سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: أحسِنوا جِوارَ النِّعَمِ ؛ فإنّها وَحشِیَّةٌ ما نَأَت عَن قَومٍ فعادَت إلَیهِم .
با نعمتهای الهی برخورد شایسته و نیکو داشته باشید، یعنی شاکر بوده و بر طبق اقتضای آنها عمل نمایید؛ زیرا اگر شکر نِعَم آنطور که شایسته است بجا آورده نشود خداوند متعال آنها را سلب مینماید؛ «و لئن کَفرتم إنّ عذابی لشدید».
چند نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1.شکر نعمت مرکب از سه بخش است: اول: شناختن نعمت و توجه پیدا کردن به آن است. یکی از آفتهای ما انسانها این است که به نعمت توجه نمیکنیم؛ نعمت سلامت را جز بعد از مریض شدن و ناقصالعضو شدن نمیفهمیم؛ نعمت جوانی را جز بعد از پیر شدن، درست تشخیص نمیدهیم؛ نعمت امنیت را جز بعد از دچار شدن به ناامنی نمیفهمیم. مردم کوفه، وقتی نعمت امیرالمؤمنین را فهمیدند، که حجاج بالای سرشان آمد. بخش دوم شکر نعمت: این است که نعمت را از خدا بداند سوم: در جای خود مصرف کردن و درست مصرف کردن است.
2.اگر شکر نعمت بدرستی انجام نگیرد، همین نعمت وبال انسان می شود به تعبیر امروزی فرصت تبدیل به تهدید می شود.مانند پدری که سرمایه ای را در اختیار فرزندش می گذارد چنانچه از این سرمایه بدرستی استفاده نکند بلکه در راه انحراف استفاده کند، فرصت تبدیل به تهدید می شود.
3.خصوصیت شکر این است که انسان را متوجه خدا می کند و ذکر او را در دل انسان زنده می کند و هچنین فایده مهم شکر این است که به انسان صبر می دهد.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری میکنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را میشنوند و سلام ما را پاسخ میدهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء میکند که از بلند کردن صدا در اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود.
خداوند ما را شاکر نعمت ولایت قرار دهد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
متن اصلی:
شروط معتبر در قصاص
الشرط الثالث: عدم کون القاتل أباً
جلسه 170، 1380/11/8
من مواعظ الامام علی بن موسی الرضا(علیهماالسلام) لعلی بن شعیب:
یا علیّ! أحسنوا جوار النعم فإنّها وحشیة ما نأت عن قوم فعادت إلیهم.
(تحف العقول، صفحۀ 448)
با نعمتهای الهی برخورد شایسته و نیکو داشته باشید، یعنی شاکر بوده و بر طبق اقتضای آنها عمل نمایید؛ زیرا اگر شکر نِعَم آنطور که شایسته است بجا آورده نشود خداوند متعال آنها را سلب مینماید؛ «و لئن کَفرتم إنّ عذابی لشدید».
و اگر نعمتها از جامعۀ انسانی گرفته شد، برگشت آنها بسیار مشکل است. علی
(علیهالسلام) میفرمایند: «قَلّ ما أدبر شیءٌ فأقبل».
یکی از نِعَم بزرگ الهی در زمان ما، اقبال و توجّه مردم به دین است که باید قدر آن را دانست، اگر بیتوجّهی کنیم در اثر ناسپاسی ما این نعمت بزرگ از ما سلب خواهد شد و به آسانی برنمیگردد.
المسألة التاسعة: سب المؤمن
جلسه 212، 1386/11/21
حدیث اخلاقی
« فی الکافی و التهذیب عن الصادق (ع) انّ الله تعالی انعم علی قوم فلم یشکروا فصارت علیهم و بالاً و ابتلی قوما بالمصائب فصبروا ، فصارت علیهم نعمةً»
گاهی خداوند متعال به مردمی نعمتی میدهد، مثلاً ثروت زیادی یا موقعیّت سیاسی اجتماعی جهانی به آنها عطا میکند ، ستعدادهایی به آنها میدهد ، نعمتهای گوناگونی که خدای متعال به یک قومی و یک ملتی میبخشد آنها شکر گذاری نمیکنند ، این نعمت به وبال ، به وزر ، تبدیل میشود ، به تعبیر رائج این روزها فرصتی است که تبدیل میشود به تهدید . چه طور شکر نمیکنند ؟ این نعمت را از خدا نمیدانند توجه نمیکنند که این نعمت ، نعمتِ خداست ، آن را در جای خود مصرف نمیکنند ، در مورد آن اسراف میورزند ، آن نعمت را در واقع تضییع میکنند ، خود این نعمت برای آنها میشود وبال یعنی غرور ناشی از نعمت برای آنها میماند ، امّا منافع ناشی از آن نعمت برای آنها باقی نمیماند . فرض بفرمائید خدای متعال به یک ملتی نفت عنایت میفرماید که یک نعمتِ زیر زمینی است ، شکر این نعمت به این است که آن را درست بشناسند ، از خدا بندانند آن را درست مصرف کنند ، اینکارها را نمیکنند ، چنانچه در کشورهای نفت خیز از جمله کشور ما اتفاق افتاد ، دشمنان را ، بیگانگان را مسلط کردند ، پولش را هدر دادند ، درآمدهایش را به نا حقّ بین غیر مستحقین تقسیم کردند ؟ خود این نفت شد مایة وبال ! بر اثر عدم شکر نعمت . که شکر نعمت شناختن نعمت است اوّلاً ، از خدا دانستن آن است ، ثانیاً ، در جای خود مصرف کردن است ، ثالثاً ، شکر نعمت مرکب از این سه چیز است .
................................
«شکر» چیست؟ شکر، چند پایهی اصلی دارد: اول، شناختن نعمت و توجه پیدا کردن به آن است. آفتِ اول ما این است که به نعمت توجه نمیکنیم؛ نعمت سلامت را جز بعد از مریض شدن و ناقصالعضو شدن نمیفهمیم؛ نعمت جوانی را جز بعد از پیر شدن، درست تشخیص نمیدهیم؛ اشکال کار این است. نعمت امنیت را جز بعد از دچار شدن به ناامنی نمیفهمیم. مردم کوفه، وقتی نعمت امیرالمؤمنین را فهمیدند، که حجاج بالای سرشان آمد؛ مردم مدینه نعمت وجود امیرالمؤمنین و امام حسن را آن روز فهمیدند، که مسلمبنعقبه بالای سرشان آمد، قتلعامشان کرد، زنهاشان را بیناموس کرد، بعد هم گفت همهتان باید اقرار کنید که بردهی یزید
هستید. مردم یکی یکی آمدند و جلویش اقرار کردند و هر کس اقرار نکرد، گردنش را زد. آن مردم، آن وقت فهمیدند که حکومت امیرالمؤمنین و حکومت امن و امان و حکومت احترام و تکریمِ به مردم در دورانِ قبل، چقدر ارزش داشته است.۱۳۸۵/۰۳/۲۹
بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی
........................................
خودِ شکر، یک نعمت است. اولاً، وقتی شکر کردید، این شکر موجب ذکر میشود؛ متوجه خدا میشوید؛ خود شکر انسان را ذاکر میکند. ثانیاً، شکر به ما صبر میدهد.۱۳۸۵/۰۳/۲۹
بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی