبه و خصوصا عصر پنجشنبه بیشتر سفارش شده است.
2. مستحب است دست را روی قبر بگذارد و رو به قبله هفت مرتبه سوره قدر بخواند همچنین قرائت سوره های یس، حمد، معوذتین (سوره های ناس و فلق) و آیه الکرسی مستحب است. و همچنین دعا کردن و حاجت خواستن نزد قبر پدر و مادر مستحب است. (1)
3. یکی از کارهای بسیار پسندیده ای که مؤمنین برای اموات انجام می دهند، خیرات برای اموات خودشان است اما باید توجه داشته باشیم که بهترین راه احسان به اموات، انجام واجباتی است که از آنها قضا شده مثل نماز و روزه، دادن بدهکاری های میت و پرداخت رد مظالم؛ و رد مظالم در جایی است که می دانیم میت به کسی بدهکار بوده ولی به طلبکار دسترسی نداریم و بعد از انجام واجبات میت انجام خیرات مثل ساختن مسجد، مدرسه علمیه، بیمارستان و وقفیات ... که باقی می ماند، از کارهای بسیار خوب است. (2)
آمرزش همه اموات و اسیران خاک صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (العروه الوثقی، مستحبات الدفن 35)
(2) (عروه الوثقی، فصل فی احکام الاموات، اقتباس از م 1 و م 2 ؛ رساله مراجع تقلید، اقتباس از م 2719)
