سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده می فرمایند: إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُک... .
آنگاه که روزه مى گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند. (یعنى از گناهان پرهیز کند.) (کافی (ط-الاسلامیه) ج 4 ، ص: 87)
در مساله 11 رساله مراجع تقلید بیان شده مسائلی را که انسان غالبا به آن نیاز دارد واجب است یاد بگیرد؛ از طرفی نیز در ماه مبارک رمضان قرار داریم؛ لذا چند نکته درباره احکام روزه خدمت شما خوبان بیان می شود:
1. قطره چشم و گوش هر چند طعم و بویش به حلق برسد روزه را باطل نمی کند. (1)
2. تزریقات چنانچه در رگ نباشد و تقویتی هم محسوب نشود مثل آمپول پینی سیلین یا بی حسی دندان برای روزه دار اشکالی ندارد اما اگر آمپول تقویتی باشد یا در رگ تزریق شود با توجه به اینکه در این زمینه تفاوت فتوا بین فقها وجود دارد هر کدام از بزرگواران طبق نظر مرجع تقلید خود عمل کند. (2)
3. آب در دهان کردن به قصد خنک شدن و بیرون ریختن آن روزه را باطل نمی کند ولی کراهت دارد و در همین صورت چنانچه بی اختیار آب فرو رود (به فتوی یا احتیاط واجب ) باید قضای روزه را بگیرد. (3)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند متعال چشم و گوش ما را از گناه حفظ فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: اما اگر عینش به حلق برسد بین مراجع تقلید تفاوت فتوی وجود دارد. (رساله مراجع م 1657 ؛ عروه الوثقی، فصل فی ما یکره للصائم، الثانی؛ و فصل فی المفطرات، م 4)
(2) جهت اطلاع بیان کننده محترم: آیات عظام سیستانی، صافی، گلپایگانی، نوری، اراکی: تزریقات اعم از آمپول و سرم به نظر تعدادی از مراجع روزه را باطل نمی کند. فاضل، بهجت: از تقویتی باید خوداری شود. مکارم: در رگ جایز نمی باشد. مقام معظم رهبری: احتیاط واجب آن است که روزه دار از آمپولهای مقوّی یا مغذّی و هر آمپولی که در رگ تزریق می شود و نیز انواع سرم ها خودداری کند، لکن آمپولهای دارویی که در عضله تزریق می شود و نیز آمپولهایی که برای بی حسّ کردن به کار می رود، مانعی ندارد. (اجوبة الاستفتائات، س: ۷۶۷)
(3) (رساله مراجع تقلید، م 1688)