بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت به مناسب سالروز وفات حضرت ام البنین علیها السلام. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله و سلم در روایتی می فرمایند: الخَلقُ عِیالُ اللّه ِ ، فأحَبُّ الخَلقِ إلى اللّه ِ مَن نَفعَ عِیالَ اللّه ِ ، و أدْخَلَ على أهلِ بَیتٍ سُرورا .مردم عائله و خانواده خداوند هستند. پس محبوبترین فرد نزد خدا، آن است که به عائله و خانواده خداوند سود و نفعی برساند و خانواده اى را خوشحال کند.
دو نکته کوتاه پیرامون حدیث شریف:
1. مقصود از عائله و خانواده که در این روایت نسبت به آنها سفارش می کند شامل همه مردم روی زمین جز دشمنان خداوند متعال می شود. لذا کسی که به خانواده خدا مومن و غیر مومن نفعی برساند محبوب ترین خلق نزد خداست مثل پدر خانواده که فرزندی که به خانواده اش بیشتر خدمت و خیر را می رساند، راضی تر هست.
2. برخی افراد وقتی این شکل از روایات را می شنوند اولین چیزی که به ذهنشان میآید این است که عبادت و تضرع یا نماز و مانند اینها را تضعیف می کنند در حالی که در دیگر منابع دینی به صراحت بیان می کند که ذکر الله و توجّه به خدا و ترّنم به آیات قرآن و توسل به پروردگار و ارتباط قلبی با خدا جزو عالیترین درجات یک انسان است، و پیوند قلبی با خدا پشتوانه همه کارهای خیر است و در این شکی نیست. بلکه در این روایات میخواهد از این انحراف جلوگیری کند که کسی غرق در عبادات شخصی نشود و از عبادات اجتماعی غافل بماند.
در پایان نکته ای مهم را درباره آداب زیارت یادآوری میکنم که لازم است زائران محترم توجه بیشتر نمایند ما در حرم مطهر در محضر ولی خدا هستیم که بر اساس روایات، امام علیه السلام سخن ما را میشنوند و سلام ما را پاسخ میدهند. حضور در پیشگاه امام علیه السلام اقتضاء میکند که از بلند کردن صدا در حرم مطهر و اطراف ضریح مطهر پرهیز شود حتی صلوات هم آهسته فرستاده شود تا ضمن حفظ احترام مقام امام علیه السلام و رعایت ادب حضور مزاحمتی برای حضور قلب زائران ایجاد نشود و همچنین همه زائران عزیز با لباس مناسب به حرم مطهر مشرف شوند و خواهران گرامی در همه مکانها خصوصاً حریم قدس رضوی با حجاب و پوشش کامل حضور پیدا کنند.
خداوند متعال زیارت همه زائرین را به فضل و کرمش قبول فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
متن اصلی:
النوع الاوّل: «الاکتساب بالاعیان النجسة»
جلسه 25، 83/11/4
حدیث اخلاقی
عن امیرالمؤمنین(علیهالسلام)، عن رسول الله(صلیاللهعلیهوآله)، انّه قال: الخلق عیال الله تعالی فأحبّ الخلق الی الله تعالی من نَفَع عیالَ الله و ادخل علی اهل بیت سروراً. و المَشی مع أخ مسلم فی حاجة احب إلی الله تعالی مِن اعتکاف شهرین فی المسجد الحرام.
از جهت اداره و کفایت امر زندگی همه خلائق عائلۀ خداوند متعالند، مثل افراد یک خانواده. محبوبترین خلائق در نزد خداوند متعال آن کسی است که به عیال خداوند نفع برساند. در یک خانواده، پدر خانواده از آن فردی از افراد خانواده بیشتر خشنود میشود که ببیند به همۀ افراد خانواده خیر میرساند. اینجا هم خلق عالم است؛ چه مؤمن، چه غیر مؤمن، مگر آن کسانی که از معاندین و دشمنان خدا باشند. و الّا عائلۀ الهی یعنی همین مردمی که روی زمین هستند. نه اینکه عبادت و اعتکاف و تضّرع پیش خدای متعال کمقدر باشد. بعضی به خطا وقتی به اینطور روایات میرسند، اولین چیزی که به ذهنشان میآید وَهن واردکردن به عبادت و به تضّرع و به اعتکاف و به نماز و اینهاست! نه، این در جای خود معلوم است که ذکر الله و توجّه به خدا و ترّنم به آیات قرآن و توسل به پروردگار و ارتباط قلبی با خدا جزو عالیترین درجات یک انسان است، در این شکی نیست. اینجا میخواهد از این انحراف جلوگیری کند که کسی غرق شود در عبادات شخصی، و از عبادات اجتماعی غافل بماند! لذا میفرماید : این که شما با برادر مؤمنتان حرکت کنید و حاجت او را برآورده کنید، این پیش خدا محبوبتر است از اینکه بروید اعتکاف؛ یعنی ترجیح عبادات اجتماعی و کمک به خلق بر عبادات فردی و شخصی، آن را موهون نمیکند، این را توقیر و تعظیم میکند. لذا آقایان در طواف واجب هم این را فتوا میدهند که اگر وسط طواف کسی آمد حاجتی از شما خواست، بروید حاجتش را برآورده کنید و برگردید، اگر تا نیمۀ طواف رسیده باشید، حکمش این است، اگر گذشته باشید حکمش این است. النوادر، صفحۀ 109.
میشود! گناه کوچک را که به نظر کوچک میآید، کوچک نشمارید! بعد دنبال همین روایت میفرماید: و الذّنبُ الذی لایُغفَر، آن گناهی که مورد مغفرت الهی قرار نمیگیرد، این است که: قولُ الرّجُل لااُؤاخَذُ بهذا الذّنب! خدا که به خاطر این کارها ما را مؤاخذه نمیکند! استصغاراً له.
یک گناهی را کوچک میشمارد، میگوید: این که چیزی نیست! این «اغتِِرار بالله»ی که هم در آیات قرآن هست، هم در دعاها هست: و الویلُ الدّائمُ لِمَنِ اغتَرّ بِکَ، در دعای صحیفۀ سجادیه روزهای جمعه میخوانید، بخوانید این دو تا دعای روز جمعه در صحیفۀ سجادیه هست هر دو مضامینش عالی است، یک دعای فطر جمعه است، یکی دعای قربان جمعه است. در روز جمعه، در یکی از آنها همین است: و الویلُ الدائمُ لِمن اغترّ بک، کسی که غرّه بشود به خدا، ما أکثَر تَصرّّفَه فی عذابک و ما أبعدَه مِن المَخرَج، این است. این اغترار به خدا، غرّه شدن به خدا، همین است که انسان بگوید: این کارها که چیزی نیست که خدای متعال ما را برای این کارها عذاب کند. نخیر، همین کارها انسان را میکشاند به گناهان بزرگ - العیاذ بالله - . النوادر، صفحۀ 129