تفاوت حد ترخص با مسافت شرعی

توضیحات

در مساله 11 رساله مراجع بیان شده مسائلی که انسان غالبا به آن احتیاج دارد واجب است یاد بگیرد.
یکی از سوالاتی که در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد این است که در جاده ها دو تابلو به نام حد ترخص و مسافت شرعی مشاهده می شود، فرق حد ترخص و مسافت شرعی نسبت به مسافر و شکسته شدن نماز چیست؟
مسافت شرعی به مقدار فاصله هشت فرسخی از آخر شهر گفته می شود که مطابق تفاوت فتوایی که بین مراجع وجود دارد این فاصله بین 40 تا 45 کیلومتر (رفت و برگشت) تعیین شده که مطابق نظر امام خامنه ای این مسافت فاصله حدود 5/20 کیلومتری آخر شهر است که رفت و برگشت آن 41 کیلومتر می باشد.
و مراد از حد ترخص مقدار فاصله ای از شهر است که شخص مسافر در صورتی که از آنجا عبور کند و قصد طی مسیر به بیش از مسافت شرعی (که مقدار آن توضیح داده شد) را هم داشته باشد از آن فاصله به بعد شرعا حکم مسافر را دارد (مثلا نمازش شکسته است و اگر ماه رمضان است می تواند روزه را افطار کند.) در مقدار فاصله حد ترخص از شهر نیز تفاوت مختصری در فتاوا وجود دارد که به نظر برخی از مراجع از جمله امام خامنه ای مقدار فاصله ای است که صدای اذان شهر شنیده نمی شود که بنا به تعیین برخی متخصصین حدود ۱۳۵۰ متر فاصله از پایان هر شهر می باشد.
پس بطور کلی کسی که تصمیم دارد از وطن خودش حداقل تا مسافت شرعی سفر کند، چنانچه از حد ترخص بگذرد، با رعایت بقیه شرایط شکسته شدن نماز در سفر، نمازش را باید شکسته بخواند. (مثلا کسی که قصد دارد از مشهد به نیشابور برود چون فاصله ی این دو شهر بیش از مسافت شرعی است آن شخص بعد از دور شدن از شهر و فاصله گرفتن به مقدار حد ترخص (که توضیح داده شد) شرعا مسافر است؛ ولی دقت کنیم که اگر کسی تصمیم ندارد به مقدار مسافت شرعی سفر کند، (مثلا می خواهد تا 10 کیلومتری وطن خویش برای کاری برود و دوباره به وطن بازگردد) دیگر عبور از تابلوی حد ترخص برای شکسته خواندن نماز اثری نداشته و نمازش در مسیر این رفت و برگشت کامل است. (1)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند متعال سفر مسافرین اسلام خصوصا زائرین حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام را بی خطر بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) جهت اطلاع: مطابق نظر حضرت امام، مسافت شرعی در بلاد کبیره توجه شود و ارتباطی به تابلوها ندارد. (رساله مراجع ج1 م1319 ؛ عروه الوثقی، فصل فی صلاه المسافر م 65 ؛ استفتائات حضرت امام ج1 س291 و 292)