سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم.یک سوال: اگر انسان معامله ای انجام دهد که بر اساس ضوابط شرعی درست نیست یا شک داریم درست یا خیر، وظیفه چیست و چه اثری بار می شود، در این باره چند نکته کوتاه را یادآوری می کنم:
اگر معامله ای از قبیل خرید و فروش نسیه بر اساس ضوابط و شرایط شرعی نباشد، آن معامله باطل است هر چند طرفین نسبت به قرارداد انجام گرفته رضایت داشته باشند.
اگر انسان بواسطه معامله باطلی کالایی بدستش رسیده است مثلا آهن و مصالح ساختمانی را نسیه خریداری کرده است و زمان تحویل پول آن در هنگام قرارداد مشخص نشده ، در این صورت معامله باطل است و آهن و مصالحی که بدست انسان رسیده است، را مالک نمی باشد و شرعا حق تصرف و استفاده از مصالح را ندارد مگر اینکه که فرد اطمینان داشته که فروشنده رضایت دارد که از مصالح استفاده شود هر چند معامله باطل باشد.
اگر خریدار کالا اطمینان داشته است که فروشنده رضایت به استفاده و تصرف در کالا درهر حال داشته چه معامله صحیح باشد و چه باطل، اما بعد از سپری شدن مدّتی، شک نماید که فروشنده از رضایتش برگشته یا نه، میتواند بنا بر رضایت وی گذاشته و در مال تصرّف نماید.
خداوند توفیق کسب روزی حلال را به همه عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد
منابع:رساله مراجع م 2052، تحریر الوسیله حضرت امام، کتاب البیع، م 13، رساله جامع ایت الله سیستانی ج 3 م 171 و 172