شرایط امر به معروف و نهی از منکر

توضیحات

همانطور که همه می دانیم یکی از مهمترین واجبات دین اسلام امر به معروف و نهی از منکر است و تک تک ما در قبال این واجب الهی مسؤل هستیم؛ لذا امشب بنا داریم چند نکته ای درباره احکام امر به معروف و نهی از منکر خدمت شما بیان کنیم:
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله: احتمال تاثیر در مخاطب است که قدری راجع به این شرط صحبت کنیم. احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی بدهد مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید ‏تذکر ‏بدهد ‏هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد و وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است، اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است (که نوعا این یقین را افراد ندارند لذا مراقب باشیم به بهانه واهی واجب را ترک نکنیم). (1)
2. سوال این است که مراد از این احتمال تاثیر دقیقا چیست؟ (مثلا اگر نهی ناهی موقتا در مخاطب اثر کند آیا تاثیر شرعی محسوب می شود و امر و نهی واجب است ؟) پاسخ این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن، گنهکار حتی موقتا و مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد و یا اینکه امر و نهی در آینده ممکن است در او اثر کند در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است. (2)
سامانه پیامکی 30002020 به صورت شبانه روزی آماده دریافت سوالات شرعی و دینی شما مؤمنین می باشد.
خداوند متعال توفیق عمل ‏به ‏وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر می داند تاثیر ندارد، احتیاط واجب کراهت خود را برای کارهای ناشایسته اظهار کند.
(2) (رساله مراجع ج2 ملحقات ص: 956 ؛ تحریر الوسیله، کتاب امر به معروف شرط دوم ؛ رساله جامع م 2202 و 2205)