**س:** پزشک حاذق و ماهر، بدون سهل انگاری اقدام به عمل جراحی بیماری نموده است و در حین عمل، آسیبی به بیمار وارد گردیده است. آیا داشتن اجازه ی عمل از بیمار یا بستگان در رفع ضمان مؤثر است؟ دیه به عهده ی کیست؟
**ج.** به نحو کلی در موارد ثبوت ضمان، اجازه ی بیمار یا بستگان وی رافع ضمان نیست و در مواردی که پزشک ضامن دیه است، باید از مال خود بپردازد. (امام خامنه ای)
س: اگر سقط جنين با رضايت كامل پدر و مادر، توسط دكتر جراح، يا تزريق آمپول، انجام شود، ديۀ آن به عهدۀ كيست؟ و اگر دكتر دارو را بدهد و مادر مصرف كند و جنين سقط شود، به عهدۀ كيست؟جواب: ديه به عهدۀ مباشر است. مگر اين كه مباشر، كه مثلا آمپول را تزريق مىكند، يا دارو را مصرف مىكند، نداند كه آمپول يا دارو سبب سقط جنين است.كه در اين فرض ديه به عهدۀ دستور دهنده است. و در صورتى كه مباشر، چه دكتر و چه آمپولزن و چه خود مادر، بداند و به دستور پدر جنين، اقدام به اسقاط جنين كند، بنابر احتياط، در ديۀ آن با پدر جنين مصالحه كنند، يا وى آنها را برئ الذمه كند.[<![if !supportFootnotes]>[31]<![endif]>](#_ftn31)