سود بانکی

توضیحات

یکی از سوالاتی که فراوان پرسیده می شود این است که آیا سودی که بانکها به سپرده گذاران پرداخت می کنند حلال است یا حرام؟
قراردادی که بانکها بر اساس آن سود می دهند قرارداد وکالت است یعنی سرمایه گذار و سپرده گذار بانک را وکیل می کند که سرمایه اش را در فعالیتهای اقتصادی سود آور حلال مثل خرید و فروش و مضاربه و مشارکت بکار بیندازد و سود پرداختی به صورت علی الحساب است و به نظر اکثر فقها چنانچه کسی احتمال عقلایی و قابل توجه بدهد که بانک بر اساس همین قرارداد و با سرمایه کار حلال انجام می دهد، سود دریافتی حلال است هر چند فرد سپرده گذار اطمینان به عمل برطبق قرارداد را نداشته باشد. (استفتائات رهبری،س 1922 استفتائات آیت الله سیستانی س 355 )
(مخالف: آیت الله بهجت: سود سپرده ربا و حرام است، مگر با معاملة شرعیه در قبال سود معین؛ به این صورت که با سود یک معاملة شرعیه انجام دهد، مثلاً یک خودکار را از بانک بخرند به مبلغ سود، به شرط آنکه بانک فلان مبلغ وام را به او پرداخت کند، مانعی ندارد .استفتائات، ج 3، ص 192، س3993 و ص 193، آیت الله وحید خرسانی: اگر با بانک شرط سود کنید این سپرده گذاری و سود دریافتی حرام است و اگر شرط سود نکنید ولی خود را طلبکار بانک بدانید باز هم بنابراحتیاط واجب این سپرده گذاری و سود دریافتی حرام است. و اگر شرط سود نکنید و خود را طلبکار ندانید این سپرده گذاری اشکالی ندارد و اگر بعنوان سرمایه گذاری باشد با رعایت شرائط مضاربه در صورتی که برای معاش خود و خانواده به این سرمایه گذاری نیاز دارید باید بنابر احتیاط واجب همان ابتداء یک پنجم آن را بعنوان خمس بپردازید و اگر برای معاش خود و خانواده به آن نیاز ندارید بنابر فتوی باید خمس این سرمایه را بپردازید و سودی که بانک می پردازد قبل از تصرف در آن، بنابر احتیاط واجب یک پنجم آن را به سادات فقیر به قصد ما فی الذمه بدهید و اگر چیزی از چهار پنجم این سود تا سال خمسی باقی ماند و صرف در مخارج زندگی نشد واجب است خمس آن‌را بپردازید. استفتاء/14222 ،منهاج 2/م 1219)
خداوند روزی حلال به همه ما عطا بفرمایید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.