حقوق شرعی متقابل

حدیث با موضوع حق الناس

سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: خـداونـد مـتعال، حقوق بندگانش را مقدمه و زمینه ساز حقوق خود قرار داده است. پس آن که حقوق بندگان خدا را ادا نماید، حقوق الهى را نیز ادا خواهد کرد. (عیون الحکم و المواعظ (للیثی)، ص: 223)

(عیون الحکم و المواعظ (للیثی)، ص: 223)
حضرت علی (ع)
توضیحات

در دین مبین اسلام برای افراد جامعه و افراد خانواده حقوقی وجود دارد که البته این حقوق به صورت متقابل است و یکی طرفی نیست یعنی مثلا اگر پدر و مادر حقوقی دارند فرزند نیز حقوقی دارد، همسایه نسبت به همسایه حقوقی دارد؛ دانستن حقوق خود و دیگران خیلی از مشکل ها در جامعه و خانواده را برطرف می کند. که می توانیم برای این منظور به رساله حقوق امام سجاد علیه السلام مراجعه کنیم.
چند مورد از حقوق را به عنوان مثال خدمتتان بیان می کنیم:
1. در زندگی مشترک همانطور که شوهر بر عهده همسر خود حقوقی دارد مثل اینکه باید در خروج از منزل مطیع همسر خود باشد، خانم نیز بر عهده شوهر خود حقوقی دارد؛ مثل نفقه، و آن این است که بر عهده شوهر واجب است خوراک و لباس و منزل و وسایل ضروری زندگی را در حد شأن همسر خود تهیه کند. (1)
2. در خانواده همانطور که پدر و مادر بر عهده فرزند حقوقی دارند مثل اینکه فرزند نباید با گفتار و رفتار خود باعث اذیت و آزار پدر و مادر خود شود بلکه باید با آنها رفتار نیکو داشته باشد، یا اگر پدر و مادر فقیر هستند واجب است فرزند در حد توان خود به آنها کمک کند؛ فرزند نیز حقوقی بر عهده پدر و مادر دارد مانند: اینکه بر پدر و مادر واجب است فرزند خود را از کودکی با دین و مسائل آن آشنا کنند، یا اگر فرزند فقیر است حتی اگر در خانه پدر و مادر زندگی نمی کنند، در حد توان نیز به فرزند خود کمک کنند. (2)
3. در جامعه نیز افراد جامعه نسبت به یکدیگر حقوق واجبی دارند مثل اینکه همسایه نباید کاری کند که باعث اذیت و آزار دیگران شود مثل اینکه مجلس عروسی بگیرد و با بلند کردن صدای بلندگو، باعث اذیت و آزار دیگران شود. (3)
4. در پایان این نکته هم مناسب است بیان شود که مفهوم بخشش و ایثار از توصیه های مورد تاکید دین ماست و اگر در جایی طرف مقابل حقی از ما ضایع کرد توصیه شده است با بزرگواری انسان او را ببخشاید و این روحیه هم خوب نیست که همیشه دنبال ستاندن حقوقمان باشیم.
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: شأن زن بالنسبه به شوهر سنجیده می شود. مکارم: وسایل مورد نیاز زندگی مطابق با قدرت مرد تهیه شود. (تحریر الوسیله، کتاب النکاح، ابتدای فصل قسمت و نشوز و شقاق ؛ منهاج الصالحین، ج 3 ، م 337 القسم الاول و القسم الثانی ؛ مکارم، استفتائات، ج1 س 846)
(2) (توضیح المسائل جامع م 2290 و م 2291 ؛ استفتائات حضرت امام (10 جلدی) ج 10 ص: 656 رضایت والدین ؛ رهبری، سایت ادمین ؛ مکارم، استفتائات سایت، حقوق، انواع حقوق، حق والدین)
(3) (اجوبه الاستفتائات س 1447)

احکام
Begin WebGozar.com Counter code End WebGozar.com Counter code