احتکار

توضیحات

یکی از گناهان بزرگ در اسلام مسئله احتکار است که حرام است؛
دو نکته کوتاه درباره احتکار:
1. احتکاری که بر اساس نظر فقهی مقام عظمای ولایت و مراجعی دیگر حرام است مربوط به غلات چهارگانه (گندم و جو و خرما وکشمش)، روغن حیوانی و نباتی است که مورد نیاز طبقات مختلف جامعه نیز باشد لذا در زمانی که این نیاز در جامعه باشد و احتکار صورت پذیرد حرام و گناه است. (2)
2. حکومت اسلامی هنگامی که مصلحت عمومی اقتضا کند حق دارد از انبار کردن سایر احتیاجات مردم هم جلوگیری کند بنابراین در این مسئله لازم است قانون نیز مورد توجه باشد که اگر مثلا انبار کردن فلان جنس بر خلاف مقررات نباشد مانعی ندارد والا همان هم جایز نیست. (3)
البته در پایان این نکته هم قابل توجه است که مقدار تقاضا و خرید بیش از حد نیاز نیز تعادل بازار را بر هم می زند بنابر این توصیه می شود مومنین در این رابطه نیز به سیره معصومین توجه کنند؛
به عنوان نمونه نقل شده که در یک بازه زمانی در دوران امام صادق علیه السلام در مدینه قحطی شد و مردم به هیجان افتادند و در پی اندختن گندم بیشتر در خانه هایشان بودند که همین موضوع بر دامنه قحطی افزود؛ اما حضرت در آن وضعیت (برخلاف عملکرد اشتباه عامه مردم) به غلامشان دستور دادند که همان مقدار گندمی هم که از قبل در انبار منزل داشتند را به بازار ببرند و بفروشند؛ و بعد فرمودند: بعد از این، نان خانه مرا روز به روز از بازار بخر! نان خانه من نباید با نانى که در حال حاضر توده مردم مصرف مى کنند تفاوت داشته باشد! (4)
خداوند متعال به همه ما توفیق عمل به دستورات دین و زندگی به سبک معصومین را مرحمت فرماید و همچنین شرّ محتکرین را به خودشان برگرداند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) وسائل الشیعه، جلد 12، صفحه 313 تا 315.
(2) مکارم، بهجت: احتکار یعنی انبار کردن کالاهای ضروری و مورد نیاز مردم، به قصد آنکه بتواند با قیمت بالاتر به فروش برساند مشروط بر اینکه به اندازه کافی آن کالا در بازار وجود نداشته باشد.
(3) استفتائات سایت ادمین امام خامنه ای، سوال شماره 439093
(4) تهذیب الأحکام، طوسى، ج ‏7، ص 161، باب (التلقی و الحکرة).