آثار تربیتی دعا
توضیحات
بسم الله الرحمن الرحیم
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) درباره دعا کردن می فرماید:الدُّعاءُ مِفتاحُ الرَّحمَةِ وَ مِصباحُ الظُّلمَةِ:
دعا کلید رحمت الهی و چراغ ظلمت و تاریکی‌ها است. (بحار، ج ٩٣، ص ٣٤١)
دعا علاوه بر آثار دنیوی و اخروی که دارد دارای اثرات تربیتی واجتماعی نیز میباشد، برخی از آثار تربیتی دعا عبارتند از:
1. کسب معرفت: از شرایط دعا، به دست آوردن معرفت لازم برای شناخت خود و خداست. اینکه انسان بداند فقیر محض است و در همه چیز محتاج خداست و بداند که هیچ چیزی بدون اراده خداوند واقع نمی‌شود این معرفت انسان با تمام وجود و با اخلاص دعا خواهد کرد و همین باعث اجابت آن می‌شود. وقتی از آن حضرت درباره علت عدم استجابت دعا پرسیدند، فرمود: » چون شما کسی را می‌خوانید که او را نمی‌شناسید(بحار، ج 93، ص 368)
2. آرامش روانی: گاهی انسان در زندگی روزمره خود گرفتار مشکلاتی می‌شود که بر طرف کردن آن از توانش خارج است. و » وارد آمدن فشار برای انجام کارهایی فراتر از توانمندیهای آدمی در وی اضطراب ایجاد می‌کند و این اضطراب را نمی‌تواند مدت درازی تحمل کند.« بهترین راه حل برای از بین بردن اضطراب و به دست آوردن آرامش، دعا و راز و نیاز با خداست چرا که دعا برقراری ارتباط بنده با خداست. خدایی که بر هر کاری تواناست. این ارتباط انسان را امیدوار و دلگرم به قدرتی برتر می‌کند که اگر صلاح بداند به راحتی آن فشارها و سختی‌ها را برطرف می‌کند.
3. خودسازی: برقراری ارتباط با خداوند و با او به راز و نیاز پرداختن در صورتی امکان‌پذیر است که اعمال او خلاف خواست پروردگار نباشد. چنانکه امام علی علیه السلام می‌فرمایند:» پرهیزگار باشید و اعمالتان را صالح و درونتان را برای خدا خالص کنید تا خداوند دعایتان را اجابت کند.( مستدرک الوسایل، ج 5، ص 269) و چون شرط به اجابت رسیدن دعا، ترک گناه است، کسی که حقیقتا درخواستی از خدا دارد، مراقب اعمال و رفتار خود خواهد بود.
4. از بین بردن خودخواهی: برای استجابت دعا بهتر است انسان اول برای دیگران دعا کند سپس برای خود. چنانکه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: « وقتی کسی از شما دعا می‌کند آن را عمومیت دهد - و برای دیگران هم دعا کند - چرا که باعث اجابت دعاست (کافی، ج 2، ص487) طلب خیر برای دیگران در واقع مبارزه درونی با انحصار طلبی و خودخواهی است.
خداوند دعاهای ما را برآورده به خیر کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
