سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در فضیلت روزه گرفتن در ماه رجب می فرمایند: رَجَبٌ شَهْرٌ عَظِیمٌ یُضَاعِفُ اللَّهُ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ السَّیِّئَاتِ مَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ رَجَبٍ تَبَاعَدَتْ عَنْهُ النَّارُ مَسِیرَةَ سَنَةٍ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّة
رجب ماه بزرگى است که خداوند متعال (پاداش) حسنات را در آن دو برابر نموده و گناهان را در آن پاک مى کند. کسى که یک روز از رجب را روزه بگیرد، جهنم باندازه مسافت صد سال از او دور خواهد شد و کسى که سه روز را روزه بگیرد، بهشت براى او واجب مى شود. (وسائل الشیعه ج 10 ص 473)
ماه رجب یکی از فرصت های معنوی برای روزه گرفتن است که برای روزه گرفتن در این ماه بسیار سفارش شده است؛ لذا چند نکته کوتاه درباره روزه قضا خدمت شما بیان می شود:
1. کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و چنانچه نیت روز قضا کند ان شاء الله از برکات روزه در ماه رجب هم بهره مند خواهد شد. همچنین کسی که مسافر است و نمازش شکسته است نمی تواند روزه بگیرد. (1)
2. کسی که بابت ماه رمضان سال گذشته روزه قضا دارد به نظر اکثر مراجع تقلید چنانچه توانایی روزه گرفتن دارد باید تا قبل از ماه رمضان سال جدید روزه قضای خودش را بگیرد. (2) و چنانچه فرد توانایی روزه گرفتن داشته و بدون عذر روزه قضا را نگیرد علاوه بر لزوم قضای روزه در سالهای بعد، باید یک بار به تعداد روزه های قضای همان سال کفاره تاخیر بدهد یعنی به ازاء هر روز 750 گرم نان یا برنج و مانند اینها به فقیر بدهد. (3)
3. کسی که می داند روزه قضا دارد اما تعدادش را نمی داند به فتوای اکثر مراجع تقلید همان مقدار حداقل یقینی را، بجا بیاورد کافی است. مثلا فردی می داند روزه قضا دارد اما نمی داند پنج روز است یا هفت روز، همان پنج روز یقینی را بجا بیاورد، کافی است. (4)
خداوند متعال به همه ما توفیق انجام وظایف دینی را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 1563)
(2) حضرت امام، رهبری، گلپایگانی، وحید: احتیاط واجب. فاضل، مکارم: فتوی. خویی، سیستانی: احتیاط مستحب (جزوه روزه ص158 و رساله آموزشی رهبری، احکام روزه قضا م 6)
(3) نکته: نسبت به لزوم کفاره تاخیر در جایی که با عذر روزه قضا را نگرفته، تفاوت فتوی وجود دارد.
(4) آیت الله مکارم: کسی که چند روزه از او قضا شده و شماره آنها را نمیداند، مثلاً نمیداند دو تا بوده یا سه تا کافی است مقدار کمتر را انجام دهد و اضافه بر آن واجب نیست، هرچند احتیاط مستحب است، اما اگر قبلاً شماره آنها را میدانسته، ولی به واسطه سهل انگاری فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که مقدار بیشتر را انجام دهد. (رساله مراجع م 1679 ؛ مکارم، سایت، استفتائات، احکام روزه قضا)