تسهیلات بانکی

توضیحات

سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از سوالاتی که بسیار سوال می شود، دریافت وام ها و تسهیلات بانکی است که در مقابل پرداخت این وام ها توسط بانک، از انسان سود دریافت می شود، سوال این است که آیا دریافت این وام ها از بانک و پرداخت سود حلال است یا حرام است؟
که برای جواب این سوال به چند نکته درباره وام و تسهیلات بانکی باید توجه شود:
1. اگر به کسی پولی قرض داده شود و در مقابل شرط اضافی و سود کند ربا و حرام است و فرقی بین بانک و غیر بانک نمی کند و اگر گرفتن سود بر اساس یک معامله شرعی مثل خرید و فروش نسیه و یا شراکت صحیح و مانند این دو باشد، اشکال ندارد. مثلا فردی نیاز به ماشین دارد به نظر تعدادی زیادی از مراجع تقلید از جمله امام خامنه ای می تواند با مراجعه به بانک و با گرفتن تسهیلات خودرو هم صاحب ماشین شود و هم سود پرداختی صحیح است به این صورت که مشتری وجه وام را به وکالت از بانک، ماشینی را نقدا برای بانک خریداری کند و هنگامی که ماشین را خریداری کرد از طرف بانک همان ماشین را به صورت نسیه با سود و اقساط مشخص به خودش بفروشد. (1)
2. وام های تسهیلاتی بانکی باید در مورد خودش هزینه شود مثلا اگر وام برای خرید ماشین است باید فقط در همان راه هزینه و مصرف شود و مصرف وام در غیر مورد قرارداد، شرعا جایز نیست. (2)
3. با توجه به اینکه پرداخت اقساط بدهی در زمان سررسید واجب است انسان نباید در صورت توان در اداء پرداخت اقساط خود تأخیر و کوتاهی نماید. (3)
مسائل شرعی مخصوصا مسائل بانکی بسیار جزئی و دقیق است لذا انسان باید نسبت به این مسائل آگاهی کامل داشته باشد تا دچار ربا و خلاف شرع نشود؛ در همین راستا می توانید با سامانه تلفنی 05132020 تماس بگیرید و سوالات دینی و فقهی خود را سوال کنید.
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) آیت الله سیستانی: بین بانک دولتی و مشترک و بین غیر دولتی فرق می گذارند و برخی از مراجع مانند آیت الله بهجت وام دریافتی را صحیح نمی دانند مگر اینکه در برابر سود معامله ای با بانک انجام گیرد. (سیستانی، استفتائات س 357 ؛ بهجت، استفتائات، ج3 ص: 188، بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری)
(2) (اجوبه الاستفتائات، س 1924 ؛ مکارم، استفتائات سایت، امور بانکی، احکام وام ها ؛ سیستانی، استفتائات ؛ بهجت، استفتائات، بانکها و مؤسسات دولتی و اعتباری س 3997 ؛ جامع المسائل فاضل ج2، س 1015)
(3) (رساله مراجع تقلید م 2276)