سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از امام صادق(علیه السلام) حدیثی نقل شده است که فرموده اند: مَن أرادَ التّجارةَ فلْیَتَفقَّهْ فی دِینِهِ لِیَعلمَ بذلکَ ما یَحِلُّ لَهُ مِمّا یَحْرُمُ علَیهِ ...؛
کسی که قصد معاملات و تجارت دارد، باید احکام دین خود را بیاموزد به خاطر اینکه حلال را از حرام بشناسد. (وسائل الشیعة : 12/283/4.)
یکی از سؤالاتی که زیاد پرسیده می شود این است، اگر کالائی مثلا فرش، که نقد آن دو میلیون تومان ارزش دارد، وقتی که با مبلغ بیشتر، به صورت مدت و شرائط بخریم یا بفروشیم از نظر شرعی این معامله حلال است یا نه؟
در جواب به دو نکته اشاره می شود:
1. با رعایت دو شرط این نوع خرید و فروش و سود حاصله حلال و شرعی می باشد؛ اول باید قیمت و دوم باید مدت و زمان اداء قیمت بین خریدار و فروشنده به صورت دقیق و واضح معلوم شود به این صورت که فروشنده و خریدار میتوانند ابتدا در مورد قیمت و مدت با هم صحبت کنند که به تناسب مدت، قیمت، زیاد یا کم شود؛ اما عقد معامله باید بر یک قیمت و مدت معین بسته شود مثلا این کالا را به مبلغ دو میلیون و پانصد هزار تومان می فروشم که پولش را شش ماه بعد بپردازید و به این نوع معامله، معامله نسیه گفته می شود.
2. مشتری با وجود توانایی واجب است بدهی خود را در موعد مقرر بپردازد ولی در صورت تاخیر و عدم پرداخت در زمان مشخص شده، گرفتن مبلغ اضافی در قبال مهلت دادن به وی ربا و حرام است البته مطابق نظر برخی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای حفظه الله در صورت کاهش ارزش پول می تواند آن مقدار کاهش را از وی اخذ کند. (1)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع مسأله 2105 و 2108 ؛ جامع المسائل ج1 س 1041 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1592 ؛ استفتائات حضرت امام ج2 استفتائات دین س 5 ؛ صافی جامع الاحکام ج2 س 1995 ؛ جامع المسائل فاضل ج1 س 1184)