نصیب انسان از دنیا و هدف آن

توضیحات

سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امیرالمومنین علیه السلام در توضیح قول خدای متعال که می فرماید: و لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدّنیا. «و بهره و نصیبت  را از دنیا فراموش مکن. در روایتی می فرمایند: لا تَنسَ صِحَّتَکَ و قُوَّتَکَ و فَراغَکَ و شَبابَکَ و نَشاطَکَ ، أن تَطلُبَ بها الآخِرَةَ. از تندرستى و توانایى و فراغت و جوانى و شادابیت غفلت نکن که باید بوسیلۀ این نیروها آخرت را طلب کنی.

چند نکته پیرامون حدیث شریف:

1. یکی از نعمتهایی که در روایت اشاره شده است فراغ است، فراغ یعنی آسودگی خاطر. انسان در بخشی از زندگی، آسودگی خاطر دارد ولی در بخش دیگری از زندگی ممکن است آسودگی خاطر نداشته باشد لذا ممکن است به جهت خانواده یا مسئولیت های سنگین یا مسائل اجتماعی، آسودگی خاطر را از دست بدهد لذا افراد در آن زمانی که آسودگی خاطر دارند از فکر آخرت خود غافل نشوند.

2. اگر انسان در زندگی اشتغالاتی را برای خودش ایجاد کند که این آسودگی خاطر گرفته شود چنانچه برای خدا نباشد، مثل اینکه کسی برای حب ریاست، سمتهای مختلف را می پذیرد، نادانی است و خودش را از نعمت بزرگ آسودگی خاطر محروم کرده است.

3. در روایت به قوت و نشاط اشاره شده است؛ قوت یعنی نیروی بدنی و نشاط یعنی نیروی روحی. یکی از عزیزتن نعمتها همین نشاط روحی یعنی حوصله داشتن است که فرد جوان این نعمت بهره مند است اما هنگامی که سن انسان بالا می رود از این نعمت حوصله داشتن محروم می شود.

4. تاکید حضرت بر این است که از این نعمت ها و سرمایه نقد برای آباد کردن آخرت استفاده شود.


در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را می‌شنوند و سلام ما را پاسخ می‌دهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در حرم مطهر و اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.


خداوند ما را به لباس تقوا مزین فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد


متن اصلی:

فی طرق اثبات المسافة(خبر واحد)- درس 55

جلسه 55، سه شنبه 1393/12/5

حدیث:

عن علیٍّ«علیه‌السلام» فی قولِ الله«عزّوجلّ»: «و لاتَنسَ نصیبَک مِن الدّنیا»[1]؛ در قضیۀ قارون که دوستان و آشنایانش چهار، پنج توصیه به قارون می‌کردند، یکی هم این بود: «و لاتَنسَ نصیبَک من الدّنیا». قرآن هم آنرا تقریر فرموده. در اینجا امیرالمؤمنین«علیه‌الصلاةوالسلام» یک تفسیرِ دیگری غیر از آنچه از ظاهر آیه برمی‌آید، بیان می‌فرمایند. ما وقتی قرآن را نگاه می‌کنیم، تصور می‌کنیم «و لاتَنس نصیبَک من الدنیا» یعنی: سهم خودت را هم از دنیا بردار! لکن و أحسِن کما أحسَن الله الیک، که دنباله‌اش است. یعنی نصیب خودت را، سهم خود را بردار! تو هم استفاده کن از دنیا. لکن این روایت برداشتِ دیگری از این آیه می‌کند، می‌فرماید: قال: لاتَنسَ صِحّتَک و قوَّتَک و فراغَک و شَبابَک و نَشاطَک ان تَطلُبَ بها الآخره. می‌گوید از این نیروهایی که در اختیار توست، غفلت نکن که بوسیلۀ این نیروها آخرت را طلب کنی. بوسیلۀ صحت بدنت، بوسیلۀ قوّتی که داری. اینها که نمی‌ماند، از بین می‌رود؛ صحت تبدیل می‌شود به مرض، قوّت تبدیل می‌شود به ضعف. شما جوانید، تصور می‌کنید که همیشه همینطور با قوّت حرکت می‌کنید، می‌روید، می‌آیید، تصرّف می‌کنید، از پله‌ها تند تند بالا یا پائین می‌روید، خیال می‌کنید همیشه آدم اینطور است. نه، به تدریج این قوا از انسان گرفته می‌شود. پس این قوّت را یک امر موقّتی بدان! فراغ همینطور، فراغ یعنی: آسودگی خاطر. انسان در برهه‌ای از زندگی، آسودگی خاطر دارد ولی در برهه‌ای دیگری از زندگی ممکن است آسودگی خاطر نداشته باشد! گرفتارِ زن و فرزند و عیالات، گرفتاریِ مالی، گرفتاریِ اجتماعی و مُرید و مسئولیتهای سنگین، فراغ نقطۀ مقابلِ اینهاست. یکی از نِعَم الهی، فراغ است. بعضی‌ها بی‌عقلی می‌کنند، فراغ خودشان را به اشتغالهای مضرّ تبدیل می‌کنند. اگر اشتغالی است که یُطلَب بها وجهُ الله این، خیلی ارزش دارد، جهاد است. لکن گاهی یُطلب بها وجه الله نیست، مسئولیت روی مسئولیت، قبول می‌کنند، خودشان را گرفتار می‌کنند، مثل پیله‌ای که کِرم دور خودش می‌تَنَد. شباب و نشاط همینطور. قوّت، نیروی بدنی است؛ نشاط، نیروی روحی است. بنده گاهی به جوانها می‌گویم یکی از بزرگترین نِعَم الهی برای جوانها، حوصله است.

انسان وقتی سنّش بالا می‌رود، جوانی را پشت سر می‌گذارد، یکی از عزیزترین چیزهایی که از دست می‌دهد، حوصله است، بی‌حوصله می‌شود! قوّت ذهنی هست، حوصلۀ کار نیست. حوصله داشتن، نشانۀ نشاط روحی است. می‌فرماید: اینها را فراموش نکن که نعمتهایی است که می‌توانی با این نعمتها آخرت خودت را آباد کنی! این، یک سرمایۀ نقدی در دستِ توست، از این سرمایۀ نقد استفاده کن! تجارت کن! آخرت خودت را آباد کن! پس لاتَنسَ نصیبَک من الدنیا، یعنی نصیبی که خدای متعال به تو داده است از دنیا همین نعمتهایی که گفتیم، فراموش نکن که أن تَطلُب بها الآخرة. امالی، صفحۀ 299