پایداری در مسیر حق از منظر نهج البلاغه

توضیحات

پیام:
پایداری در مسیر حق، لازمه حق‌گرایی

سؤالات اساسی و چالش‌های فکری مخاطب:
• چرا هرکسی که در مسیر حق پایدار بوده، به سرانجام کار خود نرسیده است یا از بین رفته است؟
تبیین موضوع و پیام:
استقامت و پایبندی به حق، پایه‌ای اساسی برای دیانت و حقیقت است. ادعای پیروی از حق بدون استقامت، صرفاً یک سخن بی‌پایه است. خداوند انسان را در رنج آفریده و بر اساس سنن الهی، در مسیر حق، موانع و چالش‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند برای مؤمنان دشواری‌هایی ایجاد کند؛ بنابراین، بدون صبر و تلاش، پیشرفت و اعتلای پرچم حق ممکن نخواهد بود.
امیرالمؤمنین علی  در موقعیت‌های مختلف به اهمیت این اصل در زندگی اسلامی و مبارزات سیاسی اشاره و تأکید کرده‌اند که باید همیشه با حق بود، حتی اگر همراهی اندک و دشمنی زیاد وجود داشته باشد. نتایج استقامت نیز نهفته در پیروزی حق است که هم در قرآن و هم در کلام حضرت علی به آن اشاره شده: «پایان شب سیه سپید است».
مستندات:
• سوره مبارکه هود / 112: فَاستَقِم کَما أُمِرتَ وَمَن تابَ مَعَکَ وَلا تَطغَوا ۚ إِنَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصیرٌ
• سوره مبارکه احقاف / 35: فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ ۚ
• سوره مبارکه فصلت / 30: إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ
• امیرالمؤمنین علی : أَیُّهَا النَّاسُ لَا تَسْتَوْحِشُوا فِی طَرِیقِ الْهُدَى لِقِلَّةِ أَهْلِهِ فَإِنَّ النَّاسَ قَدِ اجْتَمَعُوا عَلَى مَائِدَةٍ شِبَعُهَا قَصِیرٌ وَ جُوعُهَا طَوِیلٌ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا یَجْمَعُ النَّاسَ الرِّضَا وَ السُّخْطُ وَ إِنَّمَا عَقَرَ نَاقَةَ ثَمُودَ رَجُلٌ وَاحِدٌ فَعَمَّهُمُ اللَّهُ بِالْعَذَابِ لَمَّا عَمُّوهُ بِالرِّضَا فَقَالَ سُبْحَانَهُ فَعَقَرُوها فَأَصْبَحُوا نادِمِینَ فَمَا کَانَ إِلَّا أَنْ خَارَتْ أَرْضُهُمْ بِالْخَسْفَةِ خُوَارَ السِّکَّةِ الْمُحْمَاةِ فِی الْأَرْضِ الْخَوَّارَةِ أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ سَلَکَ الطَّرِیقَ الْوَاضِحَ وَرَدَ الْمَاءَ وَ مَنْ خَالَفَ وَقَعَ فِی التِّیهِ (نهج البلاغه، خطبه 201)؛ اى مردم، در راه هدایت از کمى اهل آن وحشت نکنید، که مردم بر سر سفره‌ای گرد آمده‌اند که زمان سیرى آن اندک و مدت گرسنگى آن طولانى است. اى مردم، جز این نیست که خشنودى و خشم است که مردم را بر محورى جمع می‌کند. غیر این نبود که ناقه ثمود را یک نفر پى کرد، اما عذاب خداوند همه را گرفت چون همگان به آن برنامه رضایت دادند، خداوند سبحان فرمود: «همه آن را پى کردند، پس همه پشیمان شدند». آنگاه سرزمین آنان بر اثر فرورفتن صدا کرد مانند صداى فرورفتن آهن داغ در زمین نرم و هموار. اى مردم، هر که راه راست و روشن را به پیماید به آب رسد و هر که بیراهه رود در بیابان به سرگردانى افتد.
• امیرالمؤمنین علی : مَا شَکَکْتُ فِی الْحَقِّ مُذْ [مُنْذُ] أُرِیتُهُ (نهج البلاغه، حکمت 184)؛ از زمانى که حق به من ارائه شد، در آن شک نکردم.
منابع مطالعاتی برای مخاطب:
1. فلاح بابلی، حسن، صبر و استقامت دو پشتوانه انقلاب، قم: دفتر انتشارات انقلاب اسلامی، 1365ق.
2. مظاهری، حسین، صبر کیمیای سعادت انسان، اصفهان: موسسه فرهنگی مطالعاتی الزهرا، 1383.