موانع رشد عقل

توضیحات

برخی از موانعی که بازدارنده رشد عقل هستند عبارتند از:
1-شهوت و هوای نفس: اگر هوى وهوس فرماندهى عقل را در دست بگیرد وعقل اسیر تمایلات شهوانى شود، این انحراف ممکن است آن قدر زیاد شود که چنین انسانى از صراط مستقیم دور گردد، و مانند چهارپایان بلکه پست‌‏تر از آن‏ها شود، چنین شخصی عقلش از رشد باز می‌ایستد، امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:«چه بسیار هوى و هوس‏‌هایى که عقل‏‌ها را تحت سلطه خود در آورده و آن‌‏ها را اسیر کرده است».(بحار،ج 66 ص 410)
شهوت پرستى، حق را در نظر او باطل و باطل را در نظر او، حق جلوه مى‏‌دهد و اگر شخص در صدد کنترل شهوت خود نباشد غلبه شهوت به مرور زمان عقلش را فاسد می کند
2-غضب: از دست دادن هر نوع کنترل بر اعصاب که ریشه بسیاری از قتل‌ها و خشونت‌ها و تصمیمات عجولانه است محصول خشم و غضب است که از خطرناک‏ترین حالات انسانی است که باعث زوال عقل می‌شود، که گاه یک جرقّه از خشم تدریجاً تبدیل به دریایى از آتش مى‏‌شود، و خانه‏‌ها و شهرها را در کام خود فرو مى‏‌برد، همه این حالات خطرناک به خاطر فاسد شدن عقل در پرتو خشم و غضب است، امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«غضب عقل آدمى را فاسد مى‏‌کند، و انسان را از کار صحیح دور مى‏‌سازد»(شرح غررالحکم،ج 1 ، ص 357)
3-غفلت و بی توجهی:
امام علی (علیه‌السلام) می می‌فرماید:«دوام غفلت، کور کننده و نابود سازنده بصیرت است. (شرح بر غرر الحکم، ج ‏4، ص 22)
4-عجب و خود بینی:
بزرگ دانستن خود و کوچک شمردن دیگران، همچون پرده‌اى سیاه و ظلمانى بر چشم عقل انسان مغرور فرو مى‏‌افتد و او از دیدن حقایق باز مى‏‌ماند، واقعیّت‌ها را غیر از آنچه هست تصوّر مى‏‌کند که علاوه بر ارتکاب گناهان مختلف قوه عقل او روز به روز کاهش می‌یابد و به سمت انقراض پیش می‌رود، امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:«عجب و خودبینى عقل را فاسد مى‌کند»(تصنیف غرر الحکم، ص 65)
خداوند توفیق استفاده صحیح از عقل را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد