سلام علیکم.
بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت ایام سوگواری حضرت اباعبد الله الحسین علیه السلام
حضرت سیدالشهداء در روز عاشورا از لشگر کوفه خواست که ساکت شوند تا با آنها سخن بگوید ولی آنهاساکت نشدند ، فرمودند وای بر شما چه شده است که ساکت نمیشوید تا اینکه فرمودند: فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ وَ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِکُم
گوش به سخن من نمیدهید زیرا که شکم های شما از حرام پر شده و به قلب های شما مهر (قساوت) زده شده است،(بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج45، ص: 8)
بی توجهی به مصرف مال مردم و رعایت نکردن حقوق مردم می تواند از موارد مصرف مال حرام باشد و به همین جهت چند نکتهدر باب حق الناس بیان می شود:
1-تضییع حقوق مردم از گناهان است و با توبه برطرف نمی شود بلکه باید بعد از توبه حق مردم را نیز ادا کند.
2-برای پرداخت مال اگر انسان به طلبکار دسترسی دارد باید به خود وی بدهد و اگر فرد فوت کرده میبایست به ورثهاش بپردازد.
3.اگرطلبکار معلوم نیست باید برای پیدا کردن او جستجو نماید و چنانچه مایوس از پیداکردن طلبکار باشد ،دادن آن به مجالس عزاداری و مانند آن صحیح نیست بلکه باید با اجازه مرجع تقلید مقدار بدهی را به فقیر متدین بدهد.
4.اگر پرداخت مال به طلبکار باعث آبروریزی شود یا مانع شرعی دیگری باشدلازم نیست جزئیات را بگوید بلکه میشود به صورت ناشناس هرچند با واسطه ان را به طلبکار بعنوان اداء دین برگرداند مثلا مقدار بدهی را به کسی بدهد و بگوید به طلبکار بدون ذکر نام پرداخت کند.
(چند مثال: پولی که اشتباها و اضافی به افراد داده میشود و بعدا متوجه میشود، ضرر مالی یا بدنی که موجب دیه شده و جبراننکرده ،صحنهسازی و استفاده دروغین از انواع بیمه، کم فروشی)
،(جامعالمسائلج2 س1075
خداوند متعال مارا مدیون احدی قرارندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.