کل بیان های بین الصلاتین از ۰/۱۱/۳۰ تا ۰/۱۲/۰۷
مصرف خمس 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی از حضرت رضا علیه السلام راجع به واجب مالی خمس اینگونه نقل شده است که حضرت فرموده اند: إنَّ ٱلْخُمُسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ...فَلَا تَزْوُوهُ عَنَّا وَ لَا تَحْرِمُوا أَنْفُسَکُمْ دُعَاءَنَا
پرداخت خمس کمک در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه اضافه فرموده اند) از پرداخت خمس دریغ نکنید و خودتان را از دعای خیر ما محروم نسازید. (الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص548)
توضیحات
در این مجال دو نکته کوتاه در باب محل مصرف خمس خدمت شما بیان می کنیم:
1. یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است؛ و کسی که خمس بر او واجب می شود واجب است آن را در محل خودش به مصرف برساند و اینکه برخی افراد می گویند ما خیرات داریم و به فقراء کمک می کنیم و یا مجلس اطعام می گیریم و ... از دادن خمس معاف نخواهند بود و لازم است خمس بعد از محاسبه دقیق در محل خودش مصرف شود.
2. مصرف خمس در دو قسمت است: یک قسمت آن سهم امام زمان علیه السلام است که در زمان کنونی هر کسی باید به دفتر مرجع تقلید خودش پرداخت کند یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به مصرف خاصی برساند. و یک قسمت دیگر سهم سادات فقیر شرعی است که به نظر اکثر مراجع باید (به فتوا یا احتیاط واجب) برای هزینه شدن در محل خودش به دفتر مرجع تقلید تحویل داده شود یا با اجازه دفتر مرجع تقلید به سید فقیر پرداخت شود. (1)
خداوند متعال به حق حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام توفیق انجام وظایف دینی را به همه عنایت بفرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: پرداخت سهم سادات نیاز به اجازه ندارد. صافی: سوال: آیا دادن سهم سادات با رعایت آنچه در توضیح المسائل آمده است، اذن مجتهد می خواهد؟ جواب: بنابر احتیاط، اذن مجتهد لازم است؛ ولی از طرف حقیر به طور عام پرداخت شود سهم سادات عظام به آنهایی که محتاج اند، مجاز است. (توضیح المسائل مراجع م 1834 ؛ اجوبه الاستفتائات، س 1005 ؛ صافی، جامع الاحکام، ج1 س 766)
(2) (رساله مراجع، اقتباس از م 1829 و ذیل مساله 1851 ؛ امام خامنه ای سایت، شماره استفتاء611289 ؛ سیستانی، رساله جامع 2440)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
دین(مخصوصا اسلام) دینى جامع و همه سونگر است که تمام ابعاد زندگى انسان (فردى، اجتماعى، دنیایى، اخروى، مادى و معنوى) را در نظر گرفته است و همان گونه که مردم را به عبادت و یکتا پرستى، دعوت نموده و داراى دستورات اخلاقى و خودسازى فردى است؛ احکام و دستوراتى در مورد مسائل حکومتى، سیاسى، اقتصادى، اجتماعى، قضایى، امور مربوط به اداره صحیح جامعه، روابط بین الملل و... دارا مى باشد. بدیهى است اجراى چنین احکام و دستوراتى، بدون قدرت اجرایى، امکان پذیر نیست. به عبارت دیگر آموزه هاى سیاسى و اجتماعى دین لزوماً حکومت دینى را نیز به دنبال دارد. حکومت دینى -به معناى صحیح آن حکومتى است که جامعه را بر اساس قوانین الهى اداره کند و زمینه هاى رشد استعدادها و امکان رسیدن انسان ها به کمال و ایجاد جامعه اى سالم، صالح و شایسته را براى مردم آماده سازد و با فسادهاى اخلاقى، اجتماعى و... مبارزه کند.
اگر کسی بگوید دین نباید در سیاست دخالت کند،یعنی اینکه خدا برای مسائل اجتماعی ودنیوی برنامه نفرستاده که این نوعی نقص است.
سیاست از دیدگاه اسلام: عبارت از مدیریت زندگی انسانها ـ چه در حالت فردی و چه در حالت اجتماعی ـ برای رسیدن به عالی ترین هدف های مادّی و معنوی است. (محمد تقی جعفری، سکولاریسم یا حذف دین از زندگی دنیوی، ص ۸)
به فرموده امام خمینی؛اگر کسی سیاست را به معنای فریب و خدعه و پدرسوختگی معنا کند، ما داخل این نوع سیاست نیستیم(صحیفه نور ، ج ۱ ، ص ۶۵ )
به تعبیر حضرت امام(ره) «آن قدر آیه و روایت که در سیاست وارد شده است، در عبادت وارد نشده است. شما از پنجاه و چند کتاب فقه را ملاحظه کنید؛ هفت، هشت تایش کتابى است که مربوط به عبادات است. باقى اش مربوط به سیاسات و اجتماع و معاشرات و این طور چیزها است. ما همه آنها را گذاشتیم کنار و یک بُعد را، بُعد ضعیفش را گرفتیم(صحیفه نور، ج ۲، ص ۱۸۰)
هر کس گمان کند که دین از سیاست جدا است، نه دین را شناخته و نه سیاست را(.صحیفه نور، ج ۱، ص ۶)
سیره انبیاء و امامان این بوده که در سیاست دخالت کنند و حتی در راس حکومت باشند(ساسه العباد)
خداوند توفیق فهم معارف دین به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
شبکه های مجازی
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که می‌فرمایند: ...اَشَدُّ الناسِ اِجتهاداً مَن تَرکَ الذُّنوب...
کوشاترین مردم کسی است که گناهان را ترک کند. (من لا یحضره الفقیه ج4 ص395)
توضیحات
در عصر حاضر فضای مجازی تقریبا (مستقیم یا غیر مستقیم) مورد ابتلا همه ماست؛ لذا چند نکته کوتاه در رابطه با شبکه های مجازی خدمت شما خوبان عرض می شود:
اول: با بهره بردن از این امکانات، مؤمنین می توانند، فرهنگ و معارف دینی و علوم و اطلاعات مفید را گسترش دهند و ترویج کنند؛ از موارد مورد سفارش می توان به امر به معروف و نهی از منکر، دفاع از مؤمنین و مظلومین، صله رحم و ارتباط با خویشان و ... نام برد.
دوم: با توجه به اینکه این امکانات قابلیت این را دارند که هم در مسیر حلال استفاده شوند و هم در مسیر حرام، باید توجه داشت که مبتلای به آسیبهای آن نشویم؛ لذا به جهت تذکر و توجه دادن مؤمنین به برخی استفاده های حرام این نرم افزارها و اجتناب از آن به برخی از مصادیق استفاده ی حرام از آنها اشاره می شود:
1. عضو شدن در کانال ها یا گروه هایی که حاوی مطالب ضد دینی و در نهایت باعث انحراف عقیده صحیح انسان می شود، زیرا کسی که خودش اطلاع کاملی از مباحث دینی ندارد نمی تواند در برابر هجوم شبهات و اشکالات جوابگو و پاسخ گو باشد در نتیجه سستی و ضعف دینی حتی انحراف را به همراه دارد.
2. غیبت، دروغ و تهمت، اختصاص به فضای واقعی و بیرونی ندارد بلکه امکان غیبت و دروغ و تهمت در شبکه های مجازی، نیز فراهم است مثل اینکه انسان گناه یا عیب فردی را مشاهده کند و با عکس برداری یا فیلم برداری آن را در فضای مجازی نشر دهد.
3. انتشار، نگهداری و تماشای فیلم ها و تصاویر خلاف عفت و حیا که برای هیچ کس چه مجرد و چه متاهل مجاز نیست و حرام است. (1)
خداوند متعال به همه ی ما توفیق شناخت محرمات و ترک آن را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله آموزشی، ج 2 ص: 18 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 م 10 ؛ استفتائات سایت مکارم، رسانه ها، اینترنت)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
دلایل عدم جدایی دین ازسیاست عبارتند از:
1-گستره قوانین اسلام : دین اسلام علاوه بر دستورات اخلاقى و خودسازى فردى که دارد؛ دارای احکام و دستوراتى در مورد مسائل حکومتى، سیاسى، اقتصادى، اجتماعى، قضایى، امور مربوط به اداره صحیح جامعه، روابط بین الملل و.. نیز مى باشد.
بدیهى است اجراى چنین احکام و دستوراتى، بدون قدرت اجرایی ممکن نیست
2-سیره پیشوایان دین:پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و امام علی ( علیه السلام ) تشمیل حکومت دادند و امام حسین برای تشکیل حکومت قیام کرد وامام زمان ( عجل الله تعالی فرجه الشریف ) نیز تشکیل حکومت میدهد
3-فلسفه بعثت انبیاء:قرآن می فرماید:لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ (آیه 25 حدید). «به راستى که پیامبران را با پدیده هاى روشن گر فرستادیم و همراه آنان کتاب و میزان نازل کردیم، تا مردم به دادگرى برخیزند
یا میفرماید: (وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِى کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ)؛آیه 36نحل ): به راستى در هر امتى، پیامبرى فرستادیم که خداوند را بندگى کنید و از پیروى طاغوت دورى جویید»
4-مبارزه با فساد و تباهى، ظلم زدایى و عدل گسترى از وظایف اصلى اهل ایمان است: (وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ)؛ (آیه 113 هود )
خداوند توفیق فهم معارف دین به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
بنابر آیات قرآن، اثبات میشود که دین از سیاست جدا نیست.
1-اختصاص حاکمیت، ولایت و سرپرستى همه جانبه مادى، معنوى، دنیوى و اخروى براى خدا، رسول و اولیاى خاص او: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ)؛(آیه 55 مائده ) و ولایت معنائی عام دارد که شامل ولایت در امور سیاسی ،فرهنگی ،اجتماعی،اقتصادی و ... می گردد. ».
2- اثبات حکومت و خلافت در زمین براى برخى از پیامبران گذشته؛ مانند حضرت داود ( علیه السلام ) و سلیمان ( علیه السلام ) : (یا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناکَ خَلِیفَةً فِى الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ)؛ (آیه 26 ص ) و اثبات سلطنت برای برخى از حاکمان صالح و عادل؛ مانند طالوت و ذوالقرنین: (وَ قالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طالُوتَ مَلِکاً)؛(آیه 246 بقره )
3- امر به جهاد و مبارزه با طاغوت ها، مستکبران و ستمگران و لزوم تهیه امکانات دفاعى: (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ)؛(آیه 9 تحریم) اى پیامبر! با کفار و منافقان پیکار کن و بر آنان سخت بگیر». (وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ)؛(آِه 60 انفال)«هر آنچه از نیروى سلاح و اسبان آماده مى توانید براى تهدید دشمنان خداوند و دشمنان خودتان فراهم سازید.
4- قرآن، داورى و فصل خصومت در میان مردم را از وظایف پیامبران الهى معرفى مى کند: (وَ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ إِذْ یَحْکُمانِ فِى الْحَرْثِ...)؛ (آیه 78 انبیاء ): داود و سلیمان هنگامى که درباره کشتزارى داورى مى کردند...».
5- دعوت به کار شورایى و جمعى کردن: (وَ شاوِرْهُمْ فِى الْأَمْرِ( ایه 159 آل عمران)
خداوند توفیق فهم معارف دین به ماعنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: یَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَیْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوء
فردای قیامت خدای متعال امّت من را بین بقیّه ی امّت ها در حالی محشور می کند که به خاطر وضویی که در دنیا گرفتند روسپیدند و پیشانی های نورانی دارند. (دعائم الإسلام ؛ ج1 ؛ ص100)
توضیحات
در بین احکام شرعی یکی از احکام بسیار مورد نیاز و مورد مبتلا مسائل وضو و غسل است که امشب قصد داریم به دو نکته از آن اشاره کنیم:
1. در اعضاء وضو و غسل نباید مانعی از رسیدن آب بر روی اعضا وجود داشته باشد و در صورت وجود مانع باید قبل از انجام وضو و غسل برطرف شود هر چند برطرف کردن آن هزینه داشته باشد؛ لذا اگر بر روی دست، چسب یا لاک باشد باید برای وضو برطرف شود حتی اگر بعد از انجام وضو و غسل و خواندن نماز، مانعی در اعضاء وضو مشاهده نماید مثل چسب یا لاک و بداند که این مانع هنگام وضو و غسل بوده است آن نماز را باید با طهارت صحیح دوباره بخواند و باطل است. (1)
2. با وجود مانع وقتی گفته می شود وضو باطل است یعنی باید بعد از برطرف کردن مانع دوباره از ابتدا وضو را انجام دهد؛ اما در غسل مساله فرق می کند و غسل به طور کامل باطل نیست بلکه لازم است با برطرف کردن مانع غسلش را کامل کند توضیح مسئله این است که: اگر غسل به صورت ترتیبی انجام شده باشد و مانع در سمت چپ بدن باشد، با برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت به نیت غسل به وظیفه عمل شده و لازم نیست دومرتبه حمام برود. اما اگر مانع در سمت راست بدن باشد، مطابق نظر مراجعی که در غسل بین سمت راست و چپ بدن ترتیب را واجب می دانند لازم است بعد از برطرف کردن مانع و شستن همان قسمت از سمت راست کل سمت چپ نیز به نیت غسل شسته شود و مقام معظم رهبری در این ترتیب احتیاط دارند. (2)
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد وآل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) مکارم: اگر مانع به مقدار دو میلی متر باشد برای وضو اشکال ندارد. (رساله مراجع مساله 338)
(2) مکارم: اگر مانع به مقدار اندازه دو میلی متر باشد غسل صحیح است. (رساله مراجع م 377 ؛ رساله آموزشی، ج1 درس 19 ؛ توضیح المسائل جامع م ج1 م 444)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
اموات بعد از مرگ زنده اند و آیات زیادی نشان می دهد که انسانها بعد از مرگ حیات دارند که به برخی اشاره میشود:
1. قرآن شهدا را مرده نمی داند بلکه آنها را زنده می داند: وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ : به آنها که در راه خدا کشته میشوند، مرده نگویید! بلکه آنان زندهاند،ولی شما نمیفهمید(آیه 154 بقره)
2. بعد از مرگ ،برخی گویند: خدایا مرا برگردان تاعمل صالح انجام دهم و این نشان از زنده بودن است که صحبت میکنند(إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحاً: زمانى که مرگ یکى از آنان فرارسد، مى گوید: پروردگارمن! مرا بازگردانید! شاید در آنچه ترک کردم ، عمل صالحى انجام دهم-آیه 99 مومنون)
3. عذاب کردن آل فرعون و قوم نوح بلافاصله بعد از مرگ نشان از زنده بودنشان دارد،چون هنوز قیامت نیامده است.(آیه46 غافر وآیه 25 نوح)
4. سلام در نماز بر پیامبر(السلام علیک ایهاالنبی)
5. گفتگوی پیامبر با کشته شدگان کافر در جنگ بدر نیز نشان از زنده بودن دارد
مجموعا آن چه قابل اثبات است این است که از نظر قرآن این بدن است که می میرد نه روح و جان آدمی و روح در عالم برزخ به یک جسم و بدن برزخی تعلق می گیرد
خداوند ما را با معارف حقیقی آشنا بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: ... مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِی رَجَبٍ ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ أَکْرَمَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی الْجَنَّةِ مِنَ الثَّوَابِ بِمَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ.
هرکس در ماه رجب به خاطر خداوند متعال صدقه بدهد، خداوند روز قیامت در بهشت با آنچنان ثوابی او را اکرام می نماید که نه چشمی دیده باشد، نه گوشی شنیده باشد، و نه بر قلب بشری خطور کرده باشد. (وسائل الشیعه، ج 10 ص: 478)
توضیحات
دین مقدس اسلام نسبت به اقتصاد افراد جامعه نیز توجه ویژه دارد که یکی از برنامه های دین اسلام در این زمینه پرداخت صدقه و انفاق است؛ و از طرفی بر اساس برخی از روایات پرداخت صدقه مستحبی در ماه رجب سفارش شده است؛ لذا امشب بنا داریم چند نکته کوتاه درباره احکام انفاق و صدقه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. در روایات نسبت به صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران سفارش زیادی شده، به خصوص در مورد پدر و مادر و سایر نزدیکان و همسایه ها و از آداب مهم سفر این است که انسان در ابتدای سفرش صدقه بدهد. و برای پرداخت صدقه آثاری از جمله دفع بلا و شفای مریض و دور کننده فقر و بخشش گناهان ذکر شده است. (1)
2. در مصرف صدقه مستحبی به فتوای اکثر مراجع تقلید فقیر بودن شرط نیست (2) و همچنین می توان صدقه مستحبی را به سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود؛ و همچنین به کسی که صدقه پرداخت می شود، هرچه خویشاوندیش نزدیکتر باشد، ثواب آن بیشتر است. مثل پرداخت صدقه به پدر و مادر یا برادر و خواهر. (3)
3. همان طور که صدقه دادن مستحب است، واسطه شدن و کمک کردن در رساندن صدقات به اهلش و نیازمندان مستحب است و در روایت است که به واسطه ی کار خیر هم، پاداش صدقه دهنده، عطا می شود بدون اینکه از ثواب صدقه چیزی کم شود. (4)
خداوند توفیق انفاق در راهش را به ما عطا فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (عروه الوثقی کتاب الحج اداب سفر)
(2) رهبری، مکارم: در صدقه مستحبی فقیر بودن شرط است. (رهبری، سایت ادمین، همسان سازی 38 ؛ مکارم، استفتائات سایت، صدقات)
(3) (اجوبه الاستفتائات س1822 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصدقه، مساله 5 و کتاب الهبه، مساله 21 ؛ منهاج الصالحین ج 2 م 1335 و م 1607 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، صدقات)
(4) (تحریر الوسیله کتاب الصدقه، مساله 7 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2 م 1602)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت رضا علیه السلام روایت است که می فرمایند: الصَّغَائِرُ مِنَ الذُّنُوبِ طُرُقٌ إِلَى الْکَبَائِرِ، وَ مَنْ لَمْ یَخَفِ اللَّهَ فِی الْقَلِیلِ لَمْ یَخَفْهُ فِی الْکَثِیر
گناهان کوچک راه‌هاى گناهان بزرگ هستند. کسى که از خداى تعالى در گناه کوچک ترس نداشته باشد، در گناهان بزرگ هم از او نمى‌هراسد. (عیون الاخبار ، ج2، ص180)
توضیحات
یکی از مسائل مهم دینی و اجتماعی مساله ارتباط با نامحرم است و تفاوتی ندارد که در فضای درس و تحصیل باشد یا در فضای مجازی باشد یا در فضای کسب و کار، در هر صورت چنانچه ضوابط شرعی رعایت نشود آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد لذا هر مؤمنی در ارتباط با نامحرم برای کسب رضای خدا و دور ماندن از آسیبهای فردی یا اجتماعی باید در ارتباطش با نامحرم شرایطی را رعایت کند که به چند نکته اشاره می شود:
1. گفتگو با نامحرم از طریق تلفن یا پیامک یا چت در شبکه های مجازی، در صورتی که همراه با قصد لذت شهوانی یا ترس افتادن در گناه باشد، یا کلمات نامناسب میان دو نامحرم رد و بدل شود، چنین گفتگویی حرام است مثلا اگر خانمی یا آقایی ترس این را داشته باشد که با چت کردن با نامحرم به گناه آلوده می شود یا از همان چت کردن لذت شهوانی برده شود، در این مورد چت با نامحرم گناه و معصیت است. (1)
2. لمس مستقیم بدن نامحرم مثل دست دادن به نامحرم در غیر ضرورت و اضطرار حرام است هر چند نامزد انسان باشد که هنوز بین دو نفر عقد شرعی خوانده نشده باشد.
3. حضور زن و مرد نامحرم در مکان خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود، و احتمال آلودگی به گناه هم وجود دارد، حرام است حتی به نظر تعدادی از مراجع تقلید (2) صرف حضور زن و مرد در چنین مکان خلوتی هر چند احتمال آلودگی به گناه هم وجود نداشته باشد، باز هم حرام است. (3)
خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب النکاح م29 ؛ سایت لیدر، احکام حجاب و عفاف ؛ منهاج الصالحین ج3 م29 ؛ استفتائات سیستانی س 226 ؛ سایت مکارم، استفتائات، احکام حجاب، احکام موازین ارتباط با نامحرم ؛ توضیح المسائل مکارم م2092)
(2) حضرت امام، گلپایگانی، صافی، مکارم، زنجانی: فتوی یا احتیاط واجب.
(3) (رساله مراجع تقلید م 889)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «صلوا کما رأیتمونی أصلی؛ نماز بخوانید؛ همچنان که من نماز می خوانم(عوالیاللآلی، ج 1 ،ص 197)
دلایل نماز خواندن به زبان عربی از این قرار است:
1. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نماز را به عربی خواندند. پس بر ما هم واجب است؛ به ایشان اقتدا کرده و از ایشان تبعیت نمود و نماز را به عربی بخوانیم ؛ چون نماز، سنت پیامبر است
2. بقای نماز در طول قرون و اعصار است که بدون کم و کاست برای همیشه باقی بماند و اگر هر کسی به زبان محلی و مادری خود آن را تلفظ می نمود احتمال کم و زیاد شدن الفاظ، تحریف و آمیخته شدن به خرافات و مطالب بی اساس بسیار بود.
3. عربی خواندن نماز، وحدت بخش نیز هست. یعنی اگر هر مسلمانی با هر زبانی بخواهد، نماز بخواند، این وحدت و پیوستگی میان مسلمانان از میان می رود. بودن زبان واحد برای این فریضه الهی از اختلافات میان مسلمانان جلوگیری و دل های آن ها را به هم نزدیک میکند.
4. اگر اسلام این اجازه را به مسلمانان می داد که نماز را با زبان مادری می خواندند، این فریضه الهی در دوران مختلف تاریخی و نسل های گوناگون دچار تحریف های فراوانی می شد که این موضوع بلا شک به دین اسلام ضربه می زد.
5.یکی از مهمترین موضوعات در اسلام تعبد است. یعنی بنده ای که به ماهیت حقیقی و عمیق اسلام پی برد و مسلمان شد، تابع تمامی قوانین این دین است و آن را اجرا می کند.یعنی عبادات توقیفی هستند وبه جا آوردن آنها باید به همان شکلی باشد که خداوند تعیین فرموده است.
خداوند ما را جزء نمازگزاران حقیقی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی می فرمایند: مَنْ أَمَرَ بِمَعْرُوفٍ أَوْ نَهَى عَنْ مُنْکَرٍ أَوْ دَلَّ عَلَى خَیْرٍ أَوْ أَشَارَ بِهِ فَهُوَ شَرِیک...
هر کس دیگرى را به کار نیکى امر کند یا او را از کار زشتى باز دارد یا اینکه او را به خیرى راهنمائى نماید و یا اشاره به امر خیرى داشته باشد در آن کار نیک شریک خواهد بود. (وسایل الشیعه ج 16، ص 124)
توضیحات
در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر همین بس که در برخی از احادیث اهل بیت علیهم السلام بیان شده که تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره‌ای در برابر دریای پهناور است؛ لذا امشب قصد داریم دو نکته در مورد امر به معروف و نهی از منکر خدمت شما خوبان تقدیم کنم:
اول: یکی از واجبات الهی امر به معروف و نهی از منکر است و از بهترین روشهای امر به معروف و نهی از منکر این است که شخصی که امر به معروف و نهی از منکر می کند مرتکب گناه نشود. مثلا اگر رفیقش می خواهد غیبت کند از شنیدن آن معذرت بخواهد.
دوم: برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است:
1. در مرحله اول با شخص معصیت کار طوری رفتار شود که معصیت کار بفهمد که به جهت گناهی که کرده چنین رفتار شده است؛ مثلا مدتی با او ترک رابطه یا گفتگو نماید.
2. مرحله بعد با زبان امر و نهی کند و اگر احتمال بدهد که با موعظه و نصحیت و حسن خلق و کلام نیکو، معصیت را ترک می کند لازم است که اکتفا به آن کند و در این صورت نباید با زبان تند و خشن امر و نهی کند.
3. اگر برای امر به معروف و نهی از منکر لازم شود که متوسل به زور یا اقدام عملی گردد در این صورت کسی بدون اجازه حاکم شرع و مسؤلین ذی ربط حق اقدام ندارد.
بنابر این با توجه به اینکه هدف از امر به معروف و نهی از منکر ترک گناه است؛ لذا اگر با مرتبه پایین حاصل شود نمی توان به مراتب بالاتر عمل کرد. (1)
خداوند متعال به همه ما توفیق امر به معروف و نهی از منکر را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل حضرت امام خمینی، م 2804 الی م 2825 ؛ رساله آموزشی، ج1 ، درس: 77 ؛ توضیح المسائل جامع، م 2212 ؛ مکارم، توضیح المسائل، م 2419)
چهارشنبه
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلى هؤُلاءِ : روزی را که در هر امتی، گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم، و تو را هم بر این امت گواه آوریم (آیه 38 نمل)
«شاهد» و «شهید» معنی حضور را می دهد.در زبان عربی به «گواه » از آن جهت «شاهد» می گویند که کسی حق دارد در مورد واقعه ای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد، یعنی انسان در مورد واقعه ای که در آن حضور دارد و احساس می کند و بالعیان آن را می بیند حق دارد شهادت بدهد.این مساله ای است در باب «قضاء» (قضاوت)، می گویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است، یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیده اید، مثلا یقین دارید همسایه شما دزدی کرده است و احتمال هم نمی دهید که دزدی نکرده، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمی دهید،و یقین دارید؛ولی باز هم تا به چشمتان ندیدید،حق ندارید بگویید.
در این باره که امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احادیث متعددی آمده است. امام صادق ( علیه السلام ) فرمود: « روز پنجشنبه اعمال مردم به رسول خدا و ائمه ( علیه السلام ) عرضه میشود». (بحار، ج23، ص 345)
در روایت دیگر آمده: در هر عصر و زمانی، امامی از ما اهل بیت، شاهد و ناظر اعمال مردم است. رسول خدا شاهد بر اعمال ما است».(بحار، ج23، ص 347)
در توقیعی از حضرت مهدی ( علیه السلام ) آمده: به اخبار شما علم داریم. هیچ چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از لغزش و کاستی‌‌های عملکرد شما آگاه هستیم. چیزی بر ما پوشیده نمی‌ماند».(بحار،ج53، ص 175)
خداوند توفیق ترک گناهان را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امام جواد علیه السلام در فضیلت زیارت امام رضا علیه السلام در ماه رجب می فرمایند: کُلَّ الْأَوْقَاتِ صَالِحَةٌ لِزِیارَتِهِ وَ أَفْضَلُهَا فِی شَهْرِ رَجَب
زیارت امام رضا علیه السلام در همه زمانها خوب است ولی با فضیلتترین زمان زیارت آن حضرت ماه رجب است. (مستدرک الوسائل، ج 10 ص: 360)
توضیحات
خدا را شاکریم که توفیق یافته ایم در ماه رجب به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف شویم؛ به همین جهت بنا داریم چند نکته ای کوتاه درباره زیارت و آداب زیارت خدمت شما زائرین و مجاورین بارگاه رضوی تقدیم کنم:
1. یکی از مستحباتی که سفارش شده است و فضیلت فراوانی مخصوصا در ماه رجب برایش نقل شده زیارت حضرت رضا علیه السلام است که حتی در برخی از روایات ثواب زیارت حضرتش از ثواب زیارت حضرت سید الشهدا علیه السلام بیشتر است.
2. زیارت آدابی دارد که رعایت آنها مستحب است و هر چه بیشتر این آداب رعایت شود ثواب زیارت بیشتر می شود؛ مثل غسل زیارت، هنگام تشرف گامها را کوتاه برداشتن و مشغول ذکر بودن در هنگام رفتن به زیارت، خواندن زیارت نامه های معتبر مثل زیارت امین الله و زیارت جامعه کبیره (زیارت رجبیه در ماه رجب)، قرآن خواندن، بلند نکردن صدای خود در وقت زیارت، توبه کردن از گناهان و نماز زیارت.
3. در روایات سفارش شده است که زیارت با معرفت داشته باشیم و معنای معرفت به حق امام بنابر روایتی که از حضرت صادق علیه السلام رسیده (عیون اخبار الرضا ج 2 ص 259) این است که باور کنیم امام شاهد بر اعمالمان می باشد و اطاعت از ایشان را در دستورات دینی بر خود واجب بدانیم؛ مثلا در پوشش شرعی یا نماز یا رعایت حقوق مردم، تحصیل کسب درآمد، طبق دستور امام، عمل نماییم.
خداوند متعال توفیق زیارت با معرفت به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
از منظر امام رضا ( علیه السلام ) هیچ عملى برتر و ارزشمندتر از نماز نیست، چرا که بهترین و میانبرترین راه براى رسیدن به قرب الهى است. امام رضا ( علیه السلام ) همواره مىفرمود: «الصّلاة قربان کل تقىٍّ؛( من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 210) نماز هر انسان پارسائى را به خداوند نزدیک مىکند.» به همین جهت آن حضرت به ابراهیم بن موسى فرمود: انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخیر نینداز، همیشه در اول وقت آن شروع کن!». ( بحارالانوار، ج 49، ص 49)
- امام رضا ( علیه السلام ) در مورد اثرات نماز فرمود: نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز سبب مىشود که انسان مولا، و مدبّر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکش و طغیانگرى در برابر خدا بر او غالب نیاید.( تفسیر نمونه، ج 16، ص 294.)
-در وسط مناظره امام با عمران صابی، هنگامى که بحث و مناظره به اوج خود رسید و چیزى به تحول درونى آن دانشمند زبردست صابئین نمانده بود حضرت رضا ( علیه السلام ) احساس کرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است. امام ( علیه السلام ) به مأمون فرمود: «الصّلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسید.» عمران صابى که به حقایقى دست یافته بود با التماس گفت: آقاى من! گفتگو و پاسخهاى خویش را قطع نکن دل من آماده پذیرش سخنان شما است. امّا حضرت رضا ( علیه السلام ) تحت تأثیر سخنان عاطفى و احساس برانگیز او قرار نگرفت و فرمود: عیبى ندارد نماز را مىخوانیم و دوباره به گفتگو ادامه خواهیم داد.( توحید صدوق، ص 434)
- از امام رضا ( علیه السلام ) در مورد شخصى پرسیدند که پسر نوجوانش را به انجام نماز وادار مىکند و این فرزند گاهى نماز را ترک مىکند. امام فرمود: این پسر چند سال دارد؟ گفتند: آقا، 8 ساله است. حضرت رضا ( علیه السلام ) با تعجب فرمود: سبحان اللّه! 8 ساله است و نمازش را ترک مىکند؟! گفته شد! بچه است گاهى خسته و ناراحت مىشود. امام فرمود: هر طورى که راحت است نمازش را بخواند.( وسائل الشیعه، ج 4، ص 20. )
از منظر حضرت رضا ( علیه السلام ) نه تنها نماز و نمازگزاران ارزشمند هستند بلکه لباسهائى هم که با آن نماز خوانده مىشود امتیاز ویژهاى دارد. آن حضرت به برادر دعبل پیراهنى را هدیه داده و فرمود: دعبل! این پیراهن را قدر بدان و خوب محافظت کن! که من در آن هزار شب و هر شبى هزار رکعت نماز خواندهام و در آن هزار ختم قرآن به جاى آوردهام.( بحارالانوار، ج 79، ص 309)
خداوند ما را جزء نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت عسکری علیه السلام روایت شده که می فرمایند: ...اَمّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِیْنِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِیْعاً لِاَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِ أَنْ یُقَلِّدُوْهُ...
از بین فقهاء آنان که خویشتندار و پرهیزکار هستند و با هوای نفس مبارزه میکنند و مطیع اوامر مولایشان می باشند، بر دیگران لازم است که از آنان تقلید کنند. (وسایل الشیعه ج27 ص: 131)
توضیحات
یکی از مسائلی که ذهن برخی را به خود مشغول کرده است روش صحیح انتخاب مرجع تقلید است؛ اینکه بین مراجع کدام عالم تر و شایسته تر برای تقلید است؛ که به صورت خلاصه به دو روش انتخاب مرجع اعلم اشاره می شود:
1. اینکه دو نفر عالم و عادل که می توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، اعلم بودن (شایستگی برای تقلید) کسی را تصدیق کنند.
2. (مسیر دوم که شاید بیشترین کاربرد را بین روش ها در انتخاب مرجع تقلید داشته باشد حصول اطمینان به اعلمیت مرجعی بین مراجع تقلید است) اینکه عده ای از اهل علم و طلاب علوم دینی، فردی را به عنوان مرجع اعلم معرفی کنند و شخص مکلف از گفته آنها اطمینان حاصل کند.
حتی به نظر مشهور مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای اگر از این راه ها برای انسان حتی گمان یا احتمال هم حاصل شود باز هم باید از همان کسی که گمان یا احتمال به اعلمیتش پیدا کرده است تقلید شود. (1)
تعجیل در فرج امام زمان علیه السلام و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه مقام معظم رهبری صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر اعلمیت معلوم نباشد یا مساوی باشند باید به اورع در استنباط مراجعه کرد و گرنه مخیر است مگر در موارد علم اجمالی. (رساله مراجع، مساله 3 و 4 ؛ توضیح المسائل جامع، مساله 12)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن می فرماید: إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَر: نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمی‌دارد(آیه 45 عنکبوت)
کوتاهی در نماز را میتوان با عللی از بین برد که برخی از علتها را خدمت شما عرض می کنیم:
1-شناخت بیشتر نسبت به نماز:پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرماید: « اگر بدانی نماز چیست و با چه کسی نجوی و گفتگو می کنی خسته نمی شود و نمار را به اتمام نمی بری »( بحار ، ج74 ، ص 80 )
2-ترک دوستی و حب دنیا: حضرت مسیح ( علیه السلام ) می فرماید: دنیا پرست از عبادت و انس با خدا لذت نی برد در حالیکه حب مال در دل او است »-( بحارالأنوار، ج14، ص309) چرا که «حب الدنیا رأس کل خطیئه»است. از علاقه قلبی به دنیا و متعلقات دنیاست که حتی در نماز هم، تمام توجه محب دنیا به سمت دنیاست و هیچ لذتی از نماز نمی برد و کم کم کاهل نماز شده و چه بسا نماز را ترک کند و به خسران ابدی گرفتار شود.
3-ترک گناهان: وقتی انسان، آلوده به گناه میشود، یا اصلا به سمت نماز و نیایش با خدا نمی رود و یا از نماز و عبادت خویش حظ و بهره ای نخواهد برد
4-ترک دوستان و محیط بد: انسان بطور طبیعی تحت تاثیر محیط ودوستان است و بخاطر قاعده شباهت سازی شبیه محیط و دوستانش میشود و با ترک محیط و دوستن بد و رفت و آمد با اهل نماز به سمت نماز می رود.
خداوند ما را جزء نمازگزاران واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: مَن طَلَبَ الدُّنیا اِستِعْفافاً عَنِ النّاسِ وَ سَعْیاً عَلی اَهْلِهِ وَ تَعَطٌّفاً عَلی جارِهِ لَقَی اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَـﺔِ وَ وَجْهُهُ مِثلُ القَمَرِ لَیْلَـﺔَ الْبَدْرِ
. هر کس دنیا را طلب کند به قصد این که آبروی خود را از مردم حفظ، رفاه خانواده‌اش را تأمین و به همسایه‌اش کمک کند، وقتی با خدا دیدار کند، چهره‌اش همانند ماه شب بدر می‌درخشد. (وسائل الشیعة، ج17، ص: 21)
توضیحات
یکی از مسائل مهم و مورد ابتلا تعاملات و داد و ستدهای مالی و اقتصادی است؛ در بین احکام مفصل و متنوع معاملاتی و مالی امشب قصد داریم نکته ای کوتاه درباره رهن و اجاره در قالب سوال و جوابی خدمت شما بیان کنیم:
یکی از سؤالاتی که مؤمنین میپرسند این است که اگر کسی منزل یا مغازه اش را بخواهد رهن و اجاره بدهد یا بخواهد رهن و اجاره را تمدید کند روش صحیحش به چه صورتی است؟ چون شنیده ایم حالت حرام هم دارد؟
در پاسخ دو نکته را متعرض می شویم:
نکته اول این است که رهن دادن منزل یا مغازه بدون اجاره (به تعبیر دیگر رهن کامل) به فتوای همه مراجع تقلید باطل است و نوعی ربا محسوب می شود که شرعا حرام است. (1)
اما به فتوای اکثر مراجع روش صحیح برای کسی که می خواهد قرارداد جدید با مستأجرش ببندد به این صورت است که قرارداد اجاره ای با مبلغ و مدت مشخص بسته شود و در ضمن قرارداد اجاره شرط قرض الحسنه شود مثلا صاحب خانه به مستاجر بگوید: خانه را به شما یکساله، ماهی 50 هزار تومان اجاره می‌دهم به شرط اینکه مبلغ ده میلیون تومان یکساله به من قرض بدهید،که در این صورت مبلغ قرض به عنوان شرط ضمن قرارداد اجاره قرار می گیرد که با قبول مستاجر صحیح است و اگر بخواهد تمدید کند بعد از تعیین مبلغ و مدت اجاره جدید، با مستاجر شرط کند که مبلغ قرض الحسنه ای که سال قبل پرداخت کرده است تا یکسال دیگر مطالبه نکند که با قبول مستاجر صحیح است. (2)
نکته دیگر اینکه: کسانی که تا کنون این کار را صحیح انجام نداده اند الآن می‌توانند به طریقه صحیح هر چند لفظی و شفاهی قرارداد (اجاره به شرط قرض) را دوباره ببندند و نسبت به گذشته با همدیگر مصالحه کنند.
خداوند متعال به همه ما توفیق کسب و روزی حلال را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریرالوسیله، کتاب القرض، م 9 ؛ رساله آموزشی، ج2 درس 69 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 1011 و م 1013)
(2) (مسائل جدید ج1ص 87 ؛ اجوبه الاستفتائات س 1662 ؛ جامع المسائل ج1 س 1107 و س 1201 ؛ اجاره تبریزی ؛ رساله مکارم مساله 1975)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
علمای اخلاق به دنبال بحث توبه بحث ماندگاری توبه را هم مطرح نموده اند. کسانی که به توبه دست یافته اند نگران هستند که مبادا باز به گناه برگردند. برای ماندگاری توبه چند راهکار را خدمت شما عرض می کنیم:
1-دوری از عوامل گناه: مهمترین راه ،دوری انسان از عوامل ومقدماتی است که او را به گناه تشویق می کند. پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود : هرکس توبه کند اما دوستان بد خود را تغییر ندهد توبه نکرده است ( بحار،ج۶ ،ص ۲۱).اگر کسی می خواهد توبه اش واقعی باشد باید دوستان و جلساتش را عوض بکند.
2-رفتن به جلسات موعظه: انسان نیاز به موعظه دارد و باید معلم اخلاقی داشته باشد؛در شنیدن اثری است که در دانستن نیست. سیره بزرگان و علما نیز همیشه بر این بوده است که بیش از آنکه موعظه کنند به تأسی از رسول گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) که به جبرئیل فرمود «عظنی یا جبرئیل» خود را در معرض موعظه اهل معنا قرار می‌دادند(من لا یحضره الفقیه، ج1، ص471)
3-مشارطه و مراقبه: براى استمرار توبه، برنامه زمانبندى شده براى مبارزه با گناه لازم است. این برنامه باید در ابتدا سبک و قابل اجرا و به تدریج جدىتر و سنگینتر باشد.- براى پایبندى به استمرار توبه، بازخواست از نفس و تعیین جریمه و اداى آن مثل دادن صدقه یا گرفتن روزه مؤثر است.
4-بداند شاهدانی او را میبینند: طبق قرآن، خدا،پیامبر،ائمه،ملائکه، زمان و مکان شاهدان اعمال ما هستند و اگر فرد بداند چه کسانی او را موقع گناه می بینند، مطمئنا از گناه جلوگیری میکند.
فردی به امام حسین ( علیه السلام ) گفت که من در برابر گناه نمی توانم مقاومت کنم . پایداری بر توبه چگونه است؟ امام فرمود :اگر می خواهی گناه بکنی، جایی را پیدا کن که خدا تو را نبیند.( بحار، ج 78، ص 126)
خداوند توفیق توبه حقیقی به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: أَعْظَمُ الْخَطَایَا اقْتِطَاعُ مَالِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ بِغَیْرِ حَق.
عظیم ترین گناهان، خوردنِ به ناحق و دست درازی به مال شخص مسلمان است. (وسائل الشیعة ؛ ج16 ؛ ص50)
توضیحات
امشب بنا داریم چند نکته ای درباره حق الناس خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. تضییع حقوق مردم از گناهان است و تنها با توبه برطرف نمی شود بلکه باید انسان بعد از توبه حق مردم را نیز ادا کند.
2. حال اگر حقی که ضایع شده است از حقوق غیر مالی باشد، مثل اینکه غیبت مسلمانی را کرده باشد، یا تهمت به کسی زده باشد و مانند اینها؛ در این موارد اگر مفسده نداشته باشد علاوه بر توبه به تصریح تعدادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای باید حلالیت بطلبد. (1)
3. اما اگر حقی که ضایع شده است از حقوق مالی باشد، مثل اینکه پولی قرض گرفته اما هنوز قرض خود را ادا نکرده است یا به مال کسی خسارتی وارد کرده باشد اگر چه سالیان زیادی از آن گذشته باشد؛ در این صورت علاوه بر توبه اگر توانایی پرداخت دین خود را دارد در صورتی که به صاحب مال دسترسی دارد باید فورا آن را به صاحب مال پرداخت کند و اگر صاحب مال فوت کرده است باید به ورثه او بدهد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبرو ریزی یا مانع شرعی دیگری در میان است می تواند به صورت غیر مستقیم مثلا به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند. و انجام کارهای خیر از طرف طلبکار بجای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار مأیوس شود باید با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیرشرعی صدقه بدهد. (2)
خداوند متعال ما را مدیون احدی از خلق خودش قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) نکته: رهبری، بهجت، مکارم:(احتیاط واجب): اگر مفسده ای ندارد باید حلالیت بطلبد. (رهبری، رساله آموزشی، ج2، درس: 19 ؛ استفتائات امام خمینی ج2 گناهان کبیره س 16 ؛ مکارم، سایت، استفتائات، تهمت ؛ بجهت، استفتائات، ج4، ص: 562، س 6475 ؛ منهاج الصالحین،ج 2 م29 )
(2) نکته: طبق فتوای امام خامنه‌ای برای اجازه در پرداخت رد مظالم احتیاط مستحب است. (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن درباره توبه کنندگان می فرماید: « الاّ الَّذینَ تابُوا مِن بَعدِ ذلِکَ وَ أصلَحُوا فَإنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ « مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند که خداوند بخشندة مهربان است.»(آیه 5 نور)
برای توبه ،شرایطی لازم است که برخی از شرایط: شرط اصلی و برخی از آنها شرط کمال است که در حدیثی از قول امام علی ( علیه السلام ) نقل شده است که فرمود:
«شخصى در حضور امام علیه السّلام بدون توجه لازم گفت: استغفر اللَّه، امام فرمود مادرت بر تو بگرید، مى دانى معناى استغفار چیست؟ استغفار درجه والا مقامان است، و داراى شش معنا است، اوّل- پشیمانى از آنچه گذشت، دوّم- تصمیم به عدم بازگشت، سوم- پرداختن حقوق مردم چنانکه خدا را پاک دیدار کنى که چیزى بر عهده تو نباشد، چهارم- تمام واجبهاى ضایع ساخته را به جا آورى، پنجم- گوشتى که از حرام بر اندامت روییده، با اندوه فراوان آب کنى، چنانکه پوست به استخوان چسبیده گوشت تازه بروید، ششم- رنج طاعت را به تن بچشانى چنانکه شیرینى گناه را به او چشانده بودى، پس آنگاه بگویى، استغفر اللَّه!( نهج البلاغه – قصار ۴۱۷)
علمای اخلاق گفته اند که چهار شرط اول از شرایط قبولی توبه است و دو شرط آخر کمال توبه است ، یعنی دست یافتن به بالاترین مقام و مرتبه توبه کننده گان( مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج ۱ ص ۲۱۷)
روشن شد که توبه واقعی، پشیمانی و حسرت از گناه گذشته است که لازمه آن، عزم بر ترک آن در آینده وجبران مافات اعم از حقوق الهی و حقوق مردمی می باشد و وقتی توبه واقعاً انجام گرفت، به نظر همه علمای اسلام درپیشگاه خداوند مقبول است.
خداوند ما را جزء توبه کنندگان حقیقی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن می فرماید: یَأَایُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ: ای کسانیکه ایمان آوردید،از خدا پروا نموده و برای نزدیک شدن به او وسیله بجوئید (آیه 35 مائده)
توسل در لغت به معنای «تقرب و نزدیکی» و نیز به معنای «آنچه با او تقرب حاصل می¬شود، می-باشد و در اصصلاح ، به آن عملی می گویند که پیامبر یا یکی از ائمه را در درگاه خداوند وسیله قرار می دهند تا از خدا حاجت و بخشش گناهان خویش را طلب کنند و آنها را شفیع نزد خداوند قرار دهند.
در قرآن نمونه هایی از توسل نقل شده است،مثل درخواست فرزندان حضرت یعقوب ( علیه السلام ) از پدرشان تا نزد خدا برای آنها استغفار بجوید:( یَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا کُنَّا خَاطِئِینَ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُلکم-آیه 97 یوسف) و درخواست از پیامبر اسلام برای طلب استغفار نزد خدا برای مسلمانان نیز نقل شده است(آیه 64 نساء)
البته توسل به مرده با زنده فرقی ندارد،چون مرگ به معنای ازبین رفتن نیست و به معنای انتقال کامل از نقطه ای به نقطه دیگر است(وفات) و از طرفی خدا شهدا را زنده میداند(بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ-آیه 169 آل عمران)
البته توسّل به اولیاى الهى به معناى مستقل دانستن آنها در تأثیر و رفع مشکلات نیست؛ بلکه از آنها به سبب آبرومندى و بندگى شایسته نزد خداوند، مى خواهیم تا از خداوند طلب کنند مثلا مشکل ما را مرتفع سازد و یا گناهان ما را بیامرزد.
خداوند ما را جزء شیعیان واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در دین مقدس اسلام نسبت به فرزندآوری تأکید فراوانی شده است؛ مثلا در قرآن ، فرزند یک «نعمت الهی» است که انبیای الهی آن را عاجزانه از خداوند متعال درخواست کرده‌اند. (1) یا مثلاً پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در روایتی می فرمایند: أَکْثِرُوا الْوَلَدَ اُکَاثِرْ بِکُمُ الْأُمَمَ غَداً
بر تعداد فرزندان بیافزایید تا در روز قیامت به فزونی شما بر امت ها تفاخر کنم. (الکافی(ط-الاسلامیه) ج 6 ص: 2)
توضیحات
یکی از مهمترین اهداف ازدواج و فرزندآوری طبق آیات و روایات معصومین علیهم السلام افزایش گوینده کلمه لا‌اله‌الا‌الله و تربیت فرزند صالح است (3) که پدر و مادر مسئولیت بسیار خطیر و حساسی در این زمینه دارند و از نگاه اسلامی نقش پدر، ویژه تر و پررنگ تر می باشد. و پدران عزیز زمان بیشتری را به این امر مهم اختصاص دهند. در همین زمینه چند مساله شرعی را در ارتباط با تربیت دینی فرزندان عرض می کنم:
1. بر ولیّ کودک واجب است که فرزندش را از اموری که سبب فساد اخلاق یا عقیده او می شود حفظ کند؛ یکی از تهدیدها در زمان کنونی که فرزندان ما را به شدت در معرض خطر قرار داده است فضای مجازی است اینکه یک موبایل با اینترنت و شبکه های مجازی بدون نظارت و مدیریت در اختیار ایشان باشد بسیار خطرناک است چرا که هر نوع فسادی که تصور شود (از مطالب، تصاویر و فیلمهای مفسد و مستهجن) در اختیار او قرار می گیرد و اگر با مشورت و برنامه ریزی با کارشناس و مشاور دینی نظارتی نباشد در بسیاری از موارد فرزند ما را دچار آسیب جدی می کند.
2. همچنین والدین موظّف اند فرزندشان را از کودکی به رعایت و دقت در واجبات دینی از جمله ترک گناهان، رعایت حجاب، کیفیت شرعی تعامل و ارتباط با نامحرم عادت دهند و اگر در این امر کوتاهی کنند و این امر موجب شود که پس از رسیدن به سنّ تکلیف در این امور سهل انگار گردد، شرعاً مسئول خواهند بود.
3. شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و بدانیم که لذا تمرین دادنِ کودکی که خوب و بد را می فهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. (4)
خداوند متعال به همه ما فرزند صالح عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) «رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً» (آیه 38 سوره مبارکه آل عمران)
(2) (الکافی(ط-الاسلامیه) ج 6 ص: 2)
(3) (عروه الوثقی، ابتدای کتاب نکاح)
(4) (عروه الوثقی، فصل فی صلاه القضاء م36 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 1082 ؛ رساله مراجع ذیل مساله 1389)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم—
خداوند در قرآن می فرماید: «فیِ جَنَّاتٍ یتَسَاءَلُونَ• عَنِ الْمُجْرِمِینَ• مَا سَلَککمُ‌ْ فیِ سَقَرَ• قَالُواْ لَمْ نَک مِنَ الْمُصَلِّینَ»«آنها در باغهای بهشتند و از مجرمان سؤال میکنند. چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم».(آیات 40-43 مدثر)
عواملی در ترک نماز وجود دارد که برخی را خدمت شما عرض می کنیم:
1-گناهان: .در دعای ابوحمزه ثمالی، امام سجاد ( علیه السلام ) به بررسی عوامل بی رغبتی نسبت به نماز و مناجات پرداخته و به خداوند عرض می کند:"خدایا چه شده است که هرگاه با خود می گویم که آماده نماز شوم و مناجاتی با تو داشته باشم،کسالت را در هنگام نماز بر من مسلط می نمایی؟و لذت مناجات را از من سلب می کنی... شاید به جرم و گناهم مرا مجازات نموده ای؟( بحار، ج 14، ص 310)
2-عدم شناخت و بی مهری به خداوند:خدا به حضرت موسی ( علیه السلام ) فرمود: اگر ببینی آنان را که درون شب برای من نماز می خوانند گویا من درپیش چشمان آنانم و با من به گفتگو نشسته اند... ای فرزند عمران،خطا می کند و دروغ می گوید آن کس که می پندارد مرا دوست دارد اما همینکه شب فرا می رسد می خوابد.آیا هر محبی سخن گفتن در خلوت با محبوب خود را دوست نمی دارد(بحار،ج87.،ص139)
3-دوستان بد:یکی از عوامل اصلی در ترک نماز دوستان بد هستند،چون دوست بر عقادی دوست اثر فراوانی دارد. پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: افراد تابع عقیده دوست خود هستند، پس مواظب باشید که با چه کسی دوست می شوید".( مستدرک؛ ج 2،ص 63)
4- عدم شناخت درست از آثار سبک شمردن یا ترک نماز: اگر افراد به اهمیت نماز آگاه شوند و بدانند نماز ستون دین و بازدارنده از فحشا و منکرات است و سستی در انجام نماز چه پیامدهایی دارد، قطعاً سستی نخواهند کرد.
خداوند ما را جزء نماز گزارن واقعی قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
