مقایسه اجر صدقه و قرض دادن به دیگران

توضیحات

سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در روایتی می فرمایند: اَلصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَ اَلْقَرْضُ بِثَمَانِیَ عَشْرَةَ وَ صِلَةُ اَلْإِخْوَانِ بِعِشْرِینَ وَ صِلَةُ اَلرَّحِمِ بِأَرْبَعٍ وَ عِشْرِینَ. صدقه از جانب خدای متعال به 10 برابر محاسبه می‌شود. امّا اگر به کسی قرض بدهید، خداوند 18 برابر برای شما حساب می‌کند و پاداش می‌دهد. و اگر کسی به دوستانش کمک کند 20 برابر برای شما حساب می کند و پاداش می دهد. اگر پول و کمکی را به رحم و خویشاوند خودتان بدهید، 24 برابر محاسبه می‌شود که از همه بالاتر است.

دو نکته کوتاه پیرامون روایت:

1. در این روایت ثواب قرض دادن از صدقه بیشتر بیان شده است به خاطر این است که طرف مقابل وقتی صدقه گرفت، خیالش آسوده است اما وقتی که قرض بگیرد، چون باید قرض را ادا کند، لذا تلاش می‌کند. و بالاتر بودن ثواب قرض به خاطر تشویق به کار و تلاش است.

2. بالاترین بودن ثواب کمک به ارحام و خویشان ونزدیکان دلیل بر این است که اسلام به ارتباط با خویشان و نزدیکان اهمیت می دهد و می‌خواهد ارتباطات از درون دلها و عاطفه‌ها بجوشد و ایمان را پشتوانۀ این امر قرار می‌دهد، و به این سبب است که در روایت آمده: نگاه محبّت‌آمیز فرزند به والدین یا بالعکس، مستحقّ ثواب می‌شود. بخلاف جوامع غربی که پیوند خانوادگی از هم پاشیده است. النوادر صفحۀ 95.


خشنودی قلب نازنین پیامبر خدا و امام صادق علیهما السلام صلواتی عنایت بفرمایید.

متن اصلی جهت مطالعه:
«امر پنجم: بیان قواعد کلیه در باب معاملات»

جلسه12، 1383/9/24

حدیث اخلاقی

عن امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) عن رسول الله(صلّی‌الله‌علیه‌وآله): الصدقة بعشرٍ و القرض بثمانی عشر و صلة الاخوان بعشرین و صلة الرّحم باربع و عشرین.

پیامبر عظیم الشأن اسلام(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: صدقه بدهید که از جانب خدای متعال به 10 برابر محاسبه می‌شود، و بر اساس آن به شما پاداش می‌دهد. امّا اگر به کسی قرض بدهید، خداوند 18 برابر برای شما حساب می‌کند و پاداش می‌دهد. و این به خاطر این است که طرف مقابل وقتی صدقه گرفت، خیالش آسوده است که پولی گیرش آمده و می‌گوید: خداوند برکت بدهد و منتظر است تا پول بعدی بدستش برسد. امّا وقتی قرض بگیرد، چون باید قرض را ادا کند، لذا تلاش می‌کند و زحمت می‌کشد. و این افزونی محاسبه در قرض، به خاطر تشویق به کار و تلاش است. و اگر چنانچه همین پول را به دوستان و برادران بدهید، ثواب آن 20 برابر می‌شود؛ چون هم کمک به کسی است که نیاز به این پول دارد و هم استحکام پیوندهای دوستی است، و می‌بینید که چقدر در اسلام به پیوندهای دوستی توجّه می‌شود. حال، اگر این پول را به رحم و خویشاوند خودتان بدهید، 24 برابر محاسبه می‌شود که از همه بالاتر است. این نوع محاسبه، اهمیّت‌داشتن پیوند بین نزدیکان است و پیوندها از جاهای دوردست شروع می‌شود و مورد توجّه و التفات شارع است و هر چه به داخل سلولهای اجتماعی نزدیک‌تر و محدودتر، نزدیک می‌شود، این پیوندها باید مستحکم‌تر شود. اساس، خانواده است. کسی که نمی‌تواند روابط خانوادگی خود را حفظ کند و روابط خانوادگی او سست باشد، رابطۀ خویشاوندی برای چنین شخصی، بی‌معنی است. امروزه در جوامع غربی و به برکت تمدّن صنعتی غرب و دور از اخلاق، پیوند خانوادگی گسسته است! در آنجا برای اینکه همدیگر را ببینند و دور هم جمع شوند، با هم قرار می‌گذارند و رأس ساعتی در یک‌جا جمع می‌شوند! این‌طور جمع شدنی، مصنوعی و صنعتی است که اسلام با آن مخالف است. اسلام می‌خواهد ارتباطات از درون دلها و عاطفه‌ها بجوشد و ایمان را پشتوانۀ این امر قرار می‌دهد، و به این سبب است که در روایت آمده: نگاه محبّت‌آمیز فرزند به والدین یا بالعکس، مستحقّ ثواب می‌شود. النوادر صفحۀ 95.