کل بیان های بین الصلاتین از ۳/۰۸/۲۸ تا ۳/۰۹/۰۵
دشوارترین فرائض 
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم . بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: : سخترین و دشوارین چیزی که خداوند بر بندگانش فریضه و واجب کرده است سه چیزاست:
اول: إنصافُ الناسِ مِن أنفسِهم. انصاف یعنی نصف کردن. همچنان که با او رفتار می‌کنید، مثل همان با خودتان رفتار کنید.مردم می دانید اشکال خیلی از ماها اینه که عیبی را که از دیگران می بینیم، مستحق توبیخ و برخورد می دانیم، اما همان عیب را در خودمان یا نمی بینیم یا اگر دیدیدیم بزرگ و با اهمیت حساب نمی کنیم که مستحق برخورد بدانیم. اگر همین یک مطلب در جامعۀ اسلامی رائج بشود و خودمان را موظف بدانیم، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
دوم: و مُواساةُ الإخوانِ فی الله، مواسات یعنی کمک و همکاری کردن، یعنی در راه خدا و در راه تکلیف و آنچه رضای خدا متوجه به آن است، با برادران مؤمن همکاری کنیم.
سوم: و ذِکرُ الله علی کلِّ حال. ذکر خدا در همۀ حالات. ذکر خدا یعنی چه؟ آیا به این معناست که تسبیح دست بگیریم و دائماً «لا اله الّا الله» «سبحان الله»، بگوییم؟ این کار البته خوب است، با فضیلت است اما این ذکرُ الله که دشوارترین فریضه هست طبق تبیین امام منظور این است اگر یک کارِ خیری پیش آمد، چون به یادِ خدا و متوجه امر و نهی خدا هستید، آن کارِ خیر را حتماً انجام بدهید! اگر گناهی پیش آمد، چون به یاد خدا هستید، متوجه باشید که آن گناه را انجام ندهید! ذکرُ الله یعنی این. این هم واقعاً کار سختی است.
متن اصلی:
فصل دوم: قواطع سفر جلسه 256، 1396/9/13 حدیث:
عن ابی عُبیدَةِ الحَذّاء قال: عن ابی عبدالله جعفرِ بنِ محمد«صلوات‌الله‌علیهما» قال: ألا اُخبِرُکم بِأشدِّ ما افتَرضَ اللهُ علی خَلقِه. أشدّ یعنی سخت‌ترین، دشوارترین عمل. به معنای افضل نیست، البته شاید بین دشواری و سختیِ عمل و فضیلت آن عمل، ارتباطی وجود داشته باشد؛ أشِدّاءُ علی الکفّار، یعنی در مقابل دشمن، سختند، نفوذناپذیرند. بعد خود حضرت بیان فرمودند: إنصافُ النّاس مِن أنفسِهم، با مردم، منصفانه رفتار کنیم! یعنی اگر در این قضیه خودتان را در قِبال او قرار بدهید، همانطوری که برای خودتان حکم می‌کنید، برای او هم همانطور حکم کنید! ما خیلی موارد از مشکلات خودمان اغماض می‌کنیم، می‌گوییم بشریم دیگر، چکار کنیم؟! همین عمل را اگر از نفرِ دیگر ببینیم، اغماض نمی‌کنیم! اشکال، این است که عیب را در دیگران می‌بینیم و مُستوجب برخورد می‌شماریم، همان عیب را در خودمان یا نمی‌بینیم یا اگر دیدیم، آنچنان بزرگ و با اهمیت نمی‌شماریم، مستوجب توبیخ و برخورد نمی‌دانیم! این، یکی از سخت‌ترینِ وظائف است. ما افترَض الله، یعنی این، فریضه است که خدای متعال بر گردنِ ما گذاشته که با مردم منصفانه رفتار کنیم! انصاف یعنی نصف کردن. همچنان که با او رفتار می‌کنید، مثل همان با خودتان رفتار کنید! عکسش هم همینطور است، آنچنان که با خودتان رفتار می‌کنید، مثل آن با او رفتار کنید! اگر همین یک مطلب در جامعۀ اسلامی رائج بشود و خودمان را موظف بدانیم، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. ارزش اسلام این است. جمهوری اسلامی که ما گاهی می‌گوییم حرفهایی برای جهان و برای بشریت دارد، که این حرفها حرفهای نو است، یکی از حرفها اینهاست. بشریتِ مادّی اصلاً این معنا را درک نمی‌کند. تعبیر اِفتَرض الله یعنی: این، فریضه است که بر عهدۀ ماست.
دوّم: و مُواساةُ الإخوانِ فی الله، مواسات یعنی کمک و همکاری کردن، یعنی در راه خدا و در راه تکلیف و آنچه رضای خدا متوجه به آن است، با برادران مؤمن همکاری کنیم! واقعاً این همکاری کردن و مواسات کردن و کمک کردنِ با برادران هم یکی از آن کارهای بزرگ و مهم است.
سوّم: و ذِکرُ الله علی کلِّ حال. ذکر خدا در همۀ حالات. ذکر خدا یعنی چه؟ آیا به این معناست که تسبیح دست بگیریم و دائماً «لا اله الّا الله» «سبحان الله»، بگوییم؟ این کار البته خوب است، با فضیلت است و از فضیلت این نبایستی غفلت کرد! اینکه انسان به زبان ذکر الهی را جاری کند، خیلی خوب است و کمک می‌کند به افزایش معرفت انسان نسبت به پروردگار عالم. در این، تردیدی نیست. البته آن کسانی که ذکر می‌گویند و حواسشان جای دیگر است، آنها را کار نداریم، که گاهی اوقات همینطور مشغول ذکرگفتن هستند اما فیلم هم تماشا می‌کنند! این که اصلاً ذکر نیست، لقلقۀ لسان است. آنجایی که واقعاً ذکر است، بافضیلت است. اما این ذکرُ الله علی کلِّ حالی که أشدُّ ما افتَرضه الله است، این نوع ذکر نیست. خودِ حضرت ذکر را معنا می‌کنند: فإن عَرَضَت له طاعةٌ للهِ عَمِل بها و إن عَرَضَت له معصیةٌ تَرکَها. ذکرُ الله یعنی همیشه به یاد خدا باشید! اگر یک کارِ خیری پیش آمد، چون به یادِ خدا و متوجه امر و نهی خدا هستید، آن کارِ خیر را حتماً انجام بدهید! اگر گناهی پیش آمد، چون به یاد خدا هستید، متوجه باشید که آن گناه را انجام ندهید! ذکرُ الله یعنی این. این هم واقعاً کار سختی است. امالی شیخ طوسی، صفحۀ 88 .
خوف و رجا
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.امام صادق در روایتی نورانی می فرمایند:
اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لاَ یُجَرِّئُکَ عَلَى مَعَاصِیهِ وَ خَفِ اَللَّهَ خَوْفاً لاَ یُؤْیِسُکَ مِنْ رَحْمَتِهِ .
آنچنان به خدا امید داشته باش که تو را بر معصیت او گستاخ نسازد، و آنچنان از خدا بترس که تو را از رحمتش ناامید نسازد.
دو نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1. رجاء و امید به رحمت و کمک و مغفرت الهی لازم است و ناامید از رحمت الهی گناه کبیره است. رجاء و امید به خدا یعنی همیشه ارتباط بین دل شما و خداى شما باید برقرار باشد؛ بدانید که میتوانید از او رحمت و تفضل و مغفرت جلب کنید البته امید و رحمت الهی به نحوی نباشد که ما را بر انجام معصیت گستاخ کند.مثل اینکه کسی بگوید خداوند ما را به گل روی اهل بیت عذاب نخواهد کرد یا اینکه کسی بدون اینکه وسیله تقربی و عملی داشته باشد، امیدوار باشد این موارد مغرور شدن به خدای متعال است که از این کار منع شده ایم.
2. همان طور که امید به رحمت خدا لازم است، خوف و ترس و تعظیم وتکریم از خدای متعال لازم است این خوف و تعظیم، لازمۀ معرفت و شناخت است. کسی که به خدا معرفت داشته باشد، خوف پیدا می‌کند. هر چه معرفت انسان بیشتر باشد، خوف و تعظیمش به خدا بیشتر است. لذا بچۀ کوچک برای عالم یا دانشمند یا مرجع تقلید احترامی و تعظیمی ندارد چون مقام عالم یا دانشمند یا مرجع تقلید نمی شناسد و علت اینکه ما در مقابل پروردگار عالم خوفمان کم است این است که معرفتمان کم است ضمنا نباید خوف و ترس از خدا نباید به قدری باشد که انسان را مأیوس کند
امالی، صفحۀ 65.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
شادی روح همه شهدا و امام شهدا و نثار روح مقدس حضرت رضا علیه السلام صلوات
متن اصلی:
ادلة وجوب القصر- درس 9
جلسه 9، دوشنبه 1393/2/8
حدیث :
عن ابی حمزة الثمالی قال: قال الصادقُ جعفرُ بنُ محمد علیهماالسلام: اُرجُ اللهَ رجاءً لایُجَرِّئُک علی معاصیه و خَفِ اللهَ خوفاً لایُؤیِسُک مِن رحمته.
پس اوّلاً رجاء، امید به رحمت و مغفرت الهی، به عون الهی، لازم است. که یکی از گناهان کبیره را یأس عن رَوح الله دانستند. پس همیشه ارتباطِ بین دل شما و خدای شما باید برقرار باشد، بدانید که میتوانید از او جلب رحمت و تفضّل کنید. لکن این رجاء و امید به نحوی نباشد که ما را بر انجام معصیت گستاخ کند. گاهی اوقات طوری با مردم حرف می‌زنیم یا با خودمان حدیثِ نفس می‌کنیم که گویی به خاطر گلِ روی ائمه علیهم‌السلام، خدای متعال ما را هیچ عذاب نخواهد کرد! این، جرأت دادن و گستاخ کردن به معصیتِ الهی است. این، اغترار بالله است. در دعاها، در موارد متعددی، از مغرور شدنِ به خدا، اغترارِ بالله منع شدیم؛ در صحیفۀ سجادیه آمده است: و الشقاء الاشقی لمن اغترّ بک ما أبعَد تَصرُّفَه فی عذابِک، فقراتِ تکان‌دهنده‌ای است. اغترار بالله صوری دارد، یکی از صورتهای اغترار بالله این است که انسان هر چه معصیت کند چون می‌بیند خدای متعال او را مجازات نکرد، مغرور بشود، بگوید خدا با ما کاری ندارد! یکی دیگر از صور این است که: انسان بدون اینکه وسیلۀ تقرّبی پیدا کند و در پیش بگیرد نسبت به خدای متعال، امیدوار باشد. رندِ شرابخواری اینطور شعر می‌گفت:
ساقیِ کوثر نمی‌دارد دریغ از ما شراب عشقها خواهیم کرد، اینجا شراب، آنجا شراب!
یعنی اینجا گناه می‌کنیم، آنجا هم حضرت هست و دست ما را می‌گیرد. این، اغترار بالله است. از آن طرف هم خوفِ از خدای متعال لازم است. این خوف، لازمۀ معرفت است. کسی که معرفت داشته باشد، خوف پیدا می‌کند. هر چه معرفت انسان بیشتر باشد، خوفش بیشتر است. یک بچۀ کوچک هیچ خوفی، از یک آدمِ قدرتمند ندارد چون قدرتِ او را نمی‌فهمد، درک نمی‌کند اصلاً لذا هیچ خوفی هم ندارد. یک آدمِ بزرگتر، می‌فهمد که این آدم قدرتمند است، باید از او ترسید. همچنان که یک بچۀ کوچک برای یک عالم، برای یک دانشمند، برای یک مرجع تقلید احترامی قائل نیست، چون نمی‌فهمد که این مقامش چقدر است. وقتی بزرگ شد، آنوقت می‌فهمد این مقامش خیلی بالاست. علت اینکه ما در مقابل پروردگار عالم خوفمان کم است این است که معرفتمان کم است، تکریم و تعظیممان کم است چون عظمتِ پروردگار را، آن معدنُ العظمه ـ فَتَصَل الی معدنِ العظمة ـ را درک نکردیم، نفهمیدیم؛ لذا تکریم و تعظیم ما کم است، خوفمان کم است. بنابراین، خوف هم لازم است. لکن این خوف نباید به قدری باشد که انسان را مأیوس کند. اگر انسان یأس پیدا کرد، این از یک صفت خوب و پسندیده به یک صفت زشت و ناپسند برمی‌گردد.[ امالی، صفحۀ 65.]
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم.بسم االله الرحمن الرحیم
یکی از مستحباتی که بسیار سفارش شده است نماز جماعت است به جهت اهمیت به برخی از احکام نماز جماعت اشاره می کنم:
1.اگر در صفهای نماز جماعت بچه های نابالغ باشند، چنانچه به حسب ظاهر افعال و اذکار را درست بجا می آورند می توانند واسطه اتصال در نماز جماعت باشند.
2. نکته دوم را با سوالی شروع کنم و آن این است که اگر مسافری که نمازش شکسته است در صورتی که سلام بدهد، اتصال در جماعت قطع می شود؟
در جواب عرض می شود به نظر امام خامنه ای و تعدادی از مراجع مسافری که نمازش شکسته است بعد از سلام دادن در رکعت دوم، چنانچه در رکعت سوم بلافاصله و فورا اقتدا کند، و صبر نکند که در رکوع اقتدا کند، اتصال نماز جماعت برقرار است و قطع اتصال جماعت نمی شود. لذا توصیه می شود مسافرین برای داشتن فرصت کافی، بعد از تشهد به سلام پایانی نماز اکتفا کنند و فقط سلام پایانی نماز را بگویند یعنی همین مقدار که بگویند السلام علیکم و رحمه الله و برکاته و بلافاصله بعد از سلام در رکعت دوم، به نیت یک نماز واجبی مثل نماز قضا خود یا نماز قضای یکی از اموات اقتدا کنند و حمد و سوره را بخوانند و اگر فرصت نباشد حداقل حمد خوانده شود، تا اتصال نماز جماعت حفظ شود.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
انشا الله به حق حضرت رضا علیه السلام به همین زودی شاهد پیروزی و سربلندی جبهه مقاومت و جنوب لبنان باشیم به برکت صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از مهمترین وظایف دینی امر به معروف و نهی از منکر است برای اینکه این وظیفه را بتوانیم انجام دهیم، باید شیوه مناسب انتخاب شود، لذا به همین مناسبت به چند نکته کوتاه توجه شود:
1. در انجام این فریضه نباید خجالت کشید. و انسان نباید در برابر وظیفه واجب دینی خجالت بکشد. بنابر این همانطور که اگر کسی در یک کشور کفر ممکن است در یک مکان عمومی اقدام به نماز خواندن کند و خجالت نمی کشد، نسبت به فریضه امر به معروف هم نباید خجالت کشید.
2. یکی از شرایط، احتمال تاثیر هست و تذکر دادن معمولا تاثیر دارد البته برای اثر گذاری لازم نیست حتما تذکر مستقیم بدهیم. مثلا اگر در یک اداره شاهد یک خلافی مثل رشوه یا پارتی بازی یا روابط نادرست زن و مرد یا عدم رعایت حجاب شرعی در بین کارکنان هست، چرا از یک نوشتن نامه مضایقه یا پیامک به سامانه پیامکی آن اداره مضایقه می کنیم؟ به نظر شما کوتاهی نیست؟ آیا اینجا هم احتمال درگیری هست؟
3. در هنگام انجام فریضه امر به معروف با محبت باشیم. به گونه ای که طرف مقابل حس کند، دستش را می گیرید نه مچش را و اینکه با عملش مشکل دارید نه با خودش.
4. محترمانه بگویید مثلا به خانم نامحرم بگویید: خانم محترم ...
5. در غالب موارد بگوییم و رد شویم و توضیح لازم نیست و به هیچ عنوان بگو و مگو و مشاجره انجام نگیرد ضمن اینکه در برخی مواقع لحظه آخر که از مکان خارج می شویم، بگوییم.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
جهت پیروزی و سربلندی جبهه مقاومت و جنوب لبنان صلوات
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.پیامبر خدا صلی الله علیه و اله وسلم در روایتی می فرمایند کسی که نسبت به عمل خیری به یکی از روشهایی که گفته می شود اقدام کند در آن عمل خیر شریک است :
مورد اول: مَن یَشفَعْ شَفاعَةً حَسَنَةً. کسی که برای صاحب حاجتی و گرفتاری واسطه کار خیر بشود و به نفع او وارد مذاکره بشود و یکی از جاهایی که بطور ویژه وساطت مستحب است و سفارش زیادی شده برای ازدواج است.
مورد دوم : أمَرَ بمَعروفٍ ، أو نَهى عَن مُنکَرٍیعنی کسی را بکار خیری امر می کند یعنی با امر خودش یا نهی در تحقق کار نیکی یا دوری از کار بدی دخالت می کند.
مورد سوم: او دَلَّ على خَیرٍ: کار خیری را به کسی نشان می دهد و این مورد غیر از امر به معروف است زیرا امر به معروف یعنی فرمان دادن است مثلا کسی نماز نمی خواند یا روزه نمی گیرد شما فرمان می دهید اما راهنمایی بر کار خیر یعنی کسی بدون اینکه دنبال مشورت گرفتن باشد شما به او مشورت می دهید.مثلا یک فرد با تجربه ای بدون اینکه جوان درخواست مشورت کند به او بهترین شغل را با تناسب استعدادش مشورت میدهد.
مورد چهارم: أو أشارَ بهِ. یعنی کسی از او مشورت بخواهد به کار خیری مشورت بدهد.
در نقطه مقابلش هم همین طور است کسی که به کار بدی فرمان بدهد یا مشورت بدهد یا راهنمایی کند در گناه فرد شریک است.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خصوصا امام خامنه ای صلوات
متن اصلی:
النوع الاوّل: «الاکتساب بالاعیان النجسة»
جلسه 41، 1384/1/30
حدیث اخلاقی
عن موسی بن جعفر(علیه‌السلام)، عن آبائه(علیهم‌السلام)، عن رسو‌ل‌الله(صلی‌الله‌علیه‌وآله): مَن یَشفَع شفاعة حسنة أو أمر بمعروفٍ أو نهی عن منکَرٍ أو دلّ علی خیرٍ أو أشار به فهو شریکٌ؛ و مَن أمر بسوءٍ أو دلّ علیه أو أشار به فهو شریکٌ.
اگر کسی واسطۀ کار خیری بشود، به نفع کسی وارد مذاکره بشود، شفاعت یعنی این. شفیع یعنی دو تا شدن، جفت شدن. کسی دنبال کاری است، دیگری هم با او همراه می‌شود و دوّمیِ او می‌شود، این شفاعت است. حالا کسی برای یک صاحب حاجتی، برای یک گرفتاری، شفاعت حسنه‌ای بکند، یا اینکه به یک کار نیکی کسی را امر کند، در تحقّق یک کار نیکی با امر خود دخالت کند، کار خیری را به کسی نشان بدهد که این کار را بکن! آن کار را بکن! که این غیر از امر به معروف است؛ امر، به معنای فرمان‌دادن است، که کسی نماز نمی‌خواند یا روزه نمی‌گیرد، شما امر می‌کنید به او، اینجا امر است: نمازت را بخوان! دلّ علی خیرٍ، به معنای امر به معروف نیست، یعنی انسان مشورت میدهد به کسی که اگر این کار را بکنی کار خوبی است، یا اینکه به او مشورت میدهد. هر کدام از اینها که به نحوی در یک کار نیکی دخالت کردند، یا با امر، یا با نهی، یا با مشورت دادن، یا با راهنمائی کردن، یا با شفاعت کردن؛ اگر آن کار خوب تحقّق پیدا بکند، آن عمل خیر انجام بشود، این کسی که در آن دخالت داشته هر چند به این نحوی که به زبان یک کاری کرده، در آن کار شریک است. بعضی‌ها به قول معروف این دو مثقال زبان را حاضر نیستند تکان بدهند برای اینکه یک کاری را به یک کسی بگویند که: این کار را بکن! این کار را نکن! مایه‌ای هم ندارد. البته گاهی هزینه‌هایی دارد؛ بعضی‌ها را با آدم دشمن می‌کند، لکن به هر حال، اگر آن کار انجام گرفت، شما هم که به همین مقدار زبانی به او کمک کردید در تحقّق این کار، شما هم با او شریکید. نقطة مقابلش هم این است که: اگر کسی راهنمائی کند به کار بدی، یا به او مشورت میدهد که در این کار شرّ، در این کار سوء، شما این کار را بکن! پدرش را دربیار مثلاً، این طوری بهتر است. این کسی که در کار او دخالت کرده، شریک در اثم اوست. النوادر، صفحۀ143.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.
پیامبر خدا در روایتی می فرمایند: إِنَّ أَبْغَضَ اَلنَّاسِ إِلَى اَللَّهِ تَعَالَى مَنْ یَقْتَدِی بِسَیِّئَةِ اَلْمُؤْمِنِ وَ لاَ یَقْتَدِی بِحَسَنَتِهِ. مبغوض ترین و بدترین افراد کسانی هستند که از کار بد دیگری دنباله روی می کنند ولی به کار خوبش توجه نمی کنند.
دو نکته پیرامون روایت:
1. در معاشرتها افراد، هم خوبی دارند وهم لغزش، انسان عاقل به خوبی نگاه می کند و یاد می گیرد مثلا فردی کوشای در درس است یا وقت شناس است یا دقیق و هوشمند است یا پر کار است یاد می گیرد. اما بعضی متاسفانه فقط به بدیها نگاه می کنند و همان را یاد میگیرند.
2. نگاه کردن به بدیها و یادگرفتن آن، بلای عمومی است که برخی از ملتهای مسلمان نسبت به اروپایی ها و غربی ها پیدا کردند.غربی ها هم صفات خوبی دارند، اما آن صفات خوب را یاد نگرفتند! فرض کنید نوعا مردمانی وقت شناس، خطرپذیر و در حوادث زندگی از سختیها نمی ترسند ، پی گیر در کارها؛ اینها جزء خصال اروپائی ها و غربی هاست که همین چیزها هم سبب پیشرفتشان شده است اما برخی از ملت های مسلمان این صفات را یاد نگرفتند، امّا صفات بد آنها را یادگرفتند؛ نوعا آدم هایی هستند بی مبالات، مشروب خوار، به دین و به فضائل انسانی و اخلاقی بی اعتناء و از این قبیل صفات، که اینها را از آنها یاد گرفتند! متاسفانه آن صفات خوب را که مایۀ پیشرفت آنها بوده، آنها را فرا نگرفتند.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
جهت پیروزی و سربلندی جبهه مقاومت و جنوب لبنان صلوات
جهت مطالعه متن اصلی:
«امر ششم: بیان قواعد کلیه، بررسی آیه اکل مال به باطل»
جلسه19، 1383/10/20
حدیث اخلاقی
عن أمیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، عن رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌وآله): إنّ أبغَض الناس إلی الله تعالی مَن یَقتَدی بسیّئة المؤمن و لایَقتَدی بِحَسنَتِه. در معاشرتهایی که ما داریم، افراد گوناگون هم خوبیهایی دارند، صفات حسنه و محامِدی دارند، هم لغزشها و ضعفهایی دارند. بعضی‌ها که عاقلند به حسنات دیگران نگاه می‌کنند، کارهای خوب آنها را یاد میگیرند. کوشای در درس است، آن را یاد می‌گیرد. وقت‌شناس است، یاد می‌گیرد. دقیق و هوشمند است، یاد می‌گیرد. پرکار است، یاد می‌گیرد. امّا بعضی نگاه نمی‌کنند به خوبیهای آنها، بدیها را از آنها یاد میگیرند! که این، بلای عمومی است که ملّتهای مسلمان عقب‌افتادۀ دورانهای استعمار و بعد از استعمار، این رفتار را نسبت به اروپائیها پیداکردند. اروپائیها، غربیها صفات خوبی هم دارند، آن صفات خوب را یاد نگرفتند! فرض کنید مردمانی هستند وقت‌شناس، خطرپذیر، پی‌گیر در کارها؛ اینها جزء خصال اروپائیها و غربیهاست که همین چیزها هم آنها را پیش برده، اینها را یاد نگرفتند، امّا صفات بد آنها را یادگرفتند؛ آدمهایی هستند در مسائل جنسی بی‌مبالات، آدمهای دورو و متقلّب، به دین و به فضائل انسانی و اخلاقی بی‌اعتناء و از این قبیل، اینها را از آنها یادگرفتند! آن صفات خوب را که مایۀ پیشرفت آنها بوده، آنها را فرانگرفتند. آنچه ملّتهای غربی را با همۀ فسادهایشان نگه داشته، همان خصوصیّات مثبت است؛ چون بالاخره خدای متعال برای هر شیء مثبتی یک اجر و پاداشی دارد، آن اجر و پاداشش همین است که «کُلاً نُمِدُّ هؤلاء و هؤلاء مِن عطاء ربّک». آن خصوصیات را یادنگرفتند. آنها آدمهایی هستند خطرپذیر، دنباله‌گیر، در راههای زندگی از حوادث نمی‌ترسند، چه دریاهای طوفانی را پشت سر گذاشتند برای اینکه به هندوستان برسند و مثلاً آنجا را استعمار کنند! اینها صفات خوب است. مسلمانان این صفات را یاد نگرفتند، امّا ولگردی، بی‌عاری، زن‌پرستی، مسائل جنسی، عیّاشی، مشروب‌خواری، لباس، فرهنگ و رذائلشان را یادگرفتند! گاهی نگاه می‌کند به یکی از دوستش که آدم زرنگی است، در کسب ثروقت از هر راهی تلاش می‌کند، پشت هم انداز است، به آن صفتها نگاه می‌کند! امّا آن برادر دیگر که قانع، پارسا و پاکدامن است، به او نگاه نمی‌کند! مصداق این روایت شریف، أبغض الناس إلی الله مَن یَقتدی بسیّئة المؤمن و لایَقتدی بِحسنته اینها هستند. النوادر صفحۀ 100.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: لا تَغتَبْ فتُغتَبُ ، و لا تَحفِرْ لِأخِیکَ حُفرَةً فَتَقَعَ فیها ؛ فإنَّکَ کما تَدینُ تُدانُ.
غیبت نکن، که اگر غیبت کردی از تو غیبت مى شود. و براى برادرت چاه مکن که خود در آن مى افتى؛ زیرا به هر دست بدهى، با همان دست پس مى گیرى.
چند کوتاه درباره حدیث شریف:
1. یکی از مسائل مهم و اساسی این است که باید بدانیم که آنچه ما در دنیا انجام می دهیم علاوه بر آثار اخروی و معنوی، عکس العملهایی در همین دنیا دارد و در زندگی روز مره ما تاثیر گذار است. این جهان کوه است و فعل ما ندا؛ وقتی در مقابل کوه فریاد می زنید فریاد شما بر می گردد.مثلا اگر اهل بدگویی از دیگران شدید، مطمئنا شما هم مورد بدگویی واقع می شوید. اگر زمینه آبرو ریزی دیگران را فراهم کنید، زمینه آبرو ریزی شما هم پیش می آید.خلاصه اینکه همانطور که با دیگران رفتار می‌کنی، همانطور با تو رفتار خواهد شد.
2. علت این عکس العمل اعمال چیه؟ واضح است من و شما جزو اجزاء یک مجموعه به نام جامعه هستیم، اجزاء این جامعه روی هم اثر می‌گذارد، یک گناه وقتی از فردی از جامعه سربزند، آن بخشی از جامعه که از گناه اطلاع پیدا می کنند سبب می شود گناه در چشم آنها کوچک شمرده شود و دیگران هم به این گناه تشویق می شوند و گناه هنگامی که عادی شد بلایش همه را دامن گیر می شود. و اگر بخواهیم در جامعه امنیت اخلاقی باشد،همین حلال ها و حرام ها تعیین کننده مرز امنیت اخلاقی است که اگر رعایت نشود، ناامنی اخلاقی رخ می دهد.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
جهت قبول زیارت و سلامتی همه زائرین صلواتی را عنایت بفرمایید.
متن اصلی:
الشرط الخامس: ان لایکون السفر حراماً (هل الشرط ابتدائی ام استمراری؟)- درس 144
درس 144، سه شنبه 1395/1/31
حدیث :
4. عن الصادق جعفرِ بن محمدٍ«علیهماالسلام» قال: لاتَغتَب فَتُغتَب! غیبت نکن که اگر غیبت کردی، تو هم غیبت می‌شوی. این، مسألۀ مهم و اساسی است. این جهان کوه است و فعل ما ندا؛ وقتی در مقابل کوه فریادی می‌زنید، فریاد شما برمی‌گردد. آنچه ما انجام می‌دهیم، عکس العملهایی در دوران حیات دارد، غیر از آثار اخروی و معنوی، در زندگی روزمرّۀ ما تأثیرات دارد. می‌فرماید: اگر زبان به غیبت باز کردید، اهل غیبت کردن شدید، خودِ شما هم غیبت خواهید شد، غیبت‌تان می‌کنند! این، ساز و کارش چیست؟ اگر یک کار خلافی انجام دادید، آن عمل خلاف نسبت به خود شما هم انجام خواهد شد؟ به نظر می‌رسد یک ساز و کار واضحی است. من و شما جزو اجزاء این مجموعه‌ای هستیم که اسمِ آن جامعه است. اجزاء روی هم اثر می‌گذارد، از یکدیگر فرا میگیرند، کارهای یکدیگر را تکرار می‌کنند. یک گناه وقتی از من یا شما سربزند، در آن دائره‌ای که اطلاع از آن پیدا می‌کنند، اهمیت این گناه فروکاسته می‌شود، کم می‌شود. دیگری هم به این گناه تشویق می‌شود! نه اینکه اگر شما یکبار غیبت کردید، بلافاصله تأثیر می‌کند. غیبت کردنِ من و شما، غیبت کردن را در جامعه رائج می‌کند، عادی می‌کند، امرِ متعارفی می‌کند. در فضای مجازی، این تلفنهای همراه را دستشان میگیرند و تماس برقرار می‌کنند با یکدیگر به راحتی و آسانی، هر چه دلشان می‌خواهد می‌نویسند! شما که نوشتی، طرف مقابل هم می‌نویسد. یکی علیه شما می‌نویسد، یکی علیه دیگری می‌نویسد، می‌شود رائج! وقتی رائج شد، شما هم جزو کسانی قرار خواهید گرفت که مشمول این بلا خواهید شد. اینطور نیست که مردم به همدیگر فحش بدهند، بد بگویند، غیبت کنند، اهانت کنند اما در بین همۀ این مردم، بنده و جنابعالی مستثنا باقی بمانیم. معلوم است چنین چیزی نمی‌شود. اگر شما به رواج این عادت بد، این حرکت بد. کمک کردید، به قدرِ خودت کمک کردی، یک چند میلیونی‌ام. دیگری هم همین کار را بکند. از این چهل میلیون، پنجاه میلیون آدمی که این ابزار را در اختیار دارند، ده میلیونشان فرض بفرمایید این کار را انجام می‌دهند، رائج می‌شود، گناه اینطوری رواج پیدا می‌کند. این امنیتِ اخلاقی که ما بارها ذکر کردیم، گفتیم در جامعه امنیتِ جانی فقط معیارِ امنیت نیست که بگوییم
جامعۀ ما امن است چون مردم درِ دکّان یا مدرسه یا در مسیر رفت و آمد و در خیابان، کسی به آنها تعرّض نمی‌کند. امنیت فقط این نیست، امنیتِ اخلاقی لازم است، امنیت اعتقادی لازم است. امنیت اخلاقی یعنی اینکه ما آنچه شارع مقدس مرز قرار داده است، حرام قرار داده است، آنرا انجام ندهیم. مرزش مرزِ شارع است. یک جا ممکن است گفتنِ یک چیزی لازم باشد، شرع باید بگوید، معیارِ شرعی باید مشخص بکنند که کجا لازم است، کجا حرام است. اینهایی که معیارهای شرعی را قبول ندارند، اینجا گیر می‌کنند، بَلبَشو بوجود می‌آید. معیار شرعی، خط را مشخص می‌کند. بنابراین، لاتَغتَب فتُغتَب و لاتَحفِر، حَفر کردن، و لاتَحفِر لأخیکَ حُفرةً فَتَقَع فیها؛ چاهی برای دیگری، حفره‌ای برای دیگری حفر نکن! که اگر کردی، خودت هم در آن می‌افتی. اینها همه‌اش کلمات استعاری است، کلماتِ فصاحت‌آمیزِ اُمَراءُ الکلام است، ائمه«علیهم‌السلام» اُمراء الکلام بودند. خیال نکن که اگر این راه، سنگلاخ بود، فقط دیگران از این سنگلاخ زحمت می‌بینند. نه، خودِ شما هم زحمت می‌بینی. بعد فرمود: فإنَّک کما تَدین تُدان، همانطور که با دیگران رفتار می‌کنی، همانطور با تو رفتار خواهد شد. این، یک قاعدۀ کلّی است. البته در موارد دیگر هم شبیهِ این در روایاتِ دیگر نسبت به گناهان و تخلفات دیگر، مطالبی ذکر شده. این روایت دربارۀ غیبت بود و بعد هم حفره، یعنی هر توطئه‌ای برای دیگری بچینی. اگر شما باب توطئه‌چیدن و دسیسه‌چینی و زمینه خراب کردن و آبروریزی را باز کردید، یا از آن بابی که دیگری باز کرده، شما هم وارد شدید؛ طبعاً به توسعۀ این عمل، این تخلف، این گناه کمک کردید! وقتی کمک کردید، عمومی شد، خودِ شما هم مشمول آن خواهید شد. این، یک قاعدۀ کلّی است، اینها حکمت است، چیزهایی است که به نظر انسان ممکن است واضح بیاید، اما وقتی دقت می‌کند می‌بیند دریایی از معرفت و حقیقت در این خفته است.[1] امالی، صفحۀ 505
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم .رسول خدا صلی الله علیه و اله در روایتی می فرمایند:
عَجبٌ لِمَن یَحتَمِی مِن الطَّعام مَخافَةَ الداء. کَیف لایَحتَمی عن الذنوب مخافةَ النّار!
(یَحتَمی از حِمیَه است یعنی پرهیزکردن.) تعجب است از کسى که به خاطر ترس از بیمارى، از خوردن غذا پرهیز مى کند، مثلا سرماخوردگی دارد، غذائی که برای او ضرر دارد یا احتمال ضرر میدهد، نمی‌خورد، پرهیز می‌کند. برای اینکه مبادا بیمار بشود. چطور از گناهان پرهیز نمی‌کند از ترس عذاب الهی؟! فردی که در مورد جسمش اینقدر مراقب و مواظبت و پرهیز داردچطور نسبت به آن آیندۀ دشوار، سخت، عذاب الهی، چرا مراقبت نمی‌کند؟
نکته مهم: این غفلت و بی‌مبالاتی ناشی از ضعف اعتقاد به خدا و قیامت است.همه ما به خدا و قیامت معتقد هستیم اما باید باورمان به گونه ای باشد که ما را به عمل وادار کند. آن باوری اثرگذار است که در اعماق دلِ انسان ریشه دوانده باشد و انسان به معنای حقیقیِ کلمه از بُنِ دندان آنرا قبول کرده باشد.
حال سوال این است که با چه راهکاری می توان باور را تقویت کرد؟
در جواب عرض می شود: این هم با توسل و توجه به خدا و تدبّر در آیات خداشناسی و قیامت شناسی در قرآن حاصل می‌شود. قرآن آیاتِ عجیبی در باب خدا شناسی و قیامت دارد، همین آیاتِ آغاز رسالت پیغمبر، آیات مکّه، بسیاری از اینها در باب خدا شناسی و قیامت است. همین‌ها دلها را تکان داد، جانها را به حرکت درآورد، کسانی را متوجه به عاقبتشان کرد. اگر این آیات را یک قدری با تدبّر بخوانیم، انشاءالله اثر خواهد کرد.[1]
در پایان نکته ای مهم درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
جهت پیروزی و سربلندی جبهه مقاومت و جنوب لبنان صلوات
متن اصلی:
ادلة وجوب القصر- درس 45جلسه 45، یک شنبه 1393/11/12
حدیث:عن اسماعیل بن مسلم، که همان اسماعیل بن ابی زیاد معروف به سکونی است، که از عامّه است و از اصحاب امام صادق است و به فرمایش شیخ طوسی، اصحاب به روایات او عمل کردند لکن از بعضی از نقلها استفاده می‌شود که ایشان شیعه بوده است و معتقد به ولایت ائمه«علیهم‌السلام» بوده. "و الله العالم". عن الصادق جعفر بن محمد، عن ابیه، عن آبائه«علیهم‌السلام» قال: قال رسول الله«صلی‌الله‌علیه‌وآله»: عَجبٌ لِمَن یَحتَمِی مِن الطَّعام مَخافَةَ الداء. یَحتَمی از حِمیَه است یعنی پرهیزکردن. و الحِمیةُ رأسُ کلِّ دَواء که در روایت وارد شده است، پرهیز غذائی است، می‌فرماید: شگفت است از کسی که از طعام پرهیز می‌کند، مَخافةَ الداء. سرماخوردگی دارد مثلاً، غذائی که برای او ضرر دارد یا احتمال ضرر میدهد، نمی‌خورد، پرهیز می‌کند. برای اینکه مبادا بیمار بشود. کَیف لایَحتَمی عن الذنوب مخافةَ النّار! چطور از گناهان پرهیز نمی‌کند از ترس عذاب الهی؟! شما که در مورد جسم‌تان اینقدر مراقبید، مواظبید، پرهیز می‌کنید، چطور نسبت به آن آیندۀ دشوار، سخت، عذاب الهی، چرا مراقبت نمی‌کنید؟ از گناه چرا پرهیز نمی‌کنید؟! البته این غفلت و بی‌مبالاتی ناشی از ضعف اعتقاد به قیامت است. ما از بعضی از بزرگان می‌شنیدیم در تعریف اشخاص پرهیزگاری، اشخاص مؤمنی، می‌گفتند: واقعاً به قیامت معتقد است. همه‌مان به قیامت معتقدیم، این، معنایش این است که باور قلبی در او آنچنان است که او را به حرکت و عمل وادار می‌کند. آن باوری اثرگذار است که در اعمال دلِ انسان ریشه دوانده باشد و انسان به معنای حقیقیِ کلمه از بُنِ دندان آنرا قبول کرده باشد. لذا در آن خطبۀ همّام، وقتی حضرت می‌فرمایند: کیف اصبحت؟ او می‌گوید: من کأنّه ناله و استغاثۀ اهل جهنّم را با گوشم می‌شنوم! یقینِ واقعی این است، باید سعی کرد این را در خودمان ایجاد کنیم. این هم با توسل و توجه و تدبّر در آیات قیامت در قرآن حاصل می‌شود. قرآن آیاتِ عجیبی در باب قیامت دارد، همین آیاتِ آغاز رسالت پیغمبر، آیات مکّه، بسیاری از اینها در باب قیامت است. همین‌ها دلها را تکان داد، جانها را به حرکت درآورد، کسانی را متوجه به عاقبتشان کرد. اگر این آیات را یک قدری با تدبّر بخوانیم، انشاءالله اثر خواهد کرد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم.بسم االله الرحمن الرحیم
یکی از مستحباتی که بسیار سفارش شده است نماز جماعت است به جهت اهمیت به برخی از احکام نماز جماعت اشاره می کنم:
1.نمازهای مستحبی را جز نماز عید فطر و قربان و نماز باران را نمی توان به جماعت خواند. لذا نماز استغاثه امام زمان یا نماز زیارت به جماعت صحیح نیست.
2. نکته دوم را با سوالی شروع کنم و آن این است که اگر مسافری که نمازش شکسته است در صورتی که سلام بدهد، اتصال در جماعت قطع می شود؟
در جواب عرض می شود به نظر امام خامنه ای و تعدادی از مراجع مسافری که نمازش شکسته است بعد از سلام دادن در رکعت دوم، چنانچه در رکعت سوم بلافاصله و فورا اقتدا کند، و صبر نکند که در رکوع اقتدا کند، اتصال نماز جماعت برقرار است و قطع اتصال جماعت نمی شود. لذا توصیه می شود مسافرین برای داشتن فرصت کافی، بعد از تشهد به سلام پایانی نماز اکتفا کنند و فقط سلام پایانی نماز را بگویند یعنی همین مقدار که بگویند السلام علیکم و رحمه الله و برکاته و بلافاصله بعد از سلام در رکعت دوم، به نیت یک نماز واجبی مثل نماز قضا خود یا نماز قضای یکی از اموات اقتدا کنند و حمد و سوره را بخوانند و اگر فرصت نباشد حداقل حمد خوانده شود، تا اتصال نماز جماعت حفظ شود.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
انشا الله به حق حضرت رضا علیه السلام به همین زودی شاهد پیروزی و سربلندی جبهه مقاومت و جنوب لبنان باشیم به برکت صلوات
مستند:
تفاوت فتاوا. نماز جماعت، ذیل مساله 9، امام خمینی(ره): اگر نماز افراد صف جلو تمام شود، ادامه اقتدای کسی که در صف بعد است اشکال دارد، اگرچه آن افراد فوراً به نماز جماعت برگردند؛ بنابراین احتیاط به اینکه به نماز فرادا عدول کنند ترک نشود.(تحریرالوسیلة، شرائط الجماعة، م۷)
آیت الله العظمی خامنه ای:
اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود یا همه نیّت فرادا کنند، اگر فاصله با صف جلوتر از آنها بیشتر از یک گام بزرگ باشد، نماز آنها فرادا می شود، مگر اینکه افرادی که نمازشان تمام شده بلافاصله دوباره اقتدا کنند. [۱]
(رساله نماز و روزه، م ۷۲۴ و استفتاء ۴۸)
1. منظور این است که باید بعد از تمام شدن نمازشان فورا اقتدا کنند نه اینکه مثلا صبر کنند تا امام به رکوع رود و بعد اقتدا کنند
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن تسلیت ایام. به نقل از کتاب شریف عیون اخبار الرضا علیه السلام حضرتش در روایتی می فرمایند: بِرُّ الْوَالِدَیْنِ وَاجِبٌ وَ إِنْ کَانَا مُشْرِکَیْنِ وَ لَا طَاعَةَ لَهُمَا فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ نیکی به پدر و مادر اگر چه مشرک باشند، واجب است البته در معصیت ونافرمانی خدا نه از پدر و مادر ونه از هیچ کس دیگر نباید اطاعت کرد زیرا در معصیت خالق فرمان بردن از هیچ مخلوقی جایز نیست.
چشمه های حکمت رضوی حدیث 287
یکی از حقوقی که در آموزه های دینی بسیار بر آن سفارش شده است رعایت حق والدین به جهت اهمیت چند نکته کوتاه درباره حقوق والدین را یاد آوری می کنم:
1. یکی از وظایف واجب فرزندان برخورد نیک با والدین و بی‌ادبی نکردن نسبت به آنها می باشد؛ چه از نظر گفتار و چه از جهت رفتار، هرچند والدین نسبت به فرزند بدی کرده باشند.
2.اگر پدر و مادر انسان فقیر باشند بر فرزندان واجب هست، نفقه پدر و مادر را پرداخت کنند. مقصود از نفقه تامین خوراک و پوشاک و سایر نیازهای ضروری آنها مطابق با شانشان می باشد.
3. اگر پدر و مادر درباره امورمربوط به فرزند دستوری بدهند که گناه نباشد و مخالفت با دستور شان سبب اذیت و ناراحتی ایشان شود اطاعت لازم است.بنابراین اگر فرزند با دوستانی معاشرت داشته باشد که والدین از این ارتباط فرزندشان با او رنج می برند و قلبا آزرده خاطر می شوند بر فرزند ترک این رفاقت واجب است.( از روی دلسوزی به فرزند: امام خمینی، سیستانی)
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم ادب حضور اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر هر چند برای صلوات فرستادن یا درخواست صلوات پرهیز شود تا مزاحمتی برای حضور قلب دیگر زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
شادی روح همه گذشتگان مخصوصا پدر و مادرانی که از جمع ما به رحمت خدا رفته اند صلوات
