تازه بودن قرآن در همه زمانها

توضیحات

سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم.ضمن عرض تسلیت ایام به نقل از کتاب شریف عیون اخبار الرضا علیه السلام، حضرت رضا علیه السلام عالم آل محمد، در روایتی می فرمایند: از امام صادق علیه السلام سوال شد: چه سرّى است که قرآن هر چه بیشتر خوانده و بحث شود، بر تازگى و طراوت آن افزوده مى شود؟ حضرت در جواب فرمودند: لأنَّ اللّه َ تبارکَ و تعالى لم یَجعَلْهُ لِزمانٍ دونَ زَمانٍ ، و لا لِناسٍ دونَ ناسٍ ، فهُو فی کلِّ زَمانٍ جَدیدٌ ، و عِند کُلِّ قَومٍ غَضٌّ إلى یَومِ القِیامَةِ .چون خداوند تبارک و تعالى، آن را تنها براى زمانى خاص و مردمى خاصّ قرار نداده است. از این رو، در هر زمانى و براى هر مردمى، تا روز قیامت، تازه و با طراوت است.کتاب چشمه های حکمت رضوی حدیث 129
چند نکته پیرامون حدیث شریف:
1.تاکید آموزه های دینی بر این است که بخشی از زمان شبانه روز را اختصاص به قرائت قرآن بدهیم و آنرا وظیفه خود قرار بدهیم و برای بهره مندی بیشتر از قرآن غیر از برنامه ختم قرآن، بخشی از آیات و سوره های قرآن که برای افراد لذت بخش است، آنها را بیشتر قرائت کنیم و این خودش زمینه بیشتری برای انس با قرآن می شود مثلا کسی که از سوره یس خوشش می آید، آنرا بیشتر بخواند یا اگر از سوره هایی که با تسبیح یعنی سبح لله یا یسبح لله شروع می شود که در عین اهمیت و مهم بودن همه آیات الهی، مضامین عالی و مهمی دارد و اهل معنا و سلوک به تلاوت اینها توصیه می کنند، تکرار بیشتری داشته باشد و همین خودش سبب انس بیشتر می شود.
2.برای اینکه انسان از قرآن و معارف آن بیشتر بهره مند شود و تازگی و طراوت داشته باشد، توصیه شده قرآن با خشوع خوانده شود یعنی قرآن را با توجه و با اعتماد به بیان الهی و با این احساس که خدای متعال با انسان حرف می‌زند، خوانده شود تا لذّت قرآن بر جان شما بنشیند.
3.مطلوب در قرائت قرآن این است که انسان قرآن را بخواند تا بفهمد. حَرِّکوا بِه القلوب، دلها را با آن به حرکت دربیاورید، دل را تکان بدهید؛ اوّل دل خودتان را، بعد دل دیگران را. انسان تا دل خودش تکان نخورد، نمی‌‌تواند دل دیگران را تکان بدهد.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری می‌کنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را می‌شنوند و سلام ما را پاسخ می‌دهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء می‌کند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکان‌ها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
خداوند توفیق انس با قرآن را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات
متن اصلی:
کان فی وصیّةِ النبیِّ(صلی‌الله‌علیه‌وآله) لعلیٍّ(علیه‌السلام): و علیکَ بتَلاوةِ القرآن علی کلِّ حال.(1)
حضرت به تلاوت قرآن توصیه می‌فرمایند. با قرآن باید مأنوس شد. اگر در جامعۀ اسلامی، در کشور ما، یک جمع قابل توجّهی از مردم با قرآن انس پیدا بکنند به طوری که مفاهیمِ قرآنی در ذهن اینها زنده باشد، به نظر بنده حرکت اسلامی جامعه تضمین‌شده است. نمی‌گوییم همۀ مردم، اگرچه این مطلوب‌تر است، لکن یک جمع قابل توجّهی، چند میلیون از جمعیت کشور طوری باشند که با قرآن مأنوس باشند، این هم نمی‌شود مگر با تلاوت دائمیِ قرآن، نه فقط ایّام ماه مبارک رمضان، بطور دائم انسان با قرآن مأنوس باشد. لذا می‌فرماید: و علیک بتلاوة القرآن علی کلّ حالٍ، در همه حال، تلاوت قرآن بکن! در سفر، در حضر، در خانه، در بیرون از خانه، هر وقتی که می‌توانی، قرآن را تلاوت کن! البته کسی که حافظ قرآن است، برای او آسان‌تر است، برای امثال ماها که حافظ قرآن نیستیم، راهش این است که بر خودمان وظیفه قرار بدهیم که هر روزی یک مقداری از قرآن را بخوانیم. به گمان من خوب است که انسان از اوّل قرآن شروع کند، همانطور که معمول بین مردم است، که قرآن را ختم می‌کنند، علاوۀ بر این، بخشی از آیات یا سُوَر قرآنی را به طور مرتّب تکرار بکند، این، موجب می‌شود که انسان با بخشهایی از قرآن انس بیشتری پیدا کند، یکی، از آیات سورۀ یونس خوشش می‌آید، سورۀ یونس را مرتباً بخواند تا حفظ کند. یکی از سورۀ احزاب خوشش می‌آید، یکی سُوَر مسبّحات را که مضامین عالی و مهمی دارد، اهل معنا و اهل سلوک هم به تلاوت مسبّحات توصیه می‌کنند، سوری که با «سبّح لله»، «یسبّح لله» شروع می‌شود، یا سور حَوامیم، که آنها هم مطالب مهم دارد، البته همه جای قرآن مهم است، هیچ نقطه‌ای از قرآن نیست که حامل مطالب اساسی و معارف مهم نباشد، امّا افراد مختلف‌اند، همان چیزی را که بیشتر خوشتان می‌آید، هر روز بخوانید! تکرار کنید! قرآن را باید با خشوع خواند، اگر انسان قرآن را بدون خشوع، با غفلت بخواند، چیز زیادی گیرش نمی‌آید، گاهی هیچ چیز گیرش نمی‌آید! گاهی هم خدای نکرده اثرات عکس می‌بخشد. قرآن را با توجه، با خشوع، با اعتماد به بیان الهی، با این احساس که خدای متعال با انسان حرف می‌زند، بخواند تا لذّت قرآن بر جان شما بنشیند. اگر ما لذّت تلاوت قرآن را بچشیم، هیچ زمان از آن دست برنمی‌داریم. مهم این است که آن لذّاتی که در خواندن قرآن و تدبّر در آیات و کلمات قرآن وجود دارد، این لذّت را انسان در جان خودش احساس کند. اگر بخواهیم این، حاصل بشود، باید قرآن را با خشوع خواند.
النوع الاوّل: «الاکتساب بالاعیان النجسة»(بیع الخمر)جلسه 53، 1384/3/23حدیث اخلاقی
عن جعفر الصادق(علیه‌السلام)، عن ابیه، عن جدّه علی بن الحسین، عن أبیه، عن علی(صلوات‌الله‌علیهم) قال: سُئِل رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌وآله) عن قوله تعالی «و رَتّل القرآن ترتیلا»، سؤال کردند که معنای ترتیل چیست؟ قال(صلی‌الله‌علیه‌وآله): بَیِّنهُ تِبیاناً؛ یعنی در تلاوت آن، آشکارا تلاوت کن آن را! «بَیِّنهُ»: آنرا واضح کن، واضح‌کردنی. وقتی قرآن را تلاوت می‌کنید، به شکل واضح، با کلمات واضح، با نحوة قرائت واضحی آنرا قرائت کنید. و لاتَنثُرهُ نَثرَ البَقل، مثل بقل یعنی سبزی که پهن‌می‌کنند، پخش‌می‌کنند، می‌ریزند، آن را پخش‌مکن! نَثر یعنی پخش‌کردن و از هم جداگذاشتن؛ یعنی یک کلمه را بگویی، یک کلمه را بعد از مدتی بگویی. مثل بعضی از تلاوتهایی که خیلی جدا جدا کلمات را از هم بیان می‌کنند، این‌طور تلاوت نکن! و لا تَهُذُّه حَذَّ الشعر، قرآن را مثل شعر پی در پی و پشت سر هم نخوان! انسان وقتی می‌خواهد شعر بخواند، همین‌طور تند تند می‌خواند، این‌طور نخوان قرآن را! قِفوا عند عجائبه، وقتی که قرآن را تلاوت می‌کنید، کلمه کلمه و جمله جمله باشد، نه چنان گسستۀ از هم، نه چنان پیچیده و فرو رفتۀ در هم، بلکه مبیَّن، واضح، آن را بخوانید؛ بعد در موارد عجائب قرآن توقّف کنید. وقتی یک معنای مهمّی، یک نکته‌ای در قرآن به نظرتان می‌رسد، توقّف کنید و در آن تأمّل کنید و تدبّر کنید! مثل کسی که یک نسخه‌ای، یا یک سخن مهمی را که بر روی یک یادداشتی نوشتند با دقّت می‌خواند، تا ببیند چه چیزی در آن هست و چکار باید بکند. قرآن را این‌طور بخوانید. صِرف اینکه ما یک امواج صوتی‌ای در فضا ایجاد کنیم، این، مطلوب نیست! مطلوب این است که انسان قرآن را بخواند تا بفهمد. حَرِّکوا بِه القلوب، دلها را با آن به حرکت دربیاورید، دل را تکان بدهید؛ اوّل دل خودتان را، بعد دل دیگران را. انسان تا دل خودش تکان نخورد، نمی‌‌تواند دل دیگران را تکان بدهد. حَرِّکوا به القلوب و لایَکون هَمُّ أحدِکم آخرَ السورة، یک سوره‌ای را که شروع می‌کنید، همّتتان این نباشد که برسید به آخر و تمامش کنید! یا آنهایی که مثلاً روزی یک جزء می‌خوانند، یا نیم جزء می‌خوانند، همّتشان این باشد که برسند به آخر، یا تا آن نقطه‌ای که مقرّر است. بعضی روزی سه صفحه، پنج صفحه، ده صفحه قرآن برای خودشان مقرّر کردند که بخوانند، یا یک جزء، یا نیم جزء. این‌طور نباشد که وقتی قرآن را می‌‌خوانید، بخواهید برسید سرِ آن مقطع! قرآن را تأمّل کنید، تدبّر کنید، بفهمید، استفاده کنید از قرآن. واقع قضیه هم همین است، قرآن را وقتی انسان تأمل می‌کند، سوره‌هایی که انسان صدها بار این سوره را خوانده، وقتی با دقّت، با تأمل، با استفهام و استفسار، این سوره را می‌خواند، کأنّه نکتة تازه‌ای در آن پیدا می‌کند. یا نکتة علمی، یا اجتماعی، یا غیره که می‌تواند آن را بنویسد، گاهی هم نکاتی انسان در آن پیدا می‌کند که نوشتنی و ثبت‌کردنی نیست، بلکه لمس‌کردنی است، حس‌کردنی است. انسان در خود یک حالتی مشاهده می‌کند، یک فتوحی از خواندن قرآن بدست می‌آورد. تلاوت قرآن باید این‌طور باشد.

النوادر، صفحۀ 164.