سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. امام صادق علیه السلام در روایتی می فرمایند: اگر در انسان سه خصوصیت باشد حوادث گوناگون دینوی و اخروی او را نگران نمی کند و انسان ضرری وارد نمی کند:
مورد اول: الدُّعَاءُ عِندَ الکُرُباتِ . هنگامی که حادثه تلخی یا گرفتاری یا غم و غصه ای برای انسان پیش ی آید ، دعا کند و به خداوند متعال پناه ببرد.
دعا با تلاش و تدبیر منافات ندارد بلکه هر آنچه بر عهده یک انسان عاقل و متفکر و مدبر هست باید انجام دهد و دعا هم کند .
پیغمبر اکرم«صلیاللهعلیهوآله» در وسط میدان جنگ وقتی کار مشکل میشد، دستها را به دعا بلند میکرد و اشک میریخت و از خدای متعال نصرت میخواست. ضمن اینکه بهترین تدبیر و آرایش جنگی را در برابر لشکر دشمن انجام می دادند.
مصداق دیگر در دوران دفاع مقدسِ بود، که رزمندگان اسلام در سختی ها و مشکلات بزرگ به ذیل عنایت حضرت حضرت حق و ائمه اطهار علیهم السلام متوسل می شدند و خدای متعال گشایش و فرج را هم روزی می کرد.
مورد دوم: الِاستِغفارُ عِندَ الذَّنبِ استغفار کردن و طلب آمرزش هنگام انجام گناه.
.استغفار یعنی: پشیمانی و عذرخواهی از پروردگار؛ این استغفار است که موجب میشود موانع استجابت دعا برداشته بشود.که این خصوصیت در این قسمت دعای کمیل توجه داده شده است که می گوییم: اللهم اغفِر لیَ الذنوبَ التی تَحبِسُ الدّعاء.
مورد سوم: الشُّکرُ عِندَ النِّعمَة هر نعمتی که خدای متعال به شما داده، شکر کنید.
در روایت دارد که: هر وقت یادتان آمد، که خدا نعمتی داده، از این نعمت، سر به سجده بگذارید، بگویید: الحمد لله ربّ العالمین.
به تعبیر یکی از اهل سخن : هضم نعمت، شکر است؛ یعنی نعمتهای خود را به خدا وصل کنید و نعمت پلی بین ما و خدا است. اگر کسی این پل را نزند و شکر نکند، نعمت، وبال گردن فرد میشود.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری میکنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را میشنوند و سلام ما را پاسخ میدهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء میکند که از بلند کردن صدا در حرم مطهر و اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکانها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
خداوند همه ما را به اخلاق های زیبا آراسته سازد به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد
متن اصلی:
عبدُالله بن الولید الوصّافی قال: سمعتُ اباعبدالله جعفرَ بنَ محمدٍ«علیهماالسلام» یقول: ثلاثٌ لایُضِرُّ معهنّ شیءٌ. اگر در شما این سه خصوصیت باشد، از حوادث گوناگون دنیوی و اخروی، نگرانی نداشته باشید. نه اینکه حادثهای رخ نمیدهد، بلکه معنایش این است یک مصونیتی در شما بوجود میآورد که این حوادث، ضرری بر شما وارد نمیکند. داشتن این سه خصوصیت، اثر و نتیجهاش این است.
1- الدعاء عند الکُرُبات، وقتی حادثۀ تلخی، گرفتاریای، همّ و غمّ مهمی برایتان پیش میآید، به ذیل عنایت پروردگار متوسل بشوید! دعا کنید! دعا و تضرّع، در قرآن میفرماید: «فلولا إذ جاءَهم بأسُنا تضرّعوا»[1]، وقتی حادثهای پیش میآید، انسان بایستی به خدای متعال پناه ببرد و دعا کند. این دعا منافات ندارد با تلاش و تدبیر، همۀ آن کارهایی که بر عهدۀ یک انسانِ عاقل، متفکّر و مدبّر است، انجام بدهد، دعا هم بکند. پیغمبر اکرم«صلیاللهعلیهوآله» در وسط میدان جنگ وقتی کار مشکل میشد، دستها را به دعا بلند میکرد و اشک میریخت و از خدای متعال نصرت میخواست! ما اگر در یک حادثهای به خدای متعال تضرّع کنیم، از مردم و از کسانی که شاهد و ناظر ما هستند، کأنّه خجالت میکشیم! کأنّه این دعا و تضرّع عند الله را اقرار به ناتوانیِ خودمان در مقابل این قضیه قرار میدهیم! فرض کنید یک توطئهای از طرف استکبار مثلاً بوجود آمده، بعضی تصور میکنند حتماً باید مشتها را گره کنیم و شعار بدهیم! نباید دعا کنیم که: خدایا! خودت کمک کن! اینطور نباید باشد. پیغمبر اکرم«صلیاللهعلیهوآله» وسط میدان جنگ که دشمن ایشان را احاطه کرده و حادثههای بزرگ در پیش بود، تضرع میکرد، گریه میکرد، دعا میکرد و از خدای متعال نصرت میخواست، تدبیر هم میکرد، آرایش جنگیِ لشگر را هم به بهترین وجهی انجام میداد.
در دفاع مقدسِ خود ما هم همینطور بود، جوانهای ما متوسل میشدند به ذیل عنایت حضرت حق و به ائمۀ اطهار«علیهمالسلام»، در سختیها، در مشکلات بزرگ، دعا میکردند، خدای متعال هم فرج میداد. پس اوّل، دعای در سختیها، کُرُبات.
2- و الاستغفارُ عند الذنب، استغفار کردن وقتی گناهی از انسان صادر میشود. ما شب و روزمان به معاصی و ذنوب، کوچک و بزرگ مبتلاست! بعضی از گناهان را میفهمیم، بعضی را هم ملتفت نیستیم، برایمان عادی شده! آن ذنب و گناهی که ملتفت شدیم، بلافاصله استغفار کنیم، استغفار هم فقط گفتنِ «استغفر الله و اتوب الیه» نیست، استغفار یعنی: پشیمانی و عذرخواهی از پروردگار؛ این، استغفار است و موجب میشود که موانع استجابت دعا برداشته بشود، خصوصیت استغفار این است؛ اللهم اغفِر لیَ الذنوبَ التی تَحبِسُ الدّعاء. پس استغفار هم، آن کارِ دوّمی است که اگر انجام بدهیم، نگرانیهای ما از ضررهای ناشی از حوادث برطرف خواهد شد.
3- و الشُّکرُ عند النِّعمة، هر نعمتی که خدای متعال به شما داده، شکر کنید! «لإن شَکرتُم لأزیدَنَّکم»، شکر نعمت، موجب افزایش نعمت است. در روایت دارد که: هر وقت یادتان آمد، که خدا نعمتی داده، از این نعمت، سر به سجده بگذارید، بگویید: الحمد لله ربّ العالمین. اگر سوار اسب هستید، در خیابان، در کوچه، سرتان را روی آن قاچ زین بگذارید بگویید «الحمد لله»، یعنی شکر نعمت در همۀ احوال. این، سه چیزی است که موجب میشود انسان نگران و دلواپسِ زیانِ حوادثِ گوناگون در پیرامون خود نباشد. امالی شیخ طوسی، صفحۀ ۲۰۴